CHIIYO 38
‘Amuboole kulindime, . . . eelyo ndilamulemununa’
“Amuboole kulindime nyoonse nomukatede akulemenwa, eelyo [ndilamulemununa].”—MT. 11:28.
LWIIMBO 17 “Ndilayanda”
ZITAYIIGWE *
1. Kweendelana amajwi ali muli Matayo 11:28-30, nchisyomezyoonzi Jesu nchaakaamba?
JESU wakabasyomezya zintu zibotu bantu bakali kumuswiilila. Wakati: ‘Amuboole kulindime . . .eelyo ndilamulemununa.’ (Bala Matayo 11:28-30.) Chisyomezyo eechi nchachoonzyo. Yeeya atala anzyaakachitila mwanakazi wakali kuchiswa bulwazi butasilikiki.
2. Niinzi Jesu nchaakachitila mwanakazi wakali kuchiswa?
2 Mwanakazi ooyu wakali kuyanda kugwasigwa. Wakali waya kubasilisi biingi kayanda kusilikwa. Wakachiswa kwaminyaka iili 12 kakutakwe muntu uukonzya kumusilika. Kweendelana amulawu waMozesi, mwanakazi ooyu wakali sofweede. (Lev. 15:25) Chiindi naakamvwa kuti Jesu wakali kuponia bakali kuchiswa, wakayinka kayanda kuti akagwasigwe. Naakamubona, wakajata lumpimpito lwachigogo chakwe chaatala mpawo wakapona mpawaawo! Pesi Jesu wakachita zyiingi kutali kumuponia luzutu, wakamulemeka. Muchikozyano, chiindi naakali kwaambuulaawe wakabelesya bbala litondeezya kumuyanda akumulemeka lyakuti “mwanaangu.” Nisimpe kuti mwanakazi ooyu wakalemununwa alubo wakalimvwa kaali waba aamanguzu!—Lk. 8:43-48.
3. Njiili mibuzyo njitutasandule?
3 Wabona na kuti mwanakazi ooyu nguwe wakaya kuli Jesu. Wakabelesya manguzu aakwe kuti aye kuli nguwe. Zilaantanganana kuti ndiswe tweelede ‘kuboola’ naakuti kuya kuli Jesu. Mazubaano, Jesu taachiponyi bantu ‘baboola kulinguwe’ munzila yazigambyo. Nikuba boobo, uchiinkilila kunembo kututamba kati: ‘Amuboole kulindime, . . . eelyo ndilamulemununa.’ Muchiiyo eechi, tulasandula mibuzyo iili musanu yakuti: Nga tulachita biyeni kuti ‘tuboole’ kuli Jesu? Wakali kwaambaanzi naakati: ‘Amubweze joko lyangu’? Twiiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaJesu? Nkamboonzi mulimu ngwatupede nutulemununa? Alubo kubweza jokwe lyaJesu kutulemununa biyeni?
“AMUBOOLE KULINDIME”
4-5. Aamba nzila nzitukonzya ‘kuboola’ aazyo kuli Jesu?
4 Imwi nzila njitukonzya ‘kuboola’ kuli Jesu, nkwiiya zyiingi atala anzyaakaamba anzyaakachita. (Lk. 1:1-4) Tweelede kulibalila atala azintu eezi nkaambo taakwe muntu uukonzya kutuchitila oobo pe. Alubo, ‘tuboola’ kuli Jesu kwiinda mukusala kubbabbatizigwa akuba sikwiiya waKristu.
