Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 6

“Lino Mamanino Asika Kulindinywe”

“Lino Mamanino Asika Kulindinywe”

EZEKIELI 7:3

MAKANI AALI MUCIBALO: Mbozyakazuzikizyigwa mbeta zya Jehova zyabusinsimi kujatikizya Jerusalemu

1, 2. (a) Mbukkale nzi bugambya mwaakatola lubazu Ezekieli? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Ino zintu nzyaakacita zyakali kwaamba nzi kujatikizya kumbele?

MAKANI aajatikizya kucinca kwabukkale bwamusinsimi Ezekieli akamwaika cakufwambaana akati kabazike ba Juda ibakali kukkala mu Babuloni. Kwansondo yomwe, Ezekieli wakali kulibonya kugambwa kapati alimwi tanaakali kwaambaula akati kaba Juda, pele lino, mukaindi kasyoonto wakanyamuka akuyoolijalila muŋanda yakwe. Lino basimukobonyina kabacigambidwe acakacitika, musinsimi wakazwa muŋanda yakwe, akubweza citina, wakacibikka kumbele lyakwe akutalika kuzekaula alincico. Mpoonya kakunyina kwaamba jwi noliba lyomwe, Ezekieli wakatalika kuyaka bwaanda naa lukwakwa.—Ezk. 3:10, 11, 15, 24-26; 4:1, 2.

2 Tacidoonekwi kuti basikweebelela ibakali kuyaabuvwula bakalibuzya kuti, ‘Ino zyoonse eezyi zipandulula nzi?’ Bazike ba Juda aabo bakali kukonzya buyo kumvwisya mukuya kwaciindi kuti kucinca kwabukkale bwamusinsimi Ezekieli kwakali kwaambila limwi kuboola kwacintu ciyoosya icakali kuyootondezya bukali bwa Jehova Leza munzila iiluleme. Ino cintu eeco cakali cinzi? Ino cakacijatikizya buti cisi ca Israyeli yansiku? Ino caamba nzi kubakombi basalala mazuba aano?

“Kobweza Citina . . . Kolibwezela Wiiti . . . Kobweza Panga Libosya”

3, 4. (a) Ino nzibeela nzi zyotatwe zyalubeta lwa Leza Ezekieli nzyaakatondezya? (b) Nzintu nzi nzyaakacita Ezekieli ikutondezya mbowakali kuyoosinkilwa munzi wa Jerusalemu?

3 Mumyaka yakuma 613 B.C.E., Jehova wakaambila Ezekieli kuti atondezye kwiinda muzibeela zyotatwe zyazitondezyo zijatikizya lubeta lwa Leza ilwakali kuboola kuli Jerusalemu. Zitondezyo eezyi zyakali: kusinkilwa kwamunzi, kupenga kwabantu bakali mumo, alimwi akunyonyoonwa kwamunzi abantu banguwo. * Atuzilange-lange zibeela eezyi zyotatwe mubulamfwu.

4 Kusinkilwa kwa Jerusalemu. Jehova wakaambila Ezekieli kuti: “Kobweza citina ucibikke kumbele lyako. . . . Kousinkila.” (Amubale Ezekieli 4:1-3.) Citina cakali kwiiminina munzi wa Jerusalemu, pele walo Ezekieli wakali kwiiminina basikalumamba bana Babuloni ibakali kubelesyegwa a Jehova. Alimwi Ezekieli wakalaililwa kuyaka kabwaanda kasyoonto, citantaala cakuulwana, alimwi akupanga zilwanyo zyakuupwayauzya. Eelyo wakeelede kuzibikka eezyi kuzinguluka citina. Zyakali kwiiminina zibelesyo zyankondo nzyobakali kuyoobelesya basinkondonyina Jerusalemu ciindi baakuuzinguluka munzi akuulwana. Kutegwa atondezye nguzu zili mbuli zyabutale nzyobakajisi basinkondonyina, Ezekieli wakeelede kubikka “mpani yabutale,” naa mutiba, akati kanguwe amunzi. Mpoonya wakalanzya ‘busyu bwakwe’ kumunzi. Zintu eezyi nzyaakacita zyakali ‘citondezyo kuli bamuŋanda ya Israyeli’ kuti cintu cimwi ncobatakali kuyeeyela cakali kuyanda kucitika. Jehova wakali kuyoobelesya mpi yabasinkondonyina kusinkila Jerusalemu, munzi uuyandika kapati wabantu ba Leza, imwakali tempele lya Leza!

