Skip to content

Skip to table of contents

Ilufwutuko Alimwi Alukkomano Mubweendelezi bwa Mesiya

Ilufwutuko Alimwi Alukkomano Mubweendelezi bwa Mesiya

Cibalo 13

Ilufwutuko Alimwi Alukkomano Mubweendelezi bwa Mesiya

Isaya 11:1–12:6

1. Amupandulule mbubwakabede bukkale bwakumuuya bwabantu ba Leza bacizuminano kuciindi ca Isaya.

KUCIINDI ca Isaya, ibukkale bwakumuuya bwabantu ba Leza bacizuminano bwakali bubyaabi. Ibunji bwabantu bakali kukombela kuzipaililo zyakuzilundu nomuba mubweendelezi bwabami basyomeka mbuli Uziya a Jotamu. (2 Bami 15:1-4, 34, 35; 2 Makani 26:1, 4) Hezekiya naakaba mwami, wakagwisya zintu alimwi azilengwa-lengwa zyoonse mucisi izyakaswaangene abukombi bwa Baala. (2 Makani 31:1) Nkakaambo kaako Jehova ncaakakulwaizya bantu bakwe kuti bapiluke kulinguwe alimwi wakabaambila icisubulo ncaakali kuyoobapa!

2, 3. Nkukulwaizya kuli buti nkwapa Jehova kuli baabo ibayanda kumubelekela nokuba kuti kutasyomeka kulivwulide nyika yoonse?

2 Pele tabali boonse bakazangide cakuzwa munzila. Jehova wakalijisi basinsimi basyomeka, aboobo kulalangilwa kuti kwakali bama Juda ibakabateelela. Jehova wakalijisi majwi aakkazyika moyo kubantu bali boobu. Imusinsimi Isaya naakamana kupandulula mapenzi aakali kuyoosikila Juda ciindi cakusaalwa abana Asuri, wakasololelwa kulemba bupanduluzi bujatikizya zilongezyo mubweendelezi bwa Mesiya, cimwi cazibalo ziinda kubota mu Bbaibbele lyoonse mbolizulwa. * Izibeela zimwi zyazilongezyo eezyi zyakazuzikizyigwa aasyoonto buyo ciindi bama Juda nobakapiluka kuzwa mubuzike ku Babuloni. Pele ibusinsimi boonse bulazuzikizyigwa kapati sunu. Ee, Isaya abama Juda bambi basyomeka bakafwa kazitana kuzuzikizyigwa zilongezyo eezyi. Pele bakali kuzilangila calusyomo, aboobo bayoobona kuzuzikizyigwa kwamajwi aa Isaya baakubusyigwa.—Ba-Hebrayo 11:35.

3 Abalo bantu ba Jehova sunu bayandika kukulwaizyigwa. Ikulilemeka kuyaabumana cakufwambaana munyika, ikukazyigwa kwamulumbe wa Bwami alimwi akukompama kwabo beni zyaleta buyumuyumu kuli mbabo boonse. Imajwi aakondelezya kapati aa Isaya aajatikizya Mesiya abweendelezi bwakwe alakonzya kuyumya akugwasya bantu ba Leza kulwana buyumuyumu buli boobu.

Mesiya—Imusololi Weelede

4, 5. Ncinzi ncaakasinsima Isaya kujatikizya kuboola kwa Mesiya, alimwi Matayo kuboneka kuti wakaabelesya buti majwi aa Isaya?

4 Kakucisyeede myaanda yamyaka iili mbwiibede katanatalika mulimo wakwe Isaya, ibalembi ba Bbaibbele bamwi ibana Hebrayo bakaamba makani aajatikizya kuboola kwa Mesiya, Imusololi mwini-mwini ngwaakali kuyootuma Jehova ku Israyeli. (Matalikilo 49:10; Deuteronomo 18:18; Intembauzyo 118:22, 26) Lino Jehova waamba makani aayungizyidwe kwiinda muli Isaya. Isaya walemba kuti: “Mulasyuuka mutabi mucifumpu ca-Jese, nkabela kasamu kazwa mumiyanda yakwe kalazyala micelo.” (Isaya 11:1; amweezyanisye a Intembauzyo 132:11.) Imajwi aakuti “mutabi” alimwi a “kasamu” atondezya kuti Mesiya unooli muzyukulu wa Jese kwiinda mumwanaakwe Davida walo wakananikwa amafwuta kuba mwami wa Israyeli. (1 Samuele 16:13; Jeremiya 23:5; Ciyubunuzyo 22:16) Aakusika Mesiya mwini-mwini, aka “kasamu” kazwa muŋanda ya Davida kayoozyala micelo mibotu.

