Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 21

“Imunzi Ooyo Unakwiitwa Kuti Jehova Mwabede Oomo”

“Imunzi Ooyo Unakwiitwa Kuti Jehova Mwabede Oomo”

EZEKIELI 48:35

MAKANI AALI MUCIBALO: Bupanduluzi bwamunzi alimwi acaabilo

1, 2. (a) Ino ncibeela nzi canyika caalubazu icakeelede kwaabwa? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.) (b) Ino cilengaano cakapa cisyomezyo nzi kubaange?

MUCILENGAANO cakwe camamanino, Ezekieli wakaambilwa kujatikizya cibeela canyika icakeelede kwaabwa kutegwa cibelesyegwe mulimo waalubazu. Cibeela eeco cakaabwa kacili caabilo kuli Jehova, ikutali kuti cibe lukono lwamusyobo umwi wabana Israyeli. Kunze lyaboobo, Ezekieli alimwi wakaambilwa kujatikizya munzi mubotu iwakajisi zina likondelezya. Cibeela eeci cacilengaano cakapa baange cisyomezyo eeci icakali kuyandika kapati: Jehova wakali kuyooba ambabo ciindi nobakali kuyoopiluka kunyika yabo njobakali kuyanda kapati.

2 Ezekieli ulatupa bupanduluzi bugaminide kujatikizya caabilo eeco. Atucilange-lange cibalo eeci, icizwide bupanduluzi kulindiswe tobakombi ba Jehova bakasimpe.

“Caabilo Cisalala Antoomwe . . . Amunzi”

3. Nzibeela nzi zyosanwe izyakajatikizyidwe munyika Jehova njaakaaba, alimwi ino masena aayo akabeleka mulimo nzi? (Amubone kabbokesi kakuti “Caabilo Ncomweelede Kwaaba.”)

3 Cibeela caalubazu canyika cakali kulampa tukokola tuli 25,000 (makilomita aali 13) kuzwa kunyika kusikila kumusanza alimwi atukokola tuli 25,000 kuzwa kujwe kusikila kumbo. Cibeela canyika eeci icakeelene kulampa mumabazu oonse one cakali kwiitwa kuti “caabilo coonse.” Cakaapawidwe muzibeela zyotatwe. Cibeela caatala cakali caba Levi, mpoonya cibeela caakati cakaabwa kuti cibelesyegwe kutempele alimwi abapaizi. Zibeela eezyo zyobilo antoomwe zyakali kwiitwa kuti “caabilo cisalala.” Cibeela cisyoonto icakali ansi, naa “busena busyeede,” cakali ‘kunoobelesyegwa kucitila milimo iimbi.’ Cakali camunzi.—Ezk. 48:15, 20.

4. Nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kucibalo cijatikizya caabilo kuli Jehova?

4 Nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kucibalo eeci kujatikizya caabilo kuli Jehova? Kwiinda mukusaanguna kwaaba nyika kucaabilo eeci caalubazu, mpoonya akupa nyika kumisyobo yabana Israyeli, Jehova wakatondezya kuti busena bwanyika oobu bwakucitila zintu zyakumuuya bweelede kubikkwa mubusena bwakusaanguna. Cakutadooneka, baange bakaiya zinji kumulongo ooyu uutondezya zintu ziyandika kapati mumakani aabwaapauzi bwanyika. Bakeelede kubikka bukombi bwa Jehova mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo. Ncimwi buyo amazuba aano, zintu zyakumuuya mbuli kubala Jwi lya Leza, kujanika kumiswaangano ya Bunakristo alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka, tuzibona kuba zintu ziyandika kapati. Ikuti twaiya cikozyanyo ca Jehova cakubikka zintu ziyandika kapati mubusena bweelede, kukomba nguwe kuyooba cintu ciyandika kapati mubuumi bwesu bwabuzuba abuzuba.

“Munzi Unooli Mukati Kambubo”

5, 6. (a) Ino munzi wakali wabani? (b) Ncinzi munzi ncowatakali kukonzya kwaamba, alimwi nkaambo nzi?

