Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 34

Mbuti Mbomukonzya ‘Kulabila’ Bubotu bwa Jehova?

Mbuti Mbomukonzya ‘Kulabila’ Bubotu bwa Jehova?

“Amulabile mubone kuti Jehova mubotu; ulikkomene muntu uuyubila mulinguwe.”—INT. 34:8.

LWIIMBO 117 Ibubotu

IZILI MUCIBALO *

1-2. Kweelana a Intembauzyo 34:8, mbuti mbotukonzya kwiiya bubotu bwa Jehova?

AMWEEZEEZYE kuti muntu wamupa cakulya cimwi ncomutanalide. Mulakonzya kucizyiba kwiinda mukucilanga-langa, kucinunkizya, kwiiya mbocijikwa, naa kubuzya bamwi kujatikizya mbobacibona. Nokuba boobo, nzila ilikke mbomukonzya kuzyiba naa inga mwacikkomanina, nkwiinda mukucilabila.

2 Tulakonzya kwiiya bubotu bwa Jehova kwiinda mukubala Bbaibbele, mabbuku aamba zyamu Bbaibbele alimwi akumvwa bamwi kabaamba kujatikizya zilongezyo nzyobajana kuzwa kuli Jehova. Pele tulakonzya kuzyiba Jehova mbwali mubotu lilikke buyo kuti swebo ‘twabulabila’ bubotu bwakwe. (Amubale Intembauzyo 34:8.) Lino atupe cikozyanyo mbotukonzya kucita boobo. Ambweni tuyanda kubelekela Jehova mumulimo waciindi coonse, pele kutegwa tusike ambaakani eeyi, tuyandika kuubya-ubya buumi bwesu. Alimwi ambweni twali kucibala cisyomezyo ca Jesu cakuti, kuti naa twabikka ziyandika zya Bwami mubusena bwakusaanguna, Jehova uyootupa zintu nzyotuyandika ncobeni, pele tatunacibona cisyomezyo eeci kacizuzikizyigwa kulindiswe. (Mt. 6:33) Pele akaambo kakuti tulacisyoma cisyomezyo ca Jesu eeci, tulasola kwaabelesya kabotu mali, kubambulula mulongo wesu alimwi akubeleka kusikila mpotugolela mubukambausi. Ciindi notucita boobo, tulaiya kuzwa kuzintu zitucitikila kuti Jehova ulatulanganya ncobeni. ‘Tulabulabila’ bubotu bwa Jehova cacigaminina.

3. Kweelana a Intembauzyo 16:1, 2, ino mbaani mbacitila zintu zibotu Jehova?

3 Jehova “mubotu kuli boonse,” nokuba kuli baabo ibatamuzyi. (Int. 145:9; Mt. 5:45) Pele ulabacitila zintu zinji zibotu kwaambisya aabo ibamuyanda alimwi akusolekesya kusikila mpobagolela kutegwa bamubelekele. (Amubale Intembauzyo 16:1, 2.) Amubone buyo nzila zimwi motugwasyigwa abubotu bwa Jehova.

4. Mbuti Jehova mbwatondezya bubotu bwakwe kuli baabo ibatalika buya kuba acilongwe anguwe?

4 Ciindi cili coonse notuzibelesya nzyotwiiya kuzwa kuli Jehova, tulabona mbwatugwasya. Ciindi nitwakatalika kwiiya kujatikizya nguwe akumuyanda, wakatugwasya kuti tucileke kuyeeya alimwi akucita zintu nzyatayandi. (Kol. 1:21) Alimwi ciindi nitwakalyaaba kuli Jehova akubbapatizyigwa, twakabubona bubotu bwakwe bunji ciindi naakatupa kuba amanjezeezya mabotu akutugwasya kuba acilongwe ciyumu anguwe.—1Pet. 3:21.

5. Mbuti mbotujana bubotu bwa Jehova mubukambausi?

5 Tulazumanana kubona bubotu bwa Jehova ciindi notukambauka. Sena muli ansoni? Bantu ba Jehova banji mbobabede oobo. Ambweni kamutanaba umwi wababelesi ba Jehova, tiimwakali kuyeeyela kuunka kuŋanda yamuntu ngomutazyi akutalika kumwaambila makani aamu Bbaibbele. Pele mazuba aano, ngomulimo buya ngomucita. Amana buya Jehova wamugwasya kutalika kuukkomanina mulimo wakukambauka. Kuyungizya waawo, Jehova ulamugwasya munzila zinji. Ulamugwasya kukkazyika moyo ciindi nomwajana muntu uukazya. Ulamugwasya kuyeeya lugwalo lweelela ciindi nimwajana muntu uulibambilide kuswiilila. Alimwi ulamupa nguzu zyakuti muzumanane kukambauka nokuba kuti bantu mucilawo canu tabayandi kuswiilila.—Jer. 20:7-9.

