Skip to content

Skip to table of contents

Ulichizi Na Chiindi?

Ulichizi Na Chiindi?

UCHITA biyeni kuti kuyanda kuziba chiindi? Ulakonzya kulanga wachi. Kuti umwi wakubuzya kuti nchindiinzi. Kujana wamusandula biyeni? Kuli nzila zisiyene-siyene zyakwaamba chiindi. Zisiyene biyeni?

Atuteedi kwayinda wola limwi amaminiti aali 30 kuzwa a12 sikati. Ulakonzya kwaamba kuti hafu past 1. Bamwi baamba kuti 13:30 kweendelana ankubakkala ambubazide. Nzila eeyi itegwa ni24-hour clock. Alubo kuli amwi masena, chiindi nchincheechi bachaamba kuti hafu 2 chaamba kuti kwasyaala maminiti aali 30 kuti 2 o’clock ikkwane.

Nubala Bbayibbele, ulakonzya kulibuzya kuti bantu bachiindi bakali kuchaamba biyeni chiindi? Kwakali nzila zisiyene-siyene zyakwaamba chiindi. Magwalo aachiHebbrayo aamba ziindi zisiyene-siyene mbuuli “kucifumofumo,” “ciindi casikati” ‘achiindi chakumazuba.’ (Matl. 8:11; 19:27; Dt. 28:29; 1 Bam. 18:26) Muli zimwi ziindi, chiindi chakali kwaambwa mbuuli mbuchibede.

Chiindi Bbayibbele nilyakali kulembwa, myuunzi myiingi yakali abalindi. Chiindi chiingi bakali kulinda mansiku. Minyaka myiingi Jesu katanazyalwa, maIsrayeli, bakaanzania busiku muzipanzi zitatu zitegwa ziindi zyakulinda mansiku. (Int. 63:6, NW) Muli Babetesi 7:19, NW, kwaambidwe kuti “kumatalikilo aakulindila kwabili.” Muchiindi chaJesu, maJuda bakasaanguna kubelesya chiindi chamaGrikki amaRoma chaanzania busiku muzipanzi zine.

Basikulemba Mabbuku aMakani Mabotu bakazibelesya ziindi eezi. Muchikozyano, Jesu wakeenda aajulu aamaanzi kaya kwakabede basikwiiya bakwe “nokwakaba kubucedo.” (Mt. 14:25, NW) Muchikozyano chimwi Jesu nchakaamba wakati: “Mwining’anda naakaakuzi ciindi ncati sike mubbi, naakali kulindila, naatakazumina kuti ing’anda yakwe itululwe.”​—Mt. 24:43.

Jesu wakaamba ziindi zyoonse zine naakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Amulangilile, nkaambo tamuzi ciindi ncayoosika mukamwini ing’anda, na uyoosika kumazuba, na mpakati kamasiku, na nobuumbuluka na cifumofumo.” (Mk. 13:35) Chipanzi chakusaanguna chakulinda ‘chakumazuba,’ chakali kutalika zuba nilyabbila kuyoosika a9 o’clock mansiku. Chipanzi chabili ‘chaakati kamansiku’ chakali kutalika a9 o’clock mansiku kuyoosika a12 o’clock mansiku. Chipanzi chatatu chitegwa “nobuumbuluka” naakuti “ciindi mukombwe nalila,” chakali kutalika a12 o’clock mansiku kusika a3 o’clock kuseeni. Zilakonzeka kuti mukuku wakalila muchipanzi eechi, mubusiku Jesu naakasungwa. (Mk. 14:72) Chipanzi chane chitegwa “cifumofumo,” chakali kutalika a3 o’clock kusika nilyazwa zuba.

Zili antanganana kuti bantu bachiindi bakali kukonzya kuziba chiindi chasikati naakuti chamansiku nikuba kuti teekwakalikwe minchina yamazubaano iigwasya kuziba chiindi.