Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 4

Ino ‘Zilenge Zyuumi Izijisi Masyu One’ Mbaani?

Ino ‘Zilenge Zyuumi Izijisi Masyu One’ Mbaani?

EZEKIELI 1:15

MAKANI AALI MUCIBALO: Zilenge zyuumi alimwi ancotwiiya kulinzizyo

1, 2. Ino nkaambo nzi Jehova zimwi ziindi ncaakali kubelesya zifwanikiso ciindi naakali kuyiisya kasimpe kubabelesi bakwe anyika?

AMWEEZYEEZYE mukwasyi uujisi bana baniini kabakkede kutebule baiya Bbaibbele. Ikutegwa bana bagwasyigwe kukamvwisya kasimpe ikali mu Magwalo, bausyi babatondezya zifwanikiso zimwi. Kumweta-mweta nkobatondezya bana alimwi akutola lubazu calukkomano zitondezya kuti bausyi bali mukuzwidilila mukuyiisya bana. Kwiinda mukubikkilizya azifwanikiso kuzintu nzyobaamba, babagwasya bana babo kuzimvwisya njiisyo zya Jehova eezyo nzyobatali kukonzya kumvwisya akaambo kaciimo cabo.

2 Mbubwenya buyo, Jehova wali kubelesya zifwanikiso kutegwa abagwasye bana bakwe ibantunsi ikuzimvwisya zintu zimwi zyakumuuya izitalibonyi eezyo nzyobatali kukonzya kumvwisya kakunyina kugwasyigwa. Mucikozyanyo, ikutegwa apandulule kasimpe kamwi ikayandika kapati kujatikizya nguwe, Jehova wakatondezya Ezekieli cilengaano icakajisi zitondezyo zinji izipa kukkala ansi kuyeeya. Mucibalo cainda mubbuku eeli, twakabona citondezyo comwe icili boobo. Lino atubikkile maano kucibeela comwe cigaminide cacilengaano eeco cikondelezya kapati alimwi akubona kumvwisya ncocipandulula, mbokukonzya kutugwasya kuswena afwaafwi a Jehova.

“Ndakabona . . . Zintu Izyakali Kulibonya Mbuli Zilenge Zyuumi Zyone”

3. (a) Kweelana alugwalo lwa Ezekieli 1:4, 5, ino ncinzi Ezekieli ncaakabona mucilengaano? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Ino ncinzi ncomwabona kujatikizya nzila Ezekieli mbwaakapandulula zintu nzyaakabona?

3 Amubale Ezekieli 1:4, 5. Ezekieli wakapandulula “zintu izyakali kulibonya mbuli zilenge zyuumi zyone” kuti zyakajisi bube bwabangelo, bwabantu, alimwi abwabanyama. Amubone Ezekieli mbwaakapandulula cini ncaakabona, kwaamba kuti wakabona “cintu cimwi icakali kulibonya mbuli” zilenge zyuumi. Ciindi nomubala cilengaano coonse icijanika mulugwalo lwa Ezekieli caandaano 1, mulajana kuti cakwiinduluka-induluka musinsimi wakabelesya mabala mbuli aakuti “kulibonya mbuli,” “mbuli,” “cakalikozyene.” (Ezk. 1:13, 24, 26) Cilasalala kuti, Ezekieli wakazoozyiba kuti wakali kubona buyo zintu zikozyenye azintu zimwi, naa zikozyanyo, zyazintu zitalibonyi pele iziliko kujulu.

4. (a) Ino cilengaano ncaakabona Ezekieli cakamujatikizya buti? (b) Kweelede kuti ncinzi ncaakazyi Ezekieli kujatikizya bakerubi?

4 Kweelede kuti Ezekieli wakagambwa azintu nzyaakali kubona akumvwa mucilengaano. Zilenge zyuumi zyone zyakali kulibonya mbuli “makala aamulilo aayaka.” Mbozyakali kweenda cakufwambaana zyakalikozyenye ‘akulaba kwakalabo.’ Mababa aanzizyo akali kulimvwisya “mbuli kuvwuuma kwamaanzi manji aakunka canguzu” alimwi kweenda kwanzizyo, “mbuli kuyobeka kwampi yabasikalumamba.” (Ezk. 1:13, 14, 24-28; amubone kabbokesi kakuti “Ndakali Kulangilila Zilenge Eezyo Zyuumi.”) Mucilengaano ncaakabona mukuya kwaciindi, Ezekieli wakazyaamba zilenge eezyi zyone kuti bakali “bakerubi,” naa zilenge zyanguzu zyabangelo. (Ezk. 10:2) Mbwaanga wakakomenena mumukwasyi wabupaizi, kweelede kuti Ezekieli wakalizyi kuti bakerubi balaswaanganizyigwa akubako kwa Leza alimwi akuti balabeleka kabali basikumugwasyilizya.—1Mak. 28:18; Int. 18:10.

