Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 37

LWIIMBO 118 “Kotuyungizyila Lusyomo”

Lugwalo Lukonzya Kutugwasya Kuti Tulisimye Kusikila Kumamanino

Lugwalo Lukonzya Kutugwasya Kuti Tulisimye Kusikila Kumamanino

“Twakakatila kusikila kumamanino kulusyomo ndutwakalaalo kumasaangunino.”HEB. 3:14.

NZITUTAYIYE

Lugwalo lwanchenjezyo lwakalembelwa maKkristu bachiHebberu lulakonzya kutugwasya kuti tulisimye kusikila kumamanino aabweende bwazintu oobu.

1-2. (a) Chakali biyeni chiimo muJudiya chiindi mwaapostoli Pawulu naakabalembela lugwalo maKkristu bachiHebberu? (b) Nkamboonzi lugwalo oolo nilwakasika aachiindi cheelede?

 MAKKRISTU bachiHebberu bakali kukkala muJerusalema amuJudiya bakaswaanana aazyiimo ziyumu Jesu naakafwa. Aachiindi eecho, mbungano yachiKkristu yakapangwa alubo maKkristu bakapenzegwa loko. (Mil. 8:1) Muminyaka iili kuma 20 yakatobela, batobeli baKkristu bakaswaanana aapenzi lyakubula mali. Amwi penzi eeli lyakaba akaambo kanzala yakali yaba muminyaka yakali yayinda. (Mil. 11:​27-30) Nikuba oobo, kuma 61 C.E., maKkristu bakali baba aaluumuno akaambo kakuti teebakachili kupenzegwa mbuli mbubakali kuzoopenzegwa kunembo. Muchiindi eecho, bakatambula lugwalo lwakazwa kumwaapostoli Pawulu alubo lugwalo oolo lwakasika aachiindi cheelede.

2 Lugwalo oolu lwakasika aachiindi cheelede kumaHebberu akaambo kakuti luumuno ndubakalaalo maKkristu aachiindi eecho lwakali lwachiindi chifwiifwi loko. Pawulu wakabapa nchenjezyo eeyi kuchitila kuti izoobasimye chiindi nibakali kuzooswaana mapenzi. Kunyonyoonwa kwabweende bwazintu bwachiJuda nkwaakali waambilizya Jesu, kwakali kwaba aafwiifwi loko. (Lk. 21:20) Pawulu amaKkristu bamuJudiya teebakazi pe kuti bweende bwazintu oobo bwakali kuzoonyonyoonwa lili. Pesi maKkristu aabo bakali kukonzya kubelesya chiindi chakali chasyaala kuti balibambile kwiinda mukubelekela buntu buli mbuli lusyomo akulisimya.—Heb. 10:25; 12:​1, 2.

3. Nkamboonzi maKkristu mazubaano nibakonzya kugwasigwa aalugwalo lwakalembelwa maKkristu aachiHebberu?

3 Andiswe twaba aafwiifwi kuti tuswaane mapenzi aayinda ngibakaswaana maKkristu bachiHebberu. (Mt. 24:21; Chi. 16:​14, 16) Nkinkaako, atulange-lange aamwi malayilile Jehova ngaakapa maKkristu aabo aakonzya kutugwasya andiswe mazubaano.

“ATUBELEKE CHANGUZU KUTI TUKOMENE”

4. Mbuubuli buyumu-yumu mbubakaswaana maJuda bakali baba maKkristu? (Langa chifanikisyo.)

4 MaJuda bakali baba maKkristu, kuli zintu zyiingi nzibakeelede kuchincha alubo teekwakali kuuba pe kuchita oobo. Aalichimwi chiindi, maJuda bakasalidwe aaJehova. Kwaminyaka myiingi, Jerusalema njiyo ndawu yakali kuyandikana loko alubo mwaami wakali kwiiminina Jehova wakali kweendelezya kali muJerusalema. Bantu bakali kuyanda kukomba Jehova, bakali kukombela mutempele lyakali muJerusalema. MaJuda boonse basyomeka bakali kutobelezya Mulawu waMozesi nwaakali kupandululwa aabapati bachikombelo. Njiisyo eezyo zyakali kuswaanizya nzibakali kulya, mbubakeelede kubona kupalulwa anzila njibakeelede kubajataayo maKkristu bakatali maJuda. Nikuba oobo, Jehova taakachili kuzitambula pe zipayizyo zyamaJuda chiindi Jesu naakafwa. Eeli lyakaba penzi pati kumaJuda bakali baba maKkristu nkaambo bakazibide kutobela Mulawu. (Heb. 10:​1, 4, 10) Nikuba maKkristu bakasimide mubukombi, bali mbuli mwaapostoli Petro kwakali kubayumina kuti bachinche. (Mil. 10:​9-14; Gal. 2:​11-14) Akaambo kakuti bakali basaanguna kusyoma njiisyo mpya, maJuda bakaba maKkristu bakapenzegwa aabapati bachikombelo chamaJuda.

