Skip to content

Skip to table of contents

Amube Abuumi Bwabunaleza Muŋanda Yanu

Amube Abuumi Bwabunaleza Muŋanda Yanu

Cibalo 17

Amube Abuumi Bwabunaleza Muŋanda Yanu

1. Ino mbuti kutobela busolozi buli mu Jwi lya Leza mbokwagwasya mumikwasyi?

JEHOVA ngo Sikwaanza walukwatano alimwi Ijwi lyakwe lilijisi busolozi bugwasya kapati kumikwasyi. Akaambo kakutobela busolozi oobo, ibantu banji bacikonzya kuzwidilila mumikwasyi yabo. Icintu cikondelezya ncakuti, bamwi ibakali kukkala buyo antoomwe bakulwaizyigwa kulembya lukwatano lwabo mumulawo. Ibambi bakacileka koonana abantu mbobatakwetene limwi. Ibaalumi bakali kusampaula alimwi akuuma bamakaintu babo abana, baiya kubaa luzyalo.

2. Ino nzintu nzi zijatikizidwe mubukkale bwamukwasyi wa Bunakristo?

2 Bukkale bwamukwasyi wa Bunakristo bujatikizya zintu zinji mbuli mbotubulanga buumi boonse mulukwatano, izintu nzyotucita kutegwa tuzuzikizye mikuli yesu mumukwasyi alimwi ambotubeendelezya banamukwasyi. (Ba-Efeso 5:33–6:4) Nokuba kuti tulakonzya kuzyiba ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya bukkale bwamumukwasyi, ikutobela lulayo lujanika mu Bbaibbele ncintu ciimpene kapati. Taakwe naba omwe akati kesu uuyanda kuba mbuli bantu abaya Jesu mbaakasinganya akaambo kakusotoka milawo ya Leza. Bakali kulicenga kabayeeya kuti ikusungwaalila zintu zyabukombi kulikke kwakalizulide. (Matayo 15:4-9) Tatuyandi pe kuba buyo aciwa cabukombi pele katwaalilwa kubutondezya mumukwasyi wesu. Muciindi caboobo, tuyanda kupona bukkale bwabukombi bwini-bwini bwalo ‘bujanya lubono lunji.’—1 Timoti 5:4, Ci; 1 Timoteo 6:6; 2 Timoteo 3:5.

Ino Lukwatano Lunooliko Kwaciindi Cilamfwu Buti?

3. (a) Ino ncinzi cili mukucitika mumikwasyi minji, pele mmakanze nzi ngotweelede kuba aangawo? (b) Kwiinda mukubelesya Bbaibbele lyanu, amwiingule mibuzyo iindandamikidwe ansi aamuncali wa 3.

3 Lukamantano mumikwasyi minji luyaabumana cakufwambaana kapati. Banabukwetene baakkala antoomwe kwamyaka minji basala kulekana akukwata naa kukwatwa kumuntu uumbi. Alimwi tacili ceenzu pe kumvwa kuti banabukwetene bacili bana-bana baandaana kakwiindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa nobakakwatana. Kunyina makani azintu nzyobacita bamwi, swebo tweelede kuyandisya kucita nzyayanda Jehova. Aboobo, atulange-lange mibuzyo alimwi amagwalo aatobela kutegwa tubone ncolyaamba Jwi lya Leza kujatikizya lukwatano mbolweelede kuzumanana kalutamani.

Imwaalumi amwanakazi nobakwatana, ino beelede kulangila kukkala antoomwe kwaciindi cilamfwu buti? (Marko 10:6-9; Ba-Roma 7:2, 3)

Ino nkaambo nzi kalikke ikakonzya kupa kulekana akwaangulula umwi kukwata naa kukwatwa kumuntu umbi kazumizyidwe kuli Leza? (Matayo 5:31, 32; 19:3-9)

Ino Jehova ulimvwa buti kujatikizya kulekana kutazumizyidwe mu Jwi lyakwe? (Malaki 2:13-16)

Sena Bbaibbele likulwaizya kwaandaana kuti nenzila yakumaniizya mapenzi mulukwatano? (1 Ba-Korinto 7:10-13)

Ino mmuubukkale buli buti kwaandaana mokukonzya kuzumizyigwa? (Intembauzyo 11:5; Luka 4:8; 1 Timoteo 5:8)

