Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 17

Jehova Uyoomugwasya Kulwana Mapenzi Aaboola Cakutayeeyela

Jehova Uyoomugwasya Kulwana Mapenzi Aaboola Cakutayeeyela

“Mapenzi aamululami manji, pele Jehova ulamuvwuna mulingawo oonse.”​—INT. 34:19.

LWIIMBO 44 Mupailo Wamuntu Uupengede

IZILI MUCIBALO a

1. Ino ncinzi ncotuzyi?

 MBOTULI bantu ba Jehova, tulizyi kuti ulatuyanda kapati alimwi uyanda kuti katupona buumi bukkomanisya. (Rom. 8:35-39) Alimwi tulizyi kuti njiisyo zyamu Bbaibbele zilagwasya lyoonse ikuti naa twazibelesya. (Is. 48:17, 18) Pele ino ncinzi ncotweelede kucita kuti naa twasikilwa mapenzi cakutayeeyela?

2. Mapenzi nzi ngotukonzya kujana, alimwi inga atupa kulibuzya mibuzyo nzi?

2 Babelesi ba Jehova boonse balijisi mapenzi. Mucikozyanyo, munamukwasyi ulakonzya kututyompya munzila imwi. Tulakonzya kuciswa bulwazi bukonzya kupa kuti twaalilwe kucita zinji mumulimo wa Jehova. Tulakonzya kuba amapenzi aboola akaambo kantenda zilicitikila. Naa kupenzyegwa akaambo kazintu nzyotusyoma. Ciindi notwacitikilwa mapenzi aali boobu, tulakonzya kutalika kulibuzya kuti: ‘Nkaambo nzi eeci ncocacitikila ndime? Sena kuli cibi ncondakacita? Sena Jehova tacindibikkili maano?’ Sena kuli nomwakalimvwide kale boobu? Kuti kacili boobo, mutatyompwi pe. Bunji bwababelesi ba Jehova basyomeka abalo mbobakali kulimvwa oobo.—Int. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Ncinzi ncotukonzya kwiiya ku Intembauzyo 34:19?

3 Amubale Intembauzyo 34:19. Amubone twaambo tobilo tuyandika kapati ituli mulugwalo oolu: (1) Bantu balulami balajana mapenzi. (2) Jehova ulatuvwuna kumapenzi. Pele ino utuvwuna buti? Nzila imwi, nkwiinda mukutugwasya kuzilanga kabotu zintu munyika iino. Nokuba kuti Jehova utusyomezya kuti tuyooba alukkomano kwiinda mukumubelekela, kunyina natusyomezya kuti tunoopona buumi bunyina mapenzi. (Is. 66:14) Aboobo utukulwaizya kubikkila maano kubuumi bwakumbele, ciindi notuyoopona buumi mbwayanda kuti katupona kukabe kutamani. (2Kor. 4:16-18) Pele calino, ulatugwasya kuzumanana kumubelekela buzuba abuzuba.—Malo. 3:22-24.

4. Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

4 Lino atulange-lange ncotukonzya kwiiya kuzikozyanyo zyabakombi ba Jehova basyomeka, bakaindi abamazuba aano. Kweelana ambotutiibone, zimwi ziindi tulakonzya kusikilwa mapenzi cakutayeeyela. Pele kuti naa twamusyoma Jehova, lyoonse unootugwasya. (Int. 55:22) Ciindi notulanga-langa zikozyanyo eezyi, amulibuzye kuti: ‘Ino nondakali ndime nondakacita buti mubukkale oobu? Ino zikozyanyo eezyi zindigwasya buti kuyumya lusyomo lwangu muli Jehova? Nziiyo nzi nzyondikonzya kubelesya mubuumi bwangu?’

