Skip to content

Skip to table of contents

‘Amube Aluyando Akati Kanu’

‘Amube Aluyando Akati Kanu’

‘Amube Aluyando Akati Kanu’

“Ndimupa mulawo mupya, wakuti muyandane; mbubonya mbondali kumuyanda, amuyandane mbubonya anywebo. Eeci nceciyoozyibya bantu boonse kuti muli basikwiiya bangu, ikuti kamujisi luyando akati kanu.”​—Johane 13:34, 35.

Ncocaamba: Kristo wakaambila basikumutobela kuyanda umwi amweenzinyina mbubonya mbwaakali kubayanda. Ino mbuti Jesu mbwaakabayanda? Wakali kubayanda bantu bamasi oonse tacikwe makani mwaalumi naa mukaintu, mukwiimpana ambobakali kucita bantu bamumazuba aakwe. (Johane 4:​7-​10) Luyando lwakamukulwaizya Jesu kwaaba ciindi cakwe, nguzu alimwi akuleka kupona buumi bubotu kutegwa agwasye bamwi. (Marko 6:​30-​34) Kumamanino Kristo wakatondezya luyando lwiinda kukomena. Wakaamba kuti: “Ndili mweembezi mubotu; mweembezi mubotu utuulila mbelele buumi bwakwe.”​—Johane 10:11.

Banakristo Bamumwaanda Wamyaka Wakusaanguna Mbobakacita: Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Banakristo bakali kwiitana kuti “mukwesu naa mucizyi.” (Filimoni 1, 2) Bantu bamasi oonse bakatambwa kusangana mbungano ya Bunakristo, akaambo kakuti bakasyoma kuti “kunyina kwiindana akati kamu Juda amu Giriki. Mwami wabo boonse ngumwi buyo.” (Baroma 10:11, 12) Noyakainda Pentekoste 33 C.E., basikwiiya mu Jerusalemu “bakali kusambala lubono lwabo anyika akwaabanya boonse mali aakajanwa, kweelana akubula kwaumwi aumwi.” Ino nkaambo nzi ncobakacitila boobo? Bakacita oobo kutegwa aabo ibakazwa akubbapatizyigwa bakkalilile mu Jerusalemu akuti bazumanane “kubikkila maano kukuyiisya kwabaapostolo.” (Milimo 2:41-45) Ino ncinzi cakabakulwaizya kucita boobo? Nokwakainda myaka iili 200 kuzwa ciindi nobakafwa baapostolo, Tertullian wakaamba boobu kujatikizya Banakristo: “Bakali kuyandana kapati . . . alimwi bakalilibambilide nokuba kufwida umwi amweenzinyina.”

Ino Mbaani Bacita Boobu Mazuba Aano? Ibbuku litegwa The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (1837) lyakaamba kuti kwamyaanda yamyaka aabo ibakali kulitaminina kuba Banakristo “bakatondezya lunya citaambiki kuli umwi amweenzinyina, mukwiimpana abusungu mbobakajisi bantu batasyomi.” Buvwuntauzi ibwakacitwa caino-ino ku U.S bwakatondezya kukozyanya kuliko akati kabantu ibalyaamba kuti mbakombi alimwi abaabo ibasalulana mubala. Bakombi bakucisi cimwi tababikkili maano kujatikizya bakombinyina bakucisi cimbi, akaambo kaceeci kunyina nobabagwasya basyominyina ciindi nobayandika lugwasyo.

Mu 2004, kuzwa ciindi imvwula yaguwo pati noyakawa ziindi zili 4 mumyezi yobilo mu Florida, sicuuno wa Florida’s Emergency Operations Committee wakabikkila maano kubona kuti zintu izyakali kuyandika zyabelesyegwa kabotu. Wakaamba kuti kunyina kabunga ikakakamantene mbuli Bakamboni ba Jehova alimwi Bakamboni wakabapa zintu zili zyoonse nzyobakali kuyandika. Musyule, mu 1997 tiimu ya Bakamboni ba Jehova ibagwasya ciindi nokwacitika ntenda yakatola misamu, cakulya alimwi azyakusama kucisi ca Democratic Republic of Congo kugwasya Banakristonyina ibakali kuyandika lugwasyo. Bakamboninyina baku Europe bakasanga mamiliyoni amadola (U.S.).