Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 18

“Bukali Bwangu Bupati Buyoovwutuka”

“Bukali Bwangu Bupati Buyoovwutuka”

EZEKIELI 38:18

MAKANI AALI MUCIBALO: Kulwana kwa Gogo kwamunyemya Jehova; Jehova wakwabilila bantu bakwe lyankondo ya Amagedoni

1-3. (a) Ncinzi ciyoocitika akaambo kabukali bwa Jehova? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Ncinzi ncotutiilange-lange lino?

BAMAALUMI, bamakaintu alimwi abana baimikila caantoomwe, baimba nyimbo ya Bwami. Mpoonya mwaalu wapaila kuzwa ansi aamoyo, kulomba Jehova kuti abakwabilile. Basimbungano balijisi lusyomo lwakuti Jehova ulabakwabilila, pele baciyandika luumbulizyo alimwi akukulwaizyigwa. Aanze, kumvwika coongo cankondo. Amagedoni yatalika!—Ciy. 16:14, 16.

2 Lyankondo ya Amagedoni, Jehova uyoobajaya bantu kakunyina kubelesya cintu cili coonse, pele uyoobajaya ‘abukali bwakwe bupati.’ (Amubale Ezekieli 38:18.) Uyootondezya bukali bwakwe kubantu boonse bakkala munyika, kutali buyo kunkamu yabasikalumamba yomwe naa cisi comwe. Mubuzuba oobo, aabo bayoojaigwa a Jehova “bayoojanika koonse-koonse kuzwa kumagolelo aamwi aanyika kusikila kumagolelo aambi aanyika.”—Jer. 25:29, 33.

3 Ncinzi ciyoopa Jehova, Leza siluyando, walo iwaambwa kuti ngu Leza “siluse alimwi silweetelelo” alimwi “uutafwambaani kukalala,” kuti akabweze ntaamu iili boobu, kuvwutuka ‘abukali bupati’? (Kul. 34:6; 1Joh. 4: 16) Atubone kujatikizya bwiinguzi bwamubuzyo ooyu mbobukonzya kutuumbulizya kapati, kutukulwaizya, alimwi akutupa kubeleka canguzu mumulimo wesu wakukambauka mazuba aano.

Ncinzi Ciyoopa Kuti Jehova Akanyeme a ‘Bukali Bupati’?

4, 5. Ino bukali bwa Leza bwiindene buti abukali bwabantu batalondokede?

4 Cakusaanguna tweelede kuzyiba kuti bukali bwa Jehova buliindene abukali bwabantu batalondokede. Ikuti muntu wanyema kapati cakuti waalilwa kulijata, kanji-kanji zicitika inga tazili kabotu pe. Mucikozyanyo, Kaini, mwana wa Adamu mutaanzi kuzyalwa, “wakanyema kapati” akaambo kakuti Jehova wakacikaka cituuzyo cakwe, pele wakakkomanina cipego ncaakapa Abelo. Ino ncinzi cakacitika? Kaini wakamujaya mwanookwabo iwakaluleme. (Matl. 4:3-8; Heb. 11:4) Alimwi amuyeeye kujatikizya Davida, iwaambidwe kuti mwaalumi weendelana amoyo wa Jehova. (Mil. 13:22) Naba mwaalumi ooyu uuli kabotu kwakasyeede buyo aasyoonto kuti apange mulandu mupati ciindi naakamvwa kuti mukamwini nyika muvwubi Nabala wakamutukila walo alimwi abaalumi bakwe. Kanyemede kapati, Davida alimwi abasikalumamba bakwe ‘bakalyaangilila mapanga aabo’ kabajisi makanze aakujaya Nabala iwatakatondezya kulumba alimwi abamuŋanda yakwe boonse. Mucoolwe, mukaintu wa Nabala, Abigayeli, wakacikonzya kwaambila Davida alimwi abaalumi bakwe kuti batapilusyi cibi. (1Sam. 25:9-14, 32, 33) Akaambo katwaambo tumwi tumvwika, Jehova wakasololela Jakobo kulemba kuti: “Bukali bwamuntu tabuleti bululami bwa Leza.”—Jak. 1:20.