5 Mesiya wakasyomezyegwa ngu Jesu. Matayo sikulemba makani mabotu wakaamba majwi aali kuli Isaya 11:1 naakati kwiitwa nkwaitwa Jesu kuti “mu-Nazareta” kwakazuzikizya majwi aabasinsimi. Jesu wakali kwiitwa kuti mu Nazareta akaambo kakuti wakakomenena mumunzi wa Nazareta izina liswaangene abbala lya Chihebrayo ilyaamba “kasamu” ilibelesyedwe kuli Isaya 11:1. *Matayo 2:23; Luka 2:39, 40.

6. Ino Mesiya wakasinsimwa kuti uyooba mweendelezi uuli buti?

6 Ino Mesiya uyooba mweendelezi uuli buti? Sena uyooba silunya mbuli muna Asuri sinyonwa iwakanyonyoona bwami bwakunyika bwa Israyeli ibwamyaambo iili kkumi? Peepe. Isaya waamba boobu kujatikizya Mesiya: “Uyookalwa Muuya wa-Jehova, Muuya wabusongo awakuswiililisya, Muuya walulayo awanguzu, Muuya waluzibo awakulemeka Jehova. Uyookondwa kulemeka Jehova.” (Isaya 11:2, 3a) Mesiya unanikidwe aamuuya uusalala wa Leza ikutali amafwuta. Eeci cacitika kuciindi cakubbapatizyigwa kwa Jesu, Johane mubbapatizi naabona muuya uusalala wa Leza kauboola ansi kuli Jesu muciimo canziba. (Luka 3:22) Imuuya wa Jehova ‘wamukkala’ Jesu, eelyo wabutondezya bumboni bwamakani aaya naacita zintu munzila yabusongo, yakuswiililisya, yalulayo, yanguzu alimwi ayaluzibo. Tabuliboteli kaka bube oobu bwamweendelezi!

7. Ncisyomezyo nzi Jesu ncaakasyomezya basikumutobela basyomeka?

7 Abalo basikutobela ba Jesu balakonzya kutambula muuya uusalala. Jesu wakaamba boobu mumakani amwi: “Nywebo, nobabi, mbomuzi kupa bana banu zintu zibotu, Usowanu uuli kujulu sena takooindilila kubapa Muuya Uusalala abakumbila kulinguwe?” (Luka 11:13) Aboobo tatweelede kweenkela kukumbila muuya uusalala kuli Leza naa ikuleka kuba amicelo mibotu yamuuya—nkokuti “luyandano, lukondo, luumuno, busicamba, buuya, bubotu, lusyomo, lubombo, kulyeendele[zy]a.” (Ba-Galatiya 5:22, 23) Jehova wasyomezya kwiingula kukumbila “busongo buzwa kujulu” kwabasikutobela ba Jesu kuti bagwasyigwe kuzwidilila mubuyumuyumu mbobajisi mubuumi.—Jakobo 1:5; 3:17.

8. Mbuti Jesu mbwakkomana kwiinda mukuyoowa Jehova?

8 Nkuyoowa kuli buti Mesiya nkwatondezya kuli Jehova? Masimpe ngakuti Jesu tamuyoowi Leza pe, tayoowi kusinganyizyigwa anguwe pe. Pele Mesiya ulamulemeka kapati Leza akaambo kabulemu bwakwe. Imuntu uumuyoowa Leza ulombozya kucita ‘zintu zimubotela lyoonse’ mbubwenya mbwacita Jesu. (Johane 8:29) Kwiinda mumajwi alimwi amilimo, Jesu uyiisya kuti kunyina cintu ciinda kukondelezya mbuli kweenda munzila yakulemeka Jehova abuzuba.