5 Alubo imwi nzila njitukonzya ‘kuboola’ kuli Jesu nkuya kubaalu kuti batugwasye chiindi nituyanda kugwasigwa. Jesu ubelesya “zipego mubantu” chaamba baalu kuti balanganie mbelele zyakwe. (Ef. 4:7, 8, 11; Joh. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Ndiswe nitweelede kwiinka kubaalu kuti batugwasye. Alubo tatulangilili kuti baalu balizizi nzituyeeya anzituyanda. Atubone chikozyano chamukwesu uutegwa Julian. Wakati: “Ndakazwa aaBbeteli akaambo kakuchiswa-chiswa, umwi mweenzuma wakandibuzya kuti ndikumbile baalu kuti bandigwasye. Pesi ndakali kuyeeya kuti tandiyandi lugwasyo pe. Kumamanino, ndakazoobakumbila kuti bandigwasye alubo kugwasigwa ooku kwakaba chipo chipati loko.” Mbuuli mbubakachita baalu bakagwasya Julian, andiswe baalu balakonzya kutugwasya kuziba “mizeezo ya Kristo,” eezi zyaamba kumvwisisisya akutobelezya mizeezo yakwe. (1 Kor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Eechi nchiimwi chipo chipati nchibakonzya kutupa.
AMUBWEZE “JOKO LYANGU”
6. Jesu wakali kwaambaanzi chiindi naakati: ‘Amubweze joko lyangu’?
6 Chiindi Jesu naakati: ‘Amubweze joko lyangu,’ zilakonzeka kuti wakali kwaamba kuti: “Amutambule bweendelezi bwangu.” Alubo zilakonzeka kuti wakali kwaamba kuti: “Amunjile mujokwe andime kuti tubelekele Jehova katulaamwi.” Kufumbwa mbaakali kwaamba, jokwe lyiiminina mulimu ngutweelede kuchita.
7. Kweendelana amajwi ali muli Matayo 28:18-20, nguuli mulimu ngutwakapegwa kuti tuubeleke alubo tulaachoonzyo chanzi?
7 Tuzumina kutamba kwaJesu kwiinda mukulipeda akubbabbatizigwa. Jesu utamba bantu boonse alubo ulabatambula boonse bayanda kubelekela Leza amoyo woonse. (Joh. 6:37, 38) MaKristu woonse alaachilongezyo chakubeleka mulimu wakubuzya bamwi makani mabotu, Jehova ngwaakatumide Jesu kuti awubeleke. Tulaachoonzyo chakuti Jesu unootugwasya kubeleka mulimu ooyu.—Bala Matayo 28:18-20.
“MWIIYE KULINDIME”
Lemununa bamwi mbuuli mbaakachita Jesu (Langa fuka 8-11) *
8-9. Nkamboonzi bantu balibombya nibakali kuzumina kutambwa aJesu alubo njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya?
8 Bantu balibombya bakali kuzumina kutambwa aJesu. (Mt. 19:13, 14; Lk. 7:37, 38) Nkamboonzi? Atubone musiyano wakaliwo akati aJesu abaFarisi. Bapati bazikombelo aaba teebakali aaluyando pe alubo bakali kulisumpula. (Mt. 12:9-14) Jesu wakali aaluyando alubo wakali kulibombya. BaFarisi bakali kulisumpula akaambo kazyuuno nzibakali aazyo muchilawu mubakali kukkala. Pesi Jesu wakatondeezya kuti nzibakali kuchita teezyakali kabotu pe nkinkaako wakayiisya basikwiiya bakwe kuti kabalibombya. (Mt. 23:2, 6-11) BaFarisi bakali kulitondeezya kuti balaamanguzu kwiinda mukumanikizya bamwi kuti babaswiilile. (Joh. 9:13, 22) Jesu wakali kulemununa bamwi kwiinda mumichito amajwi aaluzyalo.
9 Kuli zyiiyo na nzwayiya kuzwa kuli Jesu? Libuzye kuti: Bantu bandizi kuti ndili muntu uutafwambaani na kunyema alubo uulibombya? Ndilayanda na kuchita milimu iilangilwaansi kuti ndigwasye bamwi? Ndilabatondeezya na luzyalo bamwi?