4. Nkaambo nzi mikwasyi iimwi ncoizwidilila abanabukwetene ncobacembezyanya?

4 Mikwasyi iimwi yazwidilila alimwi banabukwetene bacembezyanya. Ncinzi cipa kuzwidilila kuli boobu? Ikutafwambaana kukwata naa kukwatwa kusikila boonse bobile basima nkaambo kamwi kayandika kapati. Kunze lyaboobo, akwalo ikujana mulongwe wamulukwatano umwi ngwakonzya kweendelana limwi muzintu nzyayanda alimwi akubandika limwi cakulikwaya ncintu ciyandika kapati. Nokuba boobo, iciyandika kapati kwiinda zyoonse nkujana mulongwe wamulukwatano uuyanda Jehova akulemeka Jwi lyakwe kalibona kuti nenzila yelikke iigwasya kumaniizya mapenzi. (Intembauzyo 119:97, 104; 2 Timoteo 3:16, 17) Imuntu uuli boobo takabi amuzeezo wakuti naa zintu tiizyeenda kabotu ulakonzya lyoonse kwaandaana naa kulekana amweenzinyina wamulukwatano. Taakwe naya kulanga kulubizya kwamweenzinyina kuba kaambo kamupa kutazuzikizya mikuli yakwe. Muciindi caboobo, uya kuliyumya akujana nzila zigwasya zyakumana mapenzi.

5. (a) Ino mulukwatano kubikkilizyigwa buti kusyomeka kuli Jehova ? (b) Ino mbubotu nzi bukonzya kujanika kwiinda mukukakatila kuzyeelelo zya Jehova noliba leelyo nokuli kukazyigwa?

5 Saatani waamba kuti, iciindi notwapenga tuyooleka kutobela nzila zya Jehova. (Jobu 2:4, 5; Tusimpi 27:11) Pele ibunji bwa Bakamboni ba Jehova ibapenga akaambo kakukazyigwa kuzwa kubeenzinyina mbobakwetene limwi, tiibaleka pe kukakatila kuzikonkezyo zyabo zyamulukwatano. Bazumanana kusyomeka kuli Jehova alimwi akumilawo yakwe. (Matayo 5:37) Bamwi ibakakatila bajana lukkomano akaambo kakuti beenzinyina mbobakwetene limwi babatobela mukubelekela Jehova—noliba leelyo nokwainda myaka minji yakukazyigwa! (1 Petro 3:1, 2) Kujatikizya Banakristo aabo balaa beenzinyina bamulukwatano ibatatondezyi kucinca naa aabo ibalekwa akaambo kakuti babelekela Jehova, abalo aaba balizyi kuti bayoolongezyegwa akaambo kakupa bumboni bwini-bwini bwakusungwaalila kubaa buumi bwabunaleza muŋanda yabo.—Intembauzyo 55:22; 145:16.

Aumwi Weelede Kucita Lubazu Lwakwe

6. Ino mbubambe nzi bweelede kulemekwa ikutegwa lukwatano luzwidilile?

6 Masimpe, nzinji ziyandika mukuba alukwatano luzwidilide kunze lyakukkala buyo antoomwe. Iciyandika kapati kubanabukwetene boonse nkubaa bulemu kububambe bwa Jehova bujatikizya busilutwe. Eeci cipa kuti kakuli bweendelezi bubotu alimwi akuliiba muŋanda. Mboobu mbotubala kubbuku lya 1 Ba-Korinto 11:3: “Mutwe wamwaalumi umwi aumwi ngu-Kristo, awalo mutwe wamwanakazi ngumwaalumi, awalo mutwe wa-Kristo ngu-Leza.”

7. Ino busilutwe mumukwasyi bweelede kweendelezyegwa buti?

7 Sena mwacibona cintu cakusaanguna ncokaamba kapango aako? Inzya, mwaalumi umwi aumwi ulijisi Mutwe walo uuli ngu Kristo nkwayelede kulibombya. Eeci caamba kuti, mulumi weelede kweendelezya busilutwe bwakwe munzila iitondezya bube mbwajisi Jesu. Kristo ulalibombya kuli Jehova, ulayiyandisisya mbungano alimwi ulailanganya kapati. (1 Timoteo 3:15) Alimwi mane ‘wakalyaaba akaambo kanjiyo.’ Jesu tali muntu uulisumpula akuliyanda pe, pele ‘ulibombede alimwi mmutete moyo.’ Aabo batobela busilutwe bwakwe ‘balajana kukatalukwa mumyoyo yabo.’ Imulumi neendelezya mukwasyi wakwe munzila eeyi, utondezya kuti uli mukulibombya kuli Kristo. Aboobo mukaintu Munakristo weelede kulimvwa kuti cilayandika alimwi cilakatalusya kubelekela antoomwe amulumi wakwe alimwi akulibombya kubusilutwe bwakwe.—Ba-Efeso 5:25-33; Matayo 11:28, 29; Tusimpi 31:10, 28.