Bukali bwa Jehova lyoonse bulakonzyeka kubweendelezya alimwi ncanyemena cilalimvwisya

5 Mukwiimpana abukali bwabantu, bukali bwa Jehova bwalo lyoonse bulakonzyeka kubweendelezya alimwi walo ncanyemena cilalimvwisya. Alimwi nokuba kuti wanyema kapati, Jehova ulacita zintu cabululami. Ciindi nalwana sinkondonyina, Jehova kunyina nanyonyoona “uululeme antoomwe amuntu mubi.” (Matl. 18:22-25) Kuyungizya waawo, Jehova ulanyema akaambo katwaambo tulimvwisya. Atulange-lange twaambo tobilo alimwi aziiyo nzyotukonzya kwiiya kuzwa kutwaambo ootu.

6. Ino Jehova ulimvwa buti ciindi zina lyakwe nolisampaulwa?

6 Kaambo kakusaanguna: Zina lya Jehova lilasampaulwa. Aabo balitaminina kwiiminina Jehova pele ibacita zintu zibyaabi babisya zina lyakwe alimwi balamunyemya kapati. (Ezk. 36:23) Mbubwenya mbokwakabandikwa kale muzibalo zyainda mubbuku eeli, cisi cabana Israyeli cakaleta masampu mapati kuzina lya Jehova. Aboobo cilalimvwisya kuti, bukkale alimwi amicito yabana Israyeli zyakamunyemya Jehova. Pele kunyina naakaalilwa kulijata, wakabasubula bantu bakwe cansaizi, kakunyina kuciindizya. (Jer. 30:11) Alimwi kufwumbwa buyo kuti cisubulo eeco cazuzikizya makanze aancico, Jehova tazumanani kubikkilila.—Int. 103:9.

7, 8. Nziiyo nzi nzyotwiiya notubona mbwaakabeendezya bana Israyeli Jehova?

7 Ziiyo: Mbwaakabeendelezya bana Israyeli Jehova kulatucenjezya kapati. Mbubwenya mbuli bana Israyeli bansiku, tulijisi coolwe cakwiiminina zina lya Jehova. Tuli Bakamboni ba Jehova. (Is. 43:10) Mbotwaambaula alimwi abukkale bwesu zilamujatikizya Leza ngotwiiminina. Tatuyandi naaceya kuba bantu batalisendi kucita zintu zibi akuleta masampu kuzina lya Jehova. Bukkale oobo bwakuupaupa ameso buyoomunyemya Jehova, alimwi talikalampi pe, uyoobweza ntaamu kukwabilila zina lyakwe.—Heb. 3:13, 15; 2Pet. 2:1, 2.

8 Sena kucenjezya kwakuti Jehova ulakonzya kutondezya “bukali bwakwe bupati” kweelede kutulesya kuba acilongwe anguwe? Peepe. Tulizyi kuti Jehova ulakkazika moyo alimwi ulalekelela. (Is. 55:7; Rom. 2:4) Pele alimwi tulizyi kuti talekeli bubi. Aboobo, tweelede kumupa bulemu mbwayelede, katuzyi kuti bukali bwakwe buyoobasikila aabo ibazumanana kucita cibi alimwi takabazumizyi kuzumanana kuba akati kabantu bakwe. (1Kor. 5:11-13) Cakusalazya Jehova watwaambila cimupa kunyema. Aboobo cili kulindiswe kutantamuka bukkale alimwi amicito iimunyemya.—Joh. 3:36; Rom. 1:26-32; Jak. 4:8.

9, 10. Ino Jehova ulimvwa buti ciindi bantu bakwe basyomeka nobakongwa? Amupe zikozyanyo.