6. Mbuti lwiiyo ndwatupa Jehova mboluli citondezyo cabubotu bwa Jehova?

6 Jehova alimwi watondezya bubotu bwakwe kwiinda mukutuyiisya mbotweelede kukambauka. (Joh. 6:45) Lyamiswaangano yesu yamukati kansondo, tulaswiilila kuzitondezyo zyakalibambilwa kabotu, alimwi inga tukulwaizyigwa kuzibelesya mubukambausi. Kumatalikilo, inga katuyoowa kubelesya nzila zipya, pele kuti naa twasola, tulakonzya kujana kuti eezyo nzila zipya nzyezibeleka kabotu mucilawo cesu. Kuyungizya waawo, inga tulakulwaizyigwa kumiswaangano yambungano alimwi ayacooko kubelesya nzila zyabukambausi nzyotutanabelesyede. Eeci acalo cilakonzya kutupa kulibilika, pele ciindi nitwasola kucita boobo, Jehova uyootulongezya. Lino atulange-lange zilongezyo zimwi nzyotujana ciindi notusola nzila zipya zyakubelekela Jehova kusikila mpotugolela, tacikwe makani abukkale bwesu. Mpoonya tulalanga-langa mbotukonzya kwaazuzikizya makanze aayo.

JEHOVA ULABALONGEZYA AABO BAMUSYOMA

7. Nzilongezyo nzi nzyotujana ciindi notusola kuyungizya mulimo wesu wakukambauka?

7 Tulaba acilongwe ciyumu a Jehova. Amubone cikozyanyo camwaalu wazina lya Samuel, * walo amukaintu wakwe ibabelekela ku Colombia. Aaba banabukwetene bakalikkomene kucita bupainiya mumbungano yabo, pele bakali kuyanda kuyungizya mulimo wabo kwiinda mukugwasyilizya mumbungano mwakabulide. Kutegwa baizuzikizye mbaakani eeyi, bakeelede kucileka kucita zintu zimwi nzyobakali kukkomanina. Mukwesu Samuel wakaamba kuti: “Twakabelesya lugwalo lwa Matayo 6:33 alimwi akucileka kuula zintu zimwi zitayandiki kapati. Pele cintu cakatuyumina kapati nkusiya ŋanda yesu. Yakayakidwe munzila njotwakali kuyanda, alimwi tiiyakali yaleenti pe.” Nobakalongela kumbungano mpya, bakali kuyandika buyo kubelesya mali masyoonto kwiinda kaindi. Mukwesu Samuel wakaamba kuti: “Twalibonena Jehova mbwatusololela alimwi ambwaingula mipailo yesu. Tulimvwa kuti Jehova ulikkomene amilimo yesu alimwi tulimvwa kuyandwa anguwe kwiinda kaindi.” Sena mulakonzya kuyungizya mulimo wanu munzila imwi? Kuti kacili boobo, mulakonzya kuba masimpe kuti muyooba acilongwe ciyumu a Jehova alimwi akuti uyoomulanganya.—Int. 18:25.

8. Ncinzi ncomwiiya kuzwa kumajwi aaba Ivan aba Viktoria?

8 Tulajana lukkomano mumulimo wesu. Amubone majwi aaba Ivan aba Viktoria, banabukwetene bapainiya ibabelekela ku Kyrgyzstan. Bakaubya-ubya buumi bwabo cakuti bakali kukonzya kugwasyilizya mumulimo uuli woonse, kubikkilizya amilimo yamayake. Ba Ivan bakaamba kuti: “Twakali kubeleka canguzu mumulimo uuli woonse ngotwakali kupegwa. Nokuba kuti twakali kukatala kumamanino aabuzuba, twakali kulimvwa kuba aluumuno alimwi akukkutila akaambo kakuzyiba kuti twakali kubelesya nguzu zyesu mumulimo wa Bwami. Kuyungizya waawo, twakali kukkomana akaambo kakuti twakapanga balongwe banji alimwi azyakuluula zikkomanisya.”—Mk. 10:29, 30.

9. Ncinzi ncaakacita mucizyi uujisi buyumu-yumu bumwi kutegwa ayungizye mulimo wakwe wakukambauka, alimwi ncinzi cakazwa mpawo?

