Skip to content

Skip to table of contents

Ino Mbuti Mbondikonzya Kuliyumya Ikuti Bamaama naa Bataata Bazimina?

Ino Mbuti Mbondikonzya Kuliyumya Ikuti Bamaama naa Bataata Bazimina?

Bakubusi Balabuzya

Ino Mbuti Mbondikonzya Kuliyumya Ikuti Bamaama naa Bataata Bazimina?

“Nobakazimina bamaama, ndakatyompwa kapati. Mbabakali kupa kuti kakuli lukamantano mumukwasyi”—Karyn. *

LUFWU lwamuzyali luli akati kazyintu zisyoonto izikonzya kupa kuti uuse kapati mubuumi bwako. Weelede kuliyumya akaambo kakusweekelwa ooku kupati alimwi ulakonzya kulibilika kujatikizya buumi bwakumbele.

Andiza wakali kulangila kuti banyoko naa bauso banooliko waakumanizya cikolo naa waakutalika kubeleka naa kuti banooli akati kabaabo ibayoosekelela lyamucado wako. Lino zyintu zyacinca, wacaala mumause, naa konyemede. Ino mbuti mbokonzya kuliyumya akaambo kakufwidwa muzyali?

‘Sena Ndeelede Kulimvwa Boobu?

Ikuti wamvwa kuti banyoko naa bauso bazimina, ulakonzya kukopana kapati mumizeezo. Brian wakajisi myaka yakuzyalwa iili 13 ciindi bausyi nobakazimina akaambo kabulwazi bwamoyo, wakaamba kuti: “Notwakazyiba kuti bataata bazimina, twakaide kutalika kulila.” Natalie iwakajisi myaka iili kkumi ciindi bausyi nobakazimina akaambo kakuciswa bulwazi bwakkansa, waamba kuti: “Tiindakazyi mbondakeelede kulimvwa. Maano akandimanina. Ndakabula cakucita.”

Bantu baliindene mbolimvwa ikuti naa bafwidwa. Masimpe, Ibbaibbele lyaamba kuti “umwi aumwi” ulijisi “mapenzi aamumoyo wakwe.” (2 Makani 6:29) Koyeeya buyo mbookalimvwa ciindi nookaambilwa kuti banyoko naa bauso bazimina. Mpoonya lemba ansi aawa (1) mbookalimvwa ciindi nookamvwa kuti banyoko naa bauso bazimina alimwi (2) ambolimvwa mazuba aano. *

(1) ․․․․․

(2) ․․․․․

Andiza bwiinguzi bwako butondezya kuti kuusa kwako kuya buceya. Eeci calacitika. Pele tacaambi kuti wabaluba banyoko naa bauso ibakazimina. Kulubazu lumwi, ulakonzya kujana kuti buumba mbojisi kunyina nobwacinca pe naa kuti nobwaindila buya lino. Andiza kuli ziindi zimwi nolimvwa kuusa kapati. Acalo eeci cilacitika—nokuba kuti kwiindide myaka minji kuzwa ciindi nobakazimina. Mubuzyo ngwakuti, Ino mbuti mbokonzya kuliyumya mubuumba buliboonse mbojisi?

Mbokonzya Kuliyumya

Walimvwa kuti uyanda kulila, kolila! Kulila kupa kuti buumba mbojisi buceye. Pele ulakonzya kulimvwa mbuli mbwaakalimvwa Alicia walo iwakajisi myaka iili 19 ciindi banyina nobakazimina. Waamba kuti: “Ndakali kuyeeya kuti, ikuti naa ndalila kapati bantu balabona mbuli kuti tandijisi lusyomo.” Pele koyeeya kaambo aaka: Jesu Kristo mmuntu uulondokede iwakajisi lusyomo luyumu muli Leza. Pele, “wakalila” ciindi mweenzinyina Lazaro naakazimina. (Johane 11:35) Aboobo, toyelede kuyoowa kulila. Ikucita boobo takutondezyi kuti tojisi lusyomo. Alicia waamba kuti: “Mukuya kwaciindi, ndakatalika kulila. Alimwi ndakali kulila kapati abuzuba.” *

