Skip to content

Skip to table of contents

Ndakali Mupati Wabasikalumamba Ndakaba ‘Silumamba wa Kristo’

Ndakali Mupati Wabasikalumamba Ndakaba ‘Silumamba wa Kristo’

Ndakali Mupati Wabasikalumamba Ndakaba ‘Silumamba wa Kristo’

Akaluulwa aba Mark Lewis

“Mwabuka Bamwami.” “Mwalibizya Nomulemekwa.” “Kwasiya Nomutulela.” Eezyi nenzila zimwi nzyondakali kubelesya ikwaanzya balupati-pati nondakali sikweenzya ndeke alimwi kandili Mupati Wabasikalumamba mucibeela cabasikalumamba ca Royal Australian Air Force VIP. Ndakali kweenzya baleli bazisi abalupati-pati mumfwulumende kubatola mumasena aamucisi coonse ca Australia akumasi aambi. Pele lino, ndicita mulimo uukkomanisya kapati. Amuleke ndipandulule.

NDAKAZYALWA mu 1951 mudolopo lya Perth, mucisi ca Australia nkocili kumbo. Bataata bakali basikalumamba. Nondakaba amyaka iili 15 yakuzyalwa, ndakanjila mukakamu kabasikweenzya tundeke. Oobu mbondakatalika kuba aluyandisisyo lwakweenzya ndeke, imulimo ngondali kukkomanina kucita mubuumi bwangu boonse.

Nokwakainda buyo ciindi cisyoonto, bazyali bangu bakaandaana, mpoonya mukwasyi wesu wakamwaika. Kumane, nondakali kumanizya cikolo, mupati wabasikalumamba beenzya ndeke zyankondo wakandaambila kuti katukkala limwi amukwasyi wakwe. Akaambo kanguwe, ndakakulwaizyigwa kutalika kwiiya mulimo wakweenzya ndeke zyabasikalumamba kucikolo ca Royal Australian Air Force Academy.

Ndakazwidilila Kuba Sikweenzya Ndeke

Nokwakainda myaka iitandila kucisambomwe, ndakamanizya lwiiyo lwakwiiya kweenzya ndeke mpoonya ndakapegwa digili musayaansi acitondezyo cakuti ndileelela kweenzya ndeke. Mulimo wangu wakusaanguna wakali wakususa zintu akutola bantu andeke yabasikalumamba muzyooko zyoonse zya Australia, mumasi aali kumusanza kwalwaanje lwa Pacific ayaayo aali mu Asia nkoili kumusanza lwaajwe. Bunji bwaziindi, twakali kwiinda mumajeleele aazilundu malamfwu akukkala mubwizu mumakkuti aamasena aayo. Ooyu tiiwakali mulimo wakusobanina, wakali kuyoosya. Mumyaka eeyo, nkamu yesu yakanyonyookelwa ndeke zili mbozibede alimwi abaalumi bacibwene kumutwe. Nokuba boobo, nyendo eezyi zyakali kubagwasya bantu bakali kukkala mumasena aakule. Twakali kutola zintu zyakuyakila mabbiliki, magileda aakupangila migwagwa, zyakulya nokuli mapenzi aacibukila mbuta alimwi abasilisi. Alimwi twakali kususa balwazi alimwi abaabo bakali kulicisa.

Mu 1978, ndakasika azyeelelo zyakuba mwiiyi wabasikweenzya ndeke mpoonya ndakajokela kucikolo ca Air Force Academy akuba umwi wabamayi. Ookuya, ndakayaana alimwi a Diane, mukamufwu mwana-mwana iwakali amwana musimbi wamyaka yotatwe. Mulumi wa Diane twakali kwiiya limwi pele wakafwa muntenda yandeke. Nondakaambila Diane makani aakukwatana, wakandaambila kuti ndimupe ciindi cakuliyeeya. Wakali kuzumbauzya makani aakukwatwa kuli sikweenzya ndeke alimwi.

