Skip to content

Skip to table of contents

Amutondezye Kuti Mulasyomeka Kuli Jehova

Amutondezye Kuti Mulasyomeka Kuli Jehova

“Jehova abe akati kandime anduwe alimwi aakati kalunyungu lwangu alunyungu lwako lyoonse mane kukabe kutamani.”—1 SAMUELE 20:42.

NYIMBO: 125, 62

1, 2. Ino nkaambo nzi cilongwe ca Jonatani a Davida ncocili cikozyanyo cibotu kapati cakusyomeka?

JONATANI weelede kuti wakagambwa naakabona Davida iwakacili muniini mbwaakali sicamba. Davida wakajaya Goliati sintanze akuleta ‘mutwe wamu Filisiti’ kuli bausyi Jonatani, Mwami Saulo waku Israyeli. (1 Samuele 17:57) Jonatani tanaakali kudooneka kuti Leza wakali a Davida, alimwi kuzwa kuciindi eeco, Jonatani a Davida bakaba balongwe beni-beni. Bakasyomezyanya kuti bakali kuyoozumanana kusyomeka kuli umwi aumwi. (1 Samuele 18:1-3) Mubuumi bwakwe boonse, Jonatani wakali kusyomeka kuli Davida.

2 Jonatani wakazumanana kusyomeka kuli Davida nokuba kuti Jehova wakasalide Davida, kutali Jonatani, kuba mwami wa Israyeli uutobela. Alimwi ciindi Saulo naakali kusoleka kujaya Davida, Jonatani wakalibilika kujatikizya mulongwe wakwe. Wakalizyi kuti Davida wakali munkanda ku Horesi, aboobo Jonatani wakaunka kuyoomukulwaizya kuti azumanane kusyoma Jehova. Jonatani wakaambila Davida kuti: “Utayoowi, nkaambo Saulo taata takakujani pe; yebo uyooba mwami wa Israyeli mpoonya mebo ndiyooba wabili kulinduwe.”—1 Samuele 23:16, 17.

3. Ino ncinzi icakali kuyandika kapati kuli Jonatani kwiinda kusyomeka kuli Davida, alimwi ino tuzyiba buti oobo? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

3 Kanji-kanji, tulabayanda bantu basyomeka. Pele sena tulamuyanda Jonatani akaambo buyo kakuti wakali kusyomeka kuli Davida? Peepe, kusyomeka kuli Leza ncecintu cakali kuyandika kapati mubuumi bwa Jonatani. Mubwini, aaka nkakaambo kapati ncaakali kusyomeka kuli Davida alimwi tanaakajisi munyono kulinguwe, nokuba kuti Davida wakali kuyooba mwami muciindi canguwe. Alimwi buya Jonatani wakamugwasya Davida kusyoma Jehova. Baalumi aaba boonse bobilo bakazumanana kusyomeka kuli Jehova alimwi akuli umwi aumwi. Bakacibamba cisyomezyo ncobakabamba cakuti: “Jehova abe akati kandime anduwe alimwi aakati kalunyungu lwangu alunyungu lwako lyoonse mane kukabe kutamani.”—1 Samuele 20:42.

4. (a) Ino ncinzi cikonzya kutupa kukkomana ncobeni alimwi akukkutila? (b) Ino tulalanga-langa nzi mucibalo eeci?

4 Andiswe tweelede kusyomeka kubanamukwasyi, balongwe, bakwesu alimwi abacizyi mumbungano. (1 Batesalonika 2:10, 11) Pele ciyandika kapati kwiinda zyoonse, tweelede kusyomeka kuli Jehova. Ngonguwe wakatupa buumi! (Ciyubunuzyo 4:11) Ikuti katusyomeka kulinguwe, tunookkomene ncobeni alimwi akukkutila. Pele tulizyi kuti tweelede kusyomeka kuli Leza nokuba muziindi zikatazya. Mucibalo eeci, tulabandika cikozyanyo ca Jonatani mbocikonzya kutugwasya kuzumanana kusyomeka kuli Jehova munzila zyone: (1) ciindi notulimvwa kuti muntu uuli mubweendelezi teeleli kulemekwa, (2) ciindi notuyandika kusala muntu nkotweelede kusyomeka, (3) ciindi mukwesu uusololela naatatumvwisya naa naatatweendelezya kabotu, alimwi (4) ciindi nocitukatazya kapati kucita ncotwakasyomezya.