KAINDI

Kwamyaka iili 20, Jehova wakamulongezya Jakobo ciindi naakali kubelekela Labani, acisyanyina silweeno (Amubone muncali 5)

5. Mapenzi nzi ngaakajana Jakobo akaambo ka Labani? (Amubone cifwanikiso cili aacivwumbyo.)

5 Babelesi ba Jehova bakaindi, bakali kusikilwa mapenzi ngobatakali kuyeeyela. Mucikozyanyo, amuyeeye kujatikizya Jakobo. Bausyi bakamulailila kuti akakwate mukaintu akati kabana basimbi ba Labani, walo iwakali wacibbululu alimwi mukombi Leza. Alimwi Jakobo wakasyomezyedwe kuti Jehova wakali kuyoomulongezya kapati. (Matl. 28:1-4) Aboobo Jakobo wakacita ncaakaambilwa. Wakanyamuka kuzwa ku Kanana akuunka kuŋanda ya Labani, walo iwakajisi bana basimbi bobilo, Leya alimwi a Rakele. Jakobo wakamuyanda kapati Rakele iwakali musyoonto, akuzumina kumubelekela Labani kwamyaka iili ciloba kutegwa amukwate. (Matl. 29:18) Pele zintu tiizyakeenda kweelana ambwaakali kuyeeyela Jakobo. Labani wakamwiinda kumaano akumupa kukwata Leya, mwanaakwe wakali mupati. Labani wakazumina kuti Jakobo inga wamukwata awalo Rakele kwainda nsondo yomwe, pele lilikke buyo kuti wamubelekela kwamyaka iimbi iili ciloba. (Matl. 29:25-27) Kuyungizya waawo, Labani tanaakali kusyomeka mumakwebo ngaakali kucita a Jakobo. Mubufwaafwi, Labani wakamucitila cabumpelenge Jakobo kwamyaka iili 20!—Matl. 31:41, 42.

6. Ino mapenzi nzi aambi Jakobo ngakeelede kuliyumya?

6 Kuli mapenzi aambi Jakobo ngaakeelede kuliyumya. Mucikozyanyo, wakajisi mukwasyi mupati, pele bana bakwe basankwa zimwi ziindi bakali kuzwangana. Mane buya bakasambala Josefa mwanookwabo mubuzike. Kumane bana ba Jakobo basankwa bobilo, Simeoni a Levi, bakaleta masampu kumukwasyi akuzina lya Jehova. Kuyungizya waawo, wakafwidwa mukaintu wakwe Rakele ngwaakali kuyandisya kapati ciindi naakali kutumbuka mwanaakwe wabili. Mpoonya akaambo kanzala mpati yakaba, Jakobo wakalongela ku Egepita kacembeede.—Matl. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti wakali kumukkomanina Jakobo?

7 Nokuba kuti wakajana mapenzi woonse aaya, Jakobo kunyina naakaleka kusyoma Jehova azisyomezyo zyakwe. Aboobo, awalo Jehova wakatondezya kuti wakali kumukkomanina. Mucikozyanyo, nokuba kuti Labani wakamucitila cabumpelenge, Jehova wakamulongezya Jakobo kwiinda mukumupa kuba alubono lunji. Alimwi amuciyeeyele buyo Jakobo mbwaakamulumba kapati Jehova ciindi naakabonana alimwi amwanaakwe Josefa, walo ngwaakali kuyeeyela kuti wakafwa kaindi! Cilongwe ciyumu ncaakajisi a Jehova cakamugwasya kuliyumya mumapenzi ngaakajisi. (Matl. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Mbubwenya buyo, kuti twazumanana kuba acilongwe ciyumu a Jehova, andiswe tulakonzya kuliyumya kumapenzi aaboola cakutayeeyela.