“Cimwi Acimwi Cakajisi Masyu One”

5. (a) Ino mbuti bakerubi amasyu aabo one mbobakatondezya bupati bwanguzu abulemu bwa Jehova? (b) Ino nkaambo nzi cibeela eeci cacilengaano ncocituyeezya bupanduluzi bwazina lya Leza? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)

5 Amubale Ezekieli 1:6, 8. Ezekieli alimwi wakabona kuti cimwi acimwi cakajisi masyu one, busyu bwamuntu, bwasyuumbwa, bwamupoho alimwi abwasikwaze. Kweelede kuti kubona masyu aaya one kwakamunjila kapati mumoyo Ezekieli kujatikizya nguzu abulemu bwa Jehova ibutalikomeneni. Ino nkaambo nzi ncocili boobo? Cakweelela, busyu bumwi abumwi bwakali bwacilenge iciiminina bulemu, nguzu, abupati. Syuumbwa munyama uupegwa bulemu akati kabanyama bamusyokwe, mupoho munyama uukkomanisya akati kabanyama bavwubwa, sikwaze muyuni uulaanguzu, mpoonya muntu ncilenge cabweebesi bwamilimo ya Leza yazilenge zyaanyika, mweendelezi wazilenge zimbi zyoonse zyaanyika. (Int. 8:4-6) Nokuba boobo, mucilengaano eeci, Ezekieli wakabona kuti zilenge zyone zyoonse iziiminina nguzu, kweelana ambokutondezyedwe amasyu one aakerubi umwi aumwi, zyakali kunsi aacuuno cabwami ca Jehova, walo uuli ngo Mweendelezi Mupatikampatila mububumbo boonse. Eelo kaka eeci cileelela kutondezya kuti Jehova ulakonzya kubelesya zilenge zyakwe kuzuzikizya makanze aakwe! * Masimpe, mbubwenya mbuli sintembauzyo mbwaakaamba kujatikizya Jehova, “Ibulemu bwakwe bwiinda nyika ajulu.”—Int. 148:13.

Ino zilenge zyuumi zyone alimwi amasyu one aazyo atondezya nzi kujatikizya bupati, bulemu alimwi abube bwa Jehova? (Amubone muncali 5 a 13)

6. Ino ncinzi ceelede kuti ncecakamugwasya Ezekieli kumvwisya acimbi ncaakali kwiiminina masyu one?

6 Nokwakainda ciindi cili mbocibede alimwi Ezekieli naakazinzibala kuyeeya kujatikizya nzyaakabonede, ambweni wakayeeya kuti babelesi ba Leza ibakali kupona ciindi walo katanapona bakali kubelesya banyama mukweezyanisya. Mucikozyanyo, imuntu wakaindi Jakobo, wakeezyanisya mwanaakwe Juda kuli syuumbwa alimwi amwanaakwe Benjamini kuli umpe. (Matl. 49:9, 27) Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti syuumbwa alimwi a umpe bajisi bube bwalo ibwakali kukonzya kulibonya kapati mubaalumi aaba abaluzubo lwabo. Aboobo kwiinda muzikozyanyo eezyi nzyaakalemba Musa izyakasololelwa amuuya, Ezekieli wakali kukonzya kuzyiba kuti busyu bwabakerubi alimwi bwakali kutondezya bube bulibedelede. Pele ino mbube nzi oobo?

Bube bwa Jehova Abwamukwasyi Wakwe Wakujulu

7, 8. Ino mbube nzi kanji-kanji ibuswaangene abusyu bone bwabakerubi?