5 Amubale Ezekieli 48:15. Ino “munzi” alimwi anyika iyakali aanze zyakali kutondezya nzi? (Ezk. 48:16-18) Mucilengaano, Jehova wakaambilide Ezekieli kuti: ‘Caabilo cinooli cabamuŋanda ya Israyeli boonse.’ (Ezk. 45:6, 7) Aboobo, munzi alimwi anyika yakali aanze tiizyakali ‘zyacaabilo’ icakeelede ‘kwaabwa kuli Jehova.’ (Ezk. 48:9) Katukuyeeyede kwiindana ooku, atulange-lange bubambe bwamunzi ooyu ncobukonzya kutuyiisya mazuba aano.

6 Kutegwa tubone ziiyo nzyotukonzya kwiiya kumunzi ooyu, cakusaanguna tweelede kuzyiba ncoupandulula munzi ooyu. Taukonzyi kwaamba munzi wa Jerusalemu iwakayakululwa alimwi atempele lyanguwo. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti munzi ngwaakabona Ezekieli mucilengaano tiiwakali kuyooba atempele mulinguwo. Kuyungizya waawo, munzi ooyu kunyina nowakaamba munzi uuli woonse munyika yakabukulusyigwa ya Israyeli. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti kunyina munzi iwakajisi zibeela zyakaambidwe mucilengaano eeci iwakayakwa abaange ibakapiluka kunyika yabo naa bana babo. Kunze lyaboobo, munzi ooyu tiiwakali kukonzya kwaamba munzi wakujulu. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti wakayakidwe abusena “bwabantu buyo boonse [naa, butasetekene]” ikwiindana amayake aakayakidwe aanyika iyakaabwa kuzintu zyakumuuya.—Ezk. 42:20.

7. Ino munzi ngwaakabona Ezekieli ninzi, alimwi kulibonya kuti wiiminina nzi? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

7 Ino lino munzi ngwaakabona Ezekieli ninzi? Amuyeeye kuti wakabona munzi ooyo mucilengaano nciconya mwaakabona nyika. (Ezk. 40:2; 45:1, 6) Mbwaanga Jwi lya Leza litondezya kuti nyika eeyo caamba nyika yakumuuya, nkokuti awalo munzi weelede kuti waamba munzi wakumuuya. Aboobo ino bbala lyakuti “munzi” lipa muzeezo nzi? Ibbala eeli lipa muzeezo wabantu bakkala antoomwe kabali mbunga alimwi kabakamantene akweendelezyegwa kabotu. Aboobo munzi ngwaakabona Ezekieli uubambidwe cabulondo, iweelene kulampa mumbazu zyoonse zyone, kulibonya kuti wiiminina bweendelezi ibubambidwe kabotu.

8. Ino munyinza wabweendelezi oobu ugolela kuli, alimwi nkaambo nzi ncocili boobo?

8 Ino munyinza wabweendelezi oobu ugolela kuli? Cilengaano ca Ezekieli citondezya kuti munzi ooyu uleendelezya mukati kanyika yakumuuya. Aboobo bweendelezi oobu mazuba aano bweendelezya milimo yabantu ba Leza. Alimwi ino katondezya nzi kaambo kakuti munzi ooyu uli mubusena bwabantu buyo boonse, naa nyika iitasetekene? Cituyeezya kuti munzi ooyu tawaambi bweendelezi bwakujulu pe, pele waamba bweendelezi bwaanyika, oobo ibwali kubeleka kutegwa bugwasye aabo boonse ibakkede muparadaiso yakumuuya.

9. (a) Mbaani ibali mubweendelezi bwaanyika oobu mazuba aano? (b) Ncinzi ncayoocita Jesu mu Myaka Iili Cuulu?