9 Kaambo kabili: Bantu ba Jehova basyomeka balakongwa. Jehova ulanyema ciindi basinkondonyina nobalwana baabo ibayandaula bukwabilizi bwakwe cakusyomeka. Mucikozyanyo, ciindi bana Israyeli nobakazwa mu Egepita, Farao alimwi abasikalumamba bakwe basinguzu bakatobela bantu ibakali kulibonya mbuli kuti banyina lugwasyo ibakaimvwi kunkomwe ya Lwizi Lusalala. Pele ciindi impi yabasikalumamba basinguzu noyakatobela bana Israyeli anyika njumu mulwizi, Jehova wakavwukkula mavwili aankalaki akubasowela mulwizi bana Egepita. “Kunyina naba omwe akati kabo iwakafwutuka.” (Kul. 14:25-28) Bukali bwa Jehova bwakabasikila bana Egepita akaambo ‘kaluyando lwakwe lutamani’ kubantu bakwe.—Amubale Kulonga 15:9-13.

Mbubwenya mungelo mbwaakakwabilila bantu ba Leza kubana Asuri mumazuba aa Hezekiya, andiswe bangelo bayootukwabilila (Amubone muncali 10 a 23)

10 Mbubwenya buyo, luyando lwa Jehova kubantu bakwe lwakamupa kubweza ntaamu mumazuba aa Mwami Hezekiya. Bana Asuri, impi yakajisi nguzu kapati kwiinda mpi zyoonse alimwi iyakali aalunya mumazuba aayo, yakauzinguluka munzi wa Jerusalemu. Babelesi ba Jehova basyomeka bakakongwa kuti bakali kuyoosaalwa akujaigwa lufwu lubyaabi kapati alimwi lucisa. (2Bam. 18:27) Kutegwa avwune bantu bakwe, Jehova wakatuma mungelo omwe buyo; wakajaya basikalumamba basinkondonyina ibali 185,000 mubusiku bomwe! (2Bam. 19:34, 35) Amweezyeezye buyo mbocakabede munkambi yabana Asuri mafwumofwumo aakatobela. Masumo, ntobo, alimwi amapanga kunyina nozyakagumwa. Kunyina myeembo yakalila kubusya baalumi. Kwakanyina sikupa basikalumamba malailile. Kwakaumuna wii munkambi, alimwi mitunta yabantu yakalaalabene koonse-koonse.

11. Nduumbulizyo nzi alimwi akukulwaizyigwa nkotujana muzikozyanyo zyamu Magwalo izijatikizya mbwalimvwa Jehova ciindi bantu bakwe nobakongwa?

11 Ziiyo: Zikozyanyo eezyi izitondezya Jehova mbwalimvwa ciindi bantu bakwe nobakongwa zilabacenjezya basinkondoma: “Cilayoosya kuwida mumaanza aa Leza uupona” kuti naa bamunyemya. (Heb. 10:31) Kulindiswe, zikozyanyo nzyoonya eezyi zilatuumbulizya alimwi akutukulwaizya. Tulaumbulizyigwa kwiinda mukuzyiba kuti sinkondoma mupati, Saatani, takazwidilili pe. Lino-lino ‘kaindi kakwe kaniini’ kakweendelezya kayoomana! (Ciy. 12:12) Kusikila kuciindi eeco, tulakonzya kumubelekela Jehova katujisi lusyomo lwakuti kunyina muntu uuli woonse, mbunga, naa mfwulumende iikonzya kutulesya kucita kuyanda kwa Leza. (Amubale Intembauzyo 118:6-9.) Mwaapostolo Paulo wakalutondezya lusyomo ndotujisi mumajwi aaya aakasololelwa amuuya aakuti: “Ikuti Leza kalaandiswe, ino nguni uukonzya kutulwana?”—Rom. 8:31.