Muciindi nceena eeco, ndakazumina cuuno cakuba sikugwasilizya mwiiminizi wacisi ca Britain mu Australia uutegwa Governor–General of Australia. Ikukkala kuŋanda yamfwulumende ya Mwiiminizi ooyu iili ku Canberra kwakapa kuti ndiyanzane abeendelezi bazisi, babasikalumamba abazikombelo alimwi kwakandipa kumvwisya mbotweenda twaambo twacisi. Nocakakkwana ciindi cakuleka mulimo ooyu, ndakajokela kumulimo wakuyiisya basikweenzya ndeke. Mpoonya mu 1980, kakwiindide buyo ciindi cisyoonto twakakwatana a Diane.

Mu 1982, ndakapegwa mulimo wakuti tucincane amuntu waku America kutegwa walo aboole mucisi cesu mpoonya mebo nduuke kucisi cakwe kuya kuyiisyigwa mulimo wakulingula akukwabilila ndeke kuntenda aba United States Air Force. Mulimo ooyu wakapa kuti ndizinguluke mucisi coonse ca United States mane kusika akucisi ca Ireland nkocili kunyika. Nyendo eezyi zyakali kujatikizya kulingula ntenda zyandeke akubona mbozibambidwe ndeke ambozyeenzegwa kandijisi makanze aakubona mbozinga zyakwabililwa.

Kupilukila ku Australia

Nondakapilukila ku Australia, mukwasyi wesu wakaba wabantu bone naakazyalwa mwana musimbi Kerry. Akaambo kamulimo ngondakali kucita, Diane ngowakaba banyina alimwi ausyi wabana besu calo cakapa kuti kube mapenzi mumukwasyi. Nokwakainda myaka yotatwe, ndakapegwa cuuno ncondaamba kumatalikilo cakuba mupati wabasikalumamba mucibeela ca Air Force VIP. Noyakatalika nkondo yakwaatula cisi ca Iraqi mucisi ca Kuwait iyakali kutegwa Persian Gulf War mumwaka wa 1991, cibeela cesu cabasikalumamba cakali kulubazu lwambunga yalukamantano lwazisi ya UN munkondo eeyi amunkondo zimbi zyakali kulwanwa ku Pakistan, Afghanistan, Africa a Israel.

Mu 1992, ndakaba sikugwasilizya Mupati Wabasikalumamba boonse mu Australia. Ikubeleka mulimo ooyu kwakapa kuti ndimvwisye basikalumamba abasitwaambo twacisi mbobaswaangene ambunga ya UN. Ncondakabona ncakuti mbunga ya UN yakali kulezya munzila zinji. Nokuba boobo, njembunga ilikke njotwakali kusyoma kuti njiikonzya kusumpula bukkale bwamunyika. Pele, izyakali kucitika aŋanda zyakapa kuti ndikalange-lange kaambo aaka alimwi.

Mibuzyo ya Diane Yaingulwa

Naakafwa mulumi wakwe wakusaanguna, Diane iwakali kunjila cikombelo ca Katolika wakali kuyandaula bwiinguzi kumibuzyo njaakajisi, pele taakwe naakabujana. Limwi zintu zyakakatazya kapati ciindi mwaneesu musimbi mupati, Renee, naakatalika kuyandisya zyamizimo. Diane naakali kuswaya mweenzinyina, wakabona magazini ya Sinsimuka! yakali kwaambilizya cibalo caamba makani aakukomba Saatani cakali kunooli mumagazini iitobela. * Kuzwa naakazyalwa Diane, eeci ncecakali ciindi cakusaanguna ikubona magazini ya Sinsimuka! Naakali kupilukila kuŋanda, wakali kwiile kuyeeya mbwakonzya kujana magazini eeyi.

