Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 33

‘Aabo Bakuswiilila’ Bayoofwutulwa

‘Aabo Bakuswiilila’ Bayoofwutulwa

“Lyoonse kolibamba omwini akubikkila maano kapati kukuyiisya kwako. Kakatila kuzintu eezyi, nkaambo kwiinda mukucita boobo uyoolifwutula omwini alimwi abaabo bakuswiilila.”—1TIM. 4:16.

LWIIMBO 67 “Kokambauka Jwi”

IZILI MUCIBALO *

1. Ncinzi toonse ncotulombozya kubanamukwasyi?

MUCIZYI wazina lya Pauline wakaamba kuti: “Kuzwa nondakaiya kasimpe, ndakali kuyanda kuti banamukwasyi boonse tukabe antoomwe mu Paradaiso. * Ndakali kuyandisya kapati kuti balumi bangu ba Wayne alimwi amwaneesu bandisangane mukubelekela Jehova.” Sena mulijisi banamukwasyi ibatanatalika kumubelekela Jehova? Mbubwenya mbuli mucizyi Pauline, kweelede kuti andinywe mulayanda kuti banamukwasyi bamusangane mukubelekela Jehova.

2. Mibuzyo nzi njotutiibandike mucibalo eeci?

2 Tatukonzyi kubasinikizya banamukwasyi kuzumina makani mabotu, pele tulakonzya kubakulwaizya kujalula mizeezo alimwi amyoyo yabo kumulumbe wamu Bbaibbele. (2Tim. 3:14, 15) Nkaambo nzi ncotweelede kubakambaukila banamukwasyi? Nkaambo nzi ncotweelede kutondezya lweetelelo? Ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tubagwasye banamukwasyi kumuyanda Jehova mbuli mbotumuyanda swebo? Alimwi ino basimbungano boonse inga batugwasya buti? Mibuzyo eeyi tulaibandika mucibalo eeci.

NKAAMBO NZI NCOTWEELEDE KUBAKAMBAUKILA BANAMUKWASYI?

3. Kweelana alugwalo lwa 2 Petro 3:9, nkaambo nzi ncotweelede kubakambaukila banamukwasyi?

3 Lino-lino, Jehova uyoobunyonyoona bweende bwazintu oobu. Balikke aabo ‘ibalibambilide kutambula buumi butamani’ mbabayoofwutuka. (Mil. 13:48) Tulabelesya ciindi cinji alimwi anguzu zyesu kukambaukila bantu mbotutazyi ibali mucilawo cesu, aboobo cileelela kuti inga twayanda kuti abalo banamukwasyi batusangane mukubelekela Jehova. Taateesu siluyando, Jehova, “tayandi kuti muntu uuli woonse anyonyoonwe, pele uyanda kuti boonse bakonzye kweempwa.”—Amubale 2 Petro 3:9.

4. Ncintu nzi citaluzi ncotukonzya kucita ciindi notukambaukila banamukwasyi?

4 Lyoonse tweelede kuyeeya kuti kuli nzila iiluzi alimwi aitaluzi yakukambauka mulumbe walufwutuko. Mucikozyanyo, inga katwaambaula calweetelelo ciindi notukambaukila muntu ngotutazyi, pele tulakonzya kwaambaula cakutainda mumbali ciindi notukambaukila banamukwasyi.

5. Ncinzi ncotweelede kuyeeya lyoonse katutanaambaula abanamukwasyi kujatikizya kasimpe?

5 Bunji bwesu tulimvwa bubi ciindi notuyeeya nzila njotwakabelesya kukambaukila banamukwasyi ciindi cakusaanguna alimwi tulimvwa kuti ambweni notwakabelesya nzila iimbi. Mwaapostolo Paulo wakapa Banakristo lulayo lwakuti: “Majwi aanu kaakondelezya lyoonse, aalweezyedwe kabotu amunyo kutegwa muzyibe mbomweelede kumwiingula muntu umwi aumwi.” (Kol. 4:5, 6) Cilayandika kuluyeeya lulayo oolu ciindi notubandika abanamukwasyi. Buyo-buyo, tulakonzya kubatyompya muciindi cakubagwasya.