CIINDI NOTULIMVWA KUTI MUNTU UULI MUBWEENDELEZI TEELELI KULEMEKWA

5. Ino nkaambo nzi ncocakabayumina bana Israyeli kusyomeka kuli Leza ciindi Saulo naakali mwami?

5 Jonatani abantu bamu Israyeli bakali mubukkale bukatazya. Mwami Saulo, bausyi Jonatani, wakazanga, alimwi Jehova wakamukaka. (1 Samuele 15:17-23) Nokuba boobo, Leza wakazumizya Saulo kuti azumanane kulela kwamyaka minji. Aboobo cakabayumina bantu kusyomeka kuli Leza ciindi mwami iwakasalwa kukkala “acuuno cabwami ca Jehova” naakali kucita zintu zibi kapati.—1 Makani 29:23.

6. Ncinzi citondezya kuti Jonatani wakazumanana kusyomeka kuli Jehova?

6 Jonatani wakazumanana kusyomeka kuli Jehova. Amuyeeye ncaakacita Jonatani ciindi Saulo naakatalika kuzangila Leza. (1 Samuele 13:13, 14) Aciindi eeco, impi mpati yabana Filisiti yakaboola ankalaki izili 30,000 kuzyoolwana Israyeli. Saulo wakajisi buyo basikalumamba bali 600, alimwi walo a Jonatani balikke mbabakajisi zilwanyo. Pele Jonatani tanaakayoowa. Wakayeeya majwi amusinsimi Samuele aakuti: “Akaambo kazina lyakwe lipati, Jehova takabasiyi bantu bakwe.” (1 Samuele 12:22) Jonatani wakaambila sikalumamba umwi kuti: “Nkaambo kunyina cikonzya kulesya Jehova kuvwuna bantu kwiinda mukubelesya bantu banji naa basyoonto.” Aboobo walo asikalumamba ooyo bakalwana kabunga kabana Filisiti akujaya bantu bali 20. Jonatani wakajisi lusyomo muli Jehova, alimwi Jehova wakamulongezya. Jehova wakapa kuti kube muzuzumo wanyika, aboobo bana Filisiti bakayoowa. Mpoonya bakatalika kulwana akujayana mulicabo, aboobo bana Israyeli bakazunda munkondo.—1 Samuele 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14, 15, 20.

7. Ino Jonatani wakali kubabona buti bausyi?

7 Nokuba kuti Saulo wakazumanana kutamvwida Jehova, Jonatani wakazumanana kulemeka bausyi kufwumbwa ciindi nokwakali kuyandika kucita boobo. Mucikozyanyo, bakalwana antoomwe kukwabilila bantu ba Jehova.—1 Samuele 31:1, 2.

8, 9. Mbuti mbotusyomeka kuli Leza ciindi notulemeka baabo bali mubweendelezi?

8 Mbuli Jonatani, tulakonzya kusyomeka kuli Jehova kwiinda mukumvwida mfwulumende yamucisi oomo motukkala kufwumbwa ciindi nokuyandika kucita boobo. Jehova wabazumizya ‘beendelezi’ aaba kuti batweendelezye, alimwi uyanda kuti katubalemeka. (Amubale Baroma 13:1, 2.) Nkakaambo kaako ncotweelede kumupa bulemu muntu uuli mumfwulumende nokuba kuti tasyomeki alimwi tulimvwa kuti teeleli kulemekwa. Mubwini tweelede kubalemeka boonse aabo bapedwe nguzu a Jehova zyakweendelezya.—1 Bakolinto 11:3; Bahebrayo 13:17.

Nzila yomwe mbotukonzya kuzumanana kusyomeka kuli Jehova nkwiinda mukulemeka mulumi naa mukaintu nokuba kuti tabelekeli Jehova (Amubone muncali 9)