Nokwakainda mazuba otatwe Bakamboni ba Jehova bakatuswaya aŋanda, mpoonya Diane wakapegwa magazini eeyi. Kumane wakazumina kwiiya Bbaibbele alimwi wakatalika kujanika kumiswaangano ya Bunakristo. Ndakali kukkomana kuti wakali kwiiya Bbaibbele alimwi zimwi ziindi twakali kuunka limwi kumiswaangano nokuba kuti mebo lwangu tiindakali kuyanda kwiiya. Tiindakali kuyeeya kuti inga ndaabikkila maanu kapati makani aabukombi. Ndakali kusyoma muli Leza pele tiindakali kuyeeya kuti inga ndabubikkila maanu kapati bukombi akaambo kakuupa-upa ameso nkondakali kubona. Mucikozyanyo, tiindakali kumvwisya ikaambo basololi bazikombelo ncobakali kukambauka makani aaluyando aluumuno pele alimwi akwiiminina basinkondo.

Cabupampu, Diane wakali kusiya mamagazini aa Ngazi Yamulindizi a Sinsimuka! muŋanda kutegwa kandibala. Ndakali kwaabala amwi mpoonya akwaabikka alimwi kabotu-kabotu mpondakali kwaajana. Tiindakali kuyanda kuti abone kuti ndilakonzya kuba aluyandisisyo. Pele luzibo lwangu lwamu Bbaibbele nolwakavwula, magwalo obilo akandinjila mumoyo. Lwakusaanguna lwakali lugwalo lwa Ciyubunuzyo 19:17, 18, ilwaamba zyabayuni balya nyama “yabasinkondo bapati.” Ilumbi ndugwalo lwa Ciyubunuzyo 17:3, ilwaamba zya “cinyama cisalala tyu.” Bakamboni bakali kwaamba kuti cinyama eeci cakali kwiiminina mbunga ya UN, calo catakali kweendelana ambondakali kwiibona mbunga eeyi. * Nokuba boobo, makani aaya ndakali kwaayabaizya.

Mu 1993, Diane wakanditamba kuyoojanika kulubbapatizyo lwakwe. Tiindakali kuyeeya kuti inga ulanditamba. Ndakamubuzya kuti, “Ikuti naa waambilwa kuti usale, nguni ngokonzya kusala, mebo naa Jehova?” Wakaingula kuti: “Jehova. Pele nsilombozyi kwaambilwa makani aaya aakusala. Ndilamuyanda nyoonse mubuumi bwangu.” Eeci cakapa kuti ndibone kuti ndakeelede kwiiya zinji kujatikizya muntu ooyu umbi ngwaakali kuyanda mubuumi bwakwe. Aboobo ndakazumina kwiiya Bbaibbele amwaalu wamumbungano ya Bakamboni ba Jehova.

Ncondakali kukkomanina, mbusinsimi bwamu Bbaibbele ibwaamba makani aakacitika kaindi kujatikizya lumamba atwaambo twacisi. Mucikozyanyo, nondakali kwiiya mulimo wabusikalumamba, ndakali kubala makani aambobakali kuzunda ba Giliki munkondo insiku. Ndakabona kuti ibunji bwamakani aayo akalilembedwe kale mucaandaano 8 cabbuku lya Daniele. Buce-buce, businsimi oobu alimwi abumbi bwakapa kuti ndisyome kuti Bbaibbele lyakasololelwa a Leza.

Kunze lyaboobo, ndakakkala ansi akulanga-langa mbondakali kwiibona mbunga ya UN. Ndakabona kuti mapenzi aabantu taakonzyi kumanizigwa kwiinda mulumamba akuti luumuno lwini-lwini talukonzyi kujanwa kwiinda mukuyoowa nkondo alimwi akuti mbunga ya UN tiikonzyi kulesya nkondo, twaambo twacisi, bukombi alimwi azilengwa zyabantu, izintu zitalisya nkondo. Ncondakabona ncakuti Leza alikke nguukonzya kumanizya mapenzi aabantu. Mubwini, ncondakabona ncakuti wakali kucita kale oobo mumbunga yabunyina bwanyika yoonse bwa Bakamboni ba Jehova. (Intembauzyo 133:1; Isaya 2:2-4) Nokuba boobo, ndakali kulibuzya kuti, ‘Sena nduuleke mulimo wabusikalumamba akutalika kubelekela Leza?’

