Babetesi 9:1-57

  • Abimeleki waba mwami mu Sekemu (1-6)

  • Cikozyanyo ca Jotamu (7-21)

  • Bweendelezi bwalunya bwa Abimeleki (22-33)

  • Abimeleki walwana bana Sekemu (34-49)

  • Mukaintu wacisa Abimeleki; Abimeleki wafwa (50-57)

9  Lino Abimeleki+ mwana wa Jerubaala wakaunka ku Sekemu kuli basimizyaabo, eelyo balo antoomwe amukwasyi woonse wabasyaanyinakulu* wakabaambila kuti:  “Akaka amubabuzye basololi* boonse babana Sekemu kuti, ‘Ino ncili cibotu kulindinywe, kuti mweendelezyegwe abana ba Jerubaala+ boonse ibali 70, naa kuti muntu omwe buyo amweendelezye? Alimwi mutalubi kuti mebo ndili fwuwa lyanu anyama yanu.’”*  Aboobo basimizyaabo bakaamba majwi aaya oonse kujatikizya nguwe kubasololi boonse babana Sekemu, eelyo myoyo yabo yakayanda kutobela Abimeleki nkaambo bakati: “Mwanookwesu.”  Mpoonya bakamupa mali aansiliva aali 70 kuzwa muŋanda* ya Baala-beriti,+ eelyo Abimeleki wakaabelesya kubbadela bantu babuyo abasikasampusampu kuti bamutobele.  Kuzwa waawo wakaunka kuŋanda yabausyi ku Ofira+ akujaya banabokwabo,+ ibana ba Jerubaala, ibali 70 atala aabbwe lyomwe. Jotamu alikke, ikeela ka Jerubaala ngowatakajaigwa nkaambo wakayuba.  Kumane basololi boonse babana Sekemu abana Beti-milo boonse bakabungana antoomwe akubikka Abimeleki kuba mwami,+ afwaafwi acisamu cipati amusemu wakali mu Sekemu.  Lino nobakamwaambila makani aaya Jotamu, mpoonya aawo wakaunka akuyakwiima atala aa Cilundu ca Gerizimu.+ Mpoonya wakabaambila cakoongolola kati: “Amundiswiilile nywebo nobasololi babana Sekemu, eelyo Leza ulamuswiilila.  “Cimwi ciindi zisamu zyakaunka kuyoolibikkila mwami. Aboobo zyakaambila cisamu camaolifa kuti, ‘Koba mwami wesu.’+  Pele cisamu camaolifa cakati kulinzizyo, ‘Ma! Sena ndileke kugwisya mafwuta* aayo ngobabelesya kutembaula Leza abantu akutalika kuunga atala aazisamu mbuli mwami wanzizyo?’ 10  Mpoonya zisamu zyakaambila mukuyu kuti, ‘Koboola ube mwami wesu.’ 11  Pele mukuyu wakati kulinzizyo, ‘Sena ndileke kulweela akuzyala micelo mibotu akutalika kuunga atala aazisamu mbuli mwami wanzizyo?’ 12  Kumane zisamu zyakaambila musaansa kuti, ‘Koboola ube mwami wesu.’ 13  Eelyo musaansa wakaziingula kuti, ‘Sena ndileke waini wangu mupya uupa Leza abantu kukondwa akutalika kuunga atala aazisamu mbuli mwami wanzizyo?’ 14  Mpoonya zisamu zyoonse zyakaambila mukoka kuti, ‘Koboola ube mwami wesu.’+ 15  Kumane mukoka wakaambila zisamu kuti, ‘Ikuti naa masimpe mwandibikka kuba mwami wanu, amuboole muyube mucimvwule cangu. Pele ikuti naa pe, mulilo auzwe mulindime akuumpa masamu aakkedari aaku Lebano.’ 16  “Lino sena mwacita cakusyomeka acabululami mukubikka Abimeleki kuba mwami,+ alimwi sena mwacita bubotu kuli Jerubaala abamuŋanda yakwe, alimwi sena mwamucitila cintu cimweelede? 17  Taata naakamulwanina,+ wakabikka buumi bwakwe muntenda kuti amufwutule mumaanza aabana Midiyani.+ 18  Pele nywebo sunu mwabukila ŋanda yataata akujaya bana bakwe, ibaalumi bali 70, atala aabbwe lyomwe.+ Mpoonya mwabikka Abimeleki mwana wamuzike wakwe musimbi+ kuba mwami wabasololi babana Sekemu akaambo buyo kakuti mwanookwanu. 