MaKkristu bakeelede kukakatila kukasimpe kamuJwi lyaLeza kuchitila kuti bakonzye kutantamuka njiisyo zyakubeja zyachiJuda (Langa fuka 4-5)


5. Nziizili nzibakeelede kuchenjelela maKkristu bachiHebberu?

5 MaKkristu bachiHebberu bakali kukazigwa aatubunga tubili twabantu. Kwakali beendelezi bachiJuda, bakali kubajata mbuli kuti mbaasiluleyo. Alubo kwakali kabunga kakali kulyaamba kuti maKkristu kakali kumanikizya batobeli baKkristu kuti batobele Mulawu waMozesi kuchitila kuti batapenzegwi. (Gal. 6:12) Niinzi zyakali kukonzya kugwasya maKkristu aabo basyomeka kuti bakakatile kukasimpe?

6. Pawulu wakabasungwaazya kuti bachiteenzi bakombinyina? (Mahebberu 5:14–6:1)

6 Mulugwalo lwaMahebberu, Pawulu wakasungwaazya bakombinyina kuti banike muJwi lyaLeza. (Bala Mahebberu 5:14–6:1.) Kabelesya Magwalo aachiHebberu, Pawulu wakapandulwida bakombinyina mbubwakasumpukide bukombi bwachiKkristu kwiinda kutobelezya Mulawu. a Alubo Pawulu wakasungwaazya maKkristu kuti bakazibe akukamvwisisisya kabotu kasimpe kamuMagwalo kuchitila kuti bakonzye kuziba njiisyo zyakubeja akuzitantamuka.

7. Mbuubuli buyumu-yumu mbutulikuswaana mazubaano?

7 Mazubaano, tuswaanana aabantu bapupulula makani aakubeja atala azyeelelo zyaJehova. Chiindi chiingi basikutukazya baamba kuti malayilile aamuMagwalo aali atala akulijata nga lunya. Mbubazibona bantu zintu mazubaano zili kusiyana kule loko azintu Jehova nzyayanda kuti tuchite. (Tus. 17:15) Nkinkaako, kuyandikana loko kuti tubone maboneno aatali kabotu akwaatantamuka. Tatweelede kuzumizya basikutukazya kuti bape kuti tuleye mukasimpe akuti tuleke kukomba Jehova.—Heb. 13:9.

8. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti twiinkilile kunembo kusima mubukombi?

8 Pawulu wakasungwaazya maKkristu bachiHebberu kuti bayinkilile kunembo kukomena mubukombi, andiswe mbubo mbutweelede kuchita. Eezi ziswaanizya kuba aaluzibo atala akasimpe akubona zintu mbuli mbazibona Jehova. Tweelede kwiinkilila kunembo kuchita zintu eezi nikuba katuli twalipeda akubbabbatizigwa. Nikuba kuti twaba aachiindi chilamfu katuli mukasimpe, toonse tweelede kukkala katubala Jwi lyaLeza. (Int. 1:2) Kuti twaba aapulogilamu iilikabotu yakubala, ilatugwasya kuti tusimye lusyomo lwesu, buntu oobo Pawulu mbwaakasungwaazya maKkristu bachiHebberu kuti babe aabo.—Heb. 11:​1, 6.