5. Amupandulule Ezekieli mbwaakatondezya icakali kuyoocitikila bantu ibakali kukkala mu Jerusalemu.

5 Kupenga kwabantu bakali mu Jerusalemu. Jehova wakalailila Ezekieli kuti: “Kolibwezela wiiti, bbaale, mbwiila, nyabo, nzembwe amaila, . . . akulipangila cinkwa,” alimwi “cakulya nconoolya cinoopimwa buya, imasyekeli aali 20 abuzuba.” Mpoonya Jehova wakapandulula kuti: “Ndilanyonyoona zyakulya.” (Ezk. 4:9-16) Mubukkale oobu, Ezekieli tanaakacili kwiiminina basikalumamba bana Babuloni; muciindi caboobo, wakali kwiiminina bantu ibakali kukkala mu Jerusalemu. Ncaakacita Ezekieli cakali kutondezya kuti ikusinkila munzi ikwakali kuboola kwakali kuyoopa kuti cakulya mumunzi ciceye. Kuciindi eeco, cinkwa cakali kuyoopangwa kwiinda mukusanganya zintu ziindene-indene zyakaindi, calo icakali kutondezya kuti bantu bakeelede kulya kufwumbwa cajanika. Ino mbuti mboyakali kuyoobbebba nzala? Kacita mbuli kuti cacigaminina waambila bantu ibakali kukkala mu Jerusalemu, Ezekieli wakati: “Bamausyi ibali mukati kako bayoolya bana babo, abalo bana bayoolya bamausyi.” Kumamanino, ibanji bakali kuyoopenga akaambo ‘kamivwi mibi yanzala,’ aboobo bantu bakali ‘kuyookoka.’—Ezk. 4:17; 5:10, 16.

6. (a) Nzibeela nzi zyobilo Ezekieli nzyaakacita aciindi comwe? (b) Ino mulawo wa Leza ‘wakupima akwaandaanya masusu’ wakali kutondezya nzi?

6 Lunyonyooko lwa Jerusalemu abantu bamumo. Mucitondezyo cabusinsimi cijatikizya cibeela eeci, Ezekieli wakacita zibeela zyobilo aciindi comwe. Cakusaanguna, Ezekieli wakacita citondezyo icitondezya ncaakali kuyoocita Jehova. Jehova wakaambila Ezekieli kuti: “Kobweza panga libosya ulibelesye mbuli mbeli yasikugela masusu.” (Amubale Ezekieli 5:1, 2.) Janza lya Ezekieli ilyakavwukaula panga lyakali kwiiminina janza lya Jehova, nkokuti lubeta lwakwe, kweelana ambolwakatondezyegwa kwiinda muli basikalumamba bana Babuloni. Cabili, Ezekieli wakacita citondezyo icitondezya izyakali kuyoobacitikila ba Juda. Jehova wakamwaambila kuti: “Kogela masusu aako alimwi acilezu cako.” Kugela masusu kumutwe wa Ezekieli cakali kwiiminina mbobakali kuyoolwanwa ba Juda alimwi akujaigwa. Kuyungizya waawo, malailile ‘aakubweza cikkelo akwaapima, mpoonya akwaandaanya muzibeela’ cakali kwaamba kuti lubeta lwa Jehova kuli Jerusalemu lwakali kuyoocitwa, kabotu-kabotu alimwi cakulomya.

7. Nkaambo nzi Jehova ncaakaambila Ezekieli kuti aandaanye masusu muzibeela zyotatwe alimwi akubamba cibeela cimwi acimwi munzila yaandeene?

