CHIIYO 39
LWIIMBO 125 “Balikkomene Aabo Balaaluse!”
Jana Kubotelwa Kwiinda Mukupa Bamwi
“Kupa, kupa kubotelwa loko kwiinda kutambula.”—MIL. 20:35.
NZITUTAYIYE
Tulabona nzila zisiyene-siyene mutukonzya kupa bamwi akuti nkamboonzi kuchita zintu eezyo nikupa kuti tubotelwe.
1-2. Kuziba kuti Jehova wakatulenga munzila yakuti tubotelwe kuti twapa bamwi kupa kuti tuchiteenzi?
CHIINDI Leza naakalenga bantu, wakabalenga munzila yakuti babotelwe chiindi nibapa bamwi kwiinda nibapegwa. (Mil. 20:35) Eezi zyaamba kuti tatubotelwi na kuti twapegwa chimwi chintu amuntu. Teembuzyaamba pe. Toonse tulabotelwa kuti twapegwa chimwi chintu pesi tulayindilila kubotelwa kuti kakuli kuti ndiswe twapa chintu eecho. Tulabotelwa kuti Jehova wakatulenga munzila eeyi. Nkamboonzi?
2 Akaambo kakuti Jehova wakatulenga munzila eeyi, tuleezya kuyanduula myeenya iipa kuti tukkale katubotelwa. Tulakonzya kukkala katubotelwa kuti twayanduula myeenya yakupa bamwi. Tulamulumba Jehova akaambo kakuti wakatulenga munzila eeyi.—Int. 139:14.
3. Nkamboonzi Jehova naambwa kuti ‘nguLeza uubotelwa’?
3 Magwalo atondeezya kuti kupa kweeta kubotelwa, nzizyo zipa kuti Bbayibbili lyaambe kuti Jehova ‘nguLeza uubotelwa.’ (1 Tim. 1:11) Jehova nguwe wakasaanguna kupa bantu alubo taakwe uumwiinda pe kunkani eeyi yakupa. Mwaapostoli Pawulu wakaamba kuti, Jehova nguwe uupa kuti “katuli bawumi, katweenda alubo katupona.” (Mil. 17:28) Nichoonzyo kuti, “zipo zyoonse zibotu azipo zyoonse zimaninide” zizwa kuli Jehova.—Jak. 1:17.
4. Niinzi nzitweelede kuchita kuti tulabile kubotelwa kuba aakaambo kakupa?
4 Toonse tuyanda kulabila kubotelwa kuba aakaambo kakupa. Tulakonzya kuchita oobo kwiinda mukutobelezya chikozyano chaJehova chakupa. (Ef. 5:1) Nitwanoolanga-langa chiiyo eechi, tulabona nzitweelede kuchita kuti twabonaanga bamwi teebatulumba pe nitwabapa chimwi chintu. Eezi zilakonzya kutugwasya kuti tukkale katubotelwa chiindi nitupa bamwi.
BA MWAABI MBULI JEHOVA
5. Nziizili zintu zyakumubili Jehova nzyatupa?
5 Nziizili zintu Jehova nzyatupa? Atubone zikozyano ziche. Jehova utupa zintu zyakumubili. Kulakonzeka kuti tatukwe zintu zyiingi loko pe zyakumubili pesi Jehova nga wapa kuti tujane zintu nzituyandikana. Muchikozyano, upa kuti tukonzye kujana chakulya, zyakuzwaata aakukkala. (Int. 4:8; Mt. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Jehova utupa zintu eezi akaambo kakuti ulimvwa kayanda kuchita oobo na? Teembubo pe. Nkamboonzi Jehova natupa zintu zyakumubili?