10. Jesu wakali kuyanda kuti basikwiiya bakwe balimvwe biyeni amulimu wabo?
10 Jesu wakali kuyanda kuti bantu mbaakali kubeleka aabo babe aluumuno alubo wakanoneezegwa kubayiisya. (Lk. 10:1, 19-21) Jesu wakalaangunukide zyakuti basikwiiya bakwe kwakali kubawubila kumubuzya mibuzyo alubo wakali kuyanda kuziba nzibakali kuyeeya. (Mt. 16:13-16) Mbuuli mbiifwefwema minsamu iili andawu ibyalilwa minsamu, basikwiiya baJesu bakali kuzwidilila. Bakayiya zyiiyo zyiingi nzyaakali kubayiisya alubo bakazyala michelo mibotu kwiinda mumilimu yabo.
Ba muntu waangunukide kwaambuula aabamwi
Ba muntu uulibambilide alubo musungu
Ba muntu uulibombya alubo uubeleka changuzu *
11. Njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya?
11 Kuli bantu mbweendelezya na? Kuti kakuli boobo, libuzye kuti: ‘Ndiyanda kuti bantu balimvwe biyeni chiindi nindibeleka aabo achiindi nindili kung’anda? Ndiyanda kuti kube aluumuno na? Balaangunukide na bamwi kundibuzya mibuzyo? Alubo ndilabazumizya na bamwi kuti baambe maboneno aabo?’ Tatuyandi kuba mbuuli baFarisi bakatali kuyanda kuti bamwi babuzye mibuzyo alubo bakali kupenzya bantu bakali kwaamba maboneno asiyene angibakalaawo.—Mk. 3:1-6; Joh. 9:29-34.
‘EELYO MULALEMUNUNWA’
12-14. Nkamboonzi mulimu ngwaakatupa Jesu nuutulemununa?
12 Nkamboonzi nutulemununa mulimu ngwaakatupa Jesu? Kuli twaambo twiingi pesi atubone tuche biyo.
13 Tulaabalangizi balikabotu. Mulangizi wesu mupati, Jehova, ulalumba alubo ulabotelwa akaambo kababelesi bakwe. Uubona kuuyandikana mulimu ngutuchita. (Heb. 6: 10) Alubo Jehova ulatugwasya kwiinda mukutupa nguzu zyakwe kuti tukonzye kuchita milimu yesu. (2 Kor. 4:7; Gal. 6:5, makani aamunsi) Mwaami wesu Jesu nchikozyano chibotu. (Joh. 13:15) Baalu beembela mbelele baleezya kutobelezya Jesu, “mweembezi mupati.” (Heb. 13:20; 1 Pet. 5:2) Baleezya amanguzu aabo oonse kuti babe aluzyalo, babe bantu basungwaazya akuti babe achibindi chiindi nibatuyiisya akutukwabilila.
14 Tuli abeenzuma balikabotu. Taakwe bantu bali aamulimu uuyandikana loko alubo bayandana mbuuli ndiswe pe. Yeeya kuti: Tuli achilongezyo chakubeleka aabantu bapona kweendelana azyeelelo zyaLeza zisumpukide alubo batalisumpuli pe. Bantu aaba bali azipo pesi tabalisumpuli pe, alubo babona kuti bamwi bantu balabayinda. Batubona mbuuli beenzinyina kutali mbuuli basimilimonyina luzutu. Balatuyanda zyakuti balakonzya kutufwida!
15. Tweelede kulimvwa biyeni akaambo kamulimu ngutuchita?
15 Tubeleka mulimu uyandikana loko. Tuyiisya bantu kasimpe atala aJehova akuyubununa kubeja kwaSaatani. (Joh. 8:44) Saatani uyanda kuti bantu bazibe zintu zyakubeja zipa kuti batabi aabulangilizi. Muchikozyano, uyanda kuti bantu basyome kuti Jehova tatulekeleli pe kuti twabisya akuti tatuyandi pe. Ooku nkubeja kupati loko! Kuti ‘twaboola’ kuli Jesu, zibi zyesu zilalekelelwa. Alubo simpe ndyakuti Jehova utuyanda loko. (Rom. 8:32, 38, 39) Kulabotezya kaka kugwasya bantu kuti basyome Jehova akubabona kabali kuchincha buumi bwabo!