 7 Ino nkaambo nzi Jehova ncaakaambila Ezekieli kuti aandaanye masusu aakwe ngaakagela muzibeela zyotatwe alimwi akubamba cibeela cimwi acimwi munzila yaandeene? (Amubale Ezekieli 5:7-12.) Ezekieli wakacuumpa cibeela comwe camasusu “mukati kamunzi” kutegwa atondezye basikulangilila kuti bamwi ibakali kukkala mu Jerusalemu bakali kuyoofwida mumunzi. Ezekieli wakayasaula cibeela camasusu apanga “kuzinguluka munzi” kutondezya kuti bantu bamwi ibakali kukkala mumunzi bakali kuyoojailwa anze aamunzi. Cibeela camamanino camasusu wakacimwaya mumuwo kutondezya kuti bantu bakali kukkala mumunzi bamwi bakali kuyoomwaika akati kamasi, pele “panga” lyakali ‘kuyoobatandaanya.’ Aboobo, kufwumbwa nkobakali kukonzya kukkala aabo ibakali kuyoofwutuka, tiibakali kukonzya kujana luumuno.

8. (a) Ino citondezyo ca Ezekieli cijisi kaambo nzi ikapa bulangizi? (b) Ino majwi aabusinsimi aajatikizya “masusu masyoonto” akazuzikizyigwa buti?

8 Nokuba boobo, citondezyo cabusinsimi ca Ezekieli cakalijisi akaambo kakali kupa bulangizi. Kujatikizya masusu ngaakagela Ezekieli, Jehova wakaambila musinsimi ooyu kuti: “Bweza masusu masyoonto akwaavwungaila mumyoombe yacisani cako.” (Ezk. 5:3) Malailile aayo akatondezya kuti ba Juda basyoonto ibakali kuyoomwaika akati kamasi bakali kuyookwabililwa. Bamwi akati kabaabo ibakali mbuli “masusu masyoonto” bakali kuyooba akati kabaange ibakali kuyoopiluka ku Jerusalemu kwainda myaka iili 70 yabuzike mu Babuloni. (Ezk. 6:8, 9; 11:17) Sena majwi aabusinsimi aayo akazuzikizyigwa? Inzya. Nokwakainda myaka iili mbwiibede kuzwa ciindi nobwakamana buzike ku Babuloni, imusinsimi Hagai wakaamba kuti bamwi akati kaba Juda ibakamwaikide bakapiluka ncobeni ku Jerusalemu. Aaba bakali “bamadaala ibakaibona ŋanda ntaanzi,” nkokuti, tempele lya Solomoni. (Ezr. 3:12; Hag. 2:1-3) Jehova wakabona ncobeni kuti bukombi busalala bwazumanana, mbubwenya mbwaakasyomezya. Makani aayungizyidwe kujatikizya kubukulusyigwa ooko ayoolangwa-langwa mu Cibalo 9 cabbuku eeli.—Ezk. 11:17-20.

Ino Businsimi Oobu Butwaambila Nzi Kujatikizya Zintu Ziboola Kumbele?

9, 10. Ino zitondezyo zyabusinsimi zya Ezekieli zituyeezya zintu nzi ziyandika izyakaambilwa limwi kujatikizya ziboola kumbele?

9 Zintu nzyaakacita Ezekieli mucitondezyo zituyeezya ncozyaamba zintu zyakaambilwa limwi mu Jwi lya Leza kujatikizya nzyotulangila kumbele. Ino nzintu nzi zimwi? Mbubwenya mbocakacitika kumunzi wa Jerusalemu wansiku, Jehova uyoobelesya bami bamunyika kucita cintu citayeeyelwi, nkokuti kulwana mbunga zyabukombi bwakubeja zyoonse izili anyika. (Ciy. 17:16-18) Mbubwenya lunyonyooko lwa Jerusalemu mbwaakali “mapenzi aatanabwenwe,” mbombubo “mapenzi mapati” antoomwe ankondo ya Amagedoni mbociyooba cintu ‘citanacitikide.’—Ezk. 5:9; 7:5; Mt. 24:21.