6. Twiiyaanzi mulugwalo lwa Mateyo 6:25, 26?
6 Jehova utupa nzituyandikana akaambo kakuti ulatuyanda. Atubone majwi aaJesu aali muli Mateyo 6:25, 26. (Bala.) Jesu wakabelesya zikozyano zyazintu zyakalengwa. Naakali kwaambuula atala abayuni, Jesu wakati: “Tababyali mbuto, tabatebuli, alubo tababambi chakulya mumatala.” Jesu wakazoowamba kuti: “Wuso wakujulu ulabasanina.” Kuzwaawo, Jesu wakabuzya kuti: “Inywe tamuyandikani loko na kwiinda mbabo?” Twiiyaanzi? Jehova ubabona kabayandikana loko bakombi bakwe kwiinda banyama. Kuti Jehova kabapa nzibayandikana banyama, tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti unootupa nzituyandikana andiswe. Mbuli mbachita ndeende ulaaluyando, anguwe Jehova ubatondeezya luyando bamumpuli yakwe kwiinda mukubapa nzibayandikana.—Int. 145:16; Mt. 6:32.
7. Njiili imwi nzila mutukonzya kutondeezya kuti tuli baabi mbuli Jehova? (Langa chifanikisyo.)
7 Andiswe tulakonzya kupa bamwi akaambo kakuti tulabayanda mbuli mbachita Jehova. Muchikozyano, kulakonzeka kuti kuli mukombima ngutuzi kuti uyanda kugwasigwa kunkani yachakulya naakuti zyakuzwaata. Jehova ulakonzya kubelesya ndiswe kuti tugwasye mukombima ooyo kwiinda mukumupa zintu nzyayandikana. Bakombi baJehova bazibikene aakupa chiindi nikwachitika mapenzi aalichitikila. Muchikozyano, muchiindi chakkorona bakwesu abachizi bakaabana aabakombinyina chakulya, zyakuzwaata azimwi zintu nzibakali kuyandikana aachiindi eecho. Alubo biingi bakasanga mali kumulimu wamunyika yoonse. Mali eeyo, yakagwasya bakwesu abachizi bali munyika yoonse kuti bajane zintu nzibakali kuyandikana. Bakwesu abachizi aaba bakaswiilila majwi aali muli Mahebberu 13:16 aawamba kuti: “Mutalubi kuchita zibotu akwaabilana aabamwi zintu nzimulaazyo, nkaambo Leza ulabotelwa azipayizyo zili boobu.”
8. Jehova utupa manguzu aakuti tuchiteenzi? (Bafilipi 2:13)
8 Jehova utupa manguzu. Jehova ubapa manguzu bakombi bakwe basyomeka. (Bala Bafilipi 2:13.) Kuli nwaakali wakombela kuti ujane manguzu na aakutantamuka sunko naakuti manguzu aakuti ulisimye muchiimo chiyumu? Kulakonzeka kuti wakakomba kukumbila kuti ube aamanguzu aakuti kulisimya buzuba abuzuba. Nkombyo yako niyakasandulwa, amwi wakalimvwa mbuli mbaakalimvwa mwaapostoli Pawuli naakati: “Ndili aamanguzu aakuchita zintu zyoonse akaambo kayooyo uundipa manguzu.”—Flp. 4:13.
9. Kujana twatondeezya biyeni kuti tuli baabi mbuli Jehova kwiinda mukubelesya manguzu eesu? (Langa chifanikisyo.)
9 Nikuba kuti tatumaninide pe, tulakonzya kuba baabi mbuli Jehova kwiinda mukubelesya manguzu eesu. Tatukonzyi pe kubapa manguzu bamwi pesi tulakonzya kubelesya manguzu eesu kuti tubagwasye. Muchikozyano, tulakonzya kubachitila milimu yaang’anda naakuti kubawulila zintu kuzintoolo bakwesu abachizi bachembeede naakuti bachiswa. Kuti zyiimo zyesu kazizumina, tulakonzya kugwasilizya mukusalazya akubambulula Ng’anda yaBwaami. Kuti twabelesya manguzu eesu munzila eeyi, nga tulikugwasya bakwesu abachizi.
