Skip to content

Skip to table of contents

Sena Kuli Buyo Cikombelo Cakasimpe Comwe?

Sena Kuli Buyo Cikombelo Cakasimpe Comwe?

Sena Kuli Buyo Cikombelo Cakasimpe Comwe?

Bantu bamwi balanyema nobabuzyigwa mubuzyo ooyu. Mbwaanga munyika yoonse izisyomwa muzikombelo nzinji, bayeeya kuti muntu uuyeeya kuti walo alikke nguujisi kasimpe weelede kuti taziyandi buya zisyoma bamwi alimwi ulalisumpula kapati. Bayeeya kuti, mubwini kweelede kuti kuli bubotu bumwi bujanwa muzikombelo zyoonse naa muzikombelo zinabunji. Sena mbomuyeeya oobo?

EE, MUMAKANI amwi cileelela kuzumina nzila ziindene-indene. Mucikozyanyo, muntu umwi ulakonzya kuyeeya kuti kulya buyo zilyo zimwi kulakonzya kumugwasya kuba abuumi buli kabotu. Pele sena weelede kusinikizya bantu boonse kutalika kulya nzyalya walo mbuli kuti zilyo eezyo nzezilyo zilikke zipa kuti muntu abe abuzumi bubotu? Mubwini, muntu ooyo ulakonzya kutondezya kuti uli amaanu alimwi ulalibombya ikuti walemeka kusala kucitwa abamwi akuyeeya kuti zilyo nzyobasala azyalo zilakonzya kazyigwasya mbubwena nokuba kwiinda aali zeezyo zibeleka kabotu kulinguwe.

Sena ncimwi amumakani aabukombi? Sena kuli zikombelo zili kabotu zili mbozyibede nzyanga wasala muntu kweelana ambwaakakomena alimwi ambwayeeya? Naa sena kuli buyo musemo wakasimpe omwe uubeleka kubantu boonse caboola kumakani aabukombi? Atulange-lange ncolyaamba Bbaibbele mumakani aaya. Kusaanguna, tulabandika naa mubwini cilakonzyeka kukajana kasimpe. Nkaambo ikuti kacitakonzyeki, nkokuti inga kacitagwasyi kutalika kuyandaula cikombelo cakasimpe comwe.

Sena Cilakonzyeka Kuzyiba Njiisyo Zyakasimpe?

Kakusyeede aniini kuti ajayigwe, Jesu Kristo wakaambila wakali kumubeteka, Mweendelezi muna Roma wazina lya Ponto Pilato kuti: “Boonse banabwini banoomvwa ijwi lyangu.” Pilato weelede kuti taakazisyoma nzyaakamvwa naakabuzya kuti: “Ino bwini ninzi?” (Johane 18:37, 38) Pele walo Jesu wakaamba kasimpe caantangalala acabusicamba. Kunyina naakali kudooneka kuti nkokali kasimpe. Mucikozyanyo, amulange-lange twaambo tone tutobela Jesu ntwaakaambila bantu baindene-indene.

“Ncendakazyalilwa, ncendakasikila ansi ano, kuti nkalungulule bwini.”Johane 18:37.

“Ndime nzila, ndime bwini, ndime buumi.”—Johane 14:6.

“Leza ngo-Muuya, eno abamukomba balyeelede kumukomba mumuuya amubwini.”Johane 4:23, 24.

“Mwajatisya majwi aangu, ncobeni mwaba basikwiiya bangu, alimwi muyooziba bwini, abwalo bwini buyoomunununa.”—Johane 8:31, 32.

Mbwaanga Jesu wakalisinizyide naakali kwaamba kuti kasimpe nkokali alimwi akuti tulakonzya kukazyiba, sena tatweelede kulanga-langa makani aakuti kuli njiisyo zyakasimpe akuti tulakonzya kuzizyiba?

Sena Kasimpe Nkokali Ncobeni?

Cakutadooneka mulazumina kuti kuli zintu zimwi nzyomukonzya kusyoma cakumaninina kuti nkozyili. Mulisinizyide kuti mulapona akuti zintu zimuzingulukide nzini-zini. Imasamu, malundu, makumbi, izuba alimwi amwezi, izintu zyoonse zilibonya tazyili zintu nzyomuyeeyela buyo pe. Ee, nkobali bantu bamwi ibanga munzila yabusyaabusongo basola kumupa kusyoma kuti nozyiba zintu zili boobo tazyili zini-zini. Pele muzeezo ooyo tamulangilwi kuti mulauzumina.

Mpoonya kuli milawo yeendelezya zintu zicitika mububumbo. Ayalo milawo eeyo mulakonzya kwiisyoma cakumaninina. Mucikozyanyo, ikuti mwasotoka aajeleele, mulawa; ikuti mwaleka kulya, mulafwa nzala; alimwi ikuti kamutalyi kwaciindi cilamfwu, mulakonzya kufwa. Kunyina nomuyeeya kuti milawo yeendelezya zicitika iili boobo kuli bantu buya nkoibeleka abamwi nkoitabeleki. Ilabeleka kubantu boonse.

