Skip to content

Skip to table of contents

Ncotwiiya Kujatikizya Kaambo Leza Ncalekelede Bubi

Ncotwiiya Kujatikizya Kaambo Leza Ncalekelede Bubi

Cibalo 7

Ncotwiiya Kujatikizya Kaambo Leza Ncalekelede Bubi

1, 2. (a) Ikuti Jehova naakabanyonyoona mpoonya-mpoonya bazangi mu Edeni, ino eeci nocakatujatikizya buti? (b) Ino mbubambe nzi bwaluyando Jehova mbwaatucitila?

SYAANENE waciindi Jakobo wakaamba kuti: “Mazuba aamyaka yabuumi bwangu mace buyo, alimwi mabi.” (Matalikilo 47:9) Mbubwena buyo, Jobu wakaamba kuti, imuntu “ujisi buyo mazuba mace aazwide mapenzi.” (Jobo 14:1, BT) Mbubwena mbuli mbabo, ibunji bwesu twakacitikilwa kale buyumuyumu, ikutalulama naa kubaa mapenzi mapati. Pele, ikuzyalwa muciimo cili boobo takukonzyi kwaambwa kuti kwakali kutalulama kulubazu lwa Leza. Masimpe, tatulondokede mumizeezo akumubili alimwi tatuli mumunzi wa Paradaiso mwalo ba Adamu a Eva mobakabede kumatalikilo. Pele ino mbuti kuti Jehova naakabanyonyoona mpoonya-mpoonya ciindi nibakazanga? Nokuba kuti kuciswa, buumba naa lufwu tiizyakali kunoobako, pele acalo iciinga cabantu tiicakali kunoobako. Notwatakazyalwa pe. Calubomba, Leza wakabazumizya ba Adamu a Eva kuzyala bana nokuba kuti aaba bakakona kutalondoka. Alimwi kwiinda muli Kristo, Jehova wakatucitila bubambe bwakutupilusizya ceeco Adamu ncaakasowa, nkokuti buumi butamani muparadaiso aanyika.—Johane 10:10; Ba-Roma 5:12.

2 Elo cilakulwaizya kaka kulangila kuyoopona munyika mpya mu Paradaiso, mwalo mutanooli kuciswa, buumba, macise alimwi alufwu kubikkilizyaa bantu babi! (Tusimpi 2:21, 22; Ciyubunuzyo 21:4, 5) Pele mumakani aa Bbaibbele twiiya kuti nokuba kuti lufwutuko lwesu lulayandika kapati kulindiswe alimwi akuli Jehova, kuli cintu cimwi ciyandika kapati kwiinda lufwutuko icijatikizidwe mukaambo aaka.

Nkaambo Kazina Lyakwe Lipati

3. Ncinzi cakajatikizidwe mukuzuzikizigwa kwamakanze aa Jehova kujatikizya nyika alimwi abantu?

3 Izina lya Leza lilijatikizidwe mukuzuzikizyigwa kwamakanzaakwe kujatikizya nyika alimwi abantu. Eelyo zina litegwa Jehova, lyaamba kuti “Uupa Kuti Kube.” Aboobo izina lyakwe litondezya mbwabede kuti Mwami Wakujulu Aansi, Simakanze aazwidilila lyoonse alimwi Leza wakasimpe. Akaambo kacuuno cabulemu Jehova ncajisi kali mweendelezi mupati, iluumuno alimwi akupona kabotu kwazilenge zyoonse kujulu aansi kuyeeme azina lyakwe alimwi aceeco cijatikizidwe muzina eelyo kuti zipegwe bulemu bweelede akuti boonse bamumvwide.

4. Ino makanze aa Jehova kujatikizya nyika akali kubikkilizya nzi?

4 Naakamana kulenga ba Adamu a Eva, Jehova wakabapa mulimo ngobakeelede kucita. Wakacisalazya kuti makanzaakwe tanaakali buyo aakwiibombya nyika yoonse akukomezya Paradaiso, pele kwiizuzya abaluzubo lwabo. (Matalikilo 1:28) Sena makanze aaya akali kuyookakilwa kuzwiidilila akaambo kacibi cabo? Taalikomeneni kaka masampu aakali kuyooba kuzina lyasinguzuzyoonse Jehova ikuti naatakaazuzikizyigwa makanzaakwe kujatikizya nyika eeyi alimwi abantu!

5. (a) Ikuti bantu bakusaanguna nobakalya micelo yamusamu wakuziba bubotu abubi, ndiilili nobakeelede kufwa? (b) Mbuti Jehova mbwaakazuzikizya majwi aakwe aalembedwe ku Matalikilo 2:17 kumwi kalemeka makanzaakwe kujatikizya nyika?