Imubetesi Uululeme Alimwi Siluse

9. Ncikozyanyo nzi ncapa Jesu kuli baabo ibapedwe mukuli wakubeteka twaambo mumbungano ya Bunakristo?

9 Isaya wasinsima abumbi bube bwa Mesiya: “Takooyoobeteka kukuyeeya zintu ziboneka kumeso buyo, nikuba kukosola makani cakuzuminina majwi ngaamvwa kumatwi buyo.” (Isaya 11:3b) Ikuti kamuli munkuta, sena tamukonzyi kukondwa kujana mubetesi mbuli yooyu? Kali Mubetesi wabantu boonse, Mesiya teenwi pe atwaambo twakubeja, ibumpelenge bwamunkuta, maŋunuŋunu naa twaambo tutayi koomoonga mbuli buvwubi. Ulalubona lweeno alimwi tayiili buyo aakulanga ciimo cibyaabi camuntu pele ulanga “mukati kamoyo,” mukati kamuntu. (1 Petro 3:4) Icikozyanyo ca Jesu iciinda kubota ncikozyanyo ncobakonzya kutobela boonse ibapedwe mukuli wakubeteka twaambo mumbungano ya Bunakristo.—1 Ba-Korinto 6:1-4.

10, 11. (a) Ino Jesu ubalulamika buti basikumutobela? (b) Ndubeta nzi ndwacitila bantu babyaabi Jesu?

10 Ino mbuti bube bwiinda kubota mbwajisi Mesiya mbobujatikizya kubeteka kwakwe? Isaya upandulula kuti: “Uyoobeteka bacete cakululama, akukosweda batengwana banyika, makani aaelede. Nkabela inkoli yamilomo yakwe uyooiumya basikupenzya, aluyooyo lwamukanwa lyakwe uyoolujazya basizibi. Bululami buyooba lutambo lwakucibunu cakwe, alusyomo luyooba lutambo ndwalyaanzya kucikungu.”—Isaya 11:4, 5.

11 Nobayandika kululamikwa basikumutobela, Jesu ulabalulamika munzila iibagwasya kapati calo cili ncikozyanyo cibotu kapati kubaalu Banakristo. Pele aabo ibacita milimo mibyaabi inga balangila lubeta lupati. Leza aakubeteka nyika eeyi, Mesiya ‘uyoouma nyika’ kwiinda mukubelesya jwi lyakwe lyanguzu akwaambilizya lubeta lwalunyonyooko kubantu babyaabi boonse. (Intembauzyo 2:9; amweezyanisye a Ciyubunuzyo 19:15.) Mane limwi ibabyaabi boonse tabacinooliwo pe kuti banyonganye luumuno lujisi bantu. (Intembauzyo 37:10, 11) Jesu ulijisi nguzu zyakuzuzikizya makani aaya nkaambo uli acibuno alimwi acikungu zyaangidwe bululami alusyomo.—Intembauzyo 45:3-7.

Bukkale Bwaanyika Bucincide

12. Mmizeezo nzi iilangilwa kupenzya mu Juda nayeeya kupilukila ku Nyika Yakasyomezyegwa ikuzwa ku Babuloni?

12 Amweezyeezye muna Israyeli wazwa akumvwa mulawo wa Koresi wakuti ba Juda bapiluke ku Jerusalemu akuyooyakulula tempele. Sena uyoosiya kuliiba kuli mumunzi wa Babuloni akweenda lweendo lulamfwu lwakupilukila kumunzi wakwe? Imyaka iili 70 njobatakaliko bana Israyeli, imyuunda yakavwula syokwe. Baumpe, basiluwe, basyuumbwa alimwi abanyama bamwi babutambo mobavwimina mumyuunda eeyo. Azyalo nkombola mozyakajana mena aakukkala. Banyama bavwubwa mbabanooligwa aba Juda basikupiluka—banoojana boya amukupa anyama kumbelele aŋombe alimwi basune banoopopwa mukulima. Sena bayoolumwa kubanyama babutambo? Sena bana basyoonto bayoolumwa anzoka? Ino mbuti kujatikizya kulwanwa munzila nobali mulweendo?

13. (a) Mbukkale nzi bukkazyika moyo mbwaatondezya Isaya? (b) Ino tuzyi buti kuti luumuno ndwaamba Isaya lujatikizya zinji kunze lyakutalumwa buyo abanyama?