Ibbaibbele lyaamba mulawo umwi uubeleka kubantu boonse nolyaamba kuti: “Sena muntu ulakonzya kubweza mulilo akaango kakwe akutapidwa zyakusama zyakwe?” Naakalembwa makani aaya, bantu boonse bakalizyi kuti zisani zilakonzya kupya ikuti zyabikkwa mulilo. Pele mukwaamba kaambo aaka, ikasimpi kamu Bbaibbele aaka kajisi kaambo kayandika kapati kakuti ‘muntu woonana amukamweenzinyina,’ uyooba amapenzi mapati.—Tusimpi 6:27, 29.

Sena kaambo aaka inga twakasyoma cakumaninina kuti nkamasimpe? Bamwi inga bakazya. Baamba kuti muntu aumwi kuli mbwalilemeka, alimwi zyeelelo nzyatobela zyeendelezyegwa ambwaakalelwa, nzyasyoma alimwi abukkale bwakwe. Pele amweezyeezye milawo imwi ya Leza yabukkale iili mu Bbaibbele. Sena tayili yakasimpe iijatikizya bantu boonse?

Ibbaibbele lyaamba kuti bumambi mbubi. (1 Ba-Korinto 6:9, 10) Bantu bamwi tabazumini kuti mulawo ooyu ngwamasimpe, aboobo bumambi mbobuumi bwabo. Nokuba boobo, ibantu mboonya abo bacitikilwa zintu zibyaabi kapati, ibunji bwaziindi izibikkilizya kuba amanjezeezya mabyaabi, kulekana alimwi akupenga kapati mumoyo kwabantu boonse bajatikizyidwe.

Abwalo budakwi ulabukasya Leza. (Tusimpi 23:20; Ba-Efeso 5:18) Ncinzi cicitika bantu nobaba badakwi? Bunji bwaziindi balatandwa milimo, inga tabacijisi buzumi bubotu alimwi mukwasyi wabo awalo ulapenga akumwaika. (Tusimpi 23:29-35) Izintu zibyaabi zili boobu zilabacitikila nobaba baabo ibatasyomi kuti budakwi mbubi. Sena kululama kwamilawo eeyi yabukkale kuyeeme azintu nzyasyoma muntu aumwi?

Mpoonya kuli milawo yamu Bbaibbele iijatikizya bukkale bubotu—mbuli milawo iijatikizya mulumi mbwayelede kuyanda mukaintu wakwe, mukaintu mbwayelede kulemeka mulumi wakwe, alimwi ayakucitila bamwi zintu zibotu. (Matayo 7:12; Ba-Efeso 5:33) Ikutobela milawo eeyi kuletela mpindu. Sena muyeeya kuti milawo yabukkale bubotu eeyi igwasya buyo bamwi, ibambi tiibagwasyi?

Kuli zibacitikila bantu nobatobela milawo yamu Bbaibbele anobatayitobeli. Eeci citondezya kuti milawo eeyi tiijatikizyi buyo kuyeeya kwamuntu aumwi pe. Muciindi caboobo, mmakani aakasimpe. Kuli mpindu zijanwa milawo ya Bbaibbele yabukkale noyitobelwa, pele kuba mapenzi noyitatobelwi.

Aboobo amwiiyeeyesye mibuzyo eeyi: Ikuti milawo ya Bbaibbele yabukkale ilabeleka kubantu boonse, ino mbuti kujatikizya zyeelelo zili mu Jwi lya Leza zijatikizya bukombi? Ino mbuti kujatikizya ncolyaamba kuti ncecicitika twafwa alimwi abulangizi mbotujisi bwabuumi butamani kumbele? Ikwaakosola cabusongo makani nkwakuti injiisyo eezyi zyamu Bbaibbele azyalo mmakani aakasimpe, aapegwa kubantu boonse. Impindu zijanwa amapenzi aacitika injiisyo eezyi nozitobelwa anozitatobelwi tazicitikili buyo baabo bazisyoma pe.

Cilakonzyeka kukajana kasimpe. Jesu wakaamba kuti Jwi lya Leza Bbaibbele nkasimpe. (Johane 17:17) Nokuba boobo, ibamwi inga kabaciyeeya kuti kasimpe takakonzyeki kujanwa. Nkaambo nzi? Nkaambo zikombelo zilyaamba kuti ziyiisya ncolyaamba Bbaibbele nzinji kapati. Ncikombelo nzi iciyiisya kasimpe kali mu Jwi lya Leza? Sena tweelede kusyoma kuti ncikombelo comwe buyo? Sena kasimpe, nokuba zibeela-beela buyo zyakasimpe tazikonzyi kujanwa muzikombelo zili mbozibede?

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 26]

Ino cicitika muntu nabikka mulilo acamba ciswaangene buti akutamvwida milawo ya Leza?