Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 14

Amusyomeke Muzintu Zyoonse

Amusyomeke Muzintu Zyoonse

“Tuyanda kuti katusyomeka muzintu zyoonse.”​—BAHEBRAYO 13:18.

1, 2. Ino Jehova ulimvwa buti ciindi nabona kuti tulasolekesya kutegwa katusyomeka?

BUMWI buzuba mwana musankwa naakali kupiluka kuzwa kucikolo kuya kuŋanda, wakajana cikwama camali ansi. Ino ncinzi ncaakacita? Wakali kukonzya kwiiyobola. Pele muciindi caboobo, wakaipilusya kuli bamukamwini. Ciindi banyina mwana nobakamvwa kujatikizya ncaakacita, bakakkomana kapati.

2 Bazyali banji balakkomana kapati ciindi bana babo nobasyomeka. Taateesu wakujulu, Jehova, ngu “Leza wakasimpe,” aboobo cilamukkomanisya ciindi notusyomeka andiswe. (Intembauzyo 31:5) Tuyanda kumukkomanisya kwiinda ‘mukusyomeka muzintu zyoonse.’ (Bahebrayo 13:18) Lino atubandike mbazu zyone zyamubuumi motukonzya kujana buyumuyumu mumakani aajatikizya kusyomeka. Mpoonya tulalanga-langa mpindu zimwi ziboola ciindi notwabuzunda buyumuyumu oobo.

TATWEELEDE KULICENGA

3-5. (a) Ino mbuti mbotukonzya kulicenga? (b) Ncinzi cikonzya kutugwasya kutegwa katutalicengi?

3 Ikutegwa katusyomeka kuli bamwi, cakusaanguna swebo lwesu kutugama tatweelede kulicenga pe. Eeci tacili cuuba-uba lyoonse. Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, bakwesu bamumbungano yaku Laodikeya bakali kulicenga kabayeeya kuti bakkomanisya Leza pele mubwini tiicakali boobo pe. (Ciyubunuzyo 3:17) Andiswe tulakonzya kulicenga tobeni kujatikizya bwini mbotubede.

4 Sikwiiya Jakobo wakapandulula kuti: “Ikuti muntu uuli woonse kayeeya kuti mukombi wa Leza, pele taujati mulaka wakwe, weena moyo wakwe mwini, alimwi bukombi bwakwe mbwabuyo.” (Jakobo 1:26) Inga kwaba kulicenga ikuyeeya kuti, akaambo kakuti tucita zintu zimwi zibotu, tacikwe makani kuli Leza ikuti katubelesya majwi aacisapi, kufwubaazya naa kwaamba zyakubeja. Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kutegwa tutanoolicengi?

5 Ciindi notulilanga mucimbonimboni, tulabona mbotulibonya anze. Ciindi notubala Bbaibbele tulabona mbotubede mukati. Bbaibbele lilakonzya tugwasya kuzyiba zintu nzyotucita kabotu alimwi akulezya kwesu. Tulazyiba mbazu motuyandika kucinca kweelana ambotuyeeya, mbotucita zintu alimwi ambotwaambaula. (Amubale Jakobo 1:23-25.) Pele ikuti katuyeeya kuti tatujisi kampenda kali koonse, nkokuti tatukonzyi kubambulula oomo muyandika. Aboobo tweelede kubelesya Bbaibbele kutegwa litugwasye kulilingula. (Malilo 3:40; Hagai 1:5) Awalo mupailo ulakonzya kutugwasya kulizyiba bwini mbotubede. Tulakonzya kumulomba Jehova mumupailo kutegwa atugwasye kulilingula alimwi akutugwasya kubona tumpenda twesu kutegwa tutululamike. (Intembauzyo 139:23, 24) Tulizyi kuti “muntu mumpelenge ncisesemyo kuli Jehova, pele balulami mbabajisi cilongwe ciyumu anguwe.”—Tusimpi 3:32.