19  Inzya, ikuti naa mwacita cakusyomeka acabululami kuli Jerubaala abamuŋanda yakwe sunu, amukondwe akaambo ka Abimeleki alimwi awalo aakondwe akaambo kandinywe. 20  Pele kuti naa pe, akuzwe mulilo kuli Abimeleki akuumpa basololi babana Sekemu abana Beto-milo,+ alimwi akuzwe mulilo kubasololi babana Sekemu akubana Beti-milo akuumpa Abimeleki.”+ 21  Mpoonya Jotamu+ wakatijila ku Beeri, eelyo wakaakukkala ooko akaambo ka Abimeleki mwanookwabo. 22  Abimeleki wakeendelezya* mu Israyeli myaka yotatwe. 23  Mpoonya Leza wakapa kuti kube kuteendelana* akati ka Abimeleki abasololi babana Sekemu, eelyo bakamucitila cabucenjezu Abimeleki. 24  Cakacitika oobo kutegwa bubi ibwakacitilwa bana ba Jerubaala bali 70 bupilusyigwe, kutegwa mulandu wabulowa bwabo ubikkwe ali Abimeleki mwanookwabo nkaambo nguwakabajaya,+ alimwi aabasololi babana Sekemu nkaambo bakamugwasyilizya kujaya banabokwabo. 25  Aboobo basololi babana Sekemu bakabikka baalumi kuti bamuyubilile atala aazilundu, alimwi kufwumbwa muntu wainda munzila bakali kumubbida. Mukuya kwaciindi aaya makani wakaamvwa Abimeleki. 26  Mpoonya Gaala mwana wa Ebedi abanabokwabo bakaboola akunjila mu Sekemu+ alimwi basololi babana Sekemu bakatalika kumusyoma. 27  Bakaunka mumyuunda yabo yamisaansa akucela misaansa alimwi bakiilyatauka kupanga waini, kumane bakapanga pobwe. Kuzwa waawo bakaunka muŋanda yaleza wabo,+ eelyo bakalya akunywa alimwi akusinganya Abimeleki. 28  Mpoonya Gaala mwana wa Ebedi wakati: “Ino Abimeleki nguni, alimwi ino Sekemu nguni kuti tumubelekele? Sena tali mwana wa Jerubaala,+ alimwi sena Zebuli tali ngambela wakwe? Amubelekele baalumi ba Hamori, usyi Sekemu! Pele ino nkaambo nzi swebo ncotweelede kumubelekela? 29  Ikuti nindali musololi wabantu aaba, nindamwaatula Abimeleki.” Mpoonya wakati kuli Abimeleki: “Koyungizya mpi yabasikalumamba yako wamana uboole.” 30  Lino Zebuli musololi wamunzi naakaamvwa majwi aa Gaala mwana wa Ebedi, wakanyema kapati. 31  Aboobo cakusisikizya* wakatuma batumwa kuli Abimeleki kuyoomwaambila kuti: “Gaala mwana wa Ebedi abanabokwabo baboola ku Sekemu, lino bayunga bantu kuti bakulwane. 32  Lino masiku, yebo abantu mboli limwi muboole akuyuba musyokwe. 33  Mbolitiikazwide buyo zuba cifwumo, mukabuke akuulwana munzi; eelyo Gaala abantu mbali limwi baakuboola kumulwana, mukamucite kufwumbwa mbomukonzya kutegwa mukamuzunde.”* 34  Aboobo Abimeleki abantu boonse mbaakali limwi bakanyamuka masiku akuyubilila munzi wa Sekemu munkamu zyone. 35  Lino Gaala mwana wa Ebedi naakaunka akuyakwiima kumulyango wamunzi, Abimeleki abantu mbaakali limwi bakayubunuka. 36  Gaala naakabona bantu, wakaambila Zebuli kuti: “Bona! Mbabaya bantu balaselemuka kuzwa atala aazilundu.” Pele Zebuli wakati kulinguwe: “Ubwene zinzimweemwe zyamalundu ziboneka mbuli kuti mbantu.” 37  Gaala wakaamba alimwi lwabili kuti: “Bona! Mbabaya bantu balaselemuka kuzwa akati kasyokwe, alimwi nkamu imwi iletezya kunzila yakucisamu cipati ca Meonenimu.”* 38  Mpoonya Zebuli wakaingula kuti: “Kuli kuli lino kulisumpula kwako kwakuti, ‘Ino Abimeleki nguni kuti tumubelekele?’+ Sena aaba tabali mbebantu mbookali kusampaula? Lino koya we ubalwane.” 