10. Niinzi zimwi nzitukonzya kuchita kuti tusungwaazye bamwi?
10 Tutalubi kuti majwi aalaanguzu. Taakwe muntu na nguzi uuyanda kusungwaazigwa? Kuli nguzi na uuyanda kuumbulizigwa? Kuti kaliwo, ulakonzya kubweza ntaamu yakumwiinkila muntu ooyo. Ulakonzya kumuswaya ukamubone chantongola meso, kumufoonena naakuti kumulembela meseji. Takuyandikani kuti uvuzye majwi pe mumeseji yako. Majwi mache alakonzya kumusika aamoyo mukombima alubo alakonzya kumugwasya kuti ayinkilile kunembo kasyomeka. Alubo majwi mache alakonzya kupa kuti amvwe mbubo-mbubo muchiimo mwabede muntu ooyo.—Tus. 12:25; Ef. 4:29.
11. Jehova utondeezya biyeni kuti tabutangali pe busongo bwakwe?
11 Jehova utupa busongo. Sikwiiya Jakkobo wakalemba kuti: “Kuti umwi wanu katakwe busongo, ayinkilile kunembo kubukumbila kuli Leza, mpawo ulabupegwa nkaambo Leza ulabapa boonse amoyo woonse katabasampawuli pe.” (Jak. 1:5; makani aamunsi) Majwi aaya atondeezya kuti Jehova tabutangali pe busongo mbwalaabo pesi ubupa bamwi. Alubo Jakkobo wakazoowamba kuti chiindi Jehova napa busongo, ulabupa ‘katasampawuli’ naakuti ‘katajanini mulandu.’ Jehova tayandi kuti tukataazikane biya pe chiindi nitukumbila busongo nkaambo utusungwaazya kuti tubuyanduule.—Tus. 2:1-6.
12. Njiili myeenya njitulaayo yakwaabila bamwi busongo?
12 Kutegwani andiswe? Kujana twabaabila biyeni bamwi busongo mbutulaabo? (Int. 32:8) Bakombi baJehova bali aamyeenya myiingi yakwaabila bamwi zintu nzibazi. Muchikozyano, tulakonzya kugwasya basikupupulula bachili bapya mumulimu wakukambawuka. Baalu balakonzya kuba aamoyo mulamfu nibayiisya babelesi bambungano abakwesu bakabbabbatizigwa mbubakonzya kuchita milimu yabo mumbungano. Alubo aabo bali aaluzibo mulizyakuyaka akubambulula mayake aambunga balakonzya kuyiisya bamwi batakwe luzibo mbubakonzya kuchita milimu eeyi.
13. Kujana twamutobelezya biyeni Jehova chiindi nituyiisya bamwi?
13 Yezya kutobelezya Jehova chiindi nuyiisya bamwi zintu nzuzi. Jehova upa bamwi busongo chakuliyandila. Andiswe tuyanda kugwasya bamwi kuti bazibe zintu nzituzi. Nkinkaako, tatulutangali pe luzibo ndutulaalo katuyoowela kuti muntu ngutulikuyiisya uzoobweza mulimu ngutulikuchita. Alubo tatulibuzyi kuti pe: ‘Ime taakwe wakandiyiisya pe, anguwe ngalibbukwiide mbuli mbundakachita me.’ Maboneno aali boobu taayelede kujanika pe aakati kabakombi baJehova. Pesi tuyiisya bamwi zintu nzitukonzya katubotelwa. (1 Tes. 2:8) Makanze eesu nituyiisya bamwi ngakuti ambabo aabo balikuyiisigwa bazooyelele “bukkwene kuyiisya bamwi.” (2 Tim. 2:1, 2) Kuti twachita oobo, tunooli katuli kugwasya bamwi kuti ambabo babe aamuuya wakupa akuti bakkale kababotelwa.