5 Jehova wakali bacenjezyede ba Adamu a Eva kuti, ikuti bazanga akulya kumusamu wakuziba bubotu abubi, bayoofwa “mubuzuba obo” mbobakali kuzoowulya. (Matalikilo 2:17) Mbubwena mbuli mbwaakaamba, Jehova wakababeteka mubuzuba mbubonya mbobakabisya alimwi akubasinganya amulandu walufwu. Kweelanaa mbwazilanga zintu Leza, ba Adamu a Eva bakafwa mubuzuba mbubonya oobo. Pele, ikutegwa azuzikizye makanzaakwe kujatikizya nyika, Jehova wakabazumizya kubaa mukwasyi kabatanafwa. Nokuba boobo, mbwaanga kuli Leza myaka iili cuulu wiibona kuba buzuba bomwe, ciindi Adamu naakafwa kalaa myaka iili 930, mwakacili “mubuzuba” bomwe. (2 Petro 3:8; Matalikilo 5:3-5) Aboobo ikululama kwa Jehova kwakasinizigwa kujatikizya ciindi cisubulo nocakali kuyoopegwa alimwi makanzaakwe kujatikizya nyika taakwe naakanyonganizigwa alufwu lwabo pe. Pele kwaciindi cili mbocibede, ibantu batalondokede bazumizigwa kupona.

6, 7. (a) Kweelanaa bbuku lya Kulonga 9:15, 16, nkaambo nzi Jehova ncazumizya basizibi kuzumanana kupona kwaciindi cili mbocibede? (b) Mumakani aajatikizya Farao, ino nguzu zya Jehova zyakatondezyegwa buti, alimwi mbuti zina Lyakwe mbolyakazibisigwa? (c) Ncinzi ciyoocitika eelyo bweende bwazintu bubyaabi bwaakumana?

6 Majwi ngaakaamba Jehova kumweendelezi wa Egepita kumazubaa Musa alayungizya kutondezya kaambo Leza ncaazumizya basizibi kuzumanana kupona. Ciindi Farao naakakasya bana Israyeli kulonga kuzwa mu Egepita, Jehova tanaakamunyonyoona mpoonya-mpoonya pe. Ikutondezya inguzu nzyajisi Jehova munzila zigambya, Zipenzyo izili kkumi zyakaletwa mucisi eeco. Naakali kucenjezya kujatikizya cipenzyo caciloba, Jehova wakaambila Farao kuti, Naakali kuyanda naakamunyonyoona Farao abantu bakwe munyika kakunyinaa penzi. Jehova wakaamba kuti: “Nekubaboobo nciconya eci ncindakakubusizya, kuti nkakutondezye inguzu zyangu, kukuzibya izina lyangu munyika yoonse.”—Kulonga 9:15, 16.

7 Ciindi Jehova naakabalubula bana Israyeli, izina lyakwe ncobeni lyakazoozyibwa mumasena manji kapati. (Joshua 2:1, 9-11) Sunu, kakwiindide myaka iitandila ku 3,500, eeco ncaakacita tacinalubwa pe. Talili buyo zina lyakwe lyakuti Jehova ilyakaambilizyigwa, pele akasimpe kujatikizya Ooyo uujisi zina eelyo kakamwaigwa. Eeci cakasinizya mpuwo njajisi Jehova mbwali Leza uukakatila kuzisyomezyo zyakwe alimwi uutola ntaamu mukukwabilila babelesi bakwe. (Joshua 23:14) Eeci cakatondezya kuti akaambo kanguzu zyakwe zinji, kunyina cikonzya kusinkilila makanzaakwe. (Isaya 14:24, 27) Aboobo tulakonzya kusyoma kuti ino-ino uyootola ntaamu yakukwabilila babelesi bakwe basyomeka kwiinda mukunyonyoona bweende bwazintu bubyaabi boonse ibwa Saatani. Kutondezyegwa kwanguzu zinji ooko alimwi abulemu mbokuyooleta kuzina lya Jehova takukalubwi pe. Impindu kunyina noziyoomana pe.—Ezekieli 38:23; Ciyubunuzyo 19:1, 2.

“Ha! Muli Bulondo Buteeli Mubusongo bwa-Leza!”