Kusala Kupona Kweelana Akasimpe Kamu Bbaibbele

Ciindi cakusala cakasika nondakajanika kumuswaangano wacooko wa Bakamboni ba Jehova ku Sydney mumwaka wa 1994. Mupulogilamu yamuswaangano ooyu kwakali cisobano camu Bbaibbele cakali kutondezya kusala nkobakeelede kucita bana Israyeli akati kakubelekela Jehova akubelekela Baala, leza wabana Kanana. Cakutainda mumbali, musinsimi wa Jehova Eliya wakaambila bana Israyeli kuti: “Ino mulaleka lili kuya busunkuta amiyeeyo yobile? Na Jehova ngu-Leza, amumutobele. Naa Baala ngu-Leza, amutobele nguwe.” (1 Bami 18:21) Imajwi aaya akandinjila mumoyo. Mbweena mbuli bana Israyeli, ndakali amyoyo yobilo. Ndakeelede kusala: Sena ndeelede kubelekela Jehova naa kuzumanana kandili sikalumamba?

Notwakali kuunka kuŋanda amootokala imangolezya ngoona aaya, ndakaambila Diane kuti ndiyanda kuuleka mulimo wabusikalumamba kutegwa ndibe umwi wa Bakamboni ba Jehova. Diane wakagambwa naakabona mbondakacinca mizeezo mukulaba kwaliso, nokuba boobo wakali kundikulwaizya. Tiindakacinca mizeezo pe kakwiindide mazuba aali mbwaabede, aboobo ndakatola lugwalo lwakuleka mulimo ooyu.

Aciindi eeco, ndakali Mupati Wabasikalumamba acikolo ca Australian Defence Force Academy mudolopo pati lya Canberra. Ndakali kulanganya lwiiyo lwankume-kume zyabasikalumamba balwanina ansi, mumaanzi, mujulu alimwi ababelesi buyo baacikolo ibatandila ku 1,300. Kumamanino amwaka walwiiyo, nocakali kujalwa cikolo, ndakaambila balupati-pati ababelesi bamwi ibali 400 kuti lino mebo wakabuleka uubukwete mumulimo wabusikalumamba. Imulimo wangu lino wakali kuyooba wakuyiisya bantu Bbaibbele kuŋanda aŋanda kandili umwi wa Banakristo basikulisungula. Ikwaambilizya ooku kwakapa kuti ndibe amibandi mibotu abamwi.

Ikuba Mukambausi Waciindi Coonse

Ndakatalika kuunka mumulimo wakukambauka ibuzuba bwakatobela buzuba bwakucileka mulimo. Nokwakainda myezi yotatwe, mu April 1995, ndakabbapatizigwa. Mpoonya, tiilyakalampa pe, ndakatalika mulimo wabupainiya bwaciindi coonse, nkokuti ikutola ciindi cinji amwezi mumulimo wakukambauka kubuleya.

Ikuleka mulimo wakuba mupati wabasikalumamba akuba ‘silumamba wa Kristo’ kwakali kujatikizya kucinca mumbazu zinji. (2 Timoteo 2:3) Mulimo umwi ngondakapegwa kumatalikilo wakali wakutambika bamwi mamaikkulofooni lyamiswaangano ya Bunakristo. Muciindi cakubapa malailile, lino ndakeelede kwiiya kulomba buya kutegwa zintu zicitwe. Luyando akubikkila bamwi maanu nzyezyakali kuyandika kapati kwiinda kuyanda buyo kuti zintu kazicitwa cakutasowa ciindi naa mali, nokuba kuti noliba lino cilandikatazya kutawida kubbazu lyomwe mumakani aaya. Alimwi akaambo kakuti lino ndakali kuvwola mali masyoonto, mukwasyi wesu wakeelede kuliimya zintu zimwi.