LEMUNUNWA MUJOKWE LYAJESU
16. Mulimu ngwatupede Jesu usiyene biyeni ayimwi milimu?
16 Mulimu Jesu ngwatupede kuti tubeleke ulisiyene ayimwi milimu njitweelede kuchita. Muchikozyano, bantu biingi tababotelwi pe alubo ngabakatala nibazwa akubeleka milimu yakunyika. Kusiyana azeezi, kuti twabelekela Jehova aJesu nga twakkutisikana. Kulakonzeka kuti nga twakatala, nikuba boobo, nga twanjila miswaangano yambungano buzuba oobo. Pesi nitwachayisya, tulimvwa katuli twalemununwa alubo katuli amanguzu. Zilakozyania achiindi nitukambawuka anitubala Bbayibbele katuli atulikke. Kuchita oobu kweeta mpindu mpati kwiinda manguzu ngitubelesya!
17. Niinzi nzitweelede kuziba anzitweelede kuchenjelela?
17 Tweelede kuziba kuti manguzu eesu kuli mpaagolela nkinkaako tweelede kubikkila maanu kuzintu nzituchita. Muchikozyano, tulakonzya kumaninsya manguzu eesu katuyanduula zintu zyakumubili. Atubone Jesu nzyaakabuzya muvubi wakasika kuli nguwe akubuzya kuti: “Ino ncinzi ncondeelede kucita kutegwa ndikajane buumi butamani?” Muvubi ooyu wakali kuuswiilila mulawu. Kweelede kuti wakali muntu uuli kabotu nkaambo Marko wakaamba kuti Jesu ‘wakamuyanda.’ Jesu wakamutamba muvubi ooyu kwiinda mukwaamba kuti: “Koya ukasambale zintu nzyojisi akupa bacete” alubo “wamana uboole ube sikunditobela.” Mwaalumi ooyu wakali kuyanda kutobela Jesu pesi taakayanda pe kusiya “lubono lunji” ndwaakalaalo. (Mk. 10:17-22) Nkinkaako wakakaka jokwe lyaJesu mpawo wakiinkilila kunembo kabelekela “Lubono.” (Mt. 6:24) Kaansinga nduwe, wakali kunoochita biyeni?
18. Niinzi nzitweelede kukkala katuchita alubo nkamboonzi?
18 Tweelede kukkala katulanga-langa zintu nzitubikka mubusena bwakusaanguna. Nkamboonzi? Kuchitila kuti twaabelesye kabotu manguzu eesu. Atubone chikozyano chawumwi mukwesu uuchikula utegwa Mark wakati: “Kwaminyaka myiingi, ndakali kubonaanga ndipona buumi buuba. Ndakali kupayona pesi ndakali kubelesya chiindi chiingi kandiyanduula mali nyingi kuchitila kuti ndipone buumi bulikabotu. Ndakali kukataazikana kuti nkamboonzi buumi nibwakali kundiyumina. Mukuya kwachiindi, ndakazoobona kuti ndakali kusaanguna kuchita nzindiyanda mpawo chiindi chakali kusyaala ndakali kubelekela Jehova.” Mark wakazoochincha mizeezo amaboneno aakwe mpawo wakazoochita zyiingi mukubelekela Jehova. Mark wakayungizya kuti: “Chimwi chiindi ndilakataazikana mumizeezo pesi Jehova aJesu nga bandigwasya kuti ndizunde mapenzi aangu.”
