Skip to content

Skip to table of contents

Muuya Wanu Wakulisungula Aumutembaule Jehova!

Muuya Wanu Wakulisungula Aumutembaule Jehova!

“Akaambo kakulisungula kwabantu, amutembaule Jehova!”—BAB. 5:2.

NYIMBO: 150, 10

1, 2. (a) Ino Elifazi a Bilidadi bakaamba nzi kujatikizya milimo njotubelekela Leza? (b) Ino Jehova wakatondezya buti mbwalimvwa kujatikizya makani aaya?

“SENA muntu ulakonzya kuba amulimo kuli Leza? Sena muntu mupampu ulakonzya kugwasya kulinguwe? Sena Singuzuzyoonse ulaamakani mukuti yebo uliluleme, alimwi sena walo ulagwasyigwa mukuti yebo ulasyomeka munzila yako?” (Job. 22:1-3) Sena kuli nomwakayeeyede kale bwiinguzi kumibuzyo mbuli bwayeeyi? Ciindi Elifazi muna Temani naakasaanguna kubuzya Jobu mibuzyo eeyi, cakutadooneka Elifazi wakali kuyeeya kuti bwiinguzi mbwakuti, peepe. Mweenzinyina wazina lya Bilidadi muna Sua, walo wakaamba kuti tacikonzyeki kubantu kukkomaninwa a Leza.—Amubale Jobu 25:4.

2 Basikuumbulizya bakubeja aaba bakaamba kuti ikusoleka kwesu kwakuti tumubelekele cakusyomeka Jehova takugwasyi naaceya pe, alimwi akuti tatujisi mpindu mbubwenya mbuli nkoonkolekwa yamasiku, mvwunyu naa namula. (Job. 4:19; 25:6) Ikuti twabalanga caatala-tala, ambweni inga twayeeya kuti ba Elifazi a Bilidadi bakatondezya muuya wakulicesya. (Job. 22:29) Kuti kamwiimvwi atala eeni aamulundu naa kusondela awindo yandeke, milimo yabantu tailibonyi kapati pe. Nokuba boobo, sena oobu mbombubo Jehova mbwakubona kusoleka kwesu ciindi nalanga anyika akubona milimo ya Bwami njotucita? Jehova wakatondezya mbwaabona makani aaya ciindi naakasinsa Elifazi, Bilidadi, alimwi a Zofari akaambo kakwaamba zyakubeja, pele wakamukkomanina Jobu akumwaamba kuti “mubelesi wangu.” (Job. 42:7, 8) Aboobo cakutadooneka, muntu ulakonzya “kuba amulimo kuli Leza.”

“INO NCINZI NCOMUPA WALO?”

3. Ncinzi Elihu ncaakaamba kujatikizya kusolekesya kwesu nkotucita kutegwa tumubelekele Jehova, alimwi ncinzi ncaakali kupandulula?

3 Jehova kunyina naakamululamika Elihu akaambo kakubuzya kuti: “Ikuti naa yebo uliluleme, ino ncinzi ncomupa walo [Leza]; ino ncinzi ncatambula kuzwa kulinduwe?” (Job. 35:7) Sena Elihu wakali kupandulula kuti kusolekesya kwesu nkotucita mumulimo wa Leza takugwasyi? Peepe. Ncaakali kwaamba ncakuti, Jehova taponeni aabukombi bwesu. Jehova tabulide cintu cili coonse pe. Kunyina ncotukonzya kucita icikonzya kumupa kuti aindile kuvwuba naa kuba anguzu. Muciindi caboobo, bubotu boonse mbotujisi, luzyibo ndotujisi naa nguzu nzyotujisi, twakapegwa buya kuli Leza alimwi ulabona mbotuzibelesya.