12. Lyamapenzi mapati, ncinzi ciyoopa kuti bukali bwa Jehova bukavwutuke?

12 Lyamapenzi mapati aboola, Jehova uyoobweza ntaamu kutegwa atukwabilile, mbubwenya mbwaakacita kubana Israyeli ibakatobelwa abana Egepita alimwi aba Juda mu Jerusalemu ibakasaalwa abana Asuri. Ciindi basinkondoma baakusola kutulwana, luyando lwa Jehova lupati kulindiswe luyoopa kuti bukali bwakwe bukavwutuke. Aabo bafwubafwuba alimwi ibayooyanda kutulwana, munzila imwi, bayoojata mboni yaliso lya Jehova. Uyoobweza ntaamu cakufwambaana. (Zek. 2:8, 9) Mweelwe wabantu bayoojaigwa unooli mupati kapati alimwi uutanabwenwe. Pele basinkondonyina a Leza tabakagambwi ciindi Jehova aakutondezya bukali bwakwe kuli mbabo. Nkaambo nzi?

Nkucenjezya nzi Jehova Nkwaapa?

13. Nkucenjezya kuli buti Jehova nkwaapa?

13 Jehova ‘tafwambaani kukalala’ alimwi wapa kucenjezya kunji kwakuti uyoobanyonyoona aabo ibamukazya alimwi akukonga bantu bakwe. (Kul. 34:6, 7) Jehova wakabelesya basinsimi mbuli Jeremiya, Ezekieli, Daniele, Kristo Jesu, alimwi abaapostolo mbuli Petro, Paulo, alimwi a Johane kucenjezya bantu kujatikizya nkondo mpati iiboola kumbele.—Amubone kabbokesi kakuti “Jehova Wacenjezya Kujatikizya Nkondo Mpati Iiboola.”

14, 15. Mulimo nzi Jehova ngwaacita, alimwi nkaambo nzi?

14 Jehova wakayanda kuti kucenjezya ooku kulembwe mu Jwi lyakwe. Alimwi wakabikkila maano kubona kuti Bbaibbele lisandululwe alimwi akumwaigwa kapati kwiinda mabbuku aambi oonse aaliko kuzwa kaindi. Munyika yoonse, watalisya mpi yabasikulisungula balo ibagwasyilizya bamwi kuba acilongwe cibotu a Leza alimwi ibacenjezya kujatikizya “buzuba bupati bwa Jehova” ibuboola. (Zef. 1:14; Int. 2:10-12; 110:3) Wabakulwaizya bantu bakwe kusandulula mabbuku aabelesyegwa kwiiya Bbaibbele mumyaambo minji alimwi balabeleka mawoola manji mwaka amwaka kubandika abantu kujatikizya zisyomezyo alimwi akucenjezya ikuli mu Jwi lyakwe.

15 Jehova wapa kuti mulimo woonse ooyu ucitwe “nkaambo tayandi kuti muntu uuli woonse anyonyoonwe, pele uyanda kuti boonse bakonzye kweempwa.” (2Pet. 3:9) Eelo kaka ncoolwe cipati ncotujisi cakwiiminina Leza wesu siluyando, uukkazika moyo alimwi akutola lubazu nokuceya mukumwaya mulumbe wakwe! Nokuba boobo, lino-lino, ciindi cakucinca ciyoobamanina aabo ibatabikkili maano kukucenjezya ooku.

Ndilili Bukali bwa Jehova ‘Nobuyoovwutuka’?

16, 17. Sena Jehova wakabikka kale buzuba bwankondo yamamanino? Amupandulule.

16 Jehova wakabikka buzuba bwankondo yamamanino. Ulizyi kale ciindi kulwanwa kwabantu bakwe nokuyoocitika. (Mt. 24:36) Mbuti Jehova mbwazyi ciindi basinkondonyina nobayoolwana bantu bakwe?

17 Mbubwenya mbotwakabona mucibalo cainda cabbuku eeli, Jehova waambila Gogo kuti: “Ndiyookubikka tulobyo mumyeebo yako.” Uyoosololela zisi munkondo yamamanino. (Ezk. 38:4) Eeci tacaambi kuti Jehova nguuyootalisya nkondo eeyi; alimwi tacaambi kuti ulabasinikizya aabo bamukazya. Muciindi caboobo, citondezya kuti Jehova ulakonzya kuzyiba izili mumyoyo yabantu alimwi ulizyi kujatikizya mbobayoocita basinkondonyina mubukkale oobu.—Int. 94:11; Is. 46:9, 10; Jer. 17:10.