8. Ntwaambo nzi Paulo ntwatukulwaizya kuti tutulange-lange?

8 Mulugwalo ndwaakalembela ba Roma, imwaapostolo Paulo ubuzya kuti: “Sa kuli kutalulama kwa-Leza?” Cakusinizya wiingula kuti: “Ne!” Mpoonya wakankainzya lubomba lwa Leza akuzubulula ncaakaamba Jehova kujatikizya kaambo ncaakazumizya Farao kupona kwaciindi cili mbocibede. Paulo alimwi watondezya kuti swebo tobantu tuli mbuli bulongo mumaanzaa mubumbi. Mpoonya waamba kuti: “Lino nkutyeni na Leza wayanda kutondezya bukali bwakwe akuzubula inguzu zyakwe, nekubaboobo wakakazika moyo akuba acambacilemu kuzilongo ezyo zyeelelwa bukali akubambilwa bunyonyoono? Alimwi nkutyeni naayanda kuzubula buvubi bwabulemu bwakwe kuzilongo ezyo zyeelelwa luse nzyaakabambilwa kale bulemu, nkukuti kulindiswe, swebo tubantu mbaita, nibaba bazwa kuba-Juda nibaba bazwa kubamasi?”—Ba-Roma 9:14-24.

9. (a) Ino mbaani aabo baambwa kuti “zilongo ezyo zyeelelwa bukali akubambilwa bunyonyoono”? (b) Nkaambo nzi Jehova ncaalyeendelezya cakukkazika moyo kapati akati kabaabo bamukazya, alimwi mbuti eco ciyoocitika kumamanino mbociyoobagwasya aabo bamuyanda?

9 Kuzwa nobwakacitika buzangi mu Edeni, boonse aabo ibali kukazya Jehova alimwi amilawo yakwe “zilongo ezyo zyeelelwa bukali akubambilwa bunyonyoono.” Muciindi coonse eeci kuzwa ciindi eeco, Jehova walyeendelezya cakukkazika moyo. Basizibi bali kusampaula nzila zyakwe, kupenzya babelesi bakwe, mane akujaya Mwaanakwe. Katondezya kulyeendelezya kupati, Jehova wapa ciindi cinji kutegwa zilenge zyoonse zilibonene kabotu-kabotu mapenzi aaboola akaambo kakuzangila Leza akubaa bulelo bwabantu buzandukide kulinguwe. Aciindi nciconya, lufwu lwa Jesu lwakapa nzila yakulubula bantu bamvwa alimwi a “kuti ajaye milimo ya-Saatani.”—1 Johane 3:8; Ba-Hebrayo 2:14, 15.

10. Nkaambo nzi Jehova ncaabazumizya kupona basizibi kwamyaka yainda iili 1,900?

10 Kwamyaka yiinda ku 1,900 kuzwa ciindi Jesu naakabusigwa, Jehova wakazumanana kuzumizya ‘zilongo zyeelelwa bukali’ kupona; kasumpya-sumpya lunyonyooko lwanzizyo. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti wakacili kuyiisya baabo banooli antoomwe a Jesu Kristo mu Bwami bwakwe bwakujulu. Imweelwe wabaaba ngu 144,000 alimwi mbambabo mwaapostolo Paulo mbaakaamba kuti ‘nzilongo ezyo zyeelelwa luse.’ Ikusaanguna, ibantu kuzwa akati kaba Juda bakatambwa ikutegwa bakkwanisye ciinga eeci cakujulu. Kumbele Leza wakatamba bantu Bamasi. Kunyina naba omwe akati kabantu aaba Jehova ngwaakasinikizya kuti amubelekele. Pele akati kabaabo bakabutambula cakulumba bubambe bwakwe bwaluyando, wakapa bamwi coolwe cibotu cakuba balelinyinaa Mwanaakwe mu Bwami bwakujulu. Ibubambe bwaciinga eeco cakujulu lino bulaafwaafwi kumanizyigwa.—Luka 22:29; Ciyubunuzyo 14:1-4.

11. (a) Ninkamu nzi lino iili mukugwasigwaa lubomba lwa Jehova? (b) Ino mbuti bafwu mbobayoogwasigwa?

11 Pele ino kuli bulangizi nzi kubantu bayookkala munyika? Lubomba lwa Jehova alimwi lwapa kuti cikonzyeke kuyobolola “inkamu impati” kuzwa mumasi oonse. Lino mweelwe wabo ubalilwa mutuulunzuma tuli mbotubede. Jehova wasyomezya kuti ciinga eeci cabantu baanyika ciyoofwutuka mamanino aabweende oobu bwazintu bubyaabi akubaa bulangizi bwabuumi butamani muparadaiso anyika. (Ciyubunuzyo 7:9, 10; Intembauzyo 37:29; Johane 10:16) Muciindi ncabikkide Leza, makamu-makamu aabantu bafwide ayoobusigwa akupegwa coolwe cakukkala anyika akulelwaa Bwami bwakujulu. Kubbuku lya Incito 24:15, Jwi lya Leza lisinsima kuti: ‘Kuyooba kubuka kwabafwu, baluleme alimwi abataluleme.’—Johane 5:28, 29.