4. Ino milimo yesu yaluzyalo njotucitila bamwi, Jehova wiibona buti?

4 Jehova ubona milimo yaluyando bantu njobacitila babelesi bakwe kuti bacitila nguwe kumugama. Lugwalo lwa Tusimpi 19:17 lwaamba kuti: “Ooyo uufwida luzyalo muntu uupengede ukweletesya Jehova, eelyo walo uyoomupa bulumbu akaambo kazintu eezyo nzyacita.” Sena oolu lugwalo lwaamba kuti Jehova ulaibona milimo yoonse yaluzyalo iicitilwa bantu bapengede? Sena inga twaamba kuti Mulengi wabubumbo ulibona kuti ulaacikwelete kubantu balya maila, aabo ibacita milimo yaluzyalo alimwi akuti ubona milimo eeyo kuti ninkongole njayelede kupilusya kwiinda mukubakkomanina alimwi akubalongezya? Inzya, alimwi aaka kaambo kakasinizyigwa a Mwana wa Leza lwakwe kumugama.—Amubale Luka 14:13, 14.

5. Ino mibuzyo nzi njotutiilange-lange lino?

5 Jehova wakaambila musinsimi Isaya kuti amwiiminine kwiinda mukutondezya kuti Leza ulayanda kuti bantu basyomeka batole lubazu mukuzuzikizyigwa kwamakanze aakwe. (Is. 6:8-10) Isaya wakakuzumina kutamba ooko. Mazuba aano, bantu banji balautondezya muuya nguwenya ooyo kwiinda mukwaamba kuti “Ndime aano! Kondituma!” ciindi nobazumina milimo iikatazya kapati mumulimo wa Jehova. Pesi bamwi balakonzya kubuzya kuti: ‘Sena kusoleka kwangu kundigama kuli mbokugwasya? Mbwaanga muluse lwakwe Jehova wandizumizya kuti ndilisungule kugwasya, sena takonzyi kundipa lugwasyo luyandika kutegwa ndizuzikizye Jwi lyakwe kufwumbwa naa ndilyaabide kusikila aali mumulimo wakwe?’ Amubone zintu izyakacitika mumazuba aa Debora alimwi a Baraki mboziingula mibuzyo eeyi.

BAYOOWA KAPATI, PELE BAYUMIZYIGWA A LEZA

6. Ino nkwiindana nzi kwakaliko akati kabana Israyeli ibakali kukkala muminzi alimwi abasikalumamba ba Jabini?

6 Mwami muna Kanana Jabini “wakabapenzya” calunya bana Israyeli kwamyaka iili 20. Mane buya bantu ibakali kukkala muminzi bakali kuyoowa kweendeenda caantangalala. Caboola kumakani aankondo, tiibakalibambilide pe, bakanyina zilwanyo zyakulwanya alimwi azyakulikwabilizya, kakuli balo basinkondonyina bakajisi nkalaki zyankondo zili 900 izyakajisi zibulo zibosya zyabutale.—Bab. 4:1-3, 13; 5:6-8.

7, 8. (a) Ino malailile nzi aakusaanguna Jehova ngaakapa Baraki? (b) Ino bana Israyeli bakabazunda buti basikalumamba ba Jabin? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

7 Nokuba boobo, Jehova wakapa malailile aaya kwiinda mumusinsimi mukaintu Debora aakuti: “Koya utole baalumi bako ku Cilundu ca Tabori, ubweze abaalumi bali 10,000 kuzwa akati kabana ba Nafutali akuzwa akati kabana ba Zebuloni. Ndiyoomuletela Sisera, silutwe wampi yabasikalumamba ba Jabini antoomwe ankalaki zyakwe zyankondo alimwi amakamu aakwe kukalonga ka Kisoni, eelyo ndiyoomwaaba mumaanza aanu.”—Bab. 4:4-7.

8 Bantu boonse bakaambilwa kujatikizya makani aaya. Bantu ibakalisungula bakabungana a Cilundu ca Tabori. Cakufwambaana Baraki wakaatobela malailile aa Jehova. (Amubale Babetesi 4:14-16.) Ciindi nobakali kulwana ku Taanaki, cakutayeeyelwa kwakawa mvwula mpati iyakapa kuti kube mankandya. Baraki wakabatandaanya basikalumamba ba Sisera kusikila ku Haroseti—imusinzo uulampa makkilomita aali 24. Aciindi cimwi kali munzila, Sisera wakaisiya nkalaki yakwe iiyoosya kapati pele iyakabula mulimo aciindi eeci akuzuzila ku Zaananimu. Wakayuba mutente lya Jaeli, imukaintu wa Heberi muna Keni, alimwi Jaeli wakamutambula kabotu. Akaambo kakukatala kunkondo, wakoona. Lino Jaeli wakabweza ntaamu yabusicamba akumujaya Sisera. (Bab. 4:17-21) Sinkondonyina wabana Israyeli wakazundwa cakumaninina! *