8. Ncinzi Mwami Davida ncaakali kuyanda kucita?

8 Mwami Davida kunyina naakali kukonzya kucita zintu zyoonse nzyaakali kuyanda mumulimo wa Jehova. Mucikozyanyo, wakali kuyanda kuyakila Leza tempele. Aboobo wakaambila musinsimi Natani kujatikizya makanze aakwe aaya. Natani wakamuvwiila kuti: “Kocita kufwumbwa cili mumoyo wako, nkaambo Leza mwini-mwini uli anduwe.” (1Mak. 17:1, 2) Inga tweezyeezya buyo majwi aaya mbwaakamukulwaizya Davida. Ambweni cakufwambaana wakatalika kulibambila mulimo ooyu mupati.

9. Ino Davida wakacita buti naakamvwa makani aatakkomanisyi?

9 Pele kalitanalampa, musinsimi wa Jehova wakaboola alimwi kuli Davida kumuletela makani aatakkomanisyi. “Masiku ngoonya aayo,” Jehova wakaambila Natani kuti Davida talinguwe wakali kuyooyaka tempele, muciindi caboobo mwanaakwe ngowakali kuyoocita oobo. (1Mak. 17:3, 4, 11, 12) Ino Davida wakacita buti naakamvwa makani aaya? Wakacinca makanze aakwe. Wakabikkila maano kuyandaula mali alimwi azintu nzyaakali kuyoobelesya mwanaakwe Solomoni mumulimo ooyu.—1Mak. 29:1-5

10. Ino Jehova wakamulongezya buti Davida?

10 Davida mbwaakaambilwa buyo kuti talinguwe wakali kuyooyaka tempele, Jehova wakapanga cizuminano anguwe. Wakasyomezya Davida kuti umwi wabaluzubo lwakwe wakali kuyoolela mane kukabe kutamani. (2Sam. 7:16) Amweezeezye buyo mbwayookkomana Davida munyika mpya, lya Bulelo bwa Myaka Iili 1,000 aakuzyiba kuti Mwami Jesu, ngumwi wabaluzubo lwakwe! Cibalo eeci cituyiisya kuti nokuba kuti inga tiitwakonzya kucita zyoonse nzyotuyanda mumulimo wa Jehova, ulakonzya kutulongezya munzila iimbi njotutayeeyeli.

11. Nokuba kuti Bwami tiibwakaboola aciindi ncobakali kuyeeyela, ino Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakalongezyegwa buti? (Milimo 6:7)

11 Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna abalo bakajana buyumuyumu mbobatakali kuyeeyela. Mucikozyanyo, bakaliyandide kuti Bwami bwa Leza buboole, pele tiibakazyi ciindi nobwakali kuyooboola. (Mil. 1:6, 7) Aboobo, ino bakacita buti? Bakazumanana kujata bubi mumulimo wakukambauka. Ciindi nobakali kukambauka mumasena aayindene-indene, bakalibonena Jehova mbwaakali kubagwasya.—Amubale Milimo 6:7.

12. Ncinzi Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ncobakacita nokwakali nzala?

12 Aciindi cimwi, ‘kwakaba nzala mpati munyika.’ (Mil. 11:28) Nzala eeyi yakabajatikizya abalo Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Amweezeezye buyo mbobakapenga akaambo kanzala mpati eeyi. Kweelede kuti bazyali bakali kulibilika kapati kujatikizya mbobakali kunoojana cakulya camikwasyi yabo. Ino mbuti bakubusi ibakali kuyanda kuyungizya mulimo wabo wakukambauka mbobakajatikizyigwa? Sena bakayeeya kuti balindile kusikila nzala imane? Tacikwe makani ambocakabede, Banakristo aaba bakacinca kweelana abukkale. Bakazumanana kukambauka munzila iili yoonse njobakali kukonzya, akwaabila basyominyina bamu Judaya izintu zyakumubili nzyobakajisi.—Mil. 11:29, 30.