13 Lino Isaya watondezya bukkale bukkazyika moyo mbwayooleta anyika Leza. Ulaamba: “Umpe uyookala antoomwe akabelele; siluwe uyoolala antoomwe atupongo; moombe akalavu bayoolya mucilido comwe; boonse bayoolala antoomwe, nkabela mwana muniini uyoobeembela. Impwizi asuntwe bayootangana mulongo; bana babo bayoolala antoomwe. Alakwe mulavu uyoocela bwizu mbubonya mbuli iŋombe. Mwana uucinyonka uyoosobana abulyango bwanzoka, amwana uulesedwe uyoobika ijanza lyakwe abwina bwacipile. Tabakooyooluma nikuba kunyonyoona moonse mucilundu cangu cisalala, nkaambo nyika iyoozula luzibo lwa-Jehova mbubonya mbuli maanzi mbwaazuzya lwizi.” (Isaya 11:6-9) Sena taamunjili mumoyo majwi aaya? Amubone kuti luumuno lwaambwa aawa lulaboola akaambo kaluzibo lwa Jehova. Aboobo, nzinji zijatikizyidwe kunze lyakutalumwa buyo abanyama. Iluzibo lwa Jehova luyoocinca bantu ikutali banyama pe. Ibana Israyeli tabakayandiki kuyoowa banyama naa bantu babyaabi banooyenda kupilukila kumunzi wabo naa banookkede munyika yabo.—Ezara 8:21, 22; Isaya 35:8-10; 65:25.

14. Ino ibbuku lya Isaya 11:6-9 lizuzikizyigwa buti munzila mpati?

14 Nokuba boobo, businsimi oobu bulazuzikizyigwa munzila mpati. Jesu, Mesiya wakabikkwa acuuno cabwami a Cilundu ca Zioni kujulu mu 1914. Ibasyeede akati ‘kaba Israyeli ba Leza’ bakaangululwa kuzwa mubuzike bwaku Babuloni mu 1919, eelyo bakatola lubazu mukubukulusya bukombi bwakasimpe. (Ba-Galatiya 6:16) Akaambo kaboobo, inzila yakajulwa yakuzuzikizyigwa kwasunu kwabusinsimi bwa Isaya bwaamba zya Paradaiso. Iluzibo lwa Jehova, ‘luzibo lwini-lwini’ lwabapa kucinca bantu banji. (Ba-Kolose 3:9, 10) Ibantu bakali basinkondo bacinca kuba basiluumuno. (Ba-Roma 12:2; Ba-Efeso 4:17-24) Eezyi zintu zyatujatikizya tuulunzuma twabantu nkaambo businsimi oobu bwabikkilizya amweelwe uuyabuyungizyigwa wa Banakristo bajisi bulangizi bwakupona anyika. (Intembauzyo 37:29; Isaya 60:22) Aaba bayiya kulangila ciindi eelyo nyika yoonse noiyoobambululwa kuba paradaiso waluumuno aluliibo ikweelana amakanze aa Leza aakusaanguna.—Matayo 6:9, 10; 2 Petro 3:13.

15. Sena ncamaanu ikulangila kuti majwi aa Isaya ayoozuzikizyigwa munyika mpya mbubwenya mbuli mbwaambidwe? Amupandulule.

15 Sena ibusinsimi bwa Isaya buciyoozuzikizyigwa amunzila imbi ambweni munzila yacigaminina kweelana ambuzyaambidwe kuti ziyooba zintu mu Paradaiso iipilusyidwe? Kuboneka kuti ncamaanu kuyeeya munzila eeyo. Oobu businsimi bupa cisyomezyo kubantu boonse ibayoopona mubweendelezi bwa Mesiya mbubwenya mbucakabede kubana Israyeli bakapiluka; balo abana babo tabanookongwi pe acintu cili coonse, babe bantu naa banyama. Mubweendelezi bwa Bwami bwa Mesiya, boonse ibakkala anyika bayookkala muluumuno mbuli mbubakakkede ba Adamu a Eva mu Edeni. Pele, Imagwalo taatwaambi twaambo toonse tujatikizya mbubwakabede buumi mu Edeni naa ikwaamba mbobuyooba mu Paradaiso. Nokuba boobo, tulakonzya kusyoma kwaamba kuti mubweendelezi bwa Mwami Jesu Kristo sibusongo alimwi siluyando, izintu zyoonse ziyooba mbubwenya mbuzyeelede kuba.