KUSYOMEKA MUMUKWASYI

6. Nkaambo nzi banabukwetene ncobeelede kusyomeka kuli umwi amweenzinyina?

6 Kusyomeka kulayandika kapati mumukwasyi. Ikuti banabukwetene kababandika cakulikwaya kuli umwi amweenzinyina, balimvwa kukwabililwa alimwi balakonzya kusyomana ncobeni. Kutasyomeka mucikwati kuli munzila ziindene-indene. Mucikozyanyo, muntu uukwete naa uukwetwe ulakonzya kutalika kusobana nkwela amuntu ngobatakwetene limwi naa kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana naa kuba acimambi. Amubone sintembauzyo ncaakaamba: “Tandiyanzani abantu bampelenge, alimwi ndilabatantamuka basikuupaupa ameso.” (Intembauzyo 26:4) Ikuti kamutasyomeki kumuntu ngomukwetene limwi nomuba mumizeezo yanu, eeci cilakonzya kunyonganya cikwati canu.

Amufwambaane kucikaka cintu cili coonse cikonzya kunyonganya cikwati canu

7, 8. Mbuti mbomukonzya kubelesya Bbaibbele kuyiisya bana banu mbociyandika kusyomeka?

7 Abalo bana beelede kwiiya kuti, kusyomeka kulayandika kapati. Bazyali balakonzya kubelesya Bbaibbele kubayiisya kaambo aaka. Lilijisi zikozyanyo zibyaabi zyabantu batakali kusyomeka: Akani, wakazikuba mubbi, Gehazi, wakabeja kutegwa ajane mali; alimwi Judasi, wakabba mali alimwi akwaaba Jesu akaambo kamakkobili aansiliva aali 30.—Joshua 6:17-19; 7:11-25; 2 Bami 5:14-16, 20-27; Matayo 26:14, 15; Johane 12:6.

8 Bbaibbele alimwi lilijisi zikozyanyo zibotu zinji zyabantu bakali kusyomeka: Jakobo, walo iwakaambila bana bakwe kupilusya mali ngobakajana; Jefita amwanaakwe musimbi, ibakazuzikizya cisyomezyo kuli Leza; alimwi a Jesu, iwakali kusyomeka nomuba mubukkale bukatazya kapati. (Matalikilo 43:12; Babetesi 11:30-40; Johane 18:3-11) Zikozyanyo eezyi zilakonzya kubagwasya bana kuzyiba mbociyandika kusyomeka.

9. Ino inga cabagwasya buti bana ikuti bazyali babo kabasyomeka?

9 Bazyali balakonzya kwiiya njiisyo yamu Bbaibbele eeyi iiyandika kapati: “Sena yebo ooyiisya umbi, toliyiisyi omwini? Yebo ookambauka kuti, “Utabbi,” sena yebo ulabba?” (Baroma 2:21) Bana balazyiba ciindi bazyali babo nobaamba cintu cimwi mpoonya akucita ciindene. Ikuti katwaambila bana besu kuti kabasyomeka pele swebo katutasyomeki, bana besu inga banyongana. Ikuti bana babona kuti bazyali babo balabeja, nomuba mutuntu tusyoonto, cakutadooneka abalo inga batalika kucita mbubonya oobo. (Amubale Luka 16:10.) Kulubazu lumwi, ciindi bana nobabona kuti bazyali babo balasyomeka, ciyoobagwasya kusyomeka abalo kumbele baakuba bazyali.—Tusimpi 22:6; Baefeso 6:4.

KUSYOMEKA MUMBUNGANO

10. Ino mbuti mbotukonzya kusyomeka mumibandi yesu a Banakristoma?

10 Alimwi tweelede kusyomeka kubakwesu abacizyi Banakristo. Ncuuba-uba kutalika kuvwiya bamwi mumibandi yabuzuba abuzuba, nokuba kubabejekezya buya. Ikuti twatalika kwaamba makani amwi kakunyina kuzyiba naa ngamasimpe, inga twatalika kumwaya makani aakubeja. Cilayandika kapati ‘kulijata mukwaambaula.’ (Tusimpi 10:19) Kusyomeka tacaambi kuti tweelede kwaamba zintu zyoonse nzyotuyeeya, nzyotuzyi naa nzyotwakamvwa. Nokuba kuti ncotuyanda kwaamba ncamasimpe, inga kacitatujatikizyi, kacitayandiki alimwi inga kacitatondezyi luyando kuti twacaamba. (1 Batesalonika 4:11) Bantu bamwi inga balipa cilitamizyo akaambo kakubelesya majwi aacisapi, kabaamba kuti: “Ndaamba buyo masimpe.” Pele mbotuli bantu ba Jehova, lyoonse tweelede kuti majwi eesu kaakondelezya alimwi kaali kabotu.—Amubale Bakolose 4:6.