13. Nzilongezyo nzi nzyobakajana Banakristo ciindi nokwakali nzala?

13 Nzilongezyo nzi nzyobakajana Banakristo ciindi nokwakali nzala? Aabo bakatambula zintu zyakumubili, bakalibonena Jehova mbwaakali kubagwasya. (Mt. 6:31-33) Kweelede kuti bakalimvwa kuyandwa kapati abakwesu abacizyi aabo ibakabagwasya. Mpoonya aabo ibakasanga naa kugwasyilizya munzila zimbi, bakajana lukkomano luboola akaambo kakupa. (Mil. 20:35) Jehova wakabalongezya boonse akaambo kakuti bakacinca kweelana abukkale.

14. Ncinzi cakacitikila Barnaba amwaapostolo Paulo, alimwi ncinzi cakazwa mpawo? (Milimo 14:21, 22)

14 Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna kanji-kanji bakali kupenzyegwa, zimwi ziindi ambweni ciindi nobatakali kuyeeyela. Amubone cakacitika ciindi Barnaba amwaapostolo Paulo nobakali kukambauka ku Lustro. Kumatalikilo, bantu bakabatambula camaanza obilo akuuswiilila mulumbe wabo. Pele basikukazya “bakoongelezya makamu aabantu,” alimwi bamwi akati kabantu mboonya aaba bakamupwaya mabwe Paulo akumusiya kabayeeya kuti wafwa. (Mil. 14:19) Nokuba boobo, Barnaba a Paulo bakazumanana kukambauka kumasena aambi. Ino ncinzi cakazwa mpawo? Bakagwasya “bantu banji kuba basikwiiya,” alimwi majwi aabo acikozyanyo cabo cakabayumya-yumya kapati basyominyina. (Amubale Milimo 14:21, 22.) Bantu banji bakagwasyigwa kapati akaambo kakuti Barnaba a Paulo, bakazumanana kukambauka nokuba kuti bakapenzyegwa cakutayeeyela. Aboobo, kufwumbwa buyo kuti twazumanana kucita mulimo Jehova ngwaatupa kucita, tuyoolongezyegwa citaambiki.

MAZUBA AANO

15. Ncinzi ncomwiiya kucikozyanyo camukwesu A. H. Macmillan?

15 Kautanasika mwaka wa 1914, kuli zintu zimwi bantu ba Jehova nzyobakali kulangila kuti zilacitika. Mucikozyanyo, amuyeeye kujatikizya mukwesu, A. H. Macmillan. Mbubonya mbuli Banakristo bambi bakuciindi eeco, mukwesu Macmillan wakali kulangila kuti kalitanalampa ulaunka kujulu. Mumakani ngaakapa mu September 1914, wakaamba kuti: “Ambweni aaya ngomakani aamamanino kupa kubuleya.” Pele mubwini aaya taakali makani aamamanino. Kumbele mukwesu Macmillan wakalemba kuti: “Kuboneka kuti tobamwi twakabinda kuyeeya kuti tulaunka kujulu mpoonya-mpoonya.” Wakayungizya kuti: “Ncotwakeelede buyo kucita nkujata bubi mumulimo wa Mwami.” Masimpe mukwesu Macmillan wakajisi bubi. Wakali musungu mumulimo wakukambauka. Wakajisi coolwe cakukulwaizya bakwesu banji ibakali muntolongo, akaambo kakukaka kunjila mulimo wabusikalumamba. Alimwi lyoonse wakali kujanika kumiswaangano yambungano noliba leelyo naakacembaala kapati. Ino mukwesu Macmillan wakagwasyigwa buti akaambo kakujata bubi mumulimo wa Jehova, ciindi naakali kulindila kutambula bulumbu bwakwe? Kalaafwaafwi kufwa mu 1966, wakalemba kuti: “Lusyomo lwangu kunyina nolwazungaana. Lucili luyumu mbubwenya mbuli kaindi.” Eelo kaka eeci ncikozyanyo cibotu ncotweelede kwiiya, kwaambisya kuti naa twali kuliyumya kumapenzi aamwi kwaciindi cilamfwu!—Heb. 13:7.