Bukombi Bwakasimpe Bwabukulusyigwa Kwiinda Muli Mesiya

16. Ino ncinzi cakali citondezyo mu 537 B.C.E. kubantu ba Leza?

16 Ibukombi bwakasimpe bwakanyonganizyigwa ciindi cakusaanguna mu Edeni ciindi Saatani naakayunga Adamu a Eva kuti bazangile Jehova. Saatani tanaaleka pe makanze aakwe kusikila sunu aakuleesya bantu banji kuli Leza. Pele Jehova kunyina nayoozumizya kuti bukombi bwakasimpe bufwidilile anyika. Izina lyakwe lilijatikizyidwe alimwi ulabalanganya aabo ibamubelekela. Aboobo kwiinda muli Isaya wapa cisyomezyo citaliboteli ategwa: “Mubuzuba obo lunyungu lwa-Jese, ilwakabeda bamasi citondezyo, bamasi bayooyandaula ndulo, nkabela cilyokezezyo cakwe ciyooba abulemu.” (Isaya 11:10) Imunzi wa Jerusalemu walo Davida ngwaakabambide kuti ube ngomunzi mupati wacisi, wakaba mbuli citondezyo mu 537 B.C.E. ciindi nobakali kutambwa basyeede basyomeka akati kabama Juda ibakamwayikide kuti bapiluke akuyakulula tempele.

17. Ino Jesu ‘wakabuka buti akuba mwami wabamasi’ mumwaanda wamyaka wakusaanguna akuciindi cesu?

17 Pele oobu businsimi tabwaambi buyo zeezyi zyalo. Mbubwenya mbuli mbutwabona kale, bugamide bweendelezi bwa Mesiya, Imweendelezi omwe wakasimpe walo uuyooyendelezya bantu bamumasi oonse. Imwaapostolo Paulo wakazubulula bbuku lya Isaya 11:10 ikutondezya kuti kuciindi cakwe ibamasi bakali kuyooba abusena mumbungano ya Bunakristo. Kazubulula bupanduluzi buli mu Septuagint kujatikizya kapango aaka, wakalemba kuti: “Isaya wati, Kuzooba muntenga wa-Jese, nguzoobukila kuba abwami bwabamasi, nguwe ngubazoosyoma bamasi.” (Ba-Roma 15:12) Kunze lyaboobo, oobu businsimi bulazumanana kuzuzikizyigwa mane kusikila kuciindi cesu lyalo bantu bamasi nobatondezya luyando kuli Jehova kwiinda mukugwasyilizya banabakwabo Mesiya ibananike.—Isaya 61:5-9; Matayo 25:31-40.

18. Ino Jesu waba buti busena bwakuswaanganina kuciindi cesu?

18 Mukuzuzikizyigwa kwasunu, “buzuba obo” mbwaakali kwaamba Isaya bwakatalika ciindi Mesiya naakabikkwa kuba Mwami wa Bwami bwa Leza bwakujulu mu 1914. (Luka 21:10; 2 Timoteo 3:1-5; Ciyubunuzyo 12:10) Ikuzwa ciindi eeco Jesu Kristo wali citondezyo citadoonekwi, ibusena bwakuswaanganina bwaba Israyeli bakumuuya abantu boonse bamasi balo balombozya mfwulumende iiluleme. Ikwiinda mubusolozi bwa Mesiya, imakani mabotu aa Bwami ali mukutolwa kumasi oonse mbubwenya mbwaakasinsima Jesu. (Matayo 24:14, Marko 13:10) Aaya makani mabotu alabakulwaizya kapati bantu. “Inkamu impati yabantu batabaliki kumuntu naba omwe, bazwa kuzisi zyoonse” balalibombya kuli Mesiya kwiinda mukusangana abananike basyeede mubukombi bwakasimpe. (Ciyubunuzyo 7:9) Ikuzumanana kuboola kwabantu bapya ibatalivwulili ikuyanzana abasyeede ‘kuŋanda ya Jehova yakukombela’ yakumuuya, kwayungizya bulemu bwa “cilyokezezyo” ca Mesiya, itempele lipati lya Leza lyakumuuya.—Isaya 56:7; Hagai 2:7.