9 Tulakonzya kujana lukkomano mumulimo wa Jehova nokuba kuti tujisi buyumu-yumu bumwi. Mucikozyanyo, ba Mirreh, ibacembeede bakkala ku West Africa ibakali dokota. Nibakacita litaya bakatalika bupainiya. Ba Mirreh bajisi bulwazi bwamafwuwa calo cipa kuti kabacikonzya biyo kubeleka woola lyomwe mumulimo wakuŋanda aŋanda. Pele balabeleka ciindi cinji mubukambausi bwakubuleya. Balijisi nyendo zyakupilukila alimwi aziiyo zya Bbaibbele zinji, zyalo nzyobasololela kubelesya fooni. Nkaambo nzi ba Mirreh ncobakayanda kucita zinji mumulimo wa Jehova? Bakaamba kuti: “Kuzwa ansi amoyo wangu ndilamuyanda kapati Jehova alimwi a Kristo Jesu. Alimwi ndilapaila lyoonse kuti Jehova andigwasye kucita zinji mumulimo wakwe.”—Mt. 22:36, 37.

10. Kweelana amajwi aali mulugwalo lwa 1 Petro 5:10, ncinzi bantu balyaaba kubelekela Jehova ncobajana?

10 Tulatambula lwiiyo luyungizyidwe kuzwa kuli Jehova. Mukwesu Kenny, imupainiya uubelekela ku Mauritius, wakazyiba kuti aaka kaambo nkamasimpe. Ciindi naakaiya kasimpe wakazwa kuyunivesiti, wakabbapatizyigwa akunjila mumulimo waciindi coonse. Wakaamba kuti, “Ndilasola kupona kweelana amajwi aamusinsimi Isaya, iwakati: ‘Ndime aano! Kondituma!’” (Is. 6:8) Ooyu mukwesu, wabaleka mumilimo yamayake iisiyene-siyene, alimwi akugwasyilizya mumulimo wakusandulula mabbuku aamba zyamu Bbaibbele aamumwaambo wakwe. Wakaamba kuti: “Ndakatambula lwiiyo ilwakandipa kuba aluzyibo ndondakali kuyandika kuzuzikizya mumilimo yangu.” Pele alimwi wakaiya zinji kunze buyo lyamulimo mboubelekwa. Ulayungizya kuti: “Ndakaiya kubona mumbazu mondilezya alimwi abube bukonzya kundigwasya kuba mubelesi wa Jehova mubotu.” (Amubale 1 Petro 5:10.) Ambweni andinywe mulakonzya kubambulula bukkale bwanu kutegwa Jehova amuyiisye munzila zinji.

Banabukwetene balakambauka kubusena kubulide basikumwaya ba Bwami; mucizyi uucili mwana-mwana ulagwasyilizya mulimo wakuyaka Ŋanda ya Bwami; banabukwetene bacembeede batola lubazu mubukambausi bwaafooni. Boonse bajana lukkomano mumulimo wabo (Amubone muncali 11)

11. Nkusolekesya kuli buti nkobakacita bacizyi baku South Korea kutegwa bakambauke, alimwi ncinzi cakazwa mpawo? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo)

11 Nobaba Bakamboni bacibwene balakonzya kugwasyigwa alwiiyo lupegwa ciindi nokuli nzila zipya zyakukambauka. Ciindi cabulwazi bwa COVID-19, baalu bamumbungano imwi ku South Korea bakalemba kuti: “Bamwi ibakali kuyeeya kuti inga tiibacikonzya kutola lubazu mumulimo wakukambauka akaambo kukuciswa-ciswa, lino balakambauka kubelesya mibandi yaavidiyo. Bacizyi bamwi botatwe ibajisi myaka yakuma 80, bakaiya kubelesya kkompyuta alimwi akucikonzya kutola lubazu mubukambausi.” (Int. 92:14, 15) Sena mulayanda kuyungizya mulimo wanu alimwi akulabila bubotu bwa Jehova munzila zinji? Amulange-lange nzila nzyomukonzya kubweza kutegwa mwiizuzikizye mbaakani eeyi.