NCINZI NCOTUKONZYA KUCITA KUTEGWA TUBAGWASYE BANAMUKWASYI?

Lweetelelo alimwi abukkale bwanu zilakonzya kupa bumboni (Amubone muncali 6-8) *

6-7. Amupe cikozyanyo icitondezya mbociyandika kutondezya lweetelelo kumuntu ngomukwetene limwi uutasyomi.

6 Atutondezye lweetelelo. Ba Pauline, ibaambwa kale bakati: “Kumatalikilo, ndakali kuyanda buyo kubandika zintu zyakumuuya abalumi bangu. Kunyina notwakali kubandika zintu zyabuzuba abuzuba.” Nokuba boobo, ba Wayne, tiibakajisi luzyibo lunji lwamu Bbaibbele alimwi tiibakali kucimvwisya ncobakali kwaamba ba Pauline. Ba Wayne bakali kubona kuti bakaintu babo babikkila buyo maano kubukombi bwabo. Bakali kulibilika kuti bakaintu babo bakanjila kabunga kabukombi ikatali kabotu alimwi bakali kuyungwa.

7 Ba Pauline balazumina kuti kwaciindi cili mbocibede ziindi zinji kumangolezya alimwi akumamanino aansondo bakali kujanika abakwesu alimwi abacizyi bakumuuya, nkokuti kumiswaangano, mumulimo wakukambauka alimwi akumaanda aabo. Ba Pauline bakaamba kuti: “Ziindi zimwi tiikwakali kujanika muntu aŋanda ciindi ba Wayne nobakali kusika, aboobo bakali kulendelelwa.” Cilalimvwisya kuti ba Wayne bakali kubayeeya bakaintu babo alimwi amwanaabo. Tiibakabazyi bantu mbobakali kujanika limwi alimwi kwakali kulibonya mbuli kuti balongwe babakaintu babo bapya bakali kuyandika kapati kuli ba Pauline kwiinda mbobakali kuyandika balo. Aboobo ba Wayne bakakonga ba Pauline kwiinda mukubaambila kuti balalekana. Sena inga mwayeeya nzila zimwi nzyobakali kukonzya kubelesya ba Pauline kutegwa batondezye lweetelelo?

8. Kweelana alugwalo lwa 1 Petro 3:1, 2, ncinzi banamukwasyi ncobabikkila maano kapati kujatikizya ndiswe?

8 Atube cikozyanyo cibotu. Kanji-kanji, banamukwasyi babikkila maano kapati kuzintu nzyotucita ikutali kuli zyeezyo nzyotwaamba. (Amubale 1 Petro 3:1, 2.) Mukuya kwaciindi, ba Pauline bakakabona kaambo aaka kuti nkamasimpe. Bakaamba kuti, “Ndakalizyi kuti ba Wayne balatuyanda alimwi akuti mubwini tiibakali kuyanda kuti tulekane. Pele ciindi nobakandikonga kuti balandileka, ndakabona kuti ndakeelede kutalika kucita zintu munzila njayanda Jehova. Muciindi cakubakambaukila lyoonse, ndakeelede kutondezya cikozyanyo cibotu kwiinda muzintu nzyondakali kucita.” Ba Pauline bakaleka kubasungilizya balumi babo kubandika zyamu Bbaibbele alimwi bakatalika kubandika zintu zyabuzuba abuzuba nzyobatakali kubandika. Ba Wayne bakabona kuti bakaintu babo bakaba basiluumuno alimwi bakabona kuti awalo mwanaabo wakatalika kulilemeka kabotu. (Tus. 31:18, 27, 28) Ciindi ba Wayne nobakabona mulumbe wamu Bbaibbele mbowakagwasya mukwasyi wabo, bakajalula mizeezo alimwi amoyo wabo kumulumbe wamu Jwi lya Leza.—1Kor. 7:12-14, 16.