11, 12. (a) Ino mbuti muntu wakabisya mbwakonzya kupa kuti zintu ziindilile kubija ikuti tanaasyomeka? (b) Ikuti twazyiba kuti mulongwe wesu wakacita cibi cipati, ino nkuyeeya kuli buti nkotweelede kweeleba, alimwi nkaambo nzi? (c) Ino mbuti mbotukonzya kusyomeka kumbunga ya Jehova?

11 Jehova wapa baalu mukuli wakulanganya mbungano. Ncuuba-uba kubaalu kutugwasya ciindi notubaambila masimpe. Ino nkaambo nzi? Ikuti kamuciswa mpoonya mwaunka kuli badokota kulomba lugwasyo, sena inga mwabusisa bulwazi mbomuciswa? Ikuti naa mwasisa, sena inga bamugwasya? Ncimwi buyo, ikuti twacita cibi cipati, tatweelede kusisa pe. Muciindi caboobo, tweelede kuunka kuyoobaambila baalu kujatikizya makani aayo kakunyina kusisa cili coonse. (Intembauzyo 12:2; Milimo 5:1-11) Lino amweezyeezye bukkale bumbi: Ino mbuti kuti mwazyiba kuti mulongwe wanu wakacita cibi cipati? (Levitiko 5:1) Sena inga mwaamba kuti: “Ikuti kandili mulongwe wakwe ncobeni, tandikonzyi kwaambila bantu bamwi”? Naa sena inga mwaayeeya kuti baalu ncobaliko nkumugwasya kutegwa abe kabotu alimwi akuyumya cilongwe cakwe a Jehova?—Bahebrayo 13:17; Jakobo 5:14, 15.

12 Alimwi tweelede kusyomeka kumbunga ya Jehova ciindi notulemba malipooti, mbuli malipooti aamumulimo wesu wabukambausi. Alimwi tweelede kusyomeka ciindi notulembela mulimo wabupainiya naa mulimo umwi uuli woonse.—Amubale Tusimpi 6:16-19.

13. Ino mbuti mbotukonzya kusyomeka ciindi notucita makwebo a Munakristoma?

13 Bakwesu alimwi abacizyi Banakristo beelede kwaabikka ambali makani aamakwebo ciindi nobacita zintu zyakumuuya. Mucikozyanyo, tatweelede kucita makwebo ciindi notuli ku Ŋanda ya Bwami naa ciindi notuli mumulimo wakukambauka. Alimwi tatweelede kubalida masuku atala aamutwe bakwesu naa bacizyi kumakani amakwebo. Ikuti mwakalemba mulimo Bakamboninyoko, amubavwozye muciindi ceelede, amubape mali ngomwakabasyomezya, alimwi akubapa cinyona mucila cili coonse ciyandika kweelana amulawo. Eeci cilakonzya kubikkilizya akubabbadelela kucibbadela naa kubavwozya ciindi nobalyookezya. (1 Timoteyo 5:18; Jakobo 5:1-4) Alimwi kuti naa mwakalembwa mulimo kuli Kamboninyoko, tamweelede kulangila kulanganizyigwa munzila yaalubazu. (Baefeso 6:5-8) Amubeleke kweelana aciindi ncomwakamvwana mpoonya akubeleka mulimo ngomuvwolela.—2 Batesalonika 3:10.

14. Ncinzi Banakristo ncobeelede kucita kabatanatalika kucita makwebo antoomwe?

14 Ino mbuti kuti twatalika kucita makwebo amukwesu naa mucizyi? Eeci cilakonzya kubikkilizya kusangilana naa kukweleta mali. Mubukkale buli boobu, kuli njiisyo yamu Bbaibbele iikonzya kugwasya kapati yakuti: Amuzilembe zyoonse nzyomwazuminana kujatikizya makwebo! Ciindi musinsimi Jeremiya naakaula muunda, wakalemba magwalo obilo aacizuminano, bakamboni bakaasaina mpoonya wakaayobola kutegwa akabelesyegwe kumbele aakuyandika. (Jeremiya 32:9-12; alimwi amubone Matalikilo 23:16-20) Bantu bamwi bayeeya kuti kulemba cizuminano inga calibonya mbuli kuti tabamusyomi mukwesu. Pele bwini mbwakuti, kulembelana cizuminano ciyoogwasya kuti kumbele aamazuba tutakabi apenzi lili lyoonse mbuli kutamvwana, kuusa alimwi akwiimpana. Nomuba mumakani aamakwebo, kamuyeeyede kuti luumuno lwambungano lulayandika kapati kwiinda makwebo.—1 Bakorinto 6:1-8; amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 30.