Ibantu Bakamantene Babelekela Jehova

19. Nziindi nzi zyobile naakayobolola basyeede Jehova kuzwa nkobakamwaikide bantu bakwe nyika yoonse?

19 Lino Isaya wayeezya bana Israyeli kuti musyule, Jehova wakabafwutula ciindi cisi cabo nocakali kudyaamininwa abasinkondo basinguzu kapati. Icibeela eeco camakani aaciindi aajatikizya kwaanguluka nkwaakaangulula cisi eeco Jehova mubuzike ku Egepita, cilabakondelezya kapati bama Juda boonse basyomeka. Isaya walemba kuti: “Mubuzuba obo Mwami uyootandabika lwabili ijanza lyakwe kukunununa bantu bakwe bacisyeede, nkukuti abo basyeede bazwa ku-Asuri aku-Egepita aku-Patirosi aku-Kusi aku-Elamu aku-Sinara aku-Hamati akutusuwa twakulwizi. Uyoobusizya bamasi citondezyo, uyoobunganya ba-Israyeli bamwaikide akuyobolola ba-Juda batandidwe kuzwa kumabazu oonse one aanyika.” (Isaya 11:11, 12) Jehova uyoobasololela basyeede basyomeka ibamu Israyeli a Juda mbuli kuti ubajata ajanza buya ikuzwa kumasi nkobakamwaidwe akubaleta kumunzi kabotu-kabotu. Eeci cakazuzikizyigwa munzila nsyoonto mu 537 B.C.E. Elo tabulivwulili kaka bulemu bwaletwa akuzuzikizyigwa kupati! Jehova wakaimika Jesu Kristo, uukkede acuuno cabwami kuti abe ‘citondezyo kuli bamasi’ mu 1914. Ikuzwa mu 1919 ibasyeede akati ka “ba-Israyeli ba Leza” bakatalika kuyobolokela kucitondezyo eeci kabajisi luyandisisyo lwakutola lubazu mubukombi bwakasimpe bwa Bwami bwa Leza. Eeci cisi cilibedelede cakumuuya cizwa ‘kumisyobo yoonse amilaka yoonse amikowa yoonse azisi zyoonse.’—Ciyubunuzyo 5:9.

20. Ndukamantano nzi ndobanoojisi bantu ba Leza baakupiluka kuzwa ku Babuloni?

20 Lino Isaya wapandulula lukamantano iluli mucisi eeci cabukulusyigwa. Kaamba bwami bwakunyika kuti Efraimu abwami bwakumusanza kuti Juda, ulaamba: “Ibbivwe lya-Efraimu liyooleka, abasinkondonyina Juda bayoonyonyoonwa. Ba-Efraimu tabakooyoofwida ba-Juda ibbivwe, abalo ba-Juda tabakooyoopenzya ba-Efraimu. Nkabela bayoosaala minkuni yaba-Filisti kumbo, abalo bana bakujwe bayoobanyanzya antoomwe. Bayootandabika maanza aabo kukulwisya ba-Edomu aba-Moabu, abalo bana ba-Amoni bayoocita milazyo yabo.” (Isaya 11:13, 14) Baakupiluka bama Juda kuzwa ku Babuloni, tabanoocili zisi zyobile pe. Ibana Israyeli bazwa kumikowa yoonse bayoopiluka calukamantano kunyika yabo. (Ezara 6:17) Tabakoonoobikkililana pe naa kutondezyanya businkondo. Icalukamantano bayoolwana basinkondonyina babazingulukide akuzwidilila.

21. Ino lukamantano lwabantu ba Leza lwalibonya buti munzila iilibedelede sunu?

21 Pele lukamantano lwa “ba-Israyeli ba Leza” ndolukondelezya kwiinda. Imyaambo iili 12 yacikozyanyo yaba Israyeli bakumuuya yalilujisi lukamantano oolu kwamyaka iitandila ku 2,000 lwalo ndobajisi akaambo kakuyanda Leza abanabakwabo bakumuuya. (Ba-Kolose 3:14; Ciyubunuzyo 7:4-8) Sunu, ibantu ba Jehova, iba Israyeli bakumuuya abaabo ibajisi bulangizi bwakupona anyika bali muluumuno alimwi balikamantene nyika yoonse kwiinda mubweendelezi bwa Mesiya, ibukkale butazyibidwe muzikombelo zya Bukombi bwanyika. Bakamboni ba Jehova balikamantene munzila yakumuuya ikutegwa balwane makanze aa Saatani aakunyonganya bukombi bwabo. Icalukamantano, balabeleka mulimo ngobapedwe a Jesu iwakukambauka akuyiisya makani mabotu aa Bwami bwa Mesiya mumasi oonse.—Matayo 28:19, 20.