10 Jwi lya Leza litondezya kuti basikusumpula bukombi bwakubeja bamwi bayoofwutuka lunyonyooko lwambunga zyabukombi iluboola. Akaambo kakuyoowa, basikufwutuka aabo bayoosangana bantu bambi baindene-indene ibanooyandaula busena bwakuyubila. (Zek. 13:4-6; Ciy. 6:15-17) Bukkale bwabo butupa kuyeeya cakacitika kubantu ibakali kukkala mu Jerusalemu wansiku ibakafwutuka lunyonyooko lwamunzi ooyo alimwi ibakamwaigwa “mumuwo.” Mbubwenya mbotwabona  mumuncali 7, nokuba kuti tiibakanyonyoonwa kuciindi eeco, Jehova wakasomona ‘panga akubatandaanya.’ (Ezk. 5:2) Ncimwi buyo, kufwumbwa busena bwakuyubila mwalo basikufwutuka lunyonyooko lwabukombi nkobayootijila tabukabakwabilili kupanga lya Jehova. Lyankondo ya Amagedoni, bayoojaigwa, antoomwe abaabo boonse ibali mbuli mpongo.—Ezk. 7:4; Mt. 25:33, 41, 46; Ciy. 19:15, 18.

Caboola kukutola lubazu mukumwaya makani mabotu, ‘tunakuumwine buyo wi’

11, 12. (a) Ino mbotubumvwisya businsimi bwa Ezekieli kujatikizya kusinkilwa kwa Jerusalemu buujatikizya buti mbotuubona mulimo wesu mazuba aano? (b) Ino kulangilwa kuti kuyooba kucinca kuli buti kumulimo wesu wakukambauka alimwi amulumbe?

11 Ino mbotubumvwisya businsimi oobu buujatikizya buti mbotuubona mulimo wesu alimwi amboubindeene? Bulatukulwaizya kubona kuti tweelede kucita kufwumbwa mbotukonzya mazuba aano kutegwa tugwasye bantu kuba babelesi ba Jehova. Ino nkaambo nzi? Ciindi cacaala ‘cakuyiisya bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya’ ncisyoonto. (Mt. 28:19, 20; Ezk. 33:14-16) Ciindi “musako” nkokuti bami bamunyika, waakutalika kulwana bukombi, tuyoocileka kukambauka mulumbe walufwutuko. (Ezk. 7:10) Caboola kukutola lubazu mukumwaya makani mabotu, ‘tunakuumwine buyo wi,’ mbubwenya mbuli Ezekieli mbwaakaumwine, naa mbwaakacilekede kwaambilizya mulumbe wakwe, mucibeela cimwi camulimo wakwe. (Ezk. 3:26, 27; 33:21, 22) Masimpe, bwaakumana kunyonyoonwa bukombi bwakubeja, munzila imwi, bantu bayoosola ‘kuyandaula cilengaano kumusinsimi,’ pele kunyina malailile aajatikizya mbobakonzya kufwutulwa ayoopegwa kulimbabo. (Ezk. 7:26) Ciindi cakutambula malailile aali boobo alimwi akuba basikwiiya ba Kristo cinooli cainda kale.

12 Nokuba boobo, mulimo wesu mbuli bakambausi taukamani. Ino nkaambo nzi? Ciindi camapenzi mapati, kulangilwa kuti tuyootalika kwaambilizya mulumbe walubeta, ooyo uunooli mbuli penzi lyacivwulamabwe. Mulumbe ooyo uyootondezya cakusalazya kuti mamanino aanyika mbyaabi abasikila bantu.—Ciy. 16:21.

“Amubone, Bulasika!”