MUUYA WIINDENE KUJATIKIZYA MULIMO WAKULISUNGULA

9. Ino ntwaambo nzi tuyungizyidwe itwaambwa kulugwalo lwa Babetesi 5:20, 21 kujatikizya nkondo iyakulwana Sisera?

9 Zyaandaano zya Babetesi 4 alimwi a 5 zyeelede kuyiigwa antoomwe, nkaambo caandaano acimwi cijisi twaambo itutajaniki mucaandaano cimwi. Mucikozyanyo, lugwalo lwa Babetesi 5:20, 21 lwaamba kuti: “Nyenyeezi zyakalwana kujulu; kazili munzila zyazyo zyakalwana Sisera. Kalonga ka Kisoni kakabatola.” Sena cibalo eeci caamba kujatikizya lugwasyo lwabangelo, naa caamba zyakuloka kwamabwe kuzwa kujulu? Cibalo eeci tacaambi zinji. Pele sena kuli cintu cimbi kunze lya Leza icikonzya kupa kuti mvwula mpati boobu iboole abusena oobu alimwi aciindi cigaminide, akutola nkalaki zyankondo izili 900? Kwaziindi zyotatwe, lugwalo lwa Babetesi 4:14, 15 lwaamba kuti Jehova ngowakapa kuti kube luzundo oolu. Kunyina naba omwe akati kabana Israyeli bali 10,000 ibakalisungula ooyo iwakali kukonzya kulidunda akaambo kakuzunda ooku.

10, 11. Ino “Merozi” cakali cinzi, alimwi nkaambo nzi ncaakasinganizyilwa?

10 Nokuba boobo, icigambya ncakuti, mukati kalwiimbo lwa Debora alimwi a Baraki ilwakutembaula Jehova akaambo kakuzunda munzila yamaleele, bakaimba kuti: “Mungelo wa Jehova wakati: ‘Amumusinganye Merozi, inzya, amusinganye bantu bakkala mulinguwe, nkaambo tiibakaboola kukugwasya Jehova, kukugwasya Jehova antoomwe abasinguzu bakwe.’”—Bab. 5:23.

11 Kulibonya kuti Merozi wakasinganizyigwa kapati cakuti nciyumu kuzyiba naa bwakali busena buli buti. Sena bwakali busena oobo bantu ibakali kukkala mumo mobakakaka kulisungula ciindi nobakatambwa kuti bacite boobo? Ikuti naa nzila njaakabelesya Sisera yakali kwiinda mumunzi ooyu ciindi naakali kutija, sena bantu bamumo bakamulanga buyo muciindi cakumujata? Sena tiibakamvwa kuti Jehova wakali kuyanda basikulisungula munkondo eeyi? Bantu bali 10,000 kuzwa mucooko eeci bakalibungene kale kunkondo eeyi? Amweezyeezye buyo bantu baku Merozi kabamubwene sikalumamba ooyu mubyaabi kayaabutija alikke munzila kumwi kayoowede. Eeci cakeelede kuba coolwe citaliboteli cakusumpula makanze aa Jehova alimwi akukkomana azilongezyo zyakwe. Nokuba boobo, aciindi eeco ciyandika kapati nobakapegwa coolwe cakusala kucitila Jehova cimwi cintu, kunyina ncobakacita. Eelo kaka eeci ciliindene kapati antaamu yabusicamba njaakabweza Jaeli iyaambidwe mutupango tutobela!—Bab. 5:24-27.

12. Ino nkwiimpana nzi kuliko kujatikizya muuya bantu ngobakatondezya iwaambidwe kulugwalo lwa Babetesi 5:9, 10, alimwi mbuti eeci mboceelede kutujatikizya andiswe mazuba aano?