‘TUBE AALUSYOMO KUTI TUKAFUTUKE’

9. Nkamboonzi maKkristu bachiHebberu nibakeelede kuba aalusyomo lusimide?

9 MaKkristu bachiHebberu bakeelede kuba aalusyomo lusimide kuti bakonzye kufutuka kumapenzi aakali kuyanda kuchitika muJudiya. (Heb. 10:​37-39) Jesu wakali wachenjezya batobeli bakwe kuti chiindi nibakali kuzoobona Jerusalema kayizyungulukidwe aamasooja, bakeelede kuchijila kuzilundu. Malayilile aayo akali kubeleka kumaKkristu boonse, kuli baabo bakali kukkala mudolopo lyaJerusalema naakuti bakali kukkala mumyuunzi iili mumbali aaJudiya. (Lk. 21:​20-24) Chiindi masooja nibakali kuyanda kulwana basinkondonyina, bantu biingi bamumyuunzi bakali kuchijila kudolopo nkaambo kwakali miduli yakali kubakwabilila. Kuchijila kuzilundu kutali kudolopo kwakali kubonekaanga nkulinjizya munkanwa lyamulavu. Nkinkaako, maKkristu aaba bakeelede kuba aalusyomo lusimide kuti baswiilile nzyaakaamba Jesu.

10. Kuba aalusyomo lusimide kwakapa kuti maKkristu bachiHebberu bachiteenzi? (Mahebberu 13:17)

10 Alubo maKkristu bachiHebberu bakeelede kusyoma aabo Jesu mbaakasalide kuti bazulwide mumbungano. Bantu bakali kuzulwida mumbungano kulakonzeka kuti bakapa maKkristu malayilile aakuti ndiilili nibakeelede kuchija akuti bakali kuyoochija biyeni. (Bala Mahebberu 13:17.) Bbala lyachiGrikki lyakabelesegwa muli Mahebberu 13:17 lyakuti “amubaswiilile” lyaamba muntu uuswiilila akaambo kakuti ulamusyoma muntu ooyo uulikumupa malayilile. Eezi zyaamba kuti teebakeelede kugolela aakubaswiilila luzutu pe bantu bakali kubazulwida akaambo kakuti nzizyo nzibakeelede kuchita pesi bakeelede kubaswiilila akaambo kakuti balabasyoma. Nkinkaako, maKkristu bachiHebberu bakeelede kusaanguna kubasyoma bakali kuzulwida mapenzi kaatanachitika pe. Kuswiilila malayilile aakali kuzwa kubantu bakali kubazulwida chiindi zintu nizyakali kubeendela kabotu, kwakali kubagwasya kuti kuzoobawubile kuswiilila malayilile ngibakali kuzoopegwa muzyiindi ziyumu.

11. Nkamboonzi kuba aalusyomo lusimide nikuyandikana loko kumaKkristu mazubaano?

11 Andiswe mazubaano, tweelede kuba aalusyomo lusimide mbuli mbubakabede maKkristu bachiHebberu. Tulikupona muchiindi bantu biingi mubatasyomi pe kuti bwiime bwazintu oobu bwaba aafwiifwi kunyonyoonwa. Bantu aaba balatufubaazya akaambo kakuti nzizyo nzitusyoma. (2 Pet. 3:​3, 4) Mukuyungizya, nikuba kuti Bbayibbili litubuzya zimwi zintu zitazoochitike lyamapenzi mapati pesi kuli zimwi zintu zyiingi loko nzitutazi pe. Tweelede kuba aalusyomo lusimide akaambo kakuti Jehova nguwe wakasala kuti mamanino azoosika lili. Alubo tweelede kubaachoonzyo chakuti muchiindi eecho chiyumu, Jehova unootulangania.—Hab. 2:3.

12. Niinzi chitazoope kuti tuzoofutuke lyamapenzi mapati?

12 Alubo tweelede kusyoma kuti Jehova ulikubelesya “muzike uusyomeka alubo uuchenjede,” kuti atuzulwide mazubaano. (Mt. 24:45) Naazoosaanguna mapenzi mapati, tulakonzya kuzoopegwa malayilile aatazootufutule, mbuli ngibakapegwa maKkristu bachiHebberu masooja aakuRoma naakazyunguluka Jerusalema. Nkinkaako, lino kuyandikana loko kuti tubaswiilile aabo balikuzulwida mumbunga yaJehova. Tatuzookonzyi pe kubaswiilila muchiindi chamapenzi mapati kuti katulikukachilwa lino kubaswiilila.

13. Nkamboonzi nchenjezyo iili muli Mahebberu 13:5 niyakali kuyandikana loko?

13 Nibakachili kulindila kuti babuzigwe kuti bachije, maKkristu bachiHebberu bakeelede kupona buumi buuba kwiinda mukutantamuka ‘kuyandisya mali.’ (Bala Mahebberu 13:5.) Bamwi maKkristu bakali aanzala mumaanda aabo alubo bakali kufwaba. (Heb. 10:​32-34) Nikuba kuti bakali balipeda kuti balisimye kubuyumu-yumu mbubakali kuswaana akaambo kamakani mabotu, bamwi bakali kukonzya kubonaanga kuba aabunoti kulabakwabilila. Pesi taakwe mali pe yakali kuyoobakwabilila chiindi muunzi waJerusalema nuwakali kuyoonyonyoonwa. (Jak. 5:3) Aabo bakali kuyandisya zintu zyakumubili, kwakali kukonzya kubayumina kuti bachije kabalikusiya myuunzi yabo azintu zyabo.