9. Nkaambo nzi ncotweelede kuzumanana kusoleka kugwasya banamukwasyi?

9 Atuzumanane kusoleka kubagwasya. Jehova ncikozyanyo cibotu ncotweelede kutobela. “Cakwiinduluka-induluka,” ulabapa coolwe bantu cakuswiilila makani mabotu akuba abuumi butamani. (Jer. 44:4) Awalo mwaapostolo Paulo wakaambila Timoteyo kuzumanana kugwasya bamwi. Nkaambo nzi ncaakamwaambila boobo? Nkaambo kakuti kwiinda mukucita boobo, wakali kuyoolifwutula mwini alimwi abaabo ibakali kumuswiilila. (1Tim. 4:16) Tulabayanda banamukwasyi, aboobo tuyanda kuti bakazyibe kasimpe ikali mu Jwi lya Leza. Mukuya kwaciindi, nzyobakali kwaamba alimwi akucita ba Pauline zyakabagwasya bamukwasyi wabo. Lino balikkomene kubelekela Jehova antoomwe abalumi babo. Boonse mbapainiya alimwi ba Wayne mbaalu.

10. Nkaambo nzi ncotweelede kukkazika moyo?

10 Atukkazike moyo. Ciindi notwakasala kumvwida Leza, twakacinca bukkale bwesu alimwi anzyotusyoma. Aboobo cilakonzya kubayumina banamukwasyi kukuzumina kucinca ooko. Kanji-kanji, cintu cakusaanguna ncobabona ncakuti tatucibasangani mukusekelela mapobwe aabukombi alimwi akuti tatucitoli lubazu mutwaambo twamapolitikisi. Kumatalikilo, banamukwasyi bamwi balakonzya kutunyemena. (Mt. 10:35, 36) Pele tatweelede kutyompwa akuleka kubagwasya. Ikuti twaleka kubagwasya kuzimvwisya nzyotusyoma, nkokuti munzila imwi, twababeteka kuti tabeeleli kutambula buumi butamani. Jehova tanaakatupa mulimo wakubeteka, wakapa Jesu mulimo ooyu. (Joh. 5:22) Kuti katukkazika moyo, mukuya kwaciindi banamukwasyi balakonzya kuuzumina mulumbe wesu.—Amubone kabbokesi kakuti “ Amubelesye Webbusaiti Yesu Kuyiisya.”

11-13. Ncinzi ncomwaiya kuli ba Alice kujatikizya mbobakabeendelezya bazyali babo?

11 Atukakatile kuzintu nzyotusyoma, pele atubelesye bupampu. (Tus. 15:2) Amubone cikozyanyo caba Alice. Bakaiya kujatikizya Jehova ciindi nobakali kukkala kubusena ibwakali kulamfwu abazyali babo, aabo ibatakali kusyoma muli Leza alimwi ibakajatikizyidwe kapati mumakani aamapolitikisi. Ba Alice bakabona kuti, cakutasowa ciindi, bakeelede kubaambila bazyali babo zintu zibotu nzyobakali kwiiya. Bakaamba kuti: “Ikuti kamusumpya-sumpya kubaambila banamukwasyi zintu zipya nzyomusyoma alimwi akucita, nkokuti ciyoobatyompya kapati baakuzyiba.” Ba Alice bakabalembela magwalo bazyali babo, ikubabuzya mbobakali kuyeeya kujatikizya njiisyo zyamu Bbaibbele eezyo nzyobakabona kuti zilakonzya kubakkomanisya, mbuli njiisyo zijatikizya luyando. (1Kor. 13:1-13) Bakabalumba bazyali babo akaambo kakubakomezya alimwi akubalanganya kabotu, mpoonya bakabatumina zipego. Ciindi ba Alice nobakali kubaswaya bazyali babo kuŋanda nkobakali kukkala, bakali kucita zyoonse nzyobakali kukonzya kutegwa babagwasye banyina kubeleka milimo yaaŋanda. Kumatalikilo, bazyali babo kunyina nobakakkomana ciindi ba Alice nobakabaambila kujatikizya zintu zipya nzyobakali kusyoma.