7 Ino mbube nzi ibalembi ba Bbaibbele ibakali kupona ciindi Ezekieli katanapona mbobakatondezya kuti buliswaangene asyuumbwa, sikwaze alimwi amupoho? Amubone twaambo ootu ituzwa mu Bbaibbele: “Mwaalumi sicamba uuli amoyo mbuli wasyuumbwa.” (2Sam. 17:10; Tus. 28:1) ‘Sikwaze ulauluka kuya mujulu,’ alimwi “meso aakwe alabona zintu zili kulamfwu kapati.” (Job. 39:27, 29) “Nguzu zyamusune [naa, mupoho] nzyezivwuzya butebuzi.” (Tus. 14:4) Kweelana atupango ootu, mabbuku eesu kanji-kanji ali kwaamba kuti busyu bwasyuumbwa butondezya bululami ibucitwa cabusicamba; busyu bwasikwaze butondezya busongo bwakubona zili kumbele; busyu bwamupoho butondezya nguzu zinji kapati.

8 Ino mbuti kujatikizya “busyu bwamuntu”? (Ezk. 10:14) Bweelede kuti butondezya bube ibukonzya kutondezyegwa ikutali amunyama uuli woonse, pele abantu, aabo ibakalengwa mucinkozya ca Leza. (Matl. 1:27) Bube oobo, anyika aano ibujanika buyo kubantu, bulitondezyedwe mumalailile aa Leza aaya: “Mweelede kuyanda Jehova Leza wanu amoyo wanu woonse” alimwi “weelede kuyanda mweenzinyoko mbubonya mbuli mboliyanda omwini.” (Dt. 6:5; Lev. 19:18) Ciindi notwaatobela malailile aaya kwiinda mukutondezya luyando lwini-lwini, tutondezya luyando lwa Jehova kumugama. Mwaapostolo Johane wakalemba kuti, “tulatondezya luyando, nkaambo walo nguwakasaanguna kutuyanda.” (1Joh. 4:8, 19) Aboobo “busyu bwamuntu,” bwiiminina luyando.

9. Ino mbaani ibajisi bube oobo ibuswaangene amasyu abakerubi?

9 Ino mbaani ibajisi bube oobu? Mbwaanga masyu ngabakerubi, bube mbwabaabo boonse ibaimininwa abakerubi bamucilengaano, mukwasyi wa Jehova wakujulu wazilenge zyamuuya izisyomeka. (Ciy. 5:11) Kuyungizya waawo, mbwaanga Jehova ngo Kasensa kabuumi bwabakerubi, alimwi ngonguwe Kasensa kabube bwabo. (Int. 36:9) Aboobo, masyu aabakerubi ayiminina bube bwa Jehova kumugama. (Job. 37:23; Int. 99:4; Tus. 2:6; Mik. 7:18) Ino ninzila nzi zimwi zisyoonto Jehova mwatondezya bube bwakwe ibulibedelede?

10, 11. Ino ninzila nzi zimwi motugwasyigwa a Jehova mbwatondezya bube bwakwe bone bupati?

10 Bululami. Mbwali Leza “uyandisya bululami,” Jehova “tasalululi.” (Int. 37:28; Dt. 10:17) Aboobo, coolwe cakuzumanana kuba babelesi bakwe akutambula zilongezyo zitamani nkocili kulindiswe toonse taciko makani ampuwo njotujisi naa mbotwakakomezyegwa. Busongo. Mbwali Leza “musongo mumoyo,” Jehova wakatupa bbuku ilizwide “busongo bugwasya.” (Job. 9:4; Tus. 2:7) Kutobela lulayo lwabusongo ibujanika mu Bbaibbele kulatugwasya kulwana buyumuyumu mbotujana mubuumi abuzuba alimwi akupona buumi bulaampindu. Nguzu. Mbwali Leza “ulaanguzu zinji kapati,” Jehova ubelesya muuya wakwe uusalala kutupa “nguzu zigambya iziinda zyabantu.” Nguzu eezyi zilatugwasya kuliyumya tacikwe makani naa masunko ngotukonzya kujana akatazya buti.—Nah. 1:3; 2Kor. 4:7; Int. 46:1.