18. Nkaambo nzi bantu ncobayooyanda kulwana Singuzuzyoonse?

18 Ikuti Jehova tatalisyi mazwanga naa kusinikizya basinkondonyina kulwana, nkaambo nzi bantu buyo ncobalibikka muciimo cakulwana aa Singuzuzyoonse kumugama? Kaambo kamwi nkakuti aciindi eeci, kweelede kuti bayooyeeya kuti ambweni taakwe Leza naa kuti takanjilili mumakani aabantu. Ambweni bayooyeeya boobu akaambo kakuti aciindi eeco banooli bazwa akuzinyonyoona mbunga zyoonse zyabukombi munyika. Aboobo bayooyeeya kuti, ikuti Leza naaliko, nkokuti naazikwabilila mbunga izilitaminina kuti zilamwiiminina. Tabakazyibi kuti ngu Leza iwakacibikka mumyoyo yabo kunyonyoona bukombi bwalo ibwali kumusampaula citaambiki.—Ciy. 17:16, 17.

19. Ncinzi cilangilwa kuyoocitika bwaakumana kunyonyoonwa bukombi bwakubeja?

19 Bwaakumana kunyonyoonwa bukombi, Jehova uyoobona kuti bantu bakwe bautola mulumbe munzila yakutainda mumbali, mulumbe ooyo bbuku lya Ciyubunuzyo ngolikozyanisya kucivwulamabwe, mwalo civwulamabwe cimwi acimwi mocilema makkilogilamu aatandila ku 20. (Ciy. 16:21, bupanduluzi buyungizyidwe) Mulumbe ooyu, ambweni unooli wakwaambilizya kuti mfwulumende alimwi abweende bwamakwebo zili afwaafwi kumana, uyoobatyompya basikuswiilila cakuti bayoosampaula Leza. Kulibonya kuti ooyu ngomulumbe uuyoopa kuti zisi zinyeme akutalika kulwana bantu ba Leza, kutegwa batumanine limwi buya. Bayooyeeya kuti tunyina lukwabililo, balakonzya kutunyonyoona kakunyina apenzi. Eelo kaka kuyeeya kuli boobo kunoolubide!

Mbuti Jehova Mbwayoobutondezya Bukali Bwakwe?

20, 21. Ino Gogo nguni, alimwi ncinzi ciyoomucitikila?

20 Mbubwenya mbotwakabona mu Cibalo 17 cabbuku eeli, Ezekieli ubelesya mabala aakuti, “Gogo wakucisi ca Magogo,” munzila yabusinsimi ikupandulula lukamantano lwazisi izitulwana. (Ezk. 38:2) Pele aabo bapanga lukamantano lwazisi bayookamantana cakulicengeezya buyo. Nokuba kuti banoolibonya kukamantana, kuzundana, kulisumpula, alimwi akusalana mubala kuyoozumanana. Aboobo ciyooba cuuba-uba kuli Jehova kupa kuti panga lyaumwi aumwi ‘likalwane mwanookwabo.’ (Ezk. 38:21) Pele tabali bantu bayooleta lunyonyooko lwazisi.

21 Kabatananyonyoonwa, basinkondoma bayoobona citondezyo ca Mwanaamuntu, ambweni cinooli citondezyo canguzu zya Jehova alimwi a Jesu. (Mt. 24:30) Basikukazya bayoobona zintu ziyoobapa kulibilika kapati. Kweelana ambwaakasinsima Jesu, “bantu bayoonetuka akaambo kakuyoowa akulibilika zintu zilangilwa kucitika anyika.” (Lk. 21:25-27) Kabayoowede, bayoozyiba kuti bakalubizya kulwana bantu ba Jehova. Nobatayandi bayoomuzyiba Mulengi kali sikalumamba mupati, Jehova wamakamu. (Int. 46:6-11; Ezk. 38:23) Cakutadooneka, Jehova uyoobelesya mpi zyakujulu alimwi anguzu munzila yakuti babelesi bakwe basyomeka bakakwabililwe pele basinkondonyina bakanyonyoonwe.—Amubale 2 Petro 2:9.