12 Ciindi ba Alice nobakajokela kubazyali babo, bakazumanana abubambe bwabo bwakubala Bbaibbele abuzuba. Ba Alice bakaamba kuti: “Eeci cakabagwasya bamaama kumvwisya mbolyakali kuyandika kapati Bbaibbele kulindime.” Aciindi nciconya, bausyi baba Alice bakayeeya kuti baiye cintu cimwi kujatikizya Bbaibbele kutegwa bamvwisye icakapa kuti mwanaabo acince. Kuyungizya waawo, bakali kuyanda kujana bulubizi mu Bbaibbele. Aboobo ba Alice bakati: “Ndakabapa Bbaibbele alimwi akubabikkila kagwalo mukati.” Ino ncinzi cakacitika? Muciindi cakujana bulubizi buli boonse, bausyi baba Alice bakakulwaizyigwa kapati azintu nzyobakabala mu Jwi lya Leza.

13 Tweelede kukakatila kuzintu nzyotusyoma, pele atubelesye bupampu, noliba leelyo notulwana masunko. (1Kor. 4:12b) Mucikozyanyo, ba Alice bakaliyumya ciindi nobakali kukazyigwa abanyina. Bakaamba kuti: “Ciindi nondakabbapatizyigwa, Bamaama bakandaamba kuti ndili ‘mwana mubyaabi.’” Ino ba Alice bakacita buti? Bakati: “Tiindakaleka kwaamba kujatikizya bukombi bwangu bupya. Cabulemu, ndakabapandulwida kuti ndakasala kuba Kamboni wa Jehova alimwi kunyina nondiya kucinca ncondakasala. Ndakasoleka kubakkazika moyo bamaama kwiinda mukubaambila kuti ndilabayanda kapati. Toonse twakalila, kumane ndakabajikila cakulya cibotu. Kuzwa ciindi eeco, bamaama bakatalika kubona kuti Bbaibbele lyakali kundipa kuba muntu uuli kabotu.”

14. Nkaambo nzi ncotuteelede kubazumizya banamukwasyi kucinca kusala kwesu kwakubelekela Jehova?

14 Cilakonzya kutola ciindi cilamfwu kubanamukwasyi kumvwisya mbociyandika kapati kulindiswe kubelekela Jehova. Mucikozyanyo, ciindi ba Alice nobakasala kuba bapainiya muciindi cakubikkila maano kulwiiyo lwaatala kweelana ambobakali kuyanda bazyali babo, banyina bakalila alimwi. Pele ba Alice bakakatila kukusala kwabo. Bakaamba kuti: “Ikuti wabazumizya banamukwasyi kucinca kusala kwako mumakani aamwi, nkokuti bayoosola alimwi kukucinca kusala kwako mumakani aambi. Pele ikuti wakakatila kukusala kwako, banamukwasyi bamwi balakonzya kukuswiilila.” Eeci ncecakacitika kuli ba Alice. Bazyali babo lino mbapainiya alimwi bausyi mbaalu.

MBUTI BASIMBUNGANO BOONSE MBOBAKONZYA KUGWASYA?

Mbuti basimbungano boonse mbobakonzya kugwasya banamukwasyi batasyomi? (Amubone muncali 15-16) *

15. Kweelana alugwalo lwa Matayo 5:14-16 alimwi a 1 Petro 2:12, mbuti ‘milimo mibotu’ yabamwi mboikonzya kubagwasya banamukwasyi?

15 Jehova ulabakwela bantu kulinguwe kwiinda mukubelesya ‘milimo mibotu’ yababelesi bakwe. (Amubale Matayo 5:14-16; 1 Petro 2:12.) Ikuti muntu ngomukwetene limwi tali Kamboni wa Jehova, sena kuli naakabonana kale abakombinyoko? Ba Pauline, ibaambwa kale, bakali kutamba bakwesu alimwi abacizyi kuŋanda yabo kutegwa balumi babo babazyibe. Ba Wayne balayeeya kujatikizya mukwesu umwi mbwaakabagwasya kuzyiba bwini mbobabede Bakamboni. Bakaamba kuti: “Mukwesu ooyo wakalomba buzuba bomwe bwakulyookezya kumulimo wakumubili kutegwa tuzootambe bbola antoomwe kuŋanda yangu. Aboobo ndakalyaambauzya mumoyo kuti, ‘Ani ulandibikkila maano!’”