8. (a) Ino nkaambo nzi mumaanda aamwi ncomulibonya mbuli kuti nzila zya Bunakristo tazyigwasyi? (b) Ino ncinzi ncotweelede kucita ikuti twajanika mubukkale buli boobo?

8 Nokuba boobo, kuya kuba mapenzi. Ikutakkomanina kweendelezyegwa abantu bamwi kulakonzya kwakali mumizeezo yaumwi wabanamukwasyi nobatakaina talika kutobela njiisyo zya Bbaibbele. Ambweni kubacitila zintu munzila yabulemu akubatondezya luyando zilakonzya kulibonya kuti tazigwasyi pe. Tulizyi kuti Bbaibbele lyaamba kuti tuleke “lunyemo, abukali, amaambani, akutuka.” (Ba-Efeso 4:31) Pele ino ncinzi ceelede kucitwa ikuti bamwi mumukwasyi kabatamvwi kwaambilwa nomubelesya Bbaibbele ccita babwentelwa buyo? Jesu kunyina naakabaiya pe aabo bakali kubbodola alimwi akutukila, pele wakasyoma muli Wisi. (1 Petro 2:22, 23) Aboobo eelyo nokuli bukkale bukonzya kuleta mapenzi muŋanda, amutondezye bukkale bwanu bwabunaleza kwiinda mukupaila kuli Jehova kamulomba lugwasyo lwakwe muciindi cakwiiya nzila zyabantu bamunyika.—Tusimpi 3:5-7.

9. Ino ncinzi baalumi Banakristo ibanji ncobaiya kucita muciindi cakujanina bamwi milandu?

9 Talili lyoonse ikucinca nokulibonya cakufwambaana pe, pele lulayo lwamu Bbaibbele mmasimpe lulagwasya ikuti lwatobelwa cakukkazika moyo alimwi acabusungu. Ibaalumi banji bajana kuti mukwasyi wakatalika kucita kabotu kuzwa ciindi nobakatalika kwiiya Kristo mbwayendelezya mbungano. Imbungano eeyo tiibambidwe abantu balondokede pe. Nokuba boobo, Jesu ulaiyanda mbungano, ulaipa citondezyo ceelede alimwi ubelesya Magwalo kwiigwasya kuti iyaambele. Jesu wakaaba buumi bwakwe akaambo kambungano. (1 Petro 2:21) Icitondezyo cakwe cakulwaizya baalumi Banakristo banji kuba basilutwe babotu mumukwasyi alimwi ibagwasilizya munzila yaluyando kutegwa kube bukkale bubotu mumukwasyi. Ikucita boobo kulagwasya kapati ikwiinda kujanina bamwi milandu naa kutaambauzyanya.

10. (a) Mmuunzila nzi mulumi naa mukaintu—naaba umwi uulyaamba kuba Munakristo mbwakonzya kuyumya bukkale bwabamwi mumukwasyi? (b) Ino ncinzi cikonzya kucitwa kutegwa kube bukkale bubotu?

10 Ino mbuti ikuti mulumi katazyibikkili maano izintu nzyobayandika bamumukwasyi wakwe antela ikuti katabwezi ntaamu yakusololela mibandi ya Bbaibbele mumukwasyi alimwi azintu zimwi? Ino mbuti ikuti mukaintu katayandi kubelekela antoomwe akutondezya kulibombya kwabunaleza? Bamwi balazwidilila kwiinda mukubaa mibandi yamukwasyi iicitwa munzila yabulemu kujatikizya mapenzi aaliko. (Matalikilo 21:10-12; Tusimpi 15:22) Pele noliba leelyo izintu nozyitacitiki kweelanaa mbuzyali kulangilwa, umwi aumwi wesu ulakonzya kugwasyilizya kutegwa kube bukkale bubotu mumukwasyi kwiinda mukutondezya micelo yamuuya wa Leza mubuumi bwesu, ikubabikkila maanu munzila yaluyando banamukwasyi bambi boonse. (Ba-Galatiya 5:22, 23) Ikuyaambele kuya kulibonya, ikuti muciindi cakulindila bamwi kutucitila cimwi cintu, twacita lubazu lwesu kutondezya kuti tulabutobela bukkale bwabunaleza.—Ba-Kolose 3:18-21.