MBOMUKONZYA KULYAABA

12. Ino Jehova ubasyomezya nzi aabo bamusyoma?

12 Amwiiye kusyoma Jehova. Usyomezya kuti uyootulongezya kuti twamusyoma alimwi akumubelekela kusikila mpotugolela. (Malk. 3:10) Mucizyi Fabiola uukkala ku Colombia wakalibonena Jehova mbwaakazuzikizya cisyomezyo cakwe. Wakali kuyanda kucita bupainiya mbwaakamanina buyo kubbapatizyigwa. Pele wakeelede kuzumanana kubeleka kutegwa kagwasya mukwasyi wakwe. Aboobo nicakasika ciindi cakucita litaya, wakapaila calusinizyo kuti Jehova amugwasye. Wakaamba kuti: “Kanji-kanji cilatola ciindi kutegwa mali aalitaya azwe, pele mebo ndakatalika kutambula mali aangu nikwakainda buyo mwezi omwe kuzwa nindakalembela. Eelo kaka cakali mbuli kuti maleele! Myezi yobilo yakatobela ndakalembela bupainiya. Mucizyi ooyu lino ujisi myaka yakuma 70 alimwi wali kucita bupainiya lino kwamyaka iinda ku 20. Muciindi eeci, wagwasya bantu bali lusele kusika antaamu yakubbapatizyigwa. Wakaamba kuti: “Nokuba kuti zimwi ziindi inga ndilimvwa kubula nguzu, Jehova ulandigwasya lyoonse kuzumanana abupainiya.”

Mbuti Abrahamu a Sara, Jakobo, alimwi abapaizi ibakali kuzabuka Mulonga wa Jordano mbobakatondezya kuti basyoma Jehova? (Amubone muncali 13)

13-14. Zikozyanyo nzi zikonzya kutugwasya kuzumanana kusyoma Jehova alimwi akulyaaba?

13 Amugwasyigwe azikozyanyo zyabaabo ibakasyoma Jehova. Mu Bbaibbele muli zikozyanyo zinji zyabantu ibakabeleka canguzu mumulimo wa Jehova. Kuli zikozyanyo zinji zitondezya Jehova mbwaakabalongezya lilikke buyo nobakamana kutondezya kuti bakali kumusyoma. Mucikozyanyo, Jehova wakamulongezya Abrahamu naakamana kusiya munzi ookwabo “nokuba kuti tanaakazyi nkwaakali kuunka.” (Heb. 11:8) Jakobo wakatambula cilongezyo caalubazu lilikke buyo naakamana kutingana amungelo. (Matl. 32:24-30) Ciindi bana Israyeli nobakali afwaafwi kunjila mu Nyika Yakasyomezyedwe, lilikke buyo bapaizi nobakamana kunjila mumaanzi mu Mulonga wa Jordano aakali kukunka canguzu, ndendilyo bantu nobakacikonzya kuzabuka.—Jos. 3:14-16.

14 Mulakonzya kugwasyigwa kuzwa kuzikozyanyo zyababelesi ba Jehova bamazuba aano ibakamusyoma Jehova alimwi akulyaaba. Mucikozyanyo, mukwesu Payton amukaintu wakwe Diana, bakali kukkomana kubala makani aamba bakwesu abacizyi ibakayungizya mulimo wabo kuli Jehova, aabo ibaambidwe mumulongo wazibalo zyakuti, “Bakalyaaba Amoyo Woonse.” * Mukwesu Payton waamba kuti: “Ciindi nitwakali kubala kujatikizya zyakuluula zyabo, twakali kulimvwa mbuli kuti tweebelela muntu uulya cakulya cinona. Notwakazumanana kweebelela, andiswe twakaba aluyandisisyo ‘lwakulabila Jehova akubona kuti mubotu.’” Kumbele, ba Payton aba Diana bakalongela kubusena kubulide. Sena kuli nomwakazibala kale zibalo eezyi? Alimwi sena kuli nomwakeebelela kale mavidiyo aali a jw.org aakuti Witnessing in Isolated Territory—Australia ayakuti Witnessing in Isolated Territory—Ireland? Zibelesyo eezyi zilakonzya kumugwasya kubona nzila zikonzya kumugwasya kuyungizya mulimo wanu.

15. Mbuti kuyanzana abantu bali kabotu mbokukonzya kutugwasya?

15 Amusale balongwe bali kabotu. Ncuuba-uba kutalika kukkomanina cakulya cipya ikuti katuyanzana kapati abantu bacikkomanina cakulya eeco. Mbubwenya buyo, ikuti katuyanzana kapati abantu babikka Jehova mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo, andiswe tulakonzya kutalika kulanga-langa nzila mbotukonzya kuyungizya mulimo wesu kuli Leza. Ba Kent aba Veronica, banabukwetene, bakabona kuti eeci ncamasimpe. Ba Kent baamba kuti: “Balongwe besu alimwi abanamukwasyi bakali kutukulwaizya kusola nzila zipya zyamulimo. Twakazyiba kuti kuyanzana kapati abaabo babikka Bwami mubusena bwakusaanguna, kwakatupa busicamba bwakusola nzila zipya.” Lino ba Kent aba Veronica mbapainiya baalubazu ku Serbia.