9 Mbaani ibali mubweendelezi oobu bwaanyika? Mucilengaano ca Ezekieli, ooyo iwakali kweendelezya mumfwulumende yamunzi wakali kwiitwa kuti “silutwe.” (Ezk. 45:7) Wakali mulangizi akati kabantu, pele tanaakali mupaizi naa mu Levi. Silutwe ooyu utupa kuyeeya ikapati balangizi mumbungano mazuba aano ibatananikidwe amuuya. Beembezi bakumuuya aaba ibalanganya ibazwa akati ‘kambelele zimbi’ mbabelesi baanyika ibalibombya ibamfwulumende ya Kristo yakujulu. (Joh. 10:16) Mu Myaka Iili Cuulu iiboola, Jesu uyoosala akubikka “basilutwe,” naa baalu ibeelela “munyika yoonse.” (Int. 45:16) Kwiinda mukusololelwa a Bwami bwakujulu, bayoolanganya nzyobayandika bantu ba Leza mu Myaka Iili Cuulu.

“Jehova Mwabede Oomo”

10. Ino munzi wakali kwiitwa kuti nzi, alimwi ino eeci cipa cisyomezyo nzi?

10 Amubale Ezekieli 48:35. Izina lyamunzi ndyakuti “Jehova Mwabede Oomo.” Zina eeli lipa cisyomezyo cakuti ooyu ngomunzi mwabede Jehova. Kwiinda mukutondezya Ezekieli munzi ooyu iwakali akati, Jehova munzila imwi, wakali kwaambila baange kuti: ‘Ndiyooba andinywe alimwi!’ Eelo kaka cilakulwaizya cisyomezyo eeci!

11. Nziiyo nzi nzyotukonzya kwiiya kucilengaano ca Ezekieli cijatikizya munzi alimwi azina lyanguwo ilijisi bupanduluzi bupati?

11 Nziiyo nzi nzyotukonzya kwiiya kucibeela eeci cabusinsimi bwa Ezekieli? Zina lyabweendelezi oobu ibuli mbuli munzi butupa cisyomezyo swebo tobabelesi ba Leza mazuba aano kuti Jehova ulaantoomwe ababelesi bakwe basyomeka anyika lino alimwi lyoonse unooli ambabo. Izina eeli ilijisi bupanduluzi bupati lilakakankaizya alimwi kaambo aaka ikayandika kapati: Munzi ooyu nkouli, ikutali kuti kaupa nguzu kumuntu uuli woonse, pele kutegwa kaubona kuti nzila zya Jehova zyaluyando alimwi ziluleme zilatobelwa. Mucikozyanyo, munzila yamaambila mbali, Jehova tanaakapa bweendelezi oobu nguzu zyakwaapaula nyika, kweelana ambobakonzya kuyeeya bantu balya maila. Muciindi caboobo, Jehova uyanda kuti beendelezi aaba kababulemeka bwaapauzi bwaminyinza, naa mikuli, eeyo walo mwini njaakapa babelesi bakwe, kubikkilizya ‘abapengede.’—Tus. 19:17; Ezk. 46:18; 48:29.

12. (a) Ncibeela nzi iciyandika kapati camunzi ooyu, alimwi ino eeci citondezya nzi? (b) Cibeela eeci cacilengaano cipa ciyeekezyo nzi ciyandika kapati kubalangizi Banakristo?

12 Ino ncibeela nzi acimwi ciyandika kapati camunzi ooyu uutegwa “Jehova Mwabede Oomo”? Nokuba kuti minzi yakaindi yakajisi bwaanda ibwakali kupa lukwabililo alimwi amilyango misyoonto buyo, munzi ooyu ujisi milyango iili 12! (Ezk. 48:30-34) Mweelwe mupati ooyu wamilyango (yotatwe kubbazu limwi alimwi lyazibeela zyone zyeelene) utondezya kuti beendelezi bamunzi ooyu mbantu basikilika alimwi ibalibambilide kugwasya babelesi ba Leza boonse. Kuyungizya waawo, mbwaanga munzi ooyu ujisi milyango iili 12, eeci citondezya kuti bantu boonse balaangulukide kunjila, nkokuti “bamuŋanda ya Israyeli boonse.” (Ezk. 45:6) Kaambo kakuti munzi ooyu ujisi milyango minji, calo cipa kuti cuube-ube kunjila, kapa ciyeekezyo cipati kubalangizi Banakristo. Jehova uyanda kuti kabali bantu basikilika ciindi cili coonse kuli baabo boonse ibakkala muparadaiso yakumuuya.