11 Luyando. Mbwali Leza “uzwide luyando lutamani,” Jehova kunyina nabalekelezya bakombi bakwe basyomeka. (Int. 103:8; 2Sam. 22:26) Aboobo, nokuba kuti tulakonzya kuusa akaambo kakuti mulimo wa Jehova tatukonzyi kuubeleka mbuli mbotwakali kubeleka kaindi akaambo kakuciswa naa kucembaala, tulaumbulizyigwa kuzyiba kuti Jehova ulaiyeeya milimo yaluyando njotwakamubelekela kaindi. (Heb. 6:10) Cilasalala kuti, ecino ciindi tulagwasyigwa kapati a Jehova mbwatondezya bululami, busongo, nguzu, alimwi aluyando, alimwi tuyoozumanana kugwasyigwa abube bone oobu bupati kumbele.

12. Ino ncinzi ncotweelede kuzyiba kujatikizya kumvwisya kwesu kwabube bwa Jehova?

12 Pele, ncotweelede kuzyiba ncakuti swebo tobantu nzyotukonzya kumvwisya kujatikizya bube bwa Jehova “mayaayila buyo aanzila zyakwe.” (Job. 26:14) “Singuzuzyoonse tatukonzyi kumumvwisya pe,” nkaambo “bupati bwakwe kunyina muntu uukonzya kubumvwisya.” (Job. 37:23; Int. 145:3) Aboobo, tweelede kuzyiba kuti bube bwa Jehova tabubaliki naa kubikkwa muzibeela-beela. (Amubale Baroma 11:33, 34.) Mubwini, cilengaano ca Ezekieli kucigama citondezya kuti bube bwa Leza tabubaliki. (Int. 139:17, 18) Ino ncibeela nzi cacilengaano icikankaizya makani amasimpe aaya ayandika kapati?

Masyu One, Mababa One, Mabazu One’

13, 14. Ino masyu one aabakerubi ayiminina nzi, alimwi nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba boobo?

13 Mucilengaano Ezekieli wakabona kuti umwi aumwi wabakerubi wakajisi masyu one, ikutali bomwe. Ino eeci citondezya nzi? Amuyeeye kuti mu Jwi lya Leza, mweelwe ooyu, one, ulabelesyegwa kanji-kanji kwiiminina cintu cizwide cakumaninina naa icikkwene. (Is. 11:12; Mt. 24:31; Ciy. 7:1) Amubone kuti, mucilengaano cilikke buyo eeci, Ezekieli wakaamba kujatikizya mweelwe ooyu ziindi zitaleli ku 11! (Ezk. 1:5-18) Aboobo ino ncinzi ncotukonzya kwaamba? Mbubwenya bakerubi bone mbobayiminina zilenge zyamuuya zimbi zyoonse izisyomeka, mbubwenya buyo masyu one aabakerubi ikuti naa mwaalangila antoomwe ayiminina bube boonse mbwajisi Jehova. *

14 Ikutegwa tutondezye ncoceelela kwaamba kuti bupanduluzi bwamasyu one aabakerubi bulakonzya kubikkilizya zinji ikutali buyo bube bone, amubone mucikozyanyo icicitika kumavwili one aali mucilengaano eeci. Vwili limwi alimwi lilakondelezya, pele ikuti mavwili one mwaalangila antoomwe, apanga cintu cikondelezya kwiinda aali ceeco cipangwa avwili lomwe, aba cibeela mpoikkede nkalaki. Munzila iikozyenye, ciindi masyu one nomwaalangila antoomwe, apanga cintu cikondelezya kwiinda aali ceeco cipangwa abusyu bomwe, aba cibeela ciyandika kapati cabube bwa Jehova ibugambya.