12. (a) Ncinzi ncotwaiya kujatikizya Jehova kukulekelela bubi nkwaacita? (b) Ino mulimvwa buti kujatikizya Jehova mbwaayendelezya makani aaya?

12 Sena kwali kutalulama kumwi muzintu zyoonse eezi? Peepe, nkaambo kwiinda mukusumpya lunyonyooko lwabasizibi naa “zilongo ezyo zyeelelwa bukali,” Leza uli mukutondezya lubomba kubantu bamwi, kweelanaa makanzaakwe. Eeci citondezya mbwali siluse alimwi asiluyando. Kwiinda mukubaa ciindi alimwi cakulangilila mbwaali kweendelezya makanzaakwe, twiiya zinji kujatikizya Jehova lwakwe kumugama. Zilatukankamanisya zibeela zisiyene-siyene zyabube bwakwe ziyubununa—bululami bwakwe, luse lwakwe, lubomba lwakwe alimwi abusongo bwakwe bwamisyobo-misyobo. Ibusongo bwa Jehova mukweendelezya kaambo kajatikizya bulelo bwakujulu aansi, nkokuti inguzu nzyajisi zyakulela, bunooli bumboni lyoonse kukaambo kakuti inzila yakwe yakulela njiinda zyoonse kubota. Antoomwe amwaapostolo Paulo twaamba kuti: “Ha! muli bulondo buteeli mubusongo bwa-Leza amuluzibo lwakwe! Ncobeni imbeta zyakwe tazilangiki, aziyanza zyakwe tazitobeleki!”—Ba-Roma 11:33.

Icoolwe Cakutondezya Kulyaaba Kwesu

13. Ciindi notupenga, ino ncoolwe nzi ncotuba ancico, alimwi ino ncinzi ciyootugwasya kucita zintu cabusongo?

13 Ibunji bwababelesi ba Leza bali mumapenzi. Ikupenga kwabo kwazumanana akaambo kakuti Leza tanabanyonyoona basizibi alimwi akupilusya bantu kubukkale bwakasinsimwa. Sena eeci ceelede kutunyemya? Antela sena tweelede kubona ziindi zili boobo kuba zyoolwe zyakubaa lubazu mukusinizya kuti Diabolosi mubeji? Tulakonzya kuyumizigwa kucita boobo ikuti twazumanana kuyeeya kukombelezyegwa ooku kwakuti: “Songwaala, mwanaangu, ukondezye moyo wangu, kuti mbe aluvwiilo kuliyooyo uundisampaula.” (Tusimpi 27:11) Saatani walo uusampaula Jehova, wakataminina kuti, ikuti bantu basweekelwa zintu zyabo zyakumubili naa bapenzyegwa, bakali kuyootongooka Leza, mane nokuba kumutukila kwini. (Jobu 1:9-11; 2:4, 5) Tulaukkomanisya moyo wa Jehova, eelyo kwiinda mukusyomeka kwesu kulinguwe mubuyumuyumu boonse, notutondezya kuti kutaminina kwa Saatani takuli kwamasimpe.

14. Ikuti twasyoma muli Jehova ciindi notuli mukusunkwa, ino nimpindu nzi nzyotunga twajana?

14 Ikuti twasyoma muli Jehova ciindi notuli mukusunkwa, tulakonzya kubaa bube buyandika kapati. Mucikozyanyo, akaambo kamapenzi aakamucitikila Jesu, “wakaiya kumvwa” munzila njaatakayina buzuba waziba. Aswebo inga twaiya kumasunko aatucitikila mukuti tulakonzya kubaa busicamba, lukakatilo alimwi akubaa lumvwisyo akulumba kujatikizya nzila zya Jehova.—Ba-Hebrayo 5:8, 9; 12:11; Jakobo 1:2-4.

15. Mbotuyaabuzumanana kuliyumya mumapenzi, mbuti bamwi mbobakonzya kugwasigwa?

15 Bamwi bantu bayoozibona nzyotucita. Akaambo kazintu zili mukutucitikila ziboola akaambo kakuyanda bululami, mukuya kwaciindi bamwi akati kabo bayoobaziba Banakristo bakasimpe bamazubaano. Alimwi kwiinda mukukamantana andiswe mukukomba, balakonzya kweelela kuyootambula zilongezyo zyabuumi butamani. (Matayo 25:34-36, 40, 46) Jehova alimwi a Mwanaakwe bayanda kuti bantu babaa coolwe eeco.