KUSYOMEKA MUNYIKA

15. Ino Jehova ulimvwa buti kujatikizya bantu batasyomeki mumakwebo?

15 Tweelede kusyomeka kubantu boonse, kubikkilizya abaabo batali Bakamboni ba Jehova. Jehova uyanda kuti katusyomeka. “Cikkelo cabumpelenge ncisesemyo kuli Jehova, pele cipimyo ciluzi cilamukkomanisya.” (Tusimpi 11:1; 20:10, 23) Lyansiku, cikkelo kanji-kanji cakali kubelesyegwa mumakwebo. Pele basambazi bamwi bakali kucenga basikuula kwiinda mukubapa tuntu tusyoonto kutali nzyobakamvwana naa kubabbadelesya mali manji kwiinda ngobakeelede kubbadela. Mbubonya mbuli kaindi, kutasyomeka mazuba aano kulidumide kapati mumakwebo. Mbubonya Jehova mbwaakakusulide kutasyomeka kaindi, amazuba aano ucikusulide.

16, 17. Ino nkutasyomeka kuli buti kudumide nkotweelede kweeleba?

16 Toonse tulalijana mubukkale motukonzya kusunkwa kutasyomeka mbuli ciindi notulembela mulimo, notulemba mafoomu aamfwulumende naa ciindi notulemba musunko kucikolo. Bantu banji bayeeya kuti kunyina bubi buliko mukubeja, kuyungizya twaambo tutako naa kupa bwiinguzi bukonzya kusowa muntu. Eeci tacigambyi pe. Bbaibbele lyakaambila limwi kuti kumazuba aamamanino aabweende bwazintu oobu, bantu bayooba “basikuliyanda, bayandisya mali, . . . batayandi bubotu.”—2 Timoteyo 3:1-5.

17 Zimwi ziindi bantu batasyomeki inga balibonya mbuli kuti mbobazwidilila mazuba aano. (Intembauzyo 73:1-8) Munakristo ulakonzya kutandwa mulimo, kuba apenzi lyamali naa kuteendelezyegwa kabotu akaambo kakusyomeka. Pele kusyomeka kulayandika kapati kwiinda zintu zili zyoonse nzyotukonzya kusweekelwa. Ino nkaambo nzi?

BUBOTU BUBOOLA AKAAMBO KAKUSYOMEKA

18. Nkaambo nzi mpuwo mbotu ncoiyandika kapati?

18 Ikuba ampuwo yakuba muntu uusyomeka, iwaamba masimpe kulayandika kapati alimwi takujaniki-janiki munyika eeyi. Umwi aumwi wesu ulijisi coolwe cakuba ampuwo mbuli yeeyi. (Mika 7:2) Masimpe, bantu bamwi balakonzya kumufwubaazya akaambo kakusyomeka alimwi akumwaamba kuti muli bafwubafwuba. Pele bamwi bayoomulumbaizya akaambo kakusyomeka kwanu alimwi banoomusyoma. Nyika yoonse mboizulwa, Bakamboni ba Jehova balizyibidwe akaambo kakusyomeka. Basikulemba milimo bamwi balombozya kunjizya Bakamboni milimo nkaambo balizyi kuti banoosyomeka. Alimwi zimwi ziindi babelesi bamwi nobatandwa mulimo akaambo kakutasyomeka, kanji-kanji Bakamboni balazumanana kubeleka milimo yabo.

Tulakonzya kumutembaula Jehova kwiinda mukubeleka canguzu

19. Ino kusyomeka kwanu inga kwacijatikizya buti cilongwe canu a Jehova?

19 Kusyomeka muzintu zyoonse kuyoopa kuti mube amanjezyeezya aasalala alimwi akuliiba mumizeezo. Tulakonzya kuba mbuli Paulo, iwakalemba kuti: “Tusyoma kuti tujisi manjezyeezya aasalala.” (Bahebrayo 13:18) Ciyandika kapati ncakuti, Uso wanu siluyando, Jehova, uyoobona alimwi akumulumba akaambo kakusolekesya kwanu kusyomeka muzintu zyoonse.—Amubale Intembauzyo 15:1, 2; Tusimpi 22:1.