Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 45

Kubone Kakuyandikana Kukombela muTempele lyaJehova Lyakumuuya

Kubone Kakuyandikana Kukombela muTempele lyaJehova Lyakumuuya

“Amukombe Ooyo wakalenga julu anyika.”—CHI. 14:7.

LWIIMBO 93 Kotuleleka Twaswaangana

ZITAYIIGWE a

1. Ngilozi ilikutyeni alubo eezi zyaambaanzi kulinduwe?

 KUTI ngilozi yaambuula aanduwe, ulayiswiilila na? Mazubaano, ngilozi ilikwaambuula ‘aazisi zyoonse amisyobo yoonse amilaka yoonse abantu boonse.’ Ilikutyeni? Ilikwaamba kuti: “Amuyoowe Leza, mumupe bulemu . . . amukombe Ooyo wakalenga julu anyika.” (Chi. 14:​6, 7) Jehova nguwe alikke Leza wakasimpe weelede kukombwa aabantu. Tulamulumba Jehova akaambo kamweenya ngwatupede wakumukomba katuli mutempele lyakwe pati lyakumuuya.

2. Tempele lyaJehova lyakumuuya niinzi? (Langa kabbokesi kati “ Zitali Nzizyo.”)

2 Tempele lyakumuuya niinzi alubo lipandulwidwe biyeni? Tempele lyakumuuya teeng’anda iiyakidwe pe. Tempele lyakumuuya mabambe aaJehova aabukombi busalala buyeeme aachipayizyo chachinunuzyo chaJesu. Mwaapostoli Pawulu wakapandulula atala amabambe aaya mulugwalo ndwaakalembela maKkristu bakusaanguna bachiHebberu bakali kukkala kuJudiya. b

3-4. Niinzi zyakapa kuti Pawulu alembele maKkristu bachiHebberu bakali kukkala kuJudiya lugwalo alubo wakabagwasya biyeni?

3 Kweelede kuti kuli twaambo tubili twakapa kuti Pawulu abalembele lugwalo maKkristu bachiHebberu bakuJudiya. Kaambo kakusaanguna, wakali kuyanda kubasungwaazya. Biingi babo bakakomena kabanjila chikombelo chachiJuda. Kweelede kuti bapati bachikombelo chachiJuda bakali kubafubaazya akaambo kakuti bakali baba maKkristu. Nkamboonzi nibakali kubafubaazya? Nkaambo maKkristu teebakalikwe tempele nkubakali kukonzya kukombela, teebakalikwe chipayililo chakuumpila zipayizyo zyabo kuli Leza alubo teebakalikwe bapayizi pe. Eezi zyakali kukonzya kubamana manguzu basikwiiya baKkristu akupa kuti lusyomo lwabo lucheye. (Heb. 2:1; 3:​12, 14) Kulakonzeka kuti bamwi bakasunkwa kubweeda kubukombi bwabo bwachiJuda.

4 Kaambo kachibili, Pawulu wakabuzya maKkristu bachiHebberu kuti teebakali kubeleka changuzu pe kuti bamvwisisisye njiisyo mpya naakuti njiisyo iinikide, nkukwaamba “chakulya chisimide” chijanika muJwi lyaLeza. (Heb. 5:​11-14) Kweelede kuti bamwi bakazi Mulawu waMozesi kupela. Nikuba oobo, Pawulu wakaamba kuti zipayizyo zyakali kupegwa kweendelana aMulawu teezyakali kupa kuti balekelelwe zibi zyabo chakumaninina. Akaambo kazeezi, Mulawu “wakabikkwa kumbali.” Nkinkaako, Pawulu wakayinkilila kunembo kubayiisya kamwi kasimpe kanikide. Wakayeezya bamwi maKkristu kuti “bulangilizi bubotu” buyeeme aachipayizyo chaJesu, bwakali kukonzya kubagwasya kuti ‘baswene aafwiifwi aLeza.’—Heb. 7:​18, 19.

5. Bbuku lyaMahebberu litugwasya kuti tumvwisisisyeenzi alubo nkamboonzi?

5 Pawulu wakapandulwida bakombinyina bachiHebberu kuti nkamboonzi bukombi bwabo bwachiKkristu nibwakasumpukide kwiinda bukombi bwachiindi nibakachili muchikombelo chachiJuda. Zintu nzibakali kuchita mubukombi bwachiJuda zyakali “mweenzule wazintu ziza, pesi chintu chili nchicho, nguKkristu.” (Kol. 2:17) Mweenzule utondeezya mbuchibede chimwi chintu. Pesi mweenzule ooyo nga teechintu eecho pe. Munzila iikozyenie, bukombi bwachiJuda bwakali mweenzule wachintu chili nchicho chakali kuzoosika. Kulayandikana kuti tumvwisisisye mabambe ngaakabikka Jehova aapa kuti tulekelelwe zibi zyesu kuchitila kuti bukombi bwesu butambulike. Lino atweezyanisye “mweenzule” (nzila njibakali kukombaayo maJuda) ‘achintu chili nchicho’ (nzila njibakombaayo maKkristu) mbuli mbukupandulwidwe muli Mahebberu. Kuchita oobo kutugwasya kuti tulimvwisisisye kabotu tempele lyakumuuya akuti tubone kuti tujatikizigwa biyeni.

TENTE LYAKUKOMBELA

6. Tente lyakukombela lyakali kubelesegwa biyeni?

6 Nzila njibakali kukombaayo maJuda. Pawulu naakalemba lugwalo oolu, wakali kuyeeya atala atente lyakayakwa aaMozesi mu1512 B.C.E. (Langa chaati itii, “Nzila Njibakali Kukombaayo maJuda Anjibakombaayo maKkristu.”) Kumasaangunino, ma-Israyeli bakali kweendaalyo tente lyakukombela chiindi nibakali kulonga. Bakabelesya tente lyakukombela kwaminyaka iisika ku500, kusikila chiindi tempele nilyakazooyakwa kuJerusalema. (Kul. 25:​8, 9; My. 9:22) Ma-Israyeli bakali kubungana ‘aatente lyakuswaanganina’ kuti bakombe Leza akuti bape zipayizyo. (Kul. 29:​43-46) Nikuba oobo, tente lyakukombela lyakali kwiiminina chimwi chintu chipati chakali kuzoosika.

7. Tempele lyakumuuya lyakabawo lili?

7 Nzila njibakombaayo maKkristu. Tente lyakukombela lyakali ‘mweenzule wazintu zyakujulu’ lyakali kutondeezya mbulibede tempele lyaJehova pati lyakumuuya. Pawulu wakali kwaamba kuti, “Tente eeli [lyakukombela] nchikozyanisyo chazintu zyamuchiindi eechino.” (Heb. 8:5; 9:9) Aachiindi Pawulu naakalembela maKkristu bachiHebberu, tempele lyakumuuya lyakali lyabawo. Lyakabawo mu29 C.E. Ooyu ngumunyaka Jesu ngwaakabbabbatizigwa, naakananikwa aamuuya uusalala anaakasaanguna kubeleka kali ‘mupayizi mupati’ waJehova mutempele lyakumuuya. cHeb. 4:14; Mil. 10:​37, 38.

MUPAYIZI MUPATI

8-9. Kweendelana alugwalo lwa Mahebberu 7:​23-27, nguuli musiyano mupati uuli aakati kabapayizi bapati bama-Israyeli aMupayizi Mupati, Jesu Kkristu?

8 Nzila njibakali kukombaayo maJuda. Mupayizi mupati wakali kwiiminina bantu kunembo lyaLeza. Mupayizi mupati wakusaanguna wama-Israyeli, Aroni, wakasalwa aaJehova chiindi tente lyakukombela nilyakali kupedwa. Nikuba oobo, Pawulu wakapandulula kuti, “biingi bakali kusiilana bupayizi nkaambo lufu lwakali kubakachizya kuti bayinkilile kunembo kabali bapayizi.” d (Bala Mahebberu 7:​23-27.) Mbukunga bapayizi bapati aabo teebakamaninide pe, bakeelede kupa zipayizyo zyazibi zyabo. Eezi nzizyo zipa kuti kube musiyano mupati aakati kabapayizi bapati bama-Israyeli aMupayizi Mupati, Jesu Kkristu.

9 Nzila njibakombaayo maKkristu. Mbuli Mupayizi wesu Mupati, Jesu Kkristu ‘mubelesi . . . mutente lyachoonzyo, lyakayimikizigwa aaJehova kutali amuntu pe.’ (Heb. 8:​1, 2) Pawulu wakapandulula kuti “akaambo kakuti [Jesu] unooli muumi kukabe kutamani, bupayizi bwakwe tabusiilanwi pe.” Pawulu wakayungizya kuti Jesu mupayizi mupati “uusalala, wakaanzaanisigwa kuli basizibi” alubo kusiyana abapayizi bapati bama-Israyeli, “ooyu tayandikani kuti ape zipayizyo buzuba abuzuba” zyazibi zyakwe. Lino atubone musiyano uuliwo aakati kazipayililo azipayizyo zyamubukombi bwamaJuda azyamubukombi bwamaKkristu.

ZIPAYILILO AZIPAYIZYO

10. Nkuukuli nkuzyakali kuzulwida zipayizyo zyakali kupegwa aachipayililo chamukuba?

10 Nzila njibakali kukombaayo maJuda. Aanze aamulyango watente lyakukombela, kwakali chipayililo chamukuba chakali kubelesegwa kuumpila zipayizyo zyabanyama kuli Jehova. (Kul. 27:​1, 2; 40:29) Nikuba oobo, zipayizyo teezyakali kupa kuti bantu balekelelwe zibi zyabo chakumaninina. (Heb. 10:​1-4) Kwiinkilila kunembo kupa zipayizyo zyabanyama kwakali kuzulwida kuchipayizyo chimwi chakali kuzoopa kuti bantu balekelelwe zibi zyabo chakumaninina.

11. Jesu wakapa buumi bwakwe kabuli chipayizyo aachipayililo chili? (Mahebberu 10:​5-7, 10)

11 Nzila njibakombaayo maKkristu. Jesu wakalizi kuti Jehova wakamutuma aanyika kuti azoope buumi bwakwe kuti bube chinunuzyo chakunununa bantu. (Mt. 20:28) Aachiindi naakabbabbatizigwa, Jesu wakatondeezya kuti wakali kuyanda kuchita kuyanda kwaJehova. (Joh. 6:38; Gal. 1:4) Chipayililo chakukozyanisya Jesu mpaakapa buumi bwakwe, chiiminina “kuyanda” kwaLeza. Jehova wakali kuyanda kuti Mwanaakwe ape buumi bwakwe bumaninide kuti anunune bantu. Jesu wakapa buumi bwakwe kuti bube chipayizyo “kamwi biyo” kuchitila kuti zibi zyabantu boonse basyoma muli Kkristu zizimwe chakumaninina. (Bala Mahebberu 10:​5-7, 10.) Lino atubone kuti zintu zyakali mutente lyakukombela zyiimininaanzi.

NDAWU IISALALA ANDAWU IISALALISYA

12. Mbaani bakali kunjila muNdawu Iisalala amuNdawu Iisalalisya?

12 Nzila njibakali kukombaayo maJuda. Tente lyakukombela amatempele aakazooyakwa muJerusalema akayakidwe munzila iikozyenie. Mukati mwakali ndawu zibili, “Ndawu Iisalala” ‘aNdawu Iisalalisya’ alubo ndawu eezi zyakaanzaanisidwe aakketeni. (Heb. 9:​2-5; Kul. 26:​31-33) MuNdawu Iisalala mwakali chibikkilo chamalambe changolida, chipayililo chakuumpila tununkilizyo atebbulu lyazinkwa zyazitondeezyo. “Ibapaizi bakananikidwe” kupela mbabo bakali kuzumizigwa kuti banjile muNdawu Iisalala kuti bachite milimu yabo iisalala. (My. 3:​3, 7, 10) MuNdawu Iisalalisya mwakali bbokesi lyangolida lyachizuminano alubo lyakali kwiiminina kubawo kwaJehova. (Kul. 25:​21, 22) Mupayizi mupati kupela nguwe wakali kuzumizigwa kunjila muNdawu Iisalalisya muBuzuba Bwakumania Milandu munyaka amunyaka. (Lev. 16:​2, 17) Munyaka amunyaka, wakali kunjila aaganzi lyabanyama kuti amaninsye zibi zyakwe azyachisi choonse chama-Israyeli. Mukuya kwachiindi, Jehova kabelesya muuya wakwe uusalala, wakazoozibikka aantanganana kuti zintu zyakali mutente lyakukombela zyakali kwiimininaanzi.—Heb. 9:​6-8. e

13. Ndawu Iisalala aNdawu Iisalalisya yakali mutente lyakukombela yiimininaanzi mubukombi bwachiKkristu?

13 Nzila njibakombaayo maKkristu. Basikwiiya baKkristu bache biyo mbabo bakananikwa aamuuya uusalala alubo bali aabweenzinyina buyandikana loko aJehova. MaKkristu aaba bananikidwe babeleka kabali bapayizi kujulu kabalaamwi aJesu. (Chi. 1:6; 14:1) Ndawu Iisalala yiiminina bana baLeza bamuuya nikuba kuti bachili aanyika. (Rom. 8:​15-17) Ndawu Iisalalisya yiiminina julu, ooko Jehova nkwakkala. ‘Kketeni’ lyakali kwaanzaanisya Ndawu Iisalala aNdawu Iisalalisya lyiiminina mubili waJesu wanyama, wakali kumukachizya kuti ayinke kujulu kali Mupayizi Mupati mutempele lyakumuuya. Kwiinda mukupa mubili wakwe kuti ube chipayizyo chakunununa bantu, Jesu wakajula nzila yakuti maKkristu boonse bananikidwe bakonzye kwiinka kujulu. MaKkristu aaba ambabo beelede kusiya mibili yanyama kuchitila kuti bazookonzye kwiinka kujulu. (Heb. 10:​19, 20; 1 Kor. 15:50) Jesu naakabusigwa, wakanjila muNdawu Iisalalisya yatempele lyakumuuya, oomo bananikidwe boonse mubabaamwi anguwe.

14. Kweendelana alugwalo lwa Mahebberu 9:​12, 24-26, nkamboonzi bukombi bwamutempele lyaJehova lyakumuuya nibusumpukide kwiinda bukombi bwama-Israyeli?

14 Mabambe aaJehova aabukombi busalala aayeeme aachipayizyo chachinunuzyo abupayizi bwaJesu Kkristu alisumpukide. Mupayizi mupati wama-Israyeli wakali kunjila muNdawu Iisalalisya yakapangwa aabantu kali aaganzi lyabanyama, pesi Jesu wakanjila “kujulu biya lwako,” ndawu iisalalisya kwiinda zimwi ndawu zyoonse kuti akaboneke kunembo lyaJehova. Kali kujulu nkukooko, Jesu wakatondeezya mbubwakali kuyandikana buumi bwakwe bumaninide akaambo kandiswe “kuti agwisye chibi kwiinda muchipayizyo chakwe.” (Bala Mahebberu 9:​12, 24-26.) Chipayizyo chaJesu chiyandikana loko akaambo kakuti chipa kuti tulekelelwe zibi zyesu chakumaninina. Mbuli mbututabone, toonse tulakonzya kukomba Jehova katuli mutempele lyakumuuya kazitakwe ndaba kuti tuli aabulangilizi bwakuyoopona kujulu na naakuti aanyika.

LUBUWA

15. Mbaani bakali kubelekela mulubuwa lwatente lyakukombela?

15 Nzila njibakali kukombaayo maJuda. Tente lyakukombela lyakali aalubuwa lupati lwakayakilidwe, oomo bapayizi mubakali kuchitila milimu yabo. Chipayililo chipati chamukuba chakali kuumpilwa zipayizyo zyuumpwa chakali mulubuwa, alubo mwakali dishi lyamukuba lyakali aamaanzi ngibakali kubelesya bapayizi kuti basambe kabatanachita milimu yabo iisalala. (Kul. 30:​17-20; 40:​6-8) Matempele aakazooyakwa akali aalubuwa lwakali aanze, ooko bantu boonse bakatali bapayizi nkubakali kwiimikila kabakomba Leza.