12 Kulugwalo lwa Babetesi 5:9, 10, tubona makani aambi aatondezya kwiimpana kuliko akati kamuuya ngobakatondezya aabo bakaunka a Baraki kunkondo alimwi awabaabo ibatakaunka anguwe. Debora alimwi a Baraki bakabalumbaizya “basikalumamba ba Israyeli, ibakalisungula kuunka antoomwe abantu.” Eelo kaka bakaliimpene kapati abaabo bakali ‘kutanta ambongolo zitubuluka,’ ibakali kulisumpula akubona kuti tabakonzyi kutola lubazu, alimwi abaabo ibakali ‘kukkala aminseme iidula,’ akaambo kakuyandisya kulikkomanisya! Mukwiimpana abaabo ibakali ‘kweenda munzila,’ balo ibakali kuyanda kupona buumi bubotu, aabo ibakaunka kunkondo a Baraki bakalilibambilide kulwana mumingenyu ya Tabori iyakajisi mabwe alimwi amuzibanda izyakali kukkalila maanzi zya Kisoni! Boonse aabo ibakali kuyandisya kulikondelezya bakakulwaizyigwa ‘kuyeeya makani aaya!’ Inzya, bakeelede kuzinzibala kuyeeya kujatikizya coolwe ncobakaindwa icakutola lubazu mukuzuzikizya makanze aa Jehova. Aboobo eeci ncencico ncobeelede kucita mazuba aano aabo ibawayawaya kubelekela Leza cakumaninina.

13. Ino mbuti muuya ngoyakatondezya misyobo ya Rubeni, Dani, alimwi a Aseri mbowiindene awooyo ngoyakatondezya misyobo ya Zebuloni a Nafutali?

13 Aabo ibakalisungula bakalibonena caantangalala Jehova mbwaakabutondezya bupati bwakwe. Bakali kukonzya kwaamba ncobakalibonena ameso ciindi nobakali kwaambila bamwi “milimo ya Jehova iiluleme.” (Bab. 5:11) Kulubazu lumwi, misyobo ya Rubeni, Dani, alimwi a Aseri ilaambwa kulugwalo lwa Babetesi 5:15-17 akaambo kakubikkila buyo maano kuzintu zyakumubili mbwaanga baambwa kuti bakajisi matanga, mato, alimwi azito muciindi cakubikkila maano kumulimo Jehova ngwaakali kuyanda kuti ucitwe. Mukwiimpana abaaba, Zebuloni a Nafutali “bakabikka maumi aabo muntenda” kutegwa bagwasye Debora a Baraki. (Bab. 5:18) Zikozyanyo eezyi izitondezya kwiindana mukutondezya muuya wakulisungula zijisi ziiyo ziyandika kapati kulindiswe.

“AMUTEMBAULE JEHOVA!”

14. Mbuti mbotutondezya kuti tulabugwasyilizya bweendelezi bwa Jehova mazuba aano?

14 Mazuba aano, tatwaambilwi kutola lubazu munkondo iini pe, pele tulijisi coolwe cakutondezya busicamba kwiinda mukukambauka cabusungu. Kuyandika basikulisungula banji mumbunga ya Jehova kwiinda mbocalibede lyoonse. Bakwesu, bacizyi alimwi abakubusi banji bali mukulyaaba mumilimo yaciindi coonse iindene-indene mbuli bupainya, kubelekela ku Beteli, basikulisungula kuyaka Maanda aa Bwami, alimwi abasikulisungula kumiswaangano yabbazu ayacooko. Alimwi amuyeeye baalu ibajisi mikuli minji mbuli kubeleka mu Kkomiti ya Hospital Liaison alimwi amububambe bwamiswaangano yacooko. Amusyome kuti Jehova ulalumba kapati kumuuya wanu wakulyaaba, alimwi takailubi milimo yanu.—Heb. 6:10.