13. Ino nkaambo nzi Jehova ncaakaambila Ezekieli koonena kulubazu lwakwe lwakulumwensyi alimwi akulubazu lwakululyo?

13 Kunze lyakusinsima mbowakali kuyoonyonyoonwa munzi wa Jerusalemu, Ezekieli alimwi wakacita citondezyo icakali kutondezya nolwakali kuyoocitika lunyonyooko oolo. Jehova wakaambila Ezekieli koonena kulubazu lwakwe lwakulumwensyi mazuba aali 390 alimwi akulubazu lwakwe lwakululyo mazuba aali 40. Buzuba abumwi bwakali kwiiminina mwaka omwe. (Amubale Ezekieli 4:4-6; My. 14:34) Citondezyo eeco, Ezekieli ncalangilwa kuti wakali kucicita kwacibeela buyo cabuzuba bumwi abumwi, cakali kutondezya mwaka uugaminide munzi wa Jerusalemu nowakali kuyoonyonyoonwa. Myaka iili 390 yamilandu ya Israyeli kulibonya kuti yakatalika mu 997 B.C.E., imwaka ooyo bwami bwamisyobo iili 12 nobwakaandaana muzibeela zyobilo. (1Bam. 12:12-20) Myaka iili 40 yacibi ca Juda yeelede kuti yakatalika mu 647 B.C.E., imwaka ooyo Jeremiya naakatumwa kali musinsimi kuyoocenjezya bwami bwa Juda, ikubaambila cakutainda mumbali, kujatikizya lunyonyooko ilwakali kuboola. (Jer. 1:1, 2, 17-19; 19:3, 4) Aboobo ziindi zyoonse zyobilo zyakali kuyoomana mu 607 B.C.E., mwaka uugaminide munzi wa Jerusalemu nowakazundwa akunyonyoonwa, mbubwenya Jehova mbwaakasinsima. *

Ino mbuti Ezekieli mbwaakatondezya mwaka uugaminide walunyonyooko lwa Jerusalemu? (Amubone muncali 13)

14. (a) Mbuti Ezekieli mbwaakatondezya lusyomo muli Jehova mbwali sikubamba ciindi cibikkidwe? (b) Nzintu nzi izyakali kuyoosaanguna kucitika kalutanasika lunyonyooko lwa Jerusalemu?

14 Kuciindi eeco Ezekieli naakatambula businsimi bwamazuba aali 390 alimwi amazuba aali 40, ambweni tanaakamvwisya mwaka uugaminide munzi wa Jerusalemu nowakali kuyoonyonyoonwa. Nokuba boobo, mboyakali kuyaabuswena myaka kuti lunyonyooko lwanguwo lusike, Ezekieli cakwiinduluka-induluka wakacenjezya ba Juda kuti lubeta lwa Jehova lwakali kuboola. Wakaambilizya kuti, “Lino mamanino asika kulindinywe.” (Amubale Ezekieli 7:3, 5-10.) Ezekieli tanaakali kudooneka kuti Jehova wakali kuyoosinizya kuti ngusikubamba ciindi cibikkidwe. (Is. 46:10) Musinsimi alimwi wakasinsima zintu izyakali kuyoosaanguna kucitika kalutanasika lunyonyooko lwa Jerusalemu naakati: “Kuyoosika mapenzi atala aamapenzi.” Zintu eezyo azyalo zyakali kuyoosololela kukuwa kwambunga zyabanamaleya, zyabukombi alimwi amfwulumende.—Ezk. 7:11-13, 25-27.

Munzi wa Jerusalemu nowakasinkilidwe wakakozyenye ‘aampoto’ yakasibikidwe “amulilo” (Amubone muncali 15)

15. Nzibeela nzi zyabusinsimi bwa Ezekieli izyakatalika kuzuzikizyigwa kutalikila mu 609 B.C.E. kuyakumbele?

15 Nokwakainda myaka misyoonto kuzwa Ezekieli naakaambilizya kuwa kwa Jerusalemu, businsimi bwakatalika kuzuzikizyigwa. Mu 609 B.C.E., Ezekieli wakazyiba kuti kulwanwa kwa Jerusalemu kwakatalika. Aciindi eeco, bantu nobakamvwa muntu uumwi kalizya mweembo cakali kwaamba kuti bakeelede kuboola antoomwe kutegwa bakwabilile munzi wabo, pele kweelana a Ezekieli mbwaakasinsimide, “kunyina naba omwe” wakacikonzya ‘kuunka kunkondo.’ (Ezk. 7:14) Bantu bamu Jerusalemu tiibakaboola antoomwe kutegwa bakwabilile munzi wabo akulwana basinkondonyina bana Babuloni. Ambweni ba Juda bamwi bakali kuyeeya kuti Jehova wakali kuyooboola kutegwa abafwutule. Wakalicitide oobo aciindi cimwi ciindi bana Asuri nobakabakongede kulwana Jerusalemu mpoonya mungelo wa Jehova wakabanyonyoona basikalumamba banji mumpi yabo. (2Bam. 19:32) Pele aciindi eeci kunyina lugwasyo lwabangelo lwakaboola. Kalitanalampa, munzi wakasinkilidwe wakakozyenye ‘ampoto’ yakasibikidwe “amulilo,” alimwi abantu bakali mumo bakajatwa mbuli “zituli zyanyama” izyakali mulinjiyo. (Ezk. 24:1-10) Nokwakainda kusinkilwa kucisa kapati ikwakatola myezi iili 18, Jerusalemu wakanyonyoonwa.

