Ncolyaamba Bbaibbele

Kusyomeka Mulukwatano Ino Kwaamba nzi?

Bantu banji baamba kuti banabukwetene beelede kusyomeka kuli umwi amweenzinyina caboola kumakani akoonana. Kuyeeya ooku kuleendelana ancolyaamba Bbaibbele, noliti: “Kukwatana kabakulemeka boonse, abulo bwakukwatanina kabusalala.”—Ba-Hebrayo 13:4.

SENA kusyomeka mulukwatano caamba buyo kuti muntu tayeelede koonana abamwi mbatakwetene limwi? Ino mbuti kuyeeya zyakoonana amuntu umwi uutali mulumi naa mukaintu wenu? Sena kumvwana kapati amwaalumi naa mukaintu umwi kulakonzya kwaambwa kuti “nkutasyomeka”?

Sena Kuyeeya Makani Aakoonana Nkubi?

Ibbaibbele lyaamba kuti koonana ncilengwa alimwi mbubambe bubotu ibweelede kucitwa abantu bakwetene. (Tusimpi 5:18, 19) Pele basyaabusongo banji baamba kuti ikuti muntu uukwete naa uukwetwe kayeeya makani aajatikizya koonana amuntu ngwatakwetene limwi, kuli kabotu alimwi kulagwasya. Sena kunyina cilubide kuyeeya buyo makani aajatikizya koonana amuntu ngomutakwetene limwi?

Ikuyeeya makani aajatikizya koonana kupa kuti muntu kalikkomanisya alikke. Ikulikkomanisya kuli boobo takweendelani alulayo ndolipa Bbaibbele kubantu bakwetene. Kujatikizya makani akoonana, Ijwi lya Leza lyaamba kuti: “Mwanakazi takonzyi kucita mbuli mbwayanda kumubili wakwe mwini, mulumi nguujisi bwami. Mbubonya obo alakwe mulumi takonzyi kucita mbuli mbwayanda kumubili wakwe, mwanakazi nguujisi bwami.” (1 Ba-Korinto 7:4) Ikutobela lulayo oolu kupa kuti muntu katalikkomanisyi alikke kwiinda mukuba amizeezo yakoonana alimwi kulakonzya kupa kuti mulumi amukaintu wakwe kabakkomana kapati.—Incito 20:35; Ba-Filipi 2:4.

Ikuba amizeezo yakoonana amuntu ngwatakwetene limwi kupa kuti muntu alibambile kucita cintu cikonzya kunyemya mweenzinyina wamulukwatano. Sena kuyeeya makani aajatikizya koonana kulakonzya kupa kuti muntu acite bumambe? Bwiinguzi mbwakuti inzya. Ibbaibbele litwaambila kweendelana kuliko akati kamizeezo amicito nolyaamba kuti: “Muntu ulatepaulwa na alengawidwa akoongwa kuzisusi zyakwe mwini. Eno zisusi zyamita buyo, zilazyala zibi.”—Jakobo 1:14, 15.

Jesu wakaamba kuti: “Umwi aumwi uulangilila mwanakazi cakumusukama ulimucitide kale bumambi mumoyo wakwe.” (Matayo 5:28) Kwiinda mukukaka kuba amizeezo yakoonana, ‘mubamba moyo wenu’ akukwabilila lukwatano lwenu.—Tusimpi 4:23.

Nkaambo nzi Ncomweelede Kusyomeka Mumizeezo?

Kuba ‘abuzuba’ bweelede kumuntu ngomukwetene limwi kupa kuti mukkale kabotu mulukwatano. (Lwiimbo lwa-Solomoni 8:6, BT; Tusimpi 5:15-18) Ino eeci caamba nzi? Nokuba kuti kunyina cilubide ikuti muntu uukwete naa uukwetwe kajisi beenzinyina bakaintu naa baalumi, muntu ngomukwetene limwi weelede kuyandwa amoyo woonse akubikkilwa maano muzyintu zyoonse. Ikuti muntu  waleka kumubikkila maano ngobakwetene limwi akutalika kubikkila maano kumwaalumi naa kumukaintu uumbi, muntu ooyo ulakonzya kwaambwa kuti “tasyomeki” nokuba kuti kunyina naacita bumambe. *

Ino mbuti cilongwe cili boobo mbocikonzya kutalika? Mwaalumi naa mukaintu umwi ulakonzya kulibonya mbuli kuti uboneka kabotu naa kuti ulamubikkila maano kwiinda mweenzinyoko wamulukwatano. Ikwiizya amuntu ooyo kubusena nkomubelekela naa kubusena bumbi kulakonzya kupa kuti mutalike kubandika makani aamaseseke, mbuli mapenzi ngomujisi mulukwatano lwenu. Mulakonzya kutalika kubona kuti muntu ooyo nguukonzya kumugwasya. Ikubandika amuntu ooyo kwiinda mukubelesya luwaile, Intaneti naa mulomo mpande, kulakonzya kupa kuti mutalike kuyubununa makani aamaseseke. Banabukwetene bayanda kuti makani aamwi aamulukwatano lwabo kaamanina muŋanda akuti kunyina weelede ‘kuyubununa makani aasisidwe.’—Tusimpi 25:9.

Ikuti kamujisi mizeezo yakoonana amuntu ooyo, mutalyeeni kwiinda mukuyeeya kuti ncilongwe buyo! Lugwalo lwa Jeremiya 17:9 lwaamba kuti: “Moyo wamuntu uleena.” Ikuti kamumvwana amwaalumi naa mukaintu umwi, amulibuzye kuti: ‘Sena ndilanyema bamwi nobandibuzya kaambo ncotumvwana amuntu ooyo naa tandiyandi kuti bamwi bazyibe kuti tulamvwana? Sena tandikonzyi kulibilika ikuti ngondikwetene limwi wamvwa nzyotubandika amuntu ooyo? Ino inga ndalimvwa buti ikuti ngondikwetene limwi kali nguwe uujisi cilongwe cili boobo?’—Matayo 7:12.

Cilongwe citaluzi cilakonzya kunyonganya lukwatano akaambo kakuti ikuti bantu kabamvwana kapati balakonzya kutalika koonana mukuya kwaciindi. Ede Jesu wakacenjezya kuti “nkaambo mumoyo wamuntu mulazwa . . . bumambi.” (Matayo 15:19) Nokuba kuti kunyina wacita bumambe, kulakonzya kubuka mapenzi aajatikizya kutasyomana aakonzya kukatazya kumana. Mukaintu umwi wiitwa kuti Karen * wakaamba kuti: “Nondakazyiba kuti Mark wakali kubandika cakusisikizya ziindi zinji abuzuba amukaintu umwi aluwaile, ndakanyema kapati. Ndiyeeya kuti bakali koonana. Tandiyeeyi kuti naa ndiyoomusyoma alimwi mulumi wangu.”

Tamweelede kumvwana kapati abantu mbomwiindene zizyo ibatali balumi naa bakaintu benu. Ikuti kamujisi zisusi zibi naa makanze aataluzi, tamweelede kulicenga kuti kunyina cikonzya kucitika. Ikuti mwabona kuti kumvwana amuntu umwi kuyanda kunyonganya lukwatano lwenu, mweelede kuleka kumvwana kapati naa kulekela limwi kumvwana amuntu ooyo kakunyina kusowa ciindi. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Muntu uucenjede, abona mapenzi, ulayuba.”—Tusimpi 22:3.

Amulukwabilile Lukwatano Lwenu

Mulengi wesu wakajisi makanze aakuti lukwatano lwakeelede kuba cilongwe ciinda zilongwe zyoonse. Wakaamba kuti mulumi amukaintu beelede ‘kuba nyama yomwe.’ (Matalikilo 2:24) Kuba nyama yomwe tacijatikizyi buyo makani akoonana. Cibikkilizya kumvwana amoyo woonse kwalo kweelede kutondezyegwa kwiinda mukusyomana, kulemekana akubula bulyato. (Tusimpi 31:11; Malaki 2:14, 15; Ba-Efeso 5:28, 33) Ikubelesya njiisyo eezyi kulakonzya kukwabilila lukwatano lwenu kumapenzi aaboola akaambo kakutasyomeka mumoyo amumizeezo.

Bupanduluzi buyungizidwe

SENA KULI NOMWAKALIBUZYIDE KUTI?

▪ Sena kuyeeya makani aajatikizya koonana kulakonzya kupa kuti muntu acite bumambe? —Jakobo 1:14, 15.

▪ Sena kumvwana kapati amuntu ngomwiindene zizyo kulakonzya kunyonganya lukwatano lwenu?—Jeremiya 17:9; Matayo 15:19.

▪ Ino mbuti mbomukonzya kuyumya lukwatano lwenu?—1 Ba-Korinto 7:4; 13:8; Ba-Efeso 5:28, 33.

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 21]

“Umwi aumwi uulangilila mwanakazi cakumusukama ulimucitide kale bumambi mumoyo wakwe.”—Matayo 5:28