19. Nkamboonzi kuba aamaboneno aali kabotu nikuyandikana?
19 Jokwe lyaJesu lilatulemununa kuti twachita zintu zitatu zitobela. Chakusaanguna, kkala kuli amaboneno aali kabotu. Tubeleka mulimu waJehova nkinkaako tweelede kuuchita kweendelana ambayanda. Iswe tuli babelesi pesi Jehova nguSimalelo wesu. (Lk. 17:10) Kuti mulimu waLeza twawubeleka mbuuli mbutuyanda tunooli tulikukaka kunjila mujokwe lyaJesu. Muchikozyano, ng’ombe ilakonzya kulichisa akukatala kuti yakaka kutobelezya ziyandwa asimalelo wayo chiindi niyangidwe aajokwe. Kuli lumwi lubazu, tulakonzya kuchita zyiingi akuzunda masunko kuti twatobelezya malayilile aaJehova. Utalubi kuti taakwe muntu ukonzya kukasya mulimu waLeza kuti uchitwe!—Rom. 8:31; 1 Joh. 4:4.
20. Ngaali makanze ngitweelede kuba aawo chiindi nitubweza jokwe lyaJesu?
20 Chachibili, beleka kuli amakanze mabotu. Makanze eesu ngakulemeka Taateesu siluyando, Jehova. Bantu bamumwaanda wakusaanguna bakali aachiyandisyo chakuchita zintu nzibayanda nkinkaako, teebakali kubotelwa pe alubo bakazoosiya jokwe lyaJesu. (Joh. 6:25-27, 51, 60, 66; Flp. 3:18, 19) Kusiyana abantu aaba, bantu bakali kubeleka kabali amakanze mabotu chaamba kuyanda Jehova abasimayakilane babo bakazumina jokwe lyaJesu alubo bali aabulangilizi bwakuyooyendelezya aamwi aJesu kujulu. Andiswe tulakonzya kubotelwa kubweza jokwe lyaJesu kuti katuli aamakanze mabotu.
21. Kweendelana amajwi ali muli Matayo 6:31-33, niinzi nzitulangilila kuti Jehova atuchitile?
21 Chachitatu, langilila zintu zibotu. Twakasala buumi bwakulipeda alubo buyanda kuti tubeleke changuzu. Jesu wakatuchenjezya kuti tuzoopenzegwa. Nikuba boobo, tweelede kulangilila kuti Jehova uyootupa manguzu aakuti tukonzye kulisimya kumapenzi ngituswaana. Kulisimya kwesu kupa kuti lusyomo lwesu lusime. (Jak. 1:2-4) Tweelede kulangilila kuti Jehova uyootupa nzituyanda, Jesu uyootweembela alubo akuti bakwesu abachizi bayootusungwaazya. (Bala Matayo 6:31-33; Joh. 10:14; 1 Tes. 5:11) Nga tulayandaanzi zimbi?
22. Niinzi cheelede kutubotezya?
22 Mwanakazi wakaponesegwa aaJesu wakalemununwa mubuzuba mbuboobo. Pesi kuti kali wakaswiilila Jesu akuba sikwiiya wakwe, uyoolemununwa kukabe kutamani. Ubonaanga wakachita biyeni? Kuti kaali wakasala kubweza jokwe lyaJesu uyoojana chilongezyo chakweendelezya aamwi aJesu kujulu! Kufumbwa nzyaakali kukonzya kusiya kuti atobele Jesu ziyoopa kuti ajane mpindu eeyi. Kufumbwa kuti tuli aabulangilizi bwakuyoopona kujulu naakuti aanyika, tulabotelwa kuti twakatambula kutamba kwaJesu kwakuti: “Amuboole kulindime!”
LWIIMBO 13 Kristo, Ncitondezyo Cesu
^ par 5 Jesu ututamba kuti tuye kuli nguwe. Kuzumina kutambwa aJesu kuswaanizyaanzi? Chiiyo eechi chilawusandula mubuzyo ooyu alubo chilatuyeezya mbukutulemununa kubelekaamwi aKristu.