9 Ba Olga, mucizyi waku South America, bakatondezya kuti bakali kusyomeka kuli Jehova kwiinda mukulemeka balumi babo nokuba kuti tiibakali kubalanganya kabotu. [1] (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.) Zimwi ziindi bakali kukaka kubaambauzya naa bakali kubaambila zintu zibi akaambo kakuti bakali umwi wa Bakamboni ba Jehova. Alimwi bakali kubaambila kuti bakali kuyoobaleka akubabweza bana. Pele ba Olga kunyina ‘nobakapilusizya bubi.’ Bakasolekesya kuba mukaintu mubotu. Bakali kubajikila, kubawasyila zisani, alimwi akulanganya banamukwasyi babalumi babo. (Baroma 12:17) Alimwi ikuti kabacikonzya, bakali kuunka abalo kuyooswaya mukwasyi alimwi abalongwe babalumi babo. Mucikozyanyo, ciindi balumi babo nobakali kuyanda kuunka kudolopo limbi kumalila aabausyi, ba Olga bakalibambila zintu nzyobakali kuyandika mulweendo. Mpoonya buzuba bwakuzikka, malila naakali mucikombelo, ba Olga bakabalindila balumi babo anze. Nokwakainda myaka minji, balumi baba Olga bakatalika kubalanganya kabotu nkaambo bakali kubakkazyikila moyo akubatondezya bulemu ciindi coonse. Lino balakulwaizyigwa abalumi babo kuunka kumiswaangano alimwi balabatola. Zimwi ziindi abalo balajanika kumiswaangano antoomwe abakaintu babo.—1 Petro 3:1.

CIINDI NOTUYANDIKA KUSALA MUNTU NKOTWEELEDE KUSYOMEKA

10. Ino Jonatani wakazyiba buti muntu nkwaakeelede kusyomeka?

10 Ciindi Saulo naakaamba kuti wakali kuyanda kujaya Davida, Jonatani wakajana buyumuyumu bwakusala. Wakali kuyanda kusyomeka kuli bausyi, pele alimwi wakali kuyanda kusyomeka kuli Davida. Jonatani wakalizyi kuti Leza wakali aa Davida kutali Saulo, aboobo wakasala kusyomeka kuli Davida. Wakacenjezya Davida kuti ayube akwaambila Saulo ikaambo ncaakeelede kulekela Davida kuti azumanane kupona.—Amubale 1 Samuele 19:1-6.

11, 12. Ino luyando kuli Leza lutugwasya buti kusala kusyomeka kulinguwe?

11 Ba Alice, mucizyi uukkala ku Australia bakeelede kusala nkobakeelede kusyomeka. Ciindi nobakali kwiiya Bbaibbele, bakaambila mukwasyi wabo kujatikizya zintu nzyobakali kwiiya. Alimwi bakabaambila kuti tabanoosekeleli Kkilisimasi ambabo alimwi bakabapandulwida ikaambo ncobatanoocitili oobo. Kumatalikilo, bamumukwasyi wabo bakatyompwa, pele mukuya kwaciindi bamumukwasyi wabo bakanyema kapati akaambo kambabo. Bakalimvwa kuti ba Alice tiibakali kubabikkila maano bamukwasyi lino. Mpoonya banyina bakaamba kuti tiibakali kuyanda kubabona ba Alice alimwi. Ba Alice bakaamba kuti: “Cakandikopa akundicisa kapati nkaambo ndakali kuuyanda mukwasyi wangu. Nokuba boobo, ndakakanza kuti Jehova a Mwanaakwe beelede kuba mubusena bwakusaanguna mumoyo wangu, aboobo ndakabbapatizyigwa kumuswaangano wakatobela.”—Matayo 10:37.

12 Tatweelede kuzumizya kusyomeka kucintu cili coonse mbuli zisobano, cikolo, naa cisi kuba cintu ciyandika kapati mubuumi bwesu ikwiinda kusyomeka kuli Jehova. Mucikozyanyo, ba Henry bakali kuyandisya kusobana chess antoomwe abasicikolonyina alimwi bakali kuyanda kuti bazwidilile mucisobano eeci kwiiminina cikolo cabo. Pele akaambo kakuti bakali kusobana chess lyoonse mumujibelo amunsondo, bakanyina ciindi cinji cakuunka mubukambausi naa kumiswaangano. Ba Henry bakaamba kuti kusyomeka kucikolo cakazooba cintu ciyandika kapati kulimbabo kwiinda kusyomeka kuli Leza. Aboobo bakayeeya kuti baleke kusobana chess kucikolo.—Matayo 6:33.

13. Ino kusyomeka kuli Leza inga kwatugwasya buti ciindi notujisi mapenzi mumukwasyi?

13 Zimwi ziindi cilakonzya kukatazya kusyomeka kubanamukwasyi baindene-indene aciindi comwe. Mucikozyanyo, ba Ken bakaamba kuti: “Ndakali kuyanda kuti kandibaswaya bamaama bacembeede ciindi aciindi alimwi akuti kabakkala andiswe zimwi ziindi. Pele bakaintu bangu abamaama tiibakali kumvwana.” Bakazumanana kwaamba kuti: “Tiindakali kukonzya kukkomanisya umwi kakunyina umbi kunyema.” Ba Ken bakayeeya Bbaibbele ncolyaamba akubona kuti mubukkale buli boobu, bakeelede kukkomanisya bakaintu babo akusyomeka kulimbabo. Aboobo bakajana nzila iyakakkomanisya bakaintu babo. Mpoonya bakabapandulwida ikaambo ncobakeelede kuba alubomba kuli banyina. Abalo banyina bakabapandulwida ikaambo ncokabeelede kulemeka bakaintu babo.—Amubale Matalikilo 2:24; 1 Bakorinto 13:4, 5.