Ciindi bantu bakwe baakukongwa, Jehova uyoobelesya basikalumamba bakujulu kutondezya bukali bwakwe (Amubone muncali 21)

22, 23. Ino mbaani bayookwabilila bantu ba Leza, alimwi cakutadooneka mbuti mbobayoolimvwa kujatikizya mulimo wabo?

Ino luzyibo ndotujisi kujatikizya buzuba bwa Jehova lweelede kutukulwaizya kucita nzi?

22 Amuciyeeyele buyo Jesu mbwanooyandide kusololela mukulwana basinkondonyina Leza alimwi akukwabilila baabo ibamuyanda akumubelekela Usyi. Alimwi amuyeeye buyo kujatikizya mbobanoolimvwide bananike aciindi eeco. Aciindi cimwi kaitanatalika Amagedoni, iba 144,000 ibacinooli anyika bayootolwa kubuumi bwakujulu kutegwa boonse bakamusangane Jesu munkondo. (Ciy. 17:12-14) Tacidoonekwi buya kuti bunji bwabananike bakalipangide kale zilongwe ziyumu abambelele zimwi ciindi nobakali kubeleka antoomwe mumazuba aamamanino. Lino bananike banoojisi bweendelezi alimwi anguzu zyakukwabilila baabo ibakabagwasyilizya cakusyomeka nobakali kusunkwa.—Mt. 25:31-40.

23 Bangelo abalo bayooba cibeela campi ya Jesu yakujulu. (2Tes. 1:7; Ciy. 19:14) Bakamugwasya kale kugwisya Saatani alimwi amadaimona kujulu. (Ciy. 12:7-9) Alimwi bali kugwasyilizya kubunganya baabo bali anyika ibayanda kukomba Jehova. (Ciy. 14:6, 7) Eelo kaka cileelela kuti Jehova uyoobazumizya bangelo kukwabilila baabo ibasyomeka! Icipati kwiinda ncakuti, boonse ibampi ya Jehova bayoocibona kuba coolwe kusalazya alimwi akulemeka zina lyakwe, naa mpuwo, kwiinda mukugwasyilizya kunyonyoona basinkondonyina.—Mt. 6:9, 10.

24. Ino bankamu mpati yambelele zimbi bayoolimvwa buti?

24 Kwiinda mukukwabililwa ampi iilaanguzu kapati, aabo bankamu mpati yambelele zimwi tabanoojisi twaambo tuyoobapa kuyoowa. Alimwi buya, ‘bayooimikila akulanga mujulu, nkaambo lufwutuko lwabo lunooswenede afwaafwi.’ (Lk. 21:28) Eelo kaka cilayandika kapati kuti buzuba bwa Jehova nobutanasika, tugwasye bantu banji kumuzyiba akumuyanda Taateesu siluzyalo, alimwi uukwabilila!—Amubale Zefaniya 2:2, 3.

Lyankondo ya Amagedoni, bantu ba Jehova tabakatoli lubazu munkondo. Bangelo bayoobakwabilila ciindi basikubalwana nobayoobukilana.—Ezk. 38:21 (Amubone muncali 22-24)

25. Ncinzi ncotuyoolanga-langa mucibalo citobela?

25 Ciindi nkondo zyabantu nozimana, inga kuli manyongwe alimwi akuusa. Mukwiimpana, yaakwiinda Amagedoni, kunooli luumuno alimwi alukkomano. Ino ciyooba buti ciindi bukali bwa Jehova bwaakumana, mapanga aabasikalumamba bakwe aakupilusyigwa muzikanda zyangawo, alimwi coongo cankondo mpati cakuumana? Mucibalo citobela, tuyoolanga-langa kujatikizya ciindi eeco cakumbele cikkomanisya.