16. Nkaambo nzi ncotweelede kubatamba banamukwasyi kumiswaangano?

16 Nzila imwi iinda kubota mbotukonzya kubagwasya banamukwasyi, nkwiinda mukubatamba kumiswaangano yesu yambungano. (1Kor. 14:24, 25) Muswaangano ngobakajanika ba Wayne ciindi cakusaanguna, wakali wa Ciibalusyo, nkaambo aciindi eeco bakalikotokede kale kumulimo alimwi pulogilamu tiiyakali kutola ciindi cilamfwu. Bakaamba kuti: “Kunyina nondakaamvwisya kabotu makani, pele cakandikkomanisya kapati, mbantu. Bakaboola kulindime akunditambula alimwi akundaanzya amooni wamumaanza. Ndakabona kuti bakacita oobo kuzwa ansi aamoyo.” Banabukwetene bamwi bakalitalikide kale kutondezya lweetelelo kuli ba Pauline kwiinda mukubagwasyilizya kulanganya mwaneesu kumiswaangano alimwi amumuunda. Aboobo kumbele, ciindi ba Wayne nobakali kuyanda kuzyiba zinji kujatikizya nzyobakali kusyoma ba Pauline, bakalomba balumi babaabo ibakali kugwasyilizya ba Pauline kuti batalike kubayiisya Bbaibbele.

17. Nkaambo nzi ncotuteelede kulipa mulandu, pele alimwi nkaambo nzi ncotuteelede kuleka kubagwasya banamukwasyi?

17 Tulombozya kuti banamukwasyi boonse bakatusangane mukubelekela Jehova. Pele nokuba kuti twasoleka kusikila mpotugolela kugwasya banamukwasyi kuti babe babelesi ba Leza, ambweni tabakonzyi kukatambula kasimpe. Ikuti naa mbocibede oobo, tatweelede kulipa mulandu akaambo kakusala kwabo. Kayi tatukonzyi kusinikizya muntu uuli woonse kutobela nzyotusyoma. Nokuba boobo, ikuti banamukwasyi babona lukkomano ndotujisi akaambo kakubelekela Jehova, cilakonzya kubapa kucinca. Katubapailila lyoonse. Atube bapampu ciindi notubandika ambabo. Atuzumanane kubagwasya! (Mil. 20:20) Atube alusyomo lwakuti Jehova uyookulongezya kusoleka kwesu. Ikuti banamukwasyi basala kutuswiilila, nkokuti bayoofwutuka!

LWIIMBO 57 Kukambaukila Bantu Boonse

^ munc. 5 Toonse tulayanda kuti banamukwasyi bamuzyibe Jehova, pele beelede kulisalila kumubelekela naa pe. Mucibalo eeci tulabona ncotukonzya kucita kutegwa kacibaubila kutuswiilila.

^ munc. 1 Mazina amwi acincwa. Mucibalo eeci, ibbala lyakuti “banamukwasyi” lyaamba banamukwasyi aabo ibatanatalika kumubelekela Jehova.

^ munc. 53 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mukwesu uucili mwana-mwana ugwasya bausyi ibatasyomi kubamba moota. Aciindi ceelede, wabatondezya vidiyo a jw.org®.

^ munc. 55 BUPANDULUZI BWAZIFWANIKISO: Mucizyi ulaswiilila cakubikkila maano ciindi mulumi wakwe uutasyomi naamba kujatikizya mbwaajisi bubi. Mpoonya, waunka kuyoolikondelezya amukwasyi.

^ munc. 57 BUPANDULUZI BWAZIFWANIKISO: Mucizyi watamba basimbungano kuŋanda yakwe. Babikkila maano kutegwa bamuzyibe mulumi wamucizyi ooyu. Mpoonya, mulumi ooyo wajanika ku Ciibalusyo antoomwe amukaintu wakwe.