“Amuliyobwede Lubono Kujulu”

16. Mbuti mazuba aano mbotukonzya kutondezya lusyomo muli Jehova lwakuti ngusikubamba ciindi cibikkidwe?

16 Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kucibeela eeci cabusinsimi bwa Ezekieli? Sena kuli mbociswaangene amulumbe wamulimo wesu alimwi ambobautambula aabo mbotukambaukila? Jehova wakabikka kale ciindi lunyonyooko luboola lwabukombi bwakubeja noluyoocitika, alimwi uyootondezya kuti ngusikubamba ciindi cibikkidwe. (2Pet. 3:9, 10; Ciy. 7:1-3) Tatuzyi buzuba bwini cintu eeco nociyoocitika. Nokuba boobo, mbubwenya mbuli Ezekieli, tulazumanana kwaatobela malailile aa Jehova aakucenjezya bantu cakwiinduluka-induluka kuti: “Lino mamanino asika kulindinywe.” Ino nkaambo nzi ncotweelede kuwiinduluka-induluka mulumbe ooyo? Akaambo kakaambo nkamunya kakapa Ezekieli kucita boobo. * Bunji bwabantu aabo Ezekieli mbaakaambila businsimi bwa Leza kujatikizya kunyonyoonwa kwa Jerusalemu tiibakasyoma pe. (Ezk. 12:27, 28) Pele kumbele, ba Juda bamwi ibakali baange ku Babuloni bakatondezya moyo mubotu, aboobo bakapiluka kucisi cokwabo. (Is. 49:8) Mbubwenya buyo, bantu banji mazuba aano tabasyomi kuti nyika eeyi iyoonyonyoonwa. (2Pet. 3:3, 4) Nokuba kuti cili boobo, kusikila ciindi cikamane kubantu icakuzumina mulumbe wa Leza, tuyanda kubagwasya babombe myoyo kuti baijane nzila iitola kubuumi.—Mt. 7:13, 14; 2Kor. 6:2.

Nokuba kuti bantu banji tabaswiilili, tulazumanana kuyandaula babombe myoyo (Amubone muncali 16)

Ino nkaambo nzi bantu ibakali kukkala mu Jerusalemu yansiku ‘nsiliva yabo ncobakaisowela mumigwagwa’? (Amubone muncali 17)

17. Mbukkale nzi alimwi nzintu nzi nzyotuyoobona ciindi camapenzi mapati aaboola?

17 Businsimi bwa Ezekieli alimwi butuyeezya kuti ciindi lunyonyooko lwambunga zyabukombi lwaakucitika, bantu bamuzikombelo kunyina ‘nobayakuunka kunkondo’ kutegwa bakwabilile bukombi. Muciindi caboobo, baakutalika kuzyiba kuti koompolola kwabo kwakulomba lugwasyo lwakuti, “Mwami, Mwami,” takwiingulwi, “maanza aabo oonse ayoobula nguzu” alimwi ‘bayakuyoowa citaambiki.’ (Ezk. 7:3, 14, 17, 18; Mt. 7:21-23) Ino ncinzi cimbi ncobayoocita? (Amubale Ezekieli 7:19-21.) Jehova waamba kuti: “Nsiliva yabo bayakwiisowela mumigwagwa.” Majwi aayo kujatikizya bantu ibakali kukkala mu Jerusalemu wansiku alimwi cakusalazya atondezya ciyakucitika ciindi camapenzi mapati. Kuciindi eeco, bantu bayoozyiba kuti mali taakonzyi kubafwutula kumapenzi aaboola.