16. Kweelana ambokutondezyedwe mulugwalo lwa Luka 12:16-21, nkaambo nzi ncotweelede kulyaaba?

16 Amulyaabe kubelekela Jehova. Tacaambi kuti tweelede kwaaba zintu zyoonse nzyotukkomanina kutegwa tumukkomanisye Jehova. (Muk. 5:19, 20) Nokuba boobo, kuti twasala kutacita zintu zinji mumulimo wa Jehova akaambo kakuti tatuyandi kuleka zintu zimwi nzyotukkomanina, tulakonzya kulubizya mbweena bwakacita mwaalumi wamucikozyanyo ca Jesu iwakabeleka canguzu kutegwa ajane zintu zinji akuluba Leza. (Amubale Luka 12:16-21.) Mukwesu wazina lya Christian, uukala ku France wakaamba kuti: “Tiindakali kubeleka canguzu akujana ciindi cakubelekela Jehova alimwi amukwasyi wangu.” Aboobo mukwesu ooyu alimwi amukaintu wakwe lino mbapainiya. Pele kutegwa bazuzikizye mbaakani eeyi, bakeelede kuleka kubeleka. Kutegwa kabaligwasyilizya, bakatalika mulimo wakusalazya, alimwi bakaiya akukkutila azintu zisyoonto. Sena kulyaaba nkobakacita kwakagwasya? Ba Christian bakaamba kuti: “Lino tulabukkomanina bukambausi, cilatukkomanisya kubona bantu mbotuyiisya Bbaibbele alimwi anyendo zyakupilukila nobaiya kujatikizya Jehova.”

17. Ncinzi cakagwasya mucizyi kusola nzila zipya mubukambausi?

17 Amulibambile kusola nzila zipya. (Mil. 17:16, 17; 20:20, 21) Ba Shirley, imupainiya uukkala ku United States, wakacinca nzila zyakukambauka ciindi cabulwazi bwa COVID-19. Kumatalikilo, wakali kuwaya-waya kukambauka kubelesya fooni. Kuzwa buyo naakatambula lwiiyo lyakuswaya kwamulangizi wabbazu, wakatalika kukambauka cakulomya kubelesya nzila eeyi yabukambausi. Wakaamba kuti: “Kumatalikilo, cakali kuyoosya, pele lino cilandikkomanisya. Tulakambaukila bantu banji kwiinda mbotwakali kucita mumulimo wakuŋanda aŋanda.”

18. Ncinzi cikonzya kutugwasya kuti cintu cimwi kacipa kuti cituyumine kuyungizya mulimo wesu?

18 Amulibikkile mbaakani akusola kwiizuzikizya. Ciindi notujana mapenzi, tulapaila kulomba lugwasyo alimwi akuyeeya ncotukonzya kucita. (Tus. 3:21) Ba Sonia, imupainiya uubelekela mukabunga kabelesya mwaambo waci Romany ku Europe, bakaamba kuti: “Ndilalemba mbaakani zyangu akapepa alimwi akukabikka mpondikonzya kukabona. Atebulu lyangu, kuli cifwanikiso citondezya nzila zyobilo mumabazu aaindene. Nondiyanda kusala cakucita, inga ndilalanga nzila zili acifwanikiso akuyeeya kujatikizya kusala kwangu naa kulandigwasya kuzuzikizya mbaakani zyangu naa pe.” Ba Sonia balasola kubulanga munzila yeelede buyumu-yumu mbobajana. Bakaamba kuti: “Kweelana ambondizibona zintu, bukkale buli boonse bupya, bulakonzya kuba mbuli bwaanda bundisinkila naa bbiliji likonzya kundigwasya kuzuzikizya makanze aangu.”

19. Makanze nzi ngotweelede kuba angawo?

19 Jehova ulatulongezya munzila zinji. Tulakonzya kutondezya kuti tulalumba kuzilongezyo eezyo kwiinda mukubeleka kusikila mpotugolela kutegwa atembaulwe. (Heb. 13:15) Eeci cibikkilizya kusola nzila zipya kutegwa tuyungizye mulimo wesu, calo cikonzya kupa kuti tujane zilongezyo zimbi. Buzuba bumwi abumwi, atusole kulanga nzila mbotukonzya ‘kulabila akubona kuti Jehova mubotu.’ Mpoonya tuyooba mbuli Jesu wakaamba kuti “Cakulya cangu nkucita kuyanda kwayooyo wakandituma alimwi akumanizya mulimo wakwe.”—Joh. 4:34.

LWIIMBO 80 “Amulabile Mubone Kuti Jehova Mubotu”

^ munc. 5 Jehova ngo Kasensa kabubotu. Ulabapa zintu zibotu bantu boonse, kubikkilizya abantu babyaabi. Pele ulainda kubacitila zintu zibotu babelesi bