Skip to content

Skip to table of contents

‘Kuti Kamuzizi Zintu Eezi, Munoobotelwa Kuti Kamuzichita’

‘Kuti Kamuzizi Zintu Eezi, Munoobotelwa Kuti Kamuzichita’

“Icakulya cangu nkucita luyando lwayooyo uwakandituma, akulondola milimo yakwe.”​—JOH. 4:34.

NYIMBO: 80, 35

1. Muuya wakuliyanda uuli munyika ukunyongania biyeni kulibombya kwesu?

NKAMBOONZI chimwi chiindi nikutuyumina kubelesya malayilile aali muJwi lyaLeza? Kamwi kaambo nkakuti, tweelede kulibombya kuti tuchite zilikabotu alubo kuli zintu zyiingi zipa kuti kutuyumine kulibombya. ‘Mumazubaano aakumamanino’ kuvulide bantu ‘baliyanda, bayandisya mali, balisumpula, basikakomo-komo abatalinyoni.’ (2 Tim. 3:1-3) MuKristu ulakonzya kutantamuka bantu bachita zintu eezi, pesi ulakonzya kweemuzya zintu nzibalaazyo. (Int. 37:1; 73:3, NW) Tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Kundigwasyaanzi kubikka ziyandwa abamwi mubusena bwakusaanguna kutali nzindiyanda? Kuchita zintu mbuuli “muniini” takupi kuti bantu bandilangilaansi na?’ (Lk. 9:48) Kuzumizya muuya wakuliyanda uuli munyika kuyoonyongania bweenzuma mbutuli aabo abakombima akulipeda kwesu kuli Leza. Pesi kubala atala azikozyano zyabantu bakachita zintu zibotu muBbayibbele akuzitobelezya kuyoopa kuti tujane mpindu.

2. Kubala atala abakombi baJehova bachiindi basyomeka kutugwasya biyeni?

2 Kuti tukonzye kutobelezya zikozyano zyabantu basyomeka, tweelede kulanga-langa nzibakachita zyakapa kuti bazwidilile. Niinzi chakabagwasya kuti babe beenzinyina baLeza, bachite nzyayanda akujana manguzu akuchita kuyanda kwakwe? Kuchita oobo kuyoopa kuti tusime mubukombi.

CHAKULYA CHAMUBUKOMBI TEEMAKANI LUZUTU

3, 4. (a) Tuchijana kuli chakulya chitugwasya mubukombi? (b) Nkamboonzi chakulya chamubukombi nichiswaanizya zyiingi kutali kujana luzibo luzutu?

3 Tujana malayilile miingi kwiinda muBbayibbele, mabbuku apandulula Bbayibbele, mawebbusayiti eesu, JW Broadcasting amiswaangano yambungano amipati. Pesi kweendelana amajwi akaambwa aJesu muli Johane 4:34, chakulya chitugwasya mubukombi chiswaanizya zyiingi kutali kujana luzibo luzutu. Niinzi chiswaanizidwe? Jesu wakati: “Icakulya cangu nkucita luyando lwayooyo uwakandituma, akulondola milimo yakwe.”

4 Kuchita kuyanda kwaLeza kwakali mbuuli chakulya kuli Jesu. Nkamboonzi nikukozyanisigwa achakulya? Mbukunga kulya chakulya chiyaka mubili kupa kuti tusime, kuchita kuyanda kwaLeza kupa kuti lusyomo lwesu lusime akuti tukajane buumi butamani. Chiindi chiingi tulakonzya kwiinka mumulimu wakukambawuka katukatede pesi nitwamaninsya ngatwamvwa kulemununwa akubusilizigwa.

5. Kuchita chabusongo kutugwasya biyeni?

5 Kuswiilila malayilile aaLeza kutondeezya kuti tuli basongo. (Int. 107:43) Bantu basongo bajana zintu zyiingi zibotu. Bbayibbele lyaamba kuti: “Kunyina cintu nociba comwe ncolombozya icikonzya kweelana ambubo. . . . Ncisamu cabuumi kulibaabo babujata, alimwi aabo bazumanana kubujatisya baambwa kuti balikkomene.” (Tus. 3:13-18, NW) Jesu wakati: “Ikuti kamuzizyi zintu eezyi, munookkomene ikuti naa kamuzicita.” (Joh. 13:17, NW) Kutobelezya malayilile aaJesu kwakali kuyoopa kuti basikwiiya bakwe babotelwe. Teebakatobelezya njiisyo zyakwe achikozyano chakwe nibali anguwe luzutu pesi bakachita oobo kwabuumi bwabo boonse.

6. Nkamboonzi nitweelede kwiinkilila kunembo kuba abusongo?

6 Andiswe tweelede kwiinkilila kunembo kubelesya nzitwiiya. Muchikozyano, makkanika ulakonzya kuba azibelesyo zyiingi aluzibo. Pesi zintu eezi tazikonzyi kumugwasya kuti taazibelesya. Nikuba kuti waba aluzibo amulimu wakwe akuti waba achiindi kawuchita pesi weelede kwiinkilila kunembo kuubeleka kuti ayungizye luzibo. Andiswe tulakonzya kuba aluzibo kuti twabelesya nzitubala muBbayibbele. Alubo tuyoobotelwa kuti twatobelezya malayilile Jehova ngatupa chiindi choonse.

7. Twiiyaanzi kuzikozyano zyabantu baambidwe muBbayibbele?

7 Atulange-lange zyiimo zisiyene-siyene zikonzya kusunka kulibombya kwesu alubo tulabona bakombi basyomeka bachiindi mbubakazunda zyiimo eezyo. Kusima mubukombi kuswaanizya zyiingi kutali kumvwa makani luzutu. Nkinkaako, bona mbukonzya kubelesya zyiiyo eezi chakufwambaana.

BABONE MUNZILA YEELENE

8, 9. Makani aali muli Incito 14:8-15 atondeezya biyeni kuti mwaapostolo Pawulu wakali kulibombya? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

8 Leza ‘uyanda kuti bantu boonse bafutulwe akuti babe aluzibo lwakasimpe.’ (1 Tim. 2:4) Ubabona biyeni bantu batanaziba kasimpe? Nikuba kuti mwaapostolo Pawulu wakali kukambawukila bantu bakali aluzibo luche atala aLeza muzikombelo pesi taakali kuyiisya maJuda luzutu. Nzibakamuchitila bantu bakali kukomba baleza bakubeja, zyakasunka kulibombya kwakwe.

9 Muchikozyano, Pawulu naakali mulweendo lwakwe lwakusaanguna lwabumishinali kali aBbarnabba, bantu bakuLukkawoniya bakabakozyanisya abaleza babo bakubeja Zusi, aHerme. Pawulu aBbarnabba bakalibona kabasumpukide na? Eezi zyakali kuyoopa kuti bawumbulizigwe na mbukunga bakali bapenzegwa mumyuunzi iibili njibakaswayide? Bakayeeya kuti kuboneka kuti balisumpukide kwakali kuyoopa kuti bazumanane kukambawuka makani mabotu na? Peepe! Pesi bakadeluula zigogo zyabo kabali munkamu yabantu akoompolola kabati: “Ino mucitilanzi zintu ezi? Aswebo tuli bantu buyo mbuli ndinywe.”​—Inc. 14:8-15.

10. Pawulu aBbarnabba bakatondeezya biyeni kuti bakaleelene abantu bakuLukkawoniya?

10 Kuzumina kwaPawulu aBbarnabba kuti teebakamaninide, teekwakali kwaamba kuti bukombi bwabo bwakalikozyenie abwabantu bakuLukkawoniya. Boonse kabali babili bakapedwe mulimu uuyandikana wakuba mamishinali. (Inc. 13:2) Bakananikidwe amuuya uusalala alubo bakali abulangilizi bubotu. Nisimpe, Pawulu aBbarnabba bakabona kuti bantu bakuLukkawoniya abalabo bakali kukonzya kujana chilongezyo chakuyoopona kujulu kuti baaswiilila makani mabotu.

11. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaPawulu chakulibombya mumulimu wakukambawuka?