18. Nciiyo nzi cijatikizya kubikkila maano kuzintu ziyandika kapati ncotujana mubusinsimi bwa Ezekieli?

18 Sena mwacibona ciiyo ciliko kulindiswe kuzwa kucibeela eeci cabusinsimi bwa Ezekieli? Cijatikizya mbociyandika kubikkila maano kuzintu ziyandika kapati. Amulange-lange eeci: Lilikke ciindi bantu bakali kukkala mu Jerusalemu nobakamana kumvwisya kuti mamanino aamunzi wabo alimwi abuumi bwabo asika alimbabo alimwi akuti zintu zyakumubili tiizyakali kukonzya kubafwutula, ndendilyo nobakabweza ntaamu yakucinca kupati kujatikizya mbobakeelede kuzibona zintu ziyandika kapati. Bakazisowa zintu nzyobakajisi akutalika ‘kuyandaula cilengaano kumusinsimi,’ pele kucinca kwabo kwakalimukide. (Ezk. 7:26) Mukwiimpana, swebo tulizyi kabotu-kabotu kuti mamanino aanyika eeyi mbyaabi asika kulindiswe. Aboobo, lusyomo ndotujisi muzisyomezyo zya Leza lutupa kubikkila maano kuzintu ziyandika kapati mubuumi. Akaambo kaceeci, tujisi bubi kuyandaula lubono lwakumuuya, lwalo ilujisi mpindu iitamani alimwi kunyina noluyoosowelwa “mumigwagwa.”—Amubale Matayo 6:19-21, 24.

19. Ino majwi aabusinsimi aa Ezekieli atujatikizya buti mazuba aano?

19 Mubufwaafwi, ino muunzila nzi majwi aabusinsimi aa Ezekieli aajatikizya kunyonyoonwa kwamunzi wa Jerusalemu mbwaatujatikizya swebo mazuba aano? Atuyeezya kuti ciindi cicisyeede cakugwasya bantu kuti babe babelesi ba Leza ncisyoonto. Aboobo tulaubeleka mulimo wakugwasya bantu kuba basikwiiya cakupakamana. Tulakkomana kapati ciindi babombe myoyo nobatalika kukomba Taateesu, Jehova. Nokuba boobo, nobaba baabo ibatanabweza ntaamu eeyo, tulazumanana kubacenjezya mbubwenya Ezekieli mbwaakacenjezya bantu kuciindi ncaakali kupona kuti: “Lino mamanino asika kulindinywe.” (Ezk. 3:19, 21; 7:3) Ciindi notucita boobo, tulikanzide kuzumanana kusyoma Jehova alimwi akubikka bukombi bwakwe busalala mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu.—Int. 52:7, 8; Tus. 11:28; Mt. 6:33.

^ munc. 3 Cileelela kwaamba kuti Ezekieli wakacita zitondezyo zyoonse eezyi kabalangilila boonse. Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti kujatikizya zitondezyo zimwi, mbuli kupanga cinkwa alimwi akunyamuna zibbudu, Jehova wakalailila Ezekieli kuti azicite zintu eezyi “kabalangilila.”Ezk. 4:12; 12:7.

^ munc. 13 Kwiinda mukuzumizya munzi wa Jerusalemu kuti unyonyoonwe, Jehova wakatondezya lubeta lwakwe ikutali buyo kubwami bwa Juda bwamisyobo yobilo pele alimwi akubwami bwa Israyeli bwamisyobo iili kkumi. (Jer. 11:17; Ezk. 9:9, 10) Amubone bbuku lya Insight on the Scriptures, Vol. 1, p. 462, ChronologyFrom 997 B.C.E. to Desolation of Jerusalem.”

^ munc. 16 Amubone kuti mucibalo cifwaafwi buyo icijanika kulugwalo lwa Ezekieli 7:5-7, Jehova wakabelesya bbala lyakuti “alaboola” alimwi alyakuti “casika,” ziindi zili cisambomwe.