KUTI TEETWALUMBWA NITWAPA BAMWI
14. Chiindi nitubapa chimwi chintu bakwesu abachizi nga bachitaanzi?
14 Kuti katuli baabi, kapati kuti twapa bakwesu abachizi chimwi chintu, chiindi chiingi nga batulumba. Balakonzya kulemba meseji naakuti kutulumba kababelesya zimwi nzila. (Kol. 3:15) Eezi nga zyapa kuti tuyungizye kubotelwa.
15. Niinzi nzitweelede kukkala katuyeeya kuti bamwi teebatulumba?
15 Bamwi balakonzya kutatulumba kuti twabachitila chimwi chintu. Tulakonzya kubelesya chiindi chesu, manguzu eesu naakuti zintu nzitulaazyo pesi bantu mbituchitila zintu eezi balakonzya kutaba aandaba anzituchita. Kuti eezi zyachitika, niinzi nzitweelede kuchita kuti tutanyemi pe? Tutalubi lugwalo luzulwida chiiyo chesu lwa Milimu 20:35. Kubotelwa nkutubaako nitwapa umwi muntu, takuyeeme aakuti muntu ngutwapa walumba na naakuti taalumba pe. Tulakonzya kukkala katubotelwa akaambo kakuti tupa bamwi nikuba kabatatulumbi. Kujana zyachitika biyeni eezi? Atulange-lange nzila ziche.
16. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tukkale katubotelwa nitupa bamwi?
16 Kkala kutobelezya Jehova. Jehova ubapa zintu zibotu bantu balumba abatalumbi. (Mt. 5:43-48) Jehova utusyomezya kuti, kuti twapa ‘katutalangilili kuboozegwa pe bulumbu bwesu bunooli bupati.’ (Lk. 6:35) nkani yakulumba. Nikuba kuti twalumbwa naakuti teetwalumbwa, Jehova unootubbadala akaambo kakuti tubachitila zintu zibotu bamwi chiindi ‘nitupa katubotelwa.’—Tus. 19:17; 2 Kor. 9:7.
17. Ngaali maboneno ngitweelede kubaawo kunkani yakupa? (Lukka 14:12-14)
17 Imwi nzila mutukonzya kutobelezya Jehova kunkani yakupa, nkuchita nzyaakaamba Jesu muli Lukka 14:12-14. (Bala.) Teekubisya pe kutamba naakuti kuchitila bamwi chintu chibotu mpawo bantu aabo kabakonzya kutuchitila zintu zyeendelana aanzitwabachitila. Nikuba oobo, niinzi nzitweelede kuchita kuti twabona kuti tukkala katuchitila bamwi zintu zibotu katulangilila kuti ambabo bazootuchitile zintu eezyo. Nzyaakaamba Jesu zilakonzya kutugwasya. Tulakonzya kutamba muntu ngutuzi kuti takonzyi pe kututamba. Kuti twachita oobo, tulabotelwa nkaambo tunooli twatobelezya chikozyano chaJehova. Kuchita oobo, kulakonzya kutugwasya kuti tukkale katubotelwa nikuba kuti bamwi teebatulumba pe kuti twabachitila chimwi chintu.
18. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tutabayeeyeli zintu zitali kabotu bamwi?
18 Utabonaanga bamwi tabalumbi pe. (1 Kor. 13:7) Kuti bamwi teebatulumba, tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Nichoonzyo na kuti tabalumbi pe naakuti baluba biya kutulumba? Kulakonzeka kuti nga kuli tumwi twaambo twapa kuti bataambi zintu nzitwalikulangilila kuti baambe. Bamwi balakonzya kulumbila mumoyo mpawo bakachilwe kuzigwisya mumajwi. Balakonzya kuba aabweeme akaambo kakuti bagwasigwa, kapati kuti kabali mbabo bakagwasizye bamwi muchiindi chayinda. Kufumbwa chapa kuti tutalumbwi, kuyanda bakwesu abachizi kulakonzya kutugwasya kuti tutabayeeyeli zintu zitali kabotu bakombima akuti tukkale katubotelwa kuti twapa bamwi.—Ef. 4:2.
