Skip to content

Skip to table of contents

Nkaambo nzi ncotuli waano?

Nkaambo nzi ncotuli waano?

Nkaambo nzi ncotuli waano?

Ino ncinzi ncotuponena?

BANTU kanji-kanji balaakubuzya mibuzyo iili atala aawa. Aumwi mubuzyo uukozyene ayeeyi ngwakuti: Sena kuli buumi bumbi mbotulangila kumbele kunze lyakupona buyo myaka misyoonto iili 70 naa 80 mpoonya akufwa?—Intembauzyo 90:9, 10.

Kuboneka kuti tulaakuyandisya kubuzya mibuzyo iili boobu ikapati notubona mbobuli bufwaafwi buumi bwesu. Pele, imapenzi takali nkakaambo kalikke keelede kutupa kubuzya ikaambo ncotuponena. Ikutyompwa akwalo kulakonzya kutupa kubuzya mubuzyo ooyu. Kuyungizya waawo, ibamwi balabuzya mubuzyo ooyu nobakkala ansi kuyeeya nzyobacita naa mbobapona.

Dave wakali kubeleka mulimo uuvwolelwa muzyeete, wakali kukkala muŋanda mbotu alimwi wakalijisi beenzyinyina banji. Wakaamba kuti: “Buzuba bumwi imasiku nondakali kuya kuŋanda kuzwa kupobwe ndakalibuzya kuti ‘Sena oobu mbobuumi bolikke? Sena caamba kuti ndeelede kupona buyo myaka misyoonto mpoonya akufwa? Naa sena kuli buumi bumbi kumbele?’ Icakandikatazya aciindi eeci ncakuti tiindakali kukabona kaambo ncondakali kuponena.”

Mubbuku lyaamba bantu mbobasola kuzyiba ncobaponena lyakuti Man’s Search for Meaning, Viktor Frankl wakaamba kuti bantu bamwi mbocakali kupenzyegwa limwi abana Nazi bakali kuyandaula bwiinguzi bwamubuzyo ooyu nobakazwa munkambi zyakupenzyezya. Nobakasika kuminzi yabo, ibamwi akati kabo bakajana kuti bayandwa babo bakajaigwa. Frankl wakalemba kuti: “Eelyo kaka ibanji bakatyompwa nobakajana kuti zyintu zyakaliindene kapati anzyobakali kulangila!”

Aabo Babuzya Mubuzyo Ooyu

Mubuzyo wakuti nkaambo nzi ncotuli waano naa ncotuponena wali kubuzyigwa kuzwa kaindi. Ibbaibbele lilatwaambila bantu ibakali kuyanda kuzyiba ncobakali kuponena. Mucikozyanyo, Jobu nilwakamana lubono lwakwe, bana bakwe nibakafwa alimwi naakali kuciswa bulwazi bwakamupenzya kapati, wakabuzya kuti: “Nkaambonzi nsendakafwa kukuzwa mwida, teendakafwidanzi kukuzyalwa?”—Jobu 3:11.

Awalo musinsimi Elija mbwaakalimvwa oobu. Kayeeya kuti ngomukombi wa Leza alikke wakaceede, wakalila akwaamba kuti: “Cazulila. Kondinyanzya buumi bwangu, O Jehova.” (1 Bami 19:4) Imajwi aali boobo taali meenzu pe. Nkakaambo kaako Ibbaibbele lyaamba kuti Elija wakali “muntu uulya maila mbubonya mbuli ndiswe.”—Jakobo 5:17.

Kuzwidilila Mubuumi

Kanji-kanji buumi bulakozyanisyigwa alweendo. Mbubonya mbomukonzya kweenda pele kamutazyi nkomuya, mulakonzya kupona pesi kamutazyi cini ncomuponena. Imulembi umwi wazyina lya Stephen R. Covey uuzyibidwe kapati wakaamba kuti, ikuti twacita boobo tulakonzya kuba mbuli bantu bayanda kuzyiba ncobaponena kwiinda “mukucita zyintu zitagwasyi.” Wakalemba kujatikizya “bantu bazwidilila muzyintu zitagwasyi, izibapa kutaba azyintu ziyandika kapati mubuumi akubapa kuyeeya kuti bakacimana ciindi kucita zyintu zitagwasyi.”

Sena tamuzumini kuti tacigwasyi kufwambaana kweenda ikuti nzila njomwainda kaitali njiyo? Ncimwi buyo, ikucita zyintu zinji zitagwasyi takukkomanisyi alimwi kutupa kutacizyiba kabotu ncotuponena.

Bantu boonse bali mubukkale bwiindene-indene balayanda kuzyiba ncotuli waano naa ncotuponena. Balayanda kuzyiba akaambo kakuti toonse twakazyalwa anzala yakumuuya iitakonzyi kumana akaambo kakuba azyintu zyakumubili nzyotujisi. Amulange-lange ibamwi mbobasola kumana nzala eeyi akuzyiba ncobaponena.

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 4]

Ikucita zyintu zinji zitagwasyi takukonzyi kutukkomanisya akutupa kuzyiba ncotuponena

[Cifwanikiso icili apeeji 3]

Jobu wakali kuyanda kuzyiba ncaakazyalilwa

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Elija wakali “muntu uulya maila mbubonya mbuli ndiswe”