14. Kuba aalusyomo lusimide kutugwasya kuti tube aamaboneno aali biyeni kunkani yabunoti?

14 Kuti twaba aalusyomo lwakuti bwiime bwazintu oobuno bwaba aafwiifwi loko kunyonyoonwa zilakonzya kutugwasya kuti tutasinswi meso azintu zyakumubili. Muchiindi chamapenzi mapati, mali tayichinoogwasyi pe. Bbayibbili lyaamba kuti, “nsiliva yabo bayakwiisowela mumigwagwa” nkaambo banooli babona kuti “insiliva yabo angolida yabo taikabafwutuli pe mubuzuba bwabukali bwa Jehova.” (Ezk. 7:19) Kwiinda kuti tulijaye biya kuyanduula mali, tweelede kusala zintu zikonzya kutugwasya kuti tuubye buumi bwesu. Eezi ziswaanizya kutakweleta mali nyingi loko njitutakonzyi kubbadala naakuti kumaninsya chiindi chesu choonse kukuyanduula zintu zyakumubili. Alubo tweelede kutantamuka kakole kakuti zintu zyakumubili nzitulaazyo kale zitabi mubusena bwakusaanguna pe kwiinda Jehova. (Mt. 6:​19, 24) Mbukunga buzuba bwamamanino buya buswena aafwiifwi buzuba abuzuba, tweelede kulisalila kuti tuyanda kusyoma Jehova na naakuti kusyoma zintu nzitulaazyo.

“MWEELEDE KULISIMYA”

15. Nkamboonzi maKkristu bachiHebberu nibakeelede kulisimya?

15 MaKkristu bachiHebberu bakeelede kuba aalusyomo lusimide kuchitila kuti balisimye mbukunga zyiimo zyakali kuyoobwiindilila kubija muJudiya. (Heb. 10:36) Nikuba kuti bamwi maKkristu bachiHebberu bakapenzegwa loko, bamwi teebakapenzegwa loko pe. Nkinkaako, Pawulu wakabachenjezya kuti bakeelede kulibambila kuti bakali kuzoopenzegwa alubo bakeelede kukkala kabasyomeka kusikila kulufu mbuli Jesu. (Heb. 12:4) MaJuda biingi bakanyema loko alubo bakaba aalunya nkaambo bamwi maJuda bakali kusala kuba maKkristu. Muminyaka miche yakali yayinda katana lemba bbuku lyaMahebberu, Pawulu naakalibonia muJerusalema bantu bakabusya musindo. MaJuda bayinda ku 40 “bakakonkezya kuti tabakoolya pe nikuba kunywa kusikila bamujaye Pawulu.” (Mil. 22:22; 23:​12-14) Nikuba kuti maKkristu bakali kuzondwa akupenzegwa, bakeelede kwiinkilila kunembo kababunganaamwi kuti bakombe Jehova, bakambawuke makani mabotu akuti bakkale kabali aalusyomo lusimide.

16. Lugwalo lwaMahebberu lutugwasya biyeni kuti tube aamaboneno aalikabotu chiindi nitulikupenzegwa? (Mahebberu 12:7)

16 Niinzi chakali kuyoogwasya maKkristu bachiHebberu kuti balisimye chiindi nibakali kuyookazigwa? Pawulu wakali kuyanda kugwasya maKkristu aaba kuti babone kuti kulisimya kumapenzi aayo kwakali kubagwasya biyeni. Wakapandulula kuti chiindi muKkristu naswaanana aasunko, Leza ubelesya masunko aayo kuti ayiisye muKkristu ooyo. (Bala Mahebberu 12:7.) Nzila eeyi njatuyiisyaayo Jehova ipa kuti tubelekele buntu bwachiKkristu akuti tumubotezye. Nkinkaako, kubikkila maanu kububotu bwakali kuba akaambo kamapenzi aayo kwakagwasya maKkristu bachiHebberu kuti kubawubile kulisimya.—Heb. 12:11.