Balangizi Banakristo mbantu basikilika alimwi ibalibambilide kugwasya babelesi ba Leza boonse (Amubone muncali 12)

Bantu ba Leza “Banjila Kuzookomba” Alimwi ‘Mbabelesi Bamumunzi’

13. Ncinzi Jehova ncaakaamba kujatikizya milimo iindene-indene bantu njobakali kuyoocita?

13 Atujokele alimwi kucilengaano ca Ezekieli akubona zintu azimbi nzyaakalemba mucilengaano cipati eeci cabwaapauzi bwanyika. Jehovah wakaamba kujatikizya bantu ibakali kutola lubazu muzibeela ziindene-indene zyamulimo. Bapaizi, “ibabelesi bamutempele,” bakeelede kutuula zituuzyo alimwi akumusikila Jehova kutegwa bamukutaukile. Kuyungizya waawo, ba Levi, “babelesi bamutempele,” bakeelede ‘kulanganya milimo yamumo alimwi azintu zyoonse zyakeelede kucitwa mulindilyo.’ (Ezk. 44:14-16; 45:4, 5) Kunze lyaboobo, babelesi bakali kuyoosungwaala afwaafwi amunzi. Ino babelesi aaba mbaani?

14. Ino babelesi ibakali kugwasyilizya mumilimo yamunzi batuyeezya nzi?

14 Babelesi ibakali kugwasyilizya mumilimo yamunzi bakazwa ‘kumisyobo yoonse ya Israyeli.’ Bakali kupa lugwasyo ilwakali kuyandika. Mulimo wabo wakali wakulima zisyango izyakali ‘kuyooba cakulya cababelesi bamumunzi.’ (Ezk. 48:18, 19) Sena bubambe oobu bulatuyeezya coolwe ncotujisi mazuba aano? Inzya. Mazuba aano, boonse ibali muparadaiso yakumuuya balijisi coolwe cakugwasyilizya mumilimo yabanabokwabo Kristo ibananike alimwi amilimo yabaabo ibali akati ‘kankamu mpati’ aabo Jehova mbaakasala kuti kabasololela. (Ciy. 7:9, 10) Nzila iiyandika kapati motubagwasyilizya nkwiinda mukubutobela cakulisungula busolozi buzwa kumuzike uusyomeka.

15, 16. (a) Ino nkaambo nzi akambi nkotukonzya kwiiya kucilengaano ca Ezekieli? (b) Ncoolwe nzi ncotujisi cakutola lubazu mumilimo iikozyenye?

15 Cilengaano ca Ezekieli cijisi kaambo akambi nkotukonzya kwiiya kujatikizya mulimo wesu wamumuunda. Ino nkaambo nzi aako? Jehova wakaamba kuti bantu ibazwa kumisyobo iili 12 iitali yaba Levi bakali kuyoobeleka cabusungu mumasena obilo: mulubuwa lwatempele alimwi amumacelelo. Ino bakali kubeleka nzi mubusena bumwi abumwi? Mulubuwa lwatempele, misyobo yoonse yakali ‘kunjila kuyookomba’ kwiinda mukutuula zipaizyo kuli Jehova. (Ezk. 46:9, 24) Munyika iyakali yamunzi, bantu ibazwa kumisyobo yoonse bakali kuboola kugwasyilizya munzi kwiinda mukulima. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo cababelesi aaba?