16. Ino inzila mbotulanga buyumuyumu butucitikila iswaangene buti amakani aalukamantano?

16 Elo ncibotu kapati kaka eelyo notulanga ziindi noziba zeezyo zikatazya kuba zyoolwe zyakutondezya kulyaaba kwesu kuli Jehova alimwi akutola lubazu mukuzuzikizya kuyanda kwakwe! Ikucita boobo kulakonzya kupa bumboni bwakuti masimpe tuyaabuswena afwaafwi kuti tube muluumuno a Leza alimwi a Kristo. Jesu wakapaila kuli Jehova kupailila Banakristo boonse bakasimpe kaamba kuti: “Tabali aba balo mbenkombela [basikwiiya bakwe mbaakayanzene limwi kapati], pele abaabo boonse abandisyoma nkaambo kejwi lyabo, kuti boonse babe bamwi, mbuli nduwe Taata mboli mulindime, amebo mulinduwe, kuti abalo mbubonya babe mulindiswe.”—Johane 17:20, 21.

17. Ndusyomo luli buti ndotukonzya kubaandulo ikuti katusyomeka kuli Jehova?

17 Ikuti katusyomeka kuli Jehova, uyootulumbula kapati cabwaabi. Ijwi lyakwe lyaamba kuti: “Amukakatile, mutazungaani. Amupangike myoyo yanu lyoonse kumilimo ya-Mwami, nkaambo mulizi kuti milimo yanu yamu-Mwami tiikonzyi kuba yabuyo pe.” (1 Ba-Korinto 15:58) Alimwi lyaamba kuti: “Leza tali sikampenda, takonzya kuluba milimo yanu akuyanda nkomwatondezya nkaambo kezina lyakwe.” (Ba-Hebrayo 6:10) Lugwalo lwa Jakobo 5:11 lwaamba kuti: “Mbasicoolwe bakakatila. Mulimvwide kale aalukakatilo lwa-Jobo, alimwi mulizi mbwaakamucitila Jehova kumamanino. Mwabona kuti Jehova ngusibuuya, ngusiluzyalo.” Ino ncinzi ncaakacitilwa Jobu kumamanino? “Lino Mwami Leza wakaleleka Jobo mumazuba aakwe aamamanino kwiinda mbwaakamulelekede kusaanguna.” (Jobo 42:10-16, BT) Inzya, Jehova “ulapa bulumbu kulibaabo bamuyandaula.” (Bahibulu 11:6, Ci) Elo tabuliboteli kaka bulumbu mbotweelede kulangila—ibuumi butamani muparadaiso anyika!

18. Mukuya kwaciindi, ncinzi ciyoocitika kuzintu zyoonse zitupenzya mumoyo?

18 Bweendelezi bwa Bwami bwa Leza buyoomanizya lunyonyooko loonse lwacitwa kumusyobo wabantu kwazyuulu zyamyaka zyainda. Ilukkomano luyooba aciindi eeco, luyoobota kapati kwiinda kupenga kuli koonse kuli mukutucitikila lino. Kunyina notuyoonyonganizigwa akuyeeya zintu zibyaabi zyakacitika kaindi. Ikuyeeya kubotu alimwi amilimo zinooli mbobuumi bwabantu bwabuzubaa buzuba munyika mpya, mukuya kwaciindi tuyooziluba zyoonse zitupa kupenga. Jehova waambilizya kuti: “Ndalenga ijulu ipya [imfwulumende mpya ya Bwami bwakujulu iiyooyendelezya bantu] anyika impya [ciinga cabantu baluleme]. Ezyo zyakusaanguna tazikooyooibalukwa limbi nikuba kuyeeyegwa. Pele amukondwe akusekelela lyoonse nkaambo kaceeci ncinsi lenge.” Inzya, munyika mpya ya Jehova, ibantu baluleme bayookonzya kwaamba kuti: “Nyika yoonse yaumuna, yatontola. Lino boonzomoka kwiimba.”—Isaya 14:7; 65:17, 18.

Mubandi Wakwiinduluka

• Nokuba kuti wazumizya bubi, mbuti Jehova mbwaabutondezya kabotu-kabotu bulemu bupati kujatikizya zina lyakwe?

• Mbuti kuzumizya “zilongo ezyo zyeelelwa bukali” kuti zipone nkwaacita Leza mbokwagwasya kuti luse lwakwe lusike akulindiswe?

• Ncinzi ncotweelede kulangila kucitika kumapenzi aatujatikizya?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 67]

Jehova “wakaleleka Jobo mumazuba aakwe aamamanino kwiinda mbwaakamulelekede kusaanguna”