17. Nkamboonzi Pawulu naakali kweelela kuti abuzye maKkristu bachiHebberu kuti balisimye nibakali kupenzegwa?

17 Pawulu wakasungwaazya maKkristu bachiHebberu kuti balisimye kumapenzi ngibakali kuswaana kabali aachibindi alubo teebakeelede kubweeda musule pe. Mwaapostoli Pawulu wakali kweelela kuti abape malayilile aaya maKkristu aaba. Wakalibwizi buyumu-yumu mbubakali kuswaana akaambo kakuti katanaba muKkristu, Pawulu nguwe wakali kunembo mukupenzya maKkristu. Alubo wakalizi kuti niinzi nzibakeelede kuchita kuti balisimye. Naakazooba muKkristu, Pawulu anguwe wakapenzegwa munzila zisiyene-siyene. (2 Kor. 11:​23-25) Nkinkaako, Pawulu wakalizi kuti niinzi zyakali kuyandikana kuti muntu alisimye. Wakayeezya maKkristu aabo kuti chiindi nibakali kulisimya kumapenzi ngibakali kuswaana, teebakeelede kulisyoma pe pesi bakeelede kusyoma Jehova. Eezi zyakali kuyoopa kuti babe aachibindi chakwaamba majwi aakaambwa aaPawulu aakuti: “Jehova nguwe uundigwasya, tandikooyoowa pe.”—Heb. 13:6.

18. Nkaakali kaambo kapa kuti tulisimye chiindi nituli kupenzegwa?

18 Kwaambuula oobuno, bamwi bakombima balikulisimya kukupenzegwa. Tulakonzya kubagwasya kwiinda mukubaswaanizya munkombyo zyesu, chimwi chiindi, tulakonzya kubapa zintu nzibayandikana zyakumubili. (Heb. 10:33) Bbayibbili lizibikka aantanganana, lyaamba kuti: “Aabo boonse bayanda kupona kweendelana akulipeda kwabo kuli Leza kabalaamwi aKkristu Jesu, ambabo bazoopenzegwa.” (2 Tim. 3:12) Akaambo kakaambo aaka, toonse tweelede kulibambila kuzintu zizoochitika kunembo. Atwiinkilile kunembo kusyoma Jehova chakumaninina, katuli aachoonzyo chakuti uzootugwasya kufumbwa sunko nditutazooswaane. Muchiindi chakwe chilikabotu, uzoobapa bulumbu bakombi bakwe basyomeka boonse.—2 Tes. 1:​7, 8.

19. Niinzi nzitweelede kuchita kuti tulibambile mapenzi mapati? (Langa chifanikisyo.)

19 Zili aantanganana kuti lugwalo Pawulu ndwaakalembela maKkristu bachiHebberu, lwakabagwasya kuti balibambile kumapenzi ngibakali kuyooswaana kunembo. Pawulu wakasungwaazya bakombinyina kuti bayungizye luzibo lwabo atala aMagwalo akwaamvwisisisya. Kuchita oobo kwakali kuyoobagwasya kuti babone maboneno aatali kabotu akuti baatantamuke nkaambo nkaambo maboneno aayo akali kukonzya kupa kuti lusyomo lwabo lucheye. Wakabasungwaazya kuti basimye lusyomo lwabo kuchitila kuti batobele malayilile aakali kuzwa kuli Jesu akuli baabo bakali kuzulwida mumbungano. Alubo wakagwasya maKkristu kuti babe aamaboneno aalikabotu atala amapenzi ngibakali kuswaana akubona kuti ninzila Taateesu siluyando njaakali kubayiisyaayo. Andiswe atwaabelesye malayilile aaya mubuumi bwesu. Kuti twachita oobo, tulakonzya kuyoolisimya kusikila kumamanino.—Heb. 3:14.

MaKkristu basyomeka bakajana zilongezyo akaambo kakulisimya kwabo, nibakachija kuJudiya bakayinkilila kunembo kubunganaamwi kabakomba Jehova. Twiiyaanzi kulimbabo? (Langa fuka 19)

LWIIMBO 126 Amupakamane, Mwiime Nji Akuyuma

a Muchaandaano chakusaanguna kupela, Pawulu wakazubulula Magwalo aachiHebberu kwazyiindi zili 7 kalikutondeezya chiKkristu mbuchakasumpukide kwiinda Mulawu waMozesi.—Heb. 1:​5-13.