16. Mbukkale nzi bwatakali kuyeeyelwa mbwaakajana mukwesu Herbert Jennings amukaintu wakwe? (Jakobo 4:14)

16 Bunji bwabantu ba Jehova balaliyumya kumapenzi aaboola cakutayeeyela. Mucikozyanyo, mumakani aakwe akuluula, mukwesu  Herbert Jennings b wakaamba mbwaakakkomene walo amukaintu wakwe mumulimo wabo wabumisyinali ku Ghana. Pele mukuya kwaciindi wakajanwa abulwazi bwakabuko (mood disorder). Kazubulula majwi aali kulugwalo lwa Jakobo 4:14, mukwesu Jennings wakaamba bukkale bwakwe oobu bupya kuti ‘mbuumi bwajuunza mbotwatakali kulangila.’ (Amubale.) Wakalemba kuti: “Twakabuzumina bukkale oobu bupya, aboobo twakazwa ku Ghana akusiya balongwe besu banji mpoonya twakapiluka ku Canada kutegwa ndikasilikwe. Jehova wakamugwasya mukwesu Jennings amukaintu wakwe kuzumanana kumubelekela cakusyomeka, nokuba kuti bakali mubukkale oobu bukatazya.

17. Ino cikozyanyo camukwesu Jennings cakabagwasya buti bakwesu abacizyi?

17 Majwi ngaakaamba mukwesu Jennings mumakani aakwe aakuluula akabagwasya kapati bakwesu abacizyi banji. Mucikozyanyo, mucizyi umwi wakalemba kuti: “Ndakakulwaizyigwa kapati nondakabala cibalo eeci. . . . Kubona mukwesu Jennings mbwaakasiya mulimo wakwe kutegwa akasilikwe, cakandigwasya kubulanga munzila yeelede bukkale bwangu.” Mukwesu umwi wakalemba kuti: “Ndakali mwaalu mumbungano kwamyaka iili 10, pele ndakeelede kuleka mukuli ooyu akaambo kakuciswa bulwazi bwakunyongana mizeezo. Ndakatyompwa kapati cakuti ndakali kwaalilwa kubala zibalo zyamakani aakuluula. . . . Pele cikozyanyo camukwesu Jennings cakandikulwaizya kapati.” Eeci cituyiisya kuti ciindi notuliyumya mumapenzi aaboola cakutayeeyela, tulakonzya kubakulwaizya bamwi. Aboobo nokuba kuti twacitikilwa zintu nzyotwatali kuyeeyela, tulakonzya kuba cikozyanyo cibotu calusyomo alimwi akuliyumya.—1Pet. 5:9.

Kuti twamusyoma Jehova, mapenzi aboola cakutayeeyela alakonzya kupa kuti tube acilongwe ciyumu anguwe (Amubone muncali 18)

18. Ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo camukamufwu waku Nigeria kweelana ambotubwene mucifwanikiso?

18 Malwazi aacibukila mbuta mbuli bulwazi bwa COVID-19, bwakabajatikizya babelesi ba Jehova banji. Mucikozyanyo, mukamufwu umwi waku Nigeria cakamumanina cakulya alimwi amali. Buzuba bumwi mafwumofwumo, mwanaakwe musimbi wakamubuzya kuti naa balalya nzi batujika tulaisi twakasyeede. Mucizyi ooyu wakaambila mwanaakwe kuti, nokuba kuti kunyina mali naa cakulya ncobakacili kujisi, bakeelede kwiiya cikozyanyo camukamufwu waku Zarefati, bakeelede buyo kujika cakulya eeco ncobakajisi akusyoma Jehova cakumaninina. (1Bam. 17:8-16) Pele kabatanatalika akuyeeya nkobakali kunoocijana cakulya cabuzuba oobo syikati, bakatambula zyakulya kuzwa kubasyominyina. Zyakulya eezyo zyakali zinji cakuti zyakali kunootola nsondo ziinda kuli zyobilo. Mucizyi ooyu wakaamba kuti wakagambwa kapati kubona Jehova mbwaakali kuswiilila majwi ngakaambila mwanaakwe. Masimpe kuti twamusyoma Jehova, mapenzi aaboola cakutayeeyela alakonzya kupa kuti tube acilongwe ciyumu anguwe.—1Pet. 5:6, 7.