Kamutanasala, amusaangune kuyeeya mukwasyi wanu alimwi ambungano mboikonzya kujatikizyigwa akusala ooko (Amubone muncali 15)

15. Mbuti mbotukonzya kuzyiba naa twacileka kubikkila maano kumulimo wa Jehova?

15 Toonse tweelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndilekela bamwi ikubeleka milimo minji? Sena ndibikkila kapati maano ikuyandaula zintu zyakumubili kwiinda kubelekela Jehova? Mbubwenya mbuli Baraki, Debora, Jaeli, alimwi abasikulisungula ibali 10,000, sena ndilijisi lusyomo alimwi abusicamba zyalo izikonzya kundigwasya kubelesya kufwumbwa zintu nzyondijisi kubelekela Jehova? Ikuti ndikanza kulongela kudolopo limbi naa kucisi cimbi kuti ndikaakujane mali manji alimwi akuyoopona buumi bubotu, sena ndilaapailila makani aaya akuyeeya mboukonzya kujatikizyigwa mukwasyi wangu alimwi ambungano?’ *

16. Nokuba kuti kunyina cintu Jehova ncabulide, ino ncinzi ncotukonzya kumupa?

16 Jehova ulatulemeka kwiinda mukutuzumizya kuti tutole lubazu mukusumpula bweendelezi bwakwe. Mbwaanga Diabolosi wakacenga bantu kuti batobele bweendelezi bwakwe bubyaabi, mulakonzya kugwasya bantu banji kuti babe kulubazu lwa Jehova kwiinda mukusumpula bweendelezi bwakwe. Lusyomo alimwi akusyomeka kwanu zyalo izimupa kuti mube amuuya wakulisungula zilamukkomanisya kapati Jehova. (Tus. 23:15, 16) Ubelesya kusyomeka kwanu kuti avwiile kusampaula kwa Saatani. (Tus. 27:11) Aboobo, kwiinda mukumvwida cakusyomeka, mubwini mupa Jehova cintu walo ncabona kuti cilayandika kapati, alimwi cintu eeci ulacikkomanina kapati.

17. Ino ncinzi lugwalo lwa Babetesi 5:31 ncolwaamba kujatikizya ziyoocitika kumbele?

17 Lino-lino nyika iyoozula bantu aabo ibasumpula buyo bweendelezi bwa Jehova bulikke. Eelo kaka tulacilangila ciindi eeco! Mbubwenya mbuli Debora alimwi a Baraki, tulaimba kuti: “Basinkondonyoko boonse bafwe mbubonya oobo, O Jehova, pele aabo bakuyanda babe mbuli zuba nolipasula mubulemu bwalyo.” (Bab. 5:31) Kulomba ooku kuyakwiingulwa ciindi Jehova aakunyonyoona bweende bwa Saatani oobu ibubyaabi! Yaakutalika nkondo ya Amagedoni, takukayandiki bantu basikulisungula kutegwa balwane basinkondonyina Leza. Eeci ciyakuba ciindi cakuti ‘tukaime nji akubona lufwutuko lwa Jehova.’ (2Mak. 20:17) Pele calino, tulijisi zyoolwe zinji zyakusumpula makanze aa Jehova cabusicamba alimwi cabusungu.

18. Ino muuya wanu wakulisungula ubajatikizya buti aabo ibagwasyigwa anguwo?

18 “Akaambo kakulisungula kwabantu, amutembaule Jehova!” Oobo mbombubo Debora a Baraki mbobakalutalika lwiimbo lwabo lwakuzunda kabatembaula, ikutali zilenge pe, pele ikutembaula Mupatikampatila. (Bab. 5:1, 2) Mbubwenya buyo amazuba aano, muuya wanu wakulisungula aubakulwaizye boonse aabo ibagwasyigwa anguwo kutegwa ‘batembaule Jehova!’

^ munc. 8 Makani aambi aakkomanisya aajatikizya cibalo eeci alajanika mucibalo cakuti “‘Ndakasika Kandili Nyina mu Israyeli’” mu Ngazi Yamulindizi yamu August 1, 2015.

^ munc. 15 Amubone cibalo cakuti “Kulibilika Kujatikizya Mali” mu Ngazi Yamulindizi yamu July 1, 2015.