16 Mazuba aano, ibankamu mpati balijisi coolwe cakutola lubazu mumilimo iikozyenye ayeeyo iyakali kucitwa mucilengaano ca Ezekieli. Balamukomba Jehova “mutempele lyakwe” kwiinda mukutuula zipaizyo zyantembauzyo. (Ciy. 7:9-15) Balacita oobo kwiinda mukutola lubazu mumulimo wakukambauka alimwi akutondezya lusyomo lwabo kumiswaangano ya Bunakristo kwiinda mukupa bwiinguzi alimwi akwiimba nyimbo zyantembauzyo. Kukomba Jehova cacigaminina munzila eeyi bakubona kuba mukuli wabo mupati. (1Mak. 16:29) Kuyungizya waawo, ibanji akati kabantu ba Leza balaigwasyilizya mbunga ya Leza munzila ziindene-indene zinji izigwasya. Mucikozyanyo, balagwasyilizya mukuyaka akubambulula Maanda aa Bwami alimwi amitabi, alimwi balagwasyilizya mumilimo iimbi minji iicitwa ambunga ya Jehova. Ibambi balagwasyilizya mumilimo eeyi kwiinda mukusanga mali. Munzila yamaambila-mbali, balacita milimo eeyo yakulima nyika kutegwa “Leza alemekwe.” (1Kor. 10:31) Balaubeleka mulimo wabo cabusungu alimwi calukkomano akaambo kakuti balizyi kuti Jehova “ulabotelwa azipaizyo zili boobo.” (Heb. 13:16) Sena mulazibelesya zyoolwe eezyi cakumaninina?

Nziiyo nzi nzyotukonzya kwiiya kubupanduluzi bwa Ezekieli bwamilimo iindene-indene iyakali kucitwa mukati alimwi aanze amilyango yamunzi? (Amubone muncali 14-16)

“Kuli Majulu Mapya Anyika Mpya Nzyotulindila”

17. (a) Nkuzuzikizyigwa nzi kupati kwacilengaano ca Ezekieli nkotuyoobona kumbele? (b) Mu Myaka Iili Cuulu, ino mbaani ibayoogwasyigwa kubweendelezi oobu ibuli mbuli munzi?

17 Kumbele, sena tuyoobona kuzuzikizyigwa kupati kwacilengaano ca Ezekieli cijatikizya caabilo? Inzya! Amubone kaambo aaka: Ezekieli wakabona kuti cibeela canyika iciitwa kuti “caabilo cisalala” cakali akati kanyika. (Ezk. 48:10) Mbubwenya buyo, yaakwiinda Amagedoni, kufwumbwa nkotunookkala munyika, Jehova unooli andiswe. (Ciy. 21:3) Mu Myaka Iili Cuulu, bweendelezi oobu ibuli mbuli munzi, nkokuti aabo ibayoosalwa kulanganya nzyobayandika bantu ba Leza, bayoosololela munyika yoonse kwiinda mukupa busolozi bwaluyando kuli baabo boonse ibayooba cibeela ‘canyika mpya,’ nkokuti bantu mbakkomanina Leza.—2Pet. 3:13.

18. (a) Nkaambo nzi ncotukonzya kuba masimpe kuti bweendelezi oobu ibuli mbuli munzi buyookamantana cakumaninina abulelo bwa Leza? (b) Ino zina lyamunzi litupa cisyomezyo nzi cikkazika moyo?

18 Nkaambo nzi ncotukonzya kuba masimpe kuti bweendelezi oobu ibuli mbuli munzi buyoozumanana kweendelana cakumaninina abulelo bwa Leza? Akaambo kakuti Jwi lya Leza lilacisalazya kuti munzi waanyika ujisi milyango iili 12 utondezya mboubede munzi wakujulu uujisi milyango iili 12, nkokuti Jerusalemu Mupya, uubambidwe abasikulelanyina Kristo ibali 144,000. (Ciy. 21:2, 12, 21-27) Eeci citondezya kuti bweendelezi bwaanyika buyoocita kweelana azyakusala zyoonse iziyoocitwa a Bwami bwa Leza kujulu alimwi akuzitobela. Masimpe, zina lyamunzi ooyo lyakuti “Jehova Mwabede Oomo” lisyomezya umwi aumwi wesu kuti bukombi busalala buyoozwidilila alimwi akuzumanana mane kukabe kutamani mu Paradaiso. Eelo kaka tabuliboteli bulangizi mbotulangila kumbele!