11 Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaPawulu chakulibombya? Chakusaanguna, tatweelede kulisumpula kuti bantu batulumbayizya akaambo kazintu nzituchita katugwasigwa aJehova. Umwi awumwi weelede kulibuzya kuti: ‘Ndibabona biyeni bantu mbindikambawukila? Ndilabasaluula na bantu bamusyobo umwi bali muchilawu mundikkala?’ Zilabotezya kuti Bakamboni baJehova munyika yoonse balalipeda kuyanduula bantu bali achiyandisyo chakumvwa makani mabotu. Kuti bachite oobo, chimwi chiindi bayiya mulaka amaponeno abantu balangilwaansi. Bakamboni bachita oobo tabaliboni kuti balisumpukide kwiinda bamwi. Pesi baleezya kuziba nzibayanda bantu kuti babakambawukile munzila iibasika aamoyo.

BAAMBE AMAZINA BAMWI MUNKOMBYO

12. Epafra wakatondeezya biyeni kuti wakali kubikka ziyandwa abamwi mubusena bwakusaanguna?

12 Imwi nzila iitondeezya kuti tuswiilila malayilile aaLeza nkubikkilizya bamwi bali “alusyomo luyandisi mbuli lwesu” nitukomba. (2 Pet. 1:1) Mbaakachita Epafra. MuBbayibbele waambidwe tutatu luzutu, mumagwalo Pawulu ngaakalemba. Naakasungidwe mung’anda kuRoma, Pawulu wakalembela maKristu bakuKkolose kuti Epafra wakali ‘kulitakata lyoonse mumipayilo yakwe kujatikizya mbabo.’ (Kol. 4:12) Epafra wakali bazi bakombinyina alubo wakali kubabikkila maanu. Kuba ‘mwaangenyina’ aPawulu teekwakapa kuti akachilwe kuziba nzibayanda bamwi mubukombi. (Flm. 23) Alubo wakabweza ntaamu. Eezi zitondeezya kuti wakali kubikka ziyandwa abamwi mubusena bwakusaanguna. Kubabikkilizya munkombyo bakombima katubaamba amazina, kulaanguzu kapati.​—2 Kor. 1:11; Jak. 5:16.

13. Kujana wachitobelezya biyeni chikozyano chaEpafra chakukombela bakombima?

13 Yeeya bantu mbukonzya kubikkilizya mazina munkombyo. Mbuuli Epafra, bakombima biingi balababikkilizya munkombyo bamumbungano abalikubeleka changuzu kuti balanganie mpuli akuti bazunde masunko. Bamwi balababikkilizya munkombyo bakombinyina balembedwe mazina muchipanzi chijanika awebbusayiti iitegwa jw.org aansi amutwe uuti Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith.” (Langa alembedwe kuti NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS.) Alubo tatweelede kubaluba bakombima bafwidwa, bachitikilwa mapenzi aalichitikila, nkondo, abalikuswaana buyumu-yumu akaambo kapenzi lyamali. Eezi zitondeezya kuti kuli bakombima biingi bayanda kuti tubabikkilizye munkombyo alubo kuchita oobo kulagwasya. Kukombela bakombima bali muzyiimo zili boobu, kutondeezya kuti tuli kubikka ziyandwa abamwi mubusena bwakusaanguna. (Flp. 2:4) Jehova ulazimvwa nkombyo zili boobo.

TWEELEDE ‘KUFWAMBAANA KUSWIILILA’

14. Jehova wakatondeezya biyeni kuti nchikozyano chimaninide chakuswiilila?

14 Imwi nzila iikonzya kusunka kulibombya kwesu, nkutaswiilila bamwi nibaambuula. Muli Jakobo 1:19 Bbayibbele lyaamba kuti tweelede ‘kufwambaana kuswiilila.’ Jehova nchikozyano chimaninide munkani eeyi. (Matl. 18:32; Jos. 10:14) Atubone nzitwiiya kumakani aakwaambuuzyania aalembedwe muli Kulonga 32:11-14. (Bala.) Nikuba kuti Jehova taakali kuyandikana kugwasigwa aMusa pesi Jehova wakapa kuti Musa aambe mbaakali kulimvwa. Chimwi chiindi, teekuuba pe kuswiilila akutobelezya zintu nzitubuzigwa amuntu uutamaninide. Pesi Jehova ulabaswiilila bantu bamwiita akaambo kalusyomo.

15. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaJehova chakuswiilila bamwi?

15 Umwi awumwi weelede kulibuzya kuti: ‘Kuti Jehova wakatondeezya kulibombya kwiinda mukuswiilila bantu bali mbuuli Abrahamu, Rakkele, Musa, Joshuwa, Manowa, Eliya aHezekkiya tazitondeezyi na kuti andime ndeelede kubalemeka bakombima boonse, kubaswiilila akuchita kweendelana azintu zibotu nzibaamba? Kuli umwi muntu na mumbungano naakuti mumpuli uuyanda kuti ndiswiilile nzyalikwaamba lino? Ndeelede kuchitaanzi? Ndiyoosala kuchitaanzi?’​—Matl. 30:6; Bab. 13:9; 1 Bam. 17:22; 2 Mak. 30:20.

“AMBWENI JEHOVA ULABONA MAFWABI AANGU”

Davida wakati: “Amumuleke!” Kaansinga wakali nduwe wakali kunoochita biyeni? (Langa fuka 16 a17)

16. Mwaami Davida wakachita biyeni naakasampawulwa aSimeyi?

16 Kulibombya kuyootugwasya kuti tulinyone bamwi nibatuchitila zitali kabotu. (Ef. 4:2) Tulakonzya kujana chikozyano chili atala makani aaya muli 2 Samuele 16:5-13. (Bala.) Davida ababelesi bakwe bakalinyona nibakasampawulwa aSimeyi nzubo yaMwaami Sawulu. Davida wakalinyona nikuba kuti wakali acheelelo chakubambulula makani aaya. Niinzi chakagwasya Davida kuti alinyone? Tulakonzya kujana nsandulo kwiinda mukulanga-langa Intembauzyo chaandaano 3.

17. Niinzi chakagwasya Davida kuti alinyone alubo kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chakwe?

17 Mutwe wamakani uuli muli Intembauzyo 3, utondeezya kuti yakalembwa chiindi “Davida naakacija kuzwa kuli Abisalomu mwanaakwe.” Vesi 1 a2 ipandulula zintu zilembedwe muchaandaano 16 chaSamuele wabili. Muli Intembauzyo 3:4, Davida wakatondeezya kuti usyoma Jehova naakati: “Ndakakwiilila Jehova ajwi lyangu, elyo wakandivuwa kuzwa kucilundu cakwe cisalala.” Andiswe tweelede kukomba nituli mumapenzi. Jehova ulatusandula kwiinda mukutupa muuya uusalala uyootugwasya kuti tulisimye. Kuli zyiimo na ziyanda kuti utondeezye kulinyona naakuti ulekelele bamwi? Ulasyoma na kuti Jehova ulaabona mapenzi nguswaana akuti uyookulongezya?

“BUSONGO NCINTU CIPATI”

18. Kubelesya malayilile aaLeza kutugwasya biyeni?

18 Kuchita zintu zilikabotu kupa kuti tujane zilongezyo. Majwi aali muli Tusimpi 4:7 ngachoonzyo aakuti, “busongo ncintu cipati”! Nikuba kuti tweelede kuba aluzibo kuti tube basongo pesi busongo bulaboneka kwiinda muzintu nzitusala kutali kuziba makani luzutu. Nikuba tunyenyeene tulaabusongo. Tunyenyeene tubelesya busongo mbutwakalengwaabo kuti tubambe chakulya mayinza. (Tus. 30:24, 25) Kristu “mbusongo bwa-Leza” alubo uchita ziyandwa aWisi chiindi choonse. (1 Kor. 1:24; Joh. 8:29) Jehova uluuzi musiyano uuliwo akati kakusala zintu zilikabotu akuchita zilikabotu. Alubo Jehova uyoobalongezya bantu balibombya abachita zintu zilikabotu. (Bala Matayo 7:21-23.) Nkinkaako, atubeleke changuzu kuti bamumbungano boonse bakombe Jehova kabalibombya. Kubelesya nzitwiiya kutola chiindi alubo kuyanda moyo mulamfu pesi kulibombya kuyoopa kuti tubotelwe lino amuchiindi chili kunembo.