Jehova Ulaafwaafwi Kubabelesi Bakwe Boonse Basyomeka

15. Ino nkasimpe nzi kakulwaizya nkaakaiya Ezekieli kwiinda mucilengaano cakusaanguna ncaakabona?

15 Kwiinda mucilengaano eeci cakusaanguna, Ezekieli wakaiya kasimpe kayandika alimwi ikakkazika moyo kujatikizya cilongwe cakwe a Jehova. Ino nkasimpe nzi aako? Kasimpe aako kalaambidwe mumajwi aakusaanguna mubbuku ndyaakalemba musinsimi ooyu. Naakamana kwaamba kuti wakali “mucisi caba Kasidi,” Ezekieli wakaamba kujatikizya icakamucitikila, kati: “Ooko janza lya Jehova lyakamusikila.” (Ezk. 1:3) Amubone kuti Ezekieli wakaamba kuti wakabona cilengaano, kutali mu Jerusalemu, pele ooko nkokuti mu Babuloni. * Aboobo, ino kaambo aako kamasimpe kakatondezya nzi kuli Ezekieli? Kakatondezya kuti: Nokuba kuti wakali muzike uulicesya iwakatoledwe kule amunzi wa Jerusalemu alimwi atempele lyanguwo, tanaakali kule a Jehova abukombi bwakwe. Kuboneka nkwaakacita Jehova kuli Ezekieli mu Babuloni kwakatondezya kuti kupa Leza bukombi busalala tiikwakayeeme aabusena naa cuuno ncajisi muntu. Muciindi caboobo, kwakayeeme aamoyo wa Ezekieli alimwi amakanze ngaakajisi mukubelekela Jehova.

16. (a) Ino ncisyomezyo cili buti cuumbulizya ncotujana mucilengaano ncaakabona Ezekieli? (b) Ino ncinzi cimupa kubelekela Jehova amoyo wanu woonse?

16 Ino nkaambo nzi kasimpe nkaakazyiba Ezekieli ncokaumbulizya kapati kulindiswe mazuba aano? Kalatusyomezya kuti ciindi notubelekela Jehova kuzwa ansi aamoyo, ulaswena kulindiswe kufwumbwa naa tukkala kuli, kufwumbwa naa tulimvwa buti, naa kufwumbwa bukkale motukonzya kulijana. (Int. 25:14; Mil. 17:27) Akaambo kaluyando lwakwe lupati lutamani ndwajisi kubabelesi bakwe umwi aumwi, Jehova kunyina natulekelezya. (Kul. 34:6) Aboobo, luyando lwa Jehova lutamani nkoluli lyoonse alindiswe. (Int. 100:5; Rom. 8:35-39) Kuyungizya waawo, cilengaano eeci cikondelezya cabusalali bwa Jehova alimwi anguzu zyakwe ziinda cituyeezya kuti Jehova uleelela kutambula bukombi bwesu. (Ciy. 4:9-11) Masimpe, tweelede kumulumba kapati kaka Jehova akaambo kakubelesya zilengaano mbuli zyeezyi kutugwasya kumvwisya kasimpe kayandika kapati kujatikizya nguwe alimwi abube bwakwe! Ikumvwisya bube bubotu bwa Jehova kulatuswenya kulinguwe alimwi kutupa kuti tumutembaule akumubelekela amyoyo yesu yoonse alimwi anguzu zyesu zyoonse.—Lk. 10:27.

Luyando lwa Jehova lutamani nkoluli lyoonse alindiswe (Amubone muncali 16)

17. Ino mibuzyo nzi njotuyoolanga-langa muzibalo zitobela?

17 Nokuba boobo, cuusisya ncakuti, mumazuba aa Ezekieli, bukombi busalala bwakasofwaazyigwa. Ino eeci cakacitika buti? Ino Jehova wakacita buti? Alimwi ino zintu eezyo zyakaindi zitujatikizya buti mazuba aano? Mibuzyo eeyi iyoolangwa-langwa muzibalo zitobela.

^ munc. 5 Bupanduluzi bwa Ezekieli bwazilenge eezyi butuyeezya izina lya Leza, Jehova, lyalo ndyotuzyi kuti lyaamba “Uupa Kuti Kube.” Kweelana acibeela cimwi cazina eelyo mbocitondezya, Jehova ulakonzya kupa kuti zilenge zyakwe zibe kufwumbwa ciyandika kutegwa azuzikizye makanze aakwe.—Amubone Makani Aayungizyidwe A4 mu Bbaibbele lya Busanduluzi Bwanyika Mpya.

^ munc. 13 Mumyaka yainda, mabbuku eesu ali kubandika bube bwa Jehova bwiindene-indene ibusika ku 50.—Amubone bbuku lyakuti Bbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lya Bakamboni ba Jehova, mucibeela cakuti “Jehova,” akatwe kakuti “Bube bwa Jehova.”

^ munc. 15 Ibbala lyakuti “ooko,” kweelana ambwaakaamba sikukanana zya Bbaibbele, “lilakankaizya mbocakali kugambya kapati kuzyiba kaambo aako kamasimpe munzila nguba-uba. . . . Leza nkwali ooko mu Babuloni! Eelo kaka cilaumbulizya!”