19-20. Nkamboonzi nikuyandikana kuti tube aamoyo mulamfu chiindi nitwapa bamwi? (Langa chifanikisyo.)
19 Baamoyo mulamfu. Kunkani yakupa, Mwaami musongo Solomoni wakalemba kuti: “Kowaala cinkwa cako atala aamaanzi, nkaambo kwaakwiinda mazuba manji uyoocijana alimwi.” (Muk. 11:1) Mbuli mbulwaamba lugwalo oolu, bamwi balakonzya kulumba kakuli kwayinda “mazuba manji.” Atubone chikozyano chikagwisya aantanganana kasimpe aaka.
20 Minyaka yakayinda umwi mwanakazi wamulangizi wabbazu wakalembela umwi muchizi lugwalo wakali wazwa aakubbabbatizigwa kamusungwaazya kuti akkale kasyomeka. Minyaka iisika ku 8 yakatobela, muchizi ooyo wakasandula lugwalo oolo kati: “Ndayeeya kumulembela lugwalo oolu, kandimubuzya mbulwakandigwasya muminyaka eeyi yayinda nikuba kuti tamuzizi pe mbulwakandigwasya. Vesi njimwakabikka mulugwalo oolu yakandisika aamoyo alubo tandizooyilubi pe.” a Naakazwa aakupandulula buyumu-yumu mbwaakaswaana muchizi ooyo, wakati: “Chimwi chiindi ndakali kumvwa kandiyanda kuleka kukomba Jehova. Pesi vesi njimwakandilembela yakandisika aamoyo alubo yakapa kuti . . . ndikakatile mukasimpe.” Wakayungizya kuti: “Muminyaka eeyi iili 8, lugwalo ndumwakandilembela avesi njimwakabikka zyakandisungwaazya loko.” Tulakonzya kuyeeyela kubotelwa nkwaakabaako mwanakazi wamulangizi wabbazu naakatambula lugwalo oolu kakuli kwayinda “mazuba manji” kali walembela uumwi lugwalo. Mbukubede akulindiswe, bamwi balakonzya kutulumba kakuli kwayinda chiindi chilamfu katubachitilide chimwi chintu.
21. Niinzi chipa kuti ukkale kutobelezya chikozyano chaJehova chakuba mwaabi?
21 Mbuli mbutwayiya, Jehova wakatulenga munzila mbotu loko. Nikuba kuti tulabotelwa kuti umwi watupa chimwi chintu, pesi tulayungizya kubotelwa kuti kakuli ndiswe basikupa bamwi. Tulabotelwa kuti twagwasya bakombima. Alubo nga twabotelwa kuti batulumba mbitwapa. Nikuba kuti ngutwapa walumba naakuti taalumba, tulakonzya kubotelwa nkaambo tunooli twachita chintu chilikabotu. Tutalubi kuti kufumbwa zintu nzitupa, “Jehova ulakonzya kukupa manji kwiinda yaayo.” (2 Mak. 25:9) Zintu nzitupa nziche loko kwiinda nzyatupa Jehova. Kubotelwa nkutubaako kuti Jehova watubbadala, tatukonzyi pe kukweezyanisya aachimwi chintu. Nkinkaako, atukanze kwiinkilila kunembo katutobelezya chikozyano chibotu chaTaateesu wakujulu chakupa.
LWIIMBO 17 “Ndilayanda”
a Vesi yakalembelwa muchizi ooyu ngu 2 Johane 8 yaamba kuti: “Amulichenjelele kuchitila kuti mutasweekelwi aazintu nzitwakabelekela, kuchitila kuti mukajane bulumbu bukkwene.”
b BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: Chifanikisyo chitondeezya mwanakazi wamulangizi wabbazu kalikulemba lugwalo. Lugwalo oolo, lwakazoosandulwa kakuli kwiinda minyaka myiingi.