16. Mbaani bakomba Jehova kabali mulubuwa lwamukati amulubuwa lwaanze lwatempele lyakumuuya?

16 Nzila njibakombaayo maKkristu. Kabatanayinka kujulu kuti bakabelekaamwi aJesu, maKkristu bananikidwe bachili aanyika balikwiinkilila kunembo kubelekela Jehova mulubuwa lwamukati lwatempele lyaJehova lyakumuuya aanyika. Dishi pati lyakali aamaanzi aakusambila liyandikana loko kulimbabo akumaKkristu boonse nkaambo libayeezya kuti bakkale kabasalala mubukombi amunzila njibalijataayo. Ani ‘bankamu mpati,’ aabo bagwasilizya maKkristu bananikidwe, bakombela Jehova kabali aali? Mwaapostoli Johane wakababona ‘kabayimvwi kunembo lyachuuno’ “alubo balikumubelekela mulimu uusalala [Leza] sikati amansiku mutempele lyakwe.” Bachita milimu yabo eeyi aanyika mulubuwa lwaanze lwatempele lyakumuuya. (Chi. 7:​9, 13-15) Tulamulumba Jehova akaambo kakutupa mweenya wakuti tumukombe katuli mutempele lyakwe lyakumuuya.

CHILONGEZYO NCHITULAACHO CHAKUKOMBA JEHOVA

17. Nziizili zipayizyo nzitupa Jehova?

17 Mazubaano, maKkristu boonse bali aachilongezyo chakupa zipayizyo kuli Jehova kababelesya chiindi chabo, manguzu aabo azintu nzibalaazyo kuti basumpule mulimu waBwaami bwaLeza. Mbuli mbakaamba Pawulu naakalembela maKkristu bachiHebberu, andiswe “atukkale katupa Leza chipayizyo chakutembawula, nkukwaamba, michelo yamilomo yesu yaambilizya zina lyakwe aantanganana.” (Heb. 13:15) Tulakonzya kutondeezya kuti tuchibona kachiyandikana chilongezyo chakukomba Jehova kwiinda mukupa zipayizyo zyesu zibotu.

18. Kweendelana alugwalo lwa Mahebberu 10:​22-25, niinzi nzitweelede kukkala katuchita alubo niinzi nzituteelede kuluba?

18 Bala Mahebberu 10:​22-25. Kumamanino aalugwalo lwakwe, Pawulu wakaamba zintu nzitweelede kukkala katuchita chiindi nitubelekela Jehova. Zintu eezi ziswaanizya kukomba kuli Jehova, kukambawuka, kunjila miswaangano yambungano abamwi akusungwaazyania “kapati mbuli [mbutubwene] kuti buzuba bwaswena aafwiifwi.” Kumamanino aalugwalo lwaChiyubunuzyo, kwaziindi zibili, ngilozi yaJehova yakaamba majwi aakuti: “Komba Leza!” (Chi. 19:10; 22:9) Atukanze kutakaluba kasimpe kanikide kali atala atempele lyaJehova lyakumuuya pati achilongezyo nchitulaacho chakukomba Leza wesu mupati.

LWIIMBO 88 Kondipa Kuzyiba Nzila Zyako

a Imwi njiisyo iinikide iili muJwi lyaLeza ili atala atempele pati lyaJehova lyakumuuya. Ndiilili tempele eelyo? Chiiyo eechi chilalanga-langa makani aali muBbayibbili mubbuku lyaMahebberu aali atala atempele eeli. Chiiyo eechi chilakugwasya kuti uchibone kachiyandikana chilongezyo nchulaacho chakukomba Jehova.

b Kuti ujane zimwi zili mubbuku lyaMahebberu, yinka aajw.org, weebele vidiyo itii, Makani Aalaatalaa Bbuku lyaBahebrayo.

c Bbuku lyaMahebberu ndilyo alilikke lili muMagwalo AachiKkristu AachiGrikki lyaamba kuti Jesu Mupayizi Mupati.

d Kweendelana alimwi bbuku, kuyeeyelwa kuti kwakali bapayizi bapati bali 84 bama-Israyeli kusikila kuchiindi tempele lyakali muJerusalema nilyakanyonyoonwa mu70 C.E.

e Kuti uzibe zintu zyakali kwiimininwa aazintu zyakali kuchitwa aabapayizi bapati muBuzuba Bwakumania Milandu, yinka aajw.org weebele vidiyo itii, The Tent.

f Langa bbuku litegwa, Bukombi Busalala—Bwabukulusyigwa! p. 240.

g Langa kabbokesi kati, “Muuya Mbuwakapandulula Ncolyaamba Tempele Lyakumuuya” muNgazi Yamulindizi yamuJuly 15, 2010, p. 22.