19. Ino ncinzi cakamucitikila mukwesu Aleksey Yershov?

19 Mumyaka misyoonto yainda, bakwesu abacizyi banji baliyumya kukupenzyegwa nkobatakali kuyeeyela. Mucikozyanyo, amubone cakacitikila mukwesu Aleksey Yershov uukkala ku Russia. Ciindi naakabbapatizyigwa mu 1994, bantu ba Jehova bakalijisi lwaanguluko mucisi eeci. Pele mumyaka yakatobela, bukkale bwakacinca. Mu 2020, ŋanda yamukwesu Yershov yakaseccegwa alimwi wakanyangwa zintu zinji. Mpoonya nokwakainda myezi iili mbwiibede, mfwulumende yakamupa mulandu. Ciinda kubija ncakuti, mulandu ooyu wakayeeme amavidiyo akalekkoodwa amuntu wakali kulicengeezya kwiiya Bbaibbele kwaciindi ciinda kumwaka. Eelo kaka muntu ooyu wakali mubi moyo!

20. Ino mukwesu Yershov waciyumya buti cilongwe cakwe a Jehova?

20 Sena kuli bubotu bwakazwa mpawo akaambo kaceeci cakamucitikila mukwesu Yershov? Inzya. Cilongwe cakwe a Jehova cayuma kapati. Wakaamba kuti: “Mebo abakaintu bangu tulapaila antoomwe lyoonse, ndilizyi kuti nondatakacikonzya kuliyumya mubukkale oobu ikuti nondatakagwasyigwa a Jehova.” Wakayungizya kuti: “Kuba aciiyo cangu ndemwini kwandigwasya kulwana kutyompwa. Ndilazinzibala kuyeeya zikozyanyo zyakaindi zyababelesi ba Jehova basyomeka. Kuli zibalo zinji mu Bbaibbele zitondezya mbociyandika kapati kubatama akusyoma Jehova.”

21. Ncinzi ncotwaiya mucibalo eeci?

21 Ncinzi ncotwaiya mucibalo eeci? Buumi mubweende bwazintu obuno bulakonzya kucinca cakutayeeyela, nkaambo bakati kabuca uleta tunji. Nokuba boobo, Jehova ulabagwasya babelesi bakwe lyoonse kufwumbwa buyo kuti bamusyoma. Lugwalo aayeeme cibalo eeci lwaamba kuti, “mapenzi aamululami manji, pele Jehova ulamuvwuna mulingawo oonse.” (Int. 34:19) Aboobo atuzumanane kubikkila maano kunguzu nzyajisi Jehova zyakufwutula, ikutali kumapenzi eesu. Mpoonya mbubwenya mbuli mwaapostolo Paulo tuyoocikonzya kwaamba kuti: “Muzintu zyoonse ndilijisi nguzu kwiinda muli yooyo uundipa nguzu.”—Flp. 4:13.

LWIIMBO 38 Uyoomuyumya

a Nokuba kuti tulakonzya kusikilwa mapenzi cakutayeeyela mubweende bwazintu obuno, tulakonzya kuba masimpe kuti Jehova unoobagwasya bakombi bakwe basyomeka. Ino Jehova wakabagwasya buti babelesi bakwe kaindi? Ino utugwasya buti mazuba aano? Kulanga-langa zikozyanyo zyakaindi alimwi azyamazuba aano, kulatugwasya kuba masimpe kuti, ikuti naa twamusyoma Jehova andiswe unootugwasya.