Izisinkilizyo Ziyoozwisyigwa

22. Ino mbuti Jehova ‘mbwayoonyonyoona lulimi lwa lwizi lwa Egepita’ “akuzungaanya ijanza lyakwe kumulonga”?

22 Kuli zisinkilizyo zini azyacikozyanyo zinji izikonzya kusinkila bana Israyeli kuti batapiluki kuzwa kubuzike. Ino ziyoozwisyigwa buti? Isaya ulaamba: “Jehova uyoonyonyoona lulimi lwalwizi lwa-Egepita, alimwi uyoobusya ipuumina lyakwe akuzungaanya ijanza lyakwe kumulonga, uyoouuma ube tulonga tuli musanu atubili, elyo kuyoozubukwa ansangu kumaulu.” (Isaya 11:15) Jehova nguuyoogwisya zisinkilizyo zyoonse kutegwa bantu bakwe bapiluke. Noziyoosya buti mbuli lulimi lwa Lwizi Lusalala (mbuli Kankolola ka Suez) naa izitayindiki mbuli Mulonga mupati wa Firate, ziyooyumisyigwa munzila yacikozyanyo ikutegwa muntu kakonzya kuzubuka ansangu zyakwe!

23. Muunzila nzi ‘mokuyooba mugwagwa kuzwa ku Asuri’?

23 Kuciindi ca Musa, Jehova wakabambila bana Israyeli nzila yakuti balobokele kuzwa mu Egepita ikuya Kunyika Yakasyomezyegwa. Akuciindi cesu cino uyoocita cintu cikozyenye: “Kuyooba mugwagwa wabantu bakwe basyeede, abo balobokede kuzwa ku-Asuri, mbubonya mbuli mugwagwa ba-Israyeli ngubakajana mubuzuba obo nibakapola kuzwa kucisi ca-Egepita.” (Isaya 11:16) Jehova uyoosololela baange basikupiluka ikuzwa mubuzike ikuya kumunzi wabo mbuli kuti beendela mumugwagwa. Basikukazya bayoosola kubalesya, pele Jehova Leza wabo unooli abalo. Mbubwenya buyo, abalo Banakristo bananike abeenzinyina balalwanwa kapati sunu, pele balazumanana kuyaambele cabusicamba! Bapola kuzwa mu Asuri wasunu, inyika ya Saatani eelyo bagwasya bamwi kuti abalo bacite mbubwenya oobo. Balizyi kuti bukombi bwini-bwini buyoozwidilila akukomena. Mmulimo wa Leza tauli wamuntu pe.

Kukondwa Kutamani Kubalelwa ba Mesiya!

24, 25. Ino bantu ba Jehova bayoobelesya majwi nzi aakutembaula akumulumba?

24 Kakkomene kapati, lino Isaya wapandulula kutangala kwabantu ba Jehova akaambo kakuzuzikizyigwa kwa Jwi lyakwe ategwa: “Mubuzuba obo uyooamba kuti, Nkatembaule Jehova. Nekuba kuti wakandikalalila, bukali bwako bwamana, wandifwida luzyalo.” (Isaya 12:1) Icisubulo ncaapa bantu bakwe bazangi Jehova ncipati kapati. Pele cazuzikizya mulimo ngocaapedwa wakubukulusya cilongwe ca Jehova acisi eeco alimwi akutalisya bukombi bwini-bwini. Jehova wasyomezya bantu bakwe basyomeka kuti uyoobafwutula kumamanino. Anu ncobatondezya kulumba kapati!

25 Ilusyomo ndobajisi muli Jehova bana Israyeli bapilusyidwe lwasinizyigwa cakumaninina, aboobo boongolola ategwa: “Ncobeni Leza ndufutuko lwangu. Njoosyoma akutayoowa, nkaambo Mwami Jehova ninguzu zyangu, ndolwiimbo lwangu, lino waba lufutuko lwangu. Nkaambo kako muyooteka maanzi cakukondwa mumikalo yalufutuko.” (Isaya 12:2, 3) Ibbala lya Chihebrayo lyakasandululwa kuti “ndolwiimbo” mukapango 2 lilakonzya alimwi kwaamba “kutembaula.” Ibakombi boongolola kwiimba akaambo kalufwutuko ndwaapa “Mwami Jehova.” Mu Chihebrayo cakusaanguna kulembedwe kuti: “Ja Jehova ninguzu zyangu, ndolwiimbo lwangu.” Ikubelesya kaambo kakuti “Ja Jehova”—nkokuti ikulibelesya ziindi zyobile zina lya Leza mbuli mbokubelesyedwe mu Bbaibbele mumwaambo wakusaanguna kutondezya kumutembaula akumulumba kapati.