CIINDI MUKWESU NAATATUMVWISYA NAA NAATATWEENDELEZYA KABOTU

14. Ino muunzila nzi Saulo mwaatakamweendelezya kabotu Jonatani?

14 Tulakonzya kusyomeka alimwi kuli Jehova ikuti mukwesu uusololela taatweendelezya kabotu. Mwami Saulo wakasalwa a Leza, pele mwanaakwe wakulizyalila tanaakamulanganya kabotu. Tanaakakamvwisya kaambo Jonatani ncaakali kumuyandila Davida. Aboobo ciindi Jonatani naakasola kugwasya Davida, Saulo wakanyema kapati, alimwi wakasampaula mwanaakwe kumbele lyabantu banji. Pele nokuba boobo, Jonatani wakali kubalemeka bausyi. Aciindi ncoonya eeci, wakazumanana kusyomeka kuli Jehova alimwi akuli Davida, walo iwakasalidwe a Leza kuba mwami uutobela wa Israyeli.—1 Samuele 20:30-41.

15. Ikuti mukwesu taatweendelezya kabotu, ino tweelede kucita buti?

15 Mumbungano motuzulilwa mazuba aano, bakwesu basololela balasoleka kubeendelezya kabotu boonse. Pele bakwesu aaba tabalondokede. Akaambo kaceeci, zimwi ziindi inga tiibamvwisya ikaambo ncotwacitila cintu cimwi. (1 Samuele 1:13-17) Aboobo ikuti naa tiibatweendelezya kabotu naa tiibatumvwisya, atuzumanane kusyomeka kuli Jehova.

CIINDI NOCIKATAZYA KAPATI KUCITA NCOTWAKASYOMEZYA

16. Ino muubukkale buli buti motweelede kusyomeka kuli Leza kutali kuliyanda?

16 Saulo wakali kuyanda kuti Jonatani akabe mwami muciindi ca Davida. (1 Samuele 20:31) Pele Jonatani wakali kumuyanda Jehova alimwi wakali kusyomeka kulinguwe. Aboobo muciindi cakuliyanda, Jonatani wakaba mulongwe wa Davida akubamba cisyomezyo cakwe. Mubwini, muntu uuli woonse uumuyanda Jehova alimwi uusyomeka kulinguwe “tacinci mizeezo ikuti wasyomezya, nokuba kuti zintu tiizyamweendela kabotu.” (Intembauzyo 15:4) Akaambo kakuti tulasyomeka kuli Leza, tuyoocita nzyotwakasyomezya. Mucikozyanyo, ikuti twabamba cizuminano mumakwebo, tuyoocita nzyotwakazuminana, nokuba kuti nciyumu. Alimwi ikuti katujisi mapenzi mucikwati cesu, tuyootondezya luyando kuli Jehova kwiinda mukuzumanana kusyomeka kumulumi wesu naa kumukaintu wesu.—Amubale Malaki 2:13-16.

Ikuti naa twabamba cizuminano mumakwebo, tuyoocita mbubonya mbotwakazuminana nkaambo tulasyomeka kuli Leza (Amubone muncali 16)

17. Ino cibalo eeci camugwasya buti?

17 Tuyanda kuti katusyomeka kuli Leza nomuba mubukkale bukatazya, mbubwenya mbuli Jonatani. Aboobo atuzumanane kusyomeka kubakwesu abacizyi ciindi nobatutyompya. Ikuti twacita oobo, tuyoomukkomanisya Jehova, alimwi eeci ncecitupa kukkomana kapati. (Tusimpi 27:11) Tulasyoma kuti lyoonse unootucitila zintu zibotu akutulanganya kabotu. Mucibalo citobela, tuyoobona ncotukonzya kwiiya kubantu bamwi ibakali kupona muciindi ca Davida, ibakali kusyomeka alimwi abamwi ibatakali kusyomeka.

^ [1] (muncali 9) Mazina amwi acincwa.