Nkobukonzya Kujanwa Bwiinguzi

11, 12. Ino ncinzi Jehova ncaatupa ikutegwa atugwasye kuzwidilila mubukkale bwamumukwasyi?

11 Mmunji bantu mobainka kusola kujana lulayo kujatikizya bukkale bwabo bwamumukwasyi. Pele tulizyi kuti Jwi lya Leza lilijisi lulayo ilugwasya kwiinda loonse, alimwi tulaa coolwe kuti kwiinda mumbunga yakwe iilibonya, Leza ulatugwasyilizya kutegwa tulutobele. Sena muli mukugwasyigwa kapati kulugwasyo oolo?—Intembauzyo 119:129, 130; Mika 4:2.

12 Kunze aakujanika kumiswaangano, sena mulaa bubambe bwakucita ciiyo ca Bbaibbele camukwasyi lyoonse? Imikwasyi iicita boobo ilakonzya kupa kuti kabakamantene mubukombi bwabo. Balazwidilila mumukwasyi wabo nkaambo balazumanana kutobela Jwi lya Leza mubukkale bwabo.—Deuteronomo 11:18-21.

13. (a) Ino nkuukuli kanjikanji nkotukonzya kujana lugwasyo luyandika ikuti katujisi mibuzyo kujatikizya bukkale bwamumukwasyi? (b) Ino ncinzi ceelede kulibonya mumakani oonse ngotukosola?

13 Mulakonzya kamujisi mibuzyo kujatikizya buumi bwamumukwasyi. Mucikozyanyo, ino mbuti kujatikizya makani akutabaa bana kwaciindi cili mbocibede? Sena kugusya da kuli ciindi nokunga kwayandika kucita? Ikuti naa mwana katabikkide maanu kuzintu zyakumuuya, ino nciindi cilamfwu buti ncomweelede kumugwasyilizya kutegwa kayanzana abukombi bwamukwasyi? Imibuzyo minji iili boobo yakabandikwa mumabbuku aakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova. Amwiiye mbwaayelede kubelesyegwa mabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele, kubikkilizyaa mabbuku aatondezya zibalo imwakabandikwa makani amwi aategwa ma index kutegwa mujane bwiinguzi. Ikuti kamutaajisi mabbuku aatondezyedwe mu index, amulange mulaibbulali ku Ŋanda ya Bwami. Alimwi ambweni mulakonzya kwaabala mabbuku aaya ikuti kamujisi muncini wakkompyuta. Alimwi mulakonzya kwiibandika mibuzyo yanu a Banakristo basimide. Pele mutalangili kuti lyoonse munoopegwa bwiinguzi bugaminide bwazintu nzyomweelede kucita anzyomuteelede. Kanjikanji mweelede kulisalila ncomweelede kucita lwanu kumugama naa antoomwe mbuli banabukwetene. Mpoonya amukosole makani munzila iitondezya kuti mupona bukkale bwabunaleza kutali buyo aabuleya pele akuŋanda yanu.—Ba-Roma 14:19; Ba-Efeso 5:10.

Mubandi Wakwiinduluka

• Ino kusyomeka kuli Jehova kujatikizyidwe buti akusyomeka kwaumwi kumweenzinyina wamulukwatano?

• Ino ncinzi ciyootugwasya kucita ceeco ncayanda Leza notuzyingwa amapenzi aamumukwasyi?

• Ino ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tube abukkale bubotu noliba leelyo bamwi mumukwasyi nobakakilwa kucita ciluleme?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 155]

Busilutwe bwamulumi bweelede kutondezya bube bwa Jesu

[Cifwanikiso icili apeeji 157]

Ikubaa ciiyo ca Bbaibbele lyoonse mumukwasyi kulagwasya mukuukamantanya