26. Mbaani sunu ibaambilizya milimo ya Leza akati kamasi?

26 Ibakombi ba Jehova beni-beni tabakonzyi kukusisa kukondwa kwabo. Isaya wasinsima kuti: “Mubuzuba obo muyooamba kuti, Amulumbe Jehova, amulemeke izina lyakwe. Amuzibye bantu milimo yakwe, amubazibalusye kuti izina lyakwe ndilemu. Amwiimbile Jehova, nkaambo wacita milimo iibotezya. Eci cili ampuo munyika yoonse.” (Isaya 12:4, 5) Ikuzwa mu 1919, Banakristo bananike antoomwe abeenzinyina ba “mbelele zimwi” ibakazyoobasangana kumbele, ‘baitondezya milimo iitembaulika yayooyo uwakabaita kuzwa mumudima akubanjizya mumumuni wakwe uugambya.’ Balo ‘mmusyobo musale, cisi cisalala,’ icizandudwe ikutegwa cizuzikizye makanze aaya. (Johane 10:16; 1 Petro 2:9) Ibananike baambilizya kuti zina lisalala lyakuti Jehova lilisumpwidwe alimwi balatola lubazu ikulizyibya bantu boonse munyika. Basololela bakombi ba Jehova boonse mukukondwa akaambo kalufwutuko ndwabapa. Cili buyo mbuli mbwaamba Isaya kuti: “Ongolola cakukondwa, uwe nokede mu-Ziyoni, nkaambo mulemu Uusalala wa-Israyeli uuli akati kako.” (Isaya 12:6) Uusalala wa Israyeli ngu Jehova Leza mwini.

Amulangile Buumi Bwakumbele Calusyomo!

27. Ino Banakristo bajisi lusyomo munzi nobacilindila kuzuzikizyigwa kwabulangizi bwabo?

27 Ituulunzuma twabantu sunu bayobolokela kuli Jesu Kristo ‘icitondezyo cabantu’ walo uubikkidwe acuuno ca Bwami bwa Leza. Balakondwa ikulibombya ku Bwami oobo alimwi balikkomenye kapati ikumuzyiba Jehova Leza a Mwanaakwe. (Johane 17:3) Balakondwa kapati akaambo kalukamantano lwabo lwa Bunakristo alimwi balasolekesya kuzumanana kabali muluumuno lwalo iluli ncitondezyo cababelesi ba Jehova beni-beni. (Isaya 54:13) Akaambo kakusinizya kuti Ja Jehova ngu Leza uuzuzikizya zisyomezyo zyakwe, balasyoma kuti bulangizi bwabo buyoozuzikizyigwa, eelyo balakkomana kapati kwaambila bamwi kujatikizya mbubo. Umwi aumwi wabakombi ba Jehova aazumanane kubelesya nguzu zyakwe zyoonse kubelekela Leza akugwasya bamwi kucita boobo. Katwaayeeyede toonse majwi aa Isaya akukondwa akaambo kalufwutuko iluboola kwiinda muli Mesiya wa Jehova!

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 2 Ibbala lyakuti “Mesiya” lizwa kubbala lya Chihebrayo lyakuti ma·shi’ach ilyaamba kuti “Munanike.” Ibbala lya Cigiliki ilikozyenye andilyo ndyakuti Khri·stos’ naa “Kristo.”—Matayo 2:4.

^ munc. 5 Ibbala lya Chihebrayo ilyaamba “kasamu” ngu ne’tser, ilyaamba “mu-Nazareta” ngu Nots·riʹ.

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 158]

Mesiya ‘mmutabi’ wa Jese kwiinda mu Mwami Davida

[Cifwanikiso icili apeeji 162]

[Cifwanikiso icili apeeji 170]

Ibbuku lya Isaya 12:4, 5 ikweelana ambolibede mu Mabbuku Aakazwa mu Lwizi Lutakwe Zilenge Zyuumi (Imulembedwe zina lya Leza mulitondezyedwe)