Ndakali kuukkomanina kapati mulimo wakukambauka mbweena mbocibede amazubaano. Buzuba bumwi, notwakali kukambauka amwaneesu musimbi Kerry iwakali amyaka yakuzyalwa iili fwuka, ndakamwaambila kuti alange-lange mbobabede bantu mbotwakali kujana aŋanda. Tiilyakalampa pe, twakabona kuti bantu banji tiibakali kuyanda pele bamwi bakali kabotu akuti bakajisi luyandisisyo. Eeci cakali kutukkomanisya kapati tobazyali. Mwaneesu musimbi umwi wakaiya Bbaibbele kwaciindi cili mbocibede pele kwalino tanasala kubelekela Jehova.

Mebo a Diane twakakulwaizya Kerry kulibikkila mbaakani yakucita mulimo waciindi coonse. Calino-lino, ndakakkomana kujanika ku Cikolo Camulimo Cabapainiya antoomwe anguwe. Walo eeci ncecakali ciindi cakusaanguna kakuli mebo cakali cabili. Eelyo kaka cilakkomanisya ikubona mbwayaambele kumuuya akucita mulimo wa Bunakristo antoomwe abakubusi bambi!—Intembauzyo 110:3.

Zilongezyo Zitalivwulili

Muzintu zyandicitikiIa, ndabona kuti kuli kukozyanya akwiindaana kuliko akati kakuba sikalumamba akuba silumamba wa Kristo. Mubukkale oobu boonse, kusyomeka, kumvwida, kulyeendelezya akuliimya kulayandika. Pele, nokuba kuti basikalumamba banji balakonzya kabalisungwide kufwida cisi cabo abeenzinyina, Banakristo bakasimpe beelede kubayanda nobaba basinkondonyina. (Matayo 5:43-48) Alimwi nokuba kuti sikalumamba ulakonzya kupegwa mendulo akaambo kamulimo omwe wabusicamba, Banakristo bakasimpe balakkomaninwa a Leza nobaliyumya mumulimo wabo—icikonzya kujatikizya kuba basicamba nobakazigwa, nobasampaulwa akupenzegwa munzila zimwi mwaka amwaka. (Ba-Hebrayo 10:36-39) Ncondabona ncakuti Banakristoma mbabantu bainda boonse kubota.

Ikwiindana ambondaamba kumatalikilo kujatikizya mbondakali kwaanzya kaindi, mazubaano mboobu mbondaanzya: “Mwabuka Mucizi,” naa “Mwalibizya Mukwesu.” Eelyo kaka cilakkomanisya ikucita mulimo wa Bunakristo antoomwe abantu bamuyanda ncobeni Leza! Nokuba boobo, iciinda zyoonse kubota ncoolwe cakubelekela Mupati Kampatila, Jehova! Taakwe cintu cimbi cipa kukkutila ncendiyeeya ciinda waawa.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 15 Cakamwaigwa mumagazini ya October 22, 1989, mapeeji 2-10.

^ munc. 17 Amubone mapeeji 240-3 mubbuku lya Revelation—Its Grand Climax At Hand! lyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 22]

Nokuba kuti basikalumamba banji balakonzya kabalisungwide kufwida cisi cabo abeenzinyina, Banakristo bakasimpe beelede kubayanda nobaba basinkondonyina

[Cifwanikiso icili apeeji 20, 21]

Aawa ndakali kweenzya ndeke yabalupati-pati atala aa Ŋanda Yamilawo ku Canberra

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Cisobano camu Bbaibbele kumuswaangano wacooko wamu 1994 ku Sydney, Australia

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Kandili ku Cikolo Camulimo Cabapainiya a Kerry

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Diane, Kerry, andime mazubaano