39  Aboobo Gaala wakasololela basololi babana Sekemu akuyoolwana Abimeleki. 40  Mpoonya Abimeleki wakamutandaanya, eelyo Gaala wakatija, bantu banji bakajaigwa alimwi mitunta yabo yakalaalabene ansi kusikila kumulyango wamunzi. 41  Abimeleki wakazumanana kukkala mu Aruma, alimwi Zebuli+ wakatanda Gaala abanabokwabo kuzwa mu Sekemu. 42  Buzuba bwakatobela bantu bakazwa mumunzi kuya musyokwe, aboobo Abimeleki bakamwaambila makani aaya. 43  Aboobo wakabweza bantu akubaandaanya munkamu zyotatwe akuyuba musyokwe. Lino naakabona bantu bazwa mumunzi, wakabalwana akubajaya. 44  Abimeleki amakamu ngaakali limwi bakazuza kuyakwiima kumulyango wamunzi, kakuli makamu obilo akazuzila kulibaabo boonse ibakali musyokwe akubajaya. 45  Abimeleki wakaulwana munzi buzuba oobo boonse akuusaala. Wakajaya bantu bakali mumo, kumane wakaumwaya munzi+ akuusansaila munyo. 46  Lino basololi boonse bangazi yaku Sekemu nobakamvwa makani aaya, mpoonya aawo bakanjila muŋanda yakajisi kaanda kakuyubila* ikakajatene aŋanda* ya Eli-beriti.+ 47  Lino Abimeleki mbwaakamvwida buyo kuti basololi boonse bangazi yaku Sekemu balibungene antoomwe, 48  walo abantu boonse mbaakali limwi bakatanta a Cilundu ca Zalimoni. Mpoonya Abimeleki wakabweza keembe akugonka mutabi wacisamu akuunyamuna aagwezyo lyakwe akwaambila bantu mbaakali limwi kuti: “Ncomwabona kandicita, amufwambaane andinywe mucite mbubonya!” 49  Aboobo bantu boonse bakagonka mitabi akutobela Abimeleki. Mpoonya bakaibikka mitabi yazisamu kuzinguluka ŋanda eeyo iyakajisi kaanda kakuyubila akuyuumpa. Aboobo bantu boonse ibakali kukkala mungazi yaku Sekemu abalo bakafwa, baalumi abamakaintu basika ku 1,000. 50  Kumane Abimeleki wakaunka kumunzi wa Tebezi; eelyo wakayaka nkambi kulwana munzi ooyu akuuzunda. 51  Akati kamunzi kwakali ngazi njumu, eelyo baalumi abamakaintu abasololi boonse bamunzi bakatijila mumo. Bakalijalila oomo akutanta atala aangazi. 52  Eelyo Abimeleki wakaunka kungazi eeyo kuyoolwana bantu bakali mumo. Wakaunka afwaafwi amulyango wangazi kuti ayuumpe amulilo. 53  Kumane mukaintu umwi wakalosya mwanaankando amutwe wa Abimeleki akumupwaya.+ 54  Mpoonya cakufwambaana wakaita mubelesi wakali kumunyamwida zilwanyo kuti: “Somona panga lyako undijaye, kutegwa batakabi nobaamba kuti, ‘Mukaintu nguwakamujaya.’” Aboobo mubelesi wakwe wakamuyasa, eelyo wakafwa. 55  Lino bana Israyeli nobakabona kuti Abimeleki wafwa, boonse bakapiluka kumaanda. 56  Aboobo Leza wakapilusizya Abimeleki bubi mbwaakacita kuli bausyi kwiinda mukujaya banabokwabo bali 70.+ 57  Alimwi Leza wakapilusya bubi boonse bwabaalumi baku Sekemu amitwe yabo. Aboobo kusinganizyigwa kwa Jotamu+ mwana wa Jerubaala+ kwakaboola alimbabo.

Bupanduluzi buyungizyidwe

Mu Chihebrayo, “amukwasyi wabamuŋanda yabausyi babanyina.”
Naa ambweni, “bamukamwini nyika.”
Naa “musazinyoko ngomuzyalwa limwi.”
Naa “mutempele.”
Naa “kuzyala.”
Naa “wakali silutwe.”
Mu Chihebrayo, “wakatuma muuya mubi.”
Naa “cabucenjezu.”
Naa “mukamucite kufwumbwa mbolikonzya janza lyanu.”
Nkokwaamba kuti “Aabo Bacita Masalamuzi.” Amubone Dt 18:14.
Naa “bakanjila mumpangala.”
Naa “atempele.”