Bandika amuntu umwi kujatikizya mulandu ngolipa. Karyn, walo iwakajisi myaka yakuzyalwa iili 13 ciindi banyina nobakazimina waamba kuti: “Abuzuba ndakali kuunka kuyoobaambila kuti boone kabotu. Kuli buzuba bumwi mbondatakacita boobo. Mpoonya buzuba bwakatobela mafwumofwumo, bamaama bakazimina. Nokuba kuti ndilizyi kuti tandeelede kulipa mulandu, ndilimvwa kuti ndijisi mulandu akaambo kakuti tiindakaunka kuyoobabona masiku—alimwi akaambo kazyintu izyakacitika buzuba bwakatobela. Bataata nobakaunka kuyoosambala zyintu mebo amupati wangu musimbi twakacaala amumlimo wakulanganya bamaama. Pele twakamuka koona. Nondakaunka kuyoobona Bamaama, ndakajana kuti baleka kuyoya. Ndakalimvwa bubi akaambo kakuti bataata nobakaunka, bamaama bakali buyo kabotu!”

Mbubonya mbuli Karyn, andiza ulimvwa kuti ulaamulandu akaambo kazyintu zimwi nzyotakabikkila maano. Ulakonzya kutalika kulikatazya akuyeeya kuti “nondakalizyi.” ‘Nondakalizyi, nondakabakulwaizya bataata kuti baunke kucibbadela.” ‘Nondakalizyi, nondakafwambaana kuyoobabona bamaama.’ Ikuti naa kuyeeya kuli boobo kwakukatazya, weelede kuzyiba kuti: Kunyina cilubide kulipa mulandu kujatikizya zyintu nzyotakacita. Masimpe ngakuti, nowakazicita zyintu eezyo nowakalizyi cakali kuyoocitika. Pele kunyina ncookazyi pe. Aboobo, toyelede kulipa mulandu. Toli nduwe wakapa kuti banyoko naa bauso bafwe! *

Amba mbolimvwa. Lugwalo lwa Tusimpi 12:25 lwaamba kuti: “Ijwi ibbotu lilamusekelezya.” Ikusisa bwini mbolimvwa kulakonzya kupa kuti ujane buyumuyumu bwakuliyumya ciindi nouside. Kulubazu lumwi, ikubandika mbolimvwa amuntu ngosyoma kuyoopa kuti ube acoolwe cakwaambilwa ‘majwi mabotu’ aakulwaizya ciindi nouside. Aboobo, wakulwaizigwa kuti usole nzila yomwe naa ziinda waawo akati kazyeezi zili ansi aawa.

Bandika amuzyali wako uuceede. Nokuba kuti eeci nciindi cikatazya kuli banyoko naa bauso, cakutadooneka, balizyi kuti beelede kukugwasya. Aboobo, kobaambila mbomulimvwa. Mubandi uuli boobo uyoopa kuti buumba bwako buceye alimwi akuyumya cilongwe akati kenu.

Kutegwa utalisye mubandi, sola nzila eeyi: Lemba twaambo tobilo ntookali kuyanda kubuzya bauso naa banyoko bakazimina, mpoonya komwaambila muzyali uucipona kuti uyanda kuti mubandike kamwi katwaambo ooto. *

․․․․․

Bandika abeenzinyoko mbomvwana limwi kapati. Ibbaibbele lyaamba kuti balongwe beni-beni ‘bazyalilwa kugwasya muciindi camapenzi.’ (Tusimpi 17:17, BT) Alicia waamba kuti: “Muntu ngotayeeyeli nguukonzya kukugwasya. Aboobo utayoowi kumwaambila mbolimvwa.” Masimpe, tacili cuuba-uba kubandika makani aaya akaambo kakuti yebo amweenzyinyoko mulakonzya kukatazyigwa kujana majwi mabotu aakubelesya. Nokuba boobo, mukuya kwaciindi, ulakonzya kulimvwa kabotu akaambo kakwaambila bamwi mbolimvwa. David iwakajisi myaka iili fwuka ciindi bausyi nobakazimina akaambo kabulwazi bwamoyo, waamba kuti: “Kunyina ngondakaambila mbondakali kulimvwa. Ndakeelede kwaamba mbondilimvwa kutegwa ndigwasyigwe. Nobwakaceya buumba mbondakajisi.”

Ambila Leza. Ambweni ulakonzya kulimvwa kabotu wamana ‘kutula moyo’ wako kuli Jehova mumupailo. (Intembauzyo 62:8) Mupailo tiili buyo nzila imwi iikonzya kukugwasya kuti ulimvwe kabotu. Nopaila, ulomba lugwasyo kuli “Leza siluumbulizyo loonse . . . uutuumbulizya mumapenzi eesu oonse.”—2 Ba-Korinto 1:3, 4.

Nzila imwi njabelesya Jehova kutuumbulizya nkwiinda mumuuya uusalala. Muuya uusalala ulakonzya kupa kuti ube ‘anguzu zigambya’ izikonzya kupa kuti uliyumye ciindi nouside. (2 Ba-Korinto 4:7) Alimwi Leza ulakonzya ‘kukutontozya moyo amalembe.’ (Ba-Roma 15:4) Aboobo lomba muuya uusalala kuli Leza alimwi akujana ciindi cakubala majwi aakulwaizya aali mu Jwi lyakwe, Ibbaibbele. (2 Ba-Tesalonika 2:16, 17) Ulakonzya kuba amulongo wamagwalo ngobona kuti alakuumbulizya kapati. *

Sena Kuusa Kuyoomana?

Buumba butola ciindi cilamfwu. Brianne iwakafwidwa banyina ciindi naakajisi myaka yakuzyalwa iili 16, waamba kuti: “Buumba tacili cintu cikonzya kumana kufwumbwa mpoyandila kuti cimane pe. Kuli mazuba aambi nondilila mane zyanditola ŋonzi. Zimwi ziindi, tandibikkili buyo maano kukusweekelwa kwangu pele ndisola kubikkila maano kuzisyomezyo zya Jehova zyakuti ndiyooba abamaama mu Paradaiso.”

Ibbaibbele litusyomezya kuti mu Paradaiso eeyo njaamba Brianne, “takukooyooba limbi lufu, nikuba kuomoka nikuba kulila nikuba kuciswa.” (Ciyubunuzyo 21:3, 4) Anduwe ulakonzya kujana kuti kuzinzibala kuyeeya zisyomezyo zili boobo kulakonzya kupa kuti uliyumye akaambo kakusweekelwa muzyali wako mulufwu.

Zibalo azimbi zijisi mutwe wakuti “Bakubusi Balabuzya” zilakonzya kujanwa aa Intaneti akkeyala ya www.watchtower.org/ype

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Mazyina aali mucibalo eeci acincwa.

^ munc. 8 Kulubazu lumwi, toyelede kulimvwa kuti weelede kulila kutegwa utondezye kuti uluuside kapati. Bantu balausa munzila ziindene-indene. Cintu ciyandika kapati ncakuti: Ikuti wabona kuti misozi yaibaiba mumeso, weelede kuzyiba kuti ambweni eeco nceciindi “cakulila.”—Mukambausi 3:4.

^ munc. 13 Ikuti naa tokonzyi kwiingula mibuzyo eeyi aciindi cino, ulakonzya kucita oobo akale.

^ munc. 15 Ikuti naa mizeezo iili boobo yazumanana kukukatazya, bandika mbolimvwa amuzyali wako uusyeede naa amuntu umwi mupati. Mukuya kwaciindi uyootalika kuzilanga kabotu zyintu.

^ munc. 18 Ikuti naa wakakomezyegwa amuzyali omwe naa akaambo katwaambo tumwi tokkali limwi amuzyali uucipona, ulakonzya kubandika amuntu umwi mupati uusimide.

TWAAMBO TWAKUYEEYA

▪ Ino mizeezo nzi iili mucibalo eeci njoyanda kubelesya? ․․․․․

▪ Kolemba mulongo wamagwalo aakonzya kukuumbulizya ciindi nouside kapati. ․․․․․

[Kabbokesi kali apeeji 19]

CILI BUYO KABOTU KULILA . . . ABALO BAKALILA!

Abrahamu—Matalikilo 23:2.

Josefa—Matalikilo 50:1.

Davida—2 Samuele 1:11, 12; 18:33.

Mariya, mucizyi wa Lazaro—Johane 11:32, 33.

Jesu—Johane 11:35.

Mariya Magadalene—Johane 20:11.

[Kabbokesi/Cifwanikiso icili apeeji 20]

LEMBA MBOLIMVWA

Kulemba mbolimvwa kujatikizya muzyali wakazimina kulakonzya kukugwasya kuliyumya ciindi nouside. Kuli zyintu zinji nzyokonzya kulemba. Ansi aawa kuli mizeezo misyoonto.

▪ Lemba makani mabotu ngoyeeya kujatikizya muzyali wako.

▪ Lemba makani ngookali kuyanda kubaambila banyoko naa bauso ikuti naa nobali kupona.

▪ Koyezyeezya kuti ujisi musyoonto wako uulipa mulandu akaambo kamuzyali wenu wakazimina. Lemba ncokonzya kumwaambila kutegwa umuumbulizye. Kucita boobo kulakonzya kukugwasya kuti uleke kulipa mulandu.

[Kabbokesi kali apeeji 21]

KAGWALO KU MUZYALI UUCIPONA

Ikufwidwa mulumi naa mukaintu cilausisya kapati. Nokuba boobo, lufwu oolu lwacitika aciindi mwanaanu mukubusi nayanda kuti mumugwasye. Ino mbuti mbomukonzya kumugwasya kuti aliyumye nokuba kuti andinywe muli mubuumba?

Mutasisi mbomulimvwa: Mwanaanu waiya zyintu zinji zibotu kwiinda mukubona nzyomucita. Alimwi ulakonzya kwiiya mbwakonzya kuliyumya mubuumba kwiinda mukubona nzyomucita. Aboobo tamweelede kulimvwa kuti mweelede kuliyumya-yumya akusisa bwini mbomulimvwa kumwanaanu. Kucita boobo kulakonzya kupa kuti awalo mwanaanu mukubusi atobele mbomucita. Mukwiimpana, ciindi nomutondezya mbomuuside, mwanaanu ulakonzya kuzyiba kuti muntu weelede kutondezya mbwalimvwa muciindi cakufwida mukati alimwi akuti kuusa, kutyompwa naa kunyema kuliluzi.

Amumukulwaizye kubandika mwanaanu mukubusi. Kakunyina kupa kuti mwanaanu mukubusi alimvwe kuti mumusungilizya buya, amumukulwaizye kubandika zili mumoyo wakwe. Ikuti mwabona kuti talikwaide, mulakonzya kubandika cibalo eeci anguwe. Alimwi mulakonzya kwaamba zyintu zibotu nzyaakali kucita mulumi naa mukaintu wenu wakazimina. Amwaambe kuti kuliyumya ncintu cikatazya kuti wafwidwa. Ikumvwa kamwaamba mbomulimvwa kulakonzya kupa kuti mwanaanu mukubusi kacita mbubwenya mbuli ndinywe.

Amukuzyibe kulezya kwenu. Cakutadooneka, muyanda kumugwasya kuliyumya mwanaanu mukubusi muciindi eeci cikatazya. Pele mweelede kuyeeya kuti muluuside kapati akaambo kakufwidwa mweenzinyoko wamulukwatano. Aboobo, aciindi eeci mizeezo yenu taikkalikene pe. (Tusimpi 24:10) Mulakonzya kulomba bapati bali mumukwasyi alimwi abalongwe benu basimide kuti bamugwasye. Kulomba lugwasyo ncitondezyo cakuti mulisimide. Tusimpi 11:2 yaamba kuti: “Babombumyoyo mbebajisi busongo.”

Jehova Leza nguukonzya kumugwasya kapati, walo usyomezya bakombi bakwe kuti: “Nkaambo mebo nde-Jehova njookujata kujanza lyalulyo, njookwaambila kuti, Utayoowi, ndime sikugwasya wako.”—Isaya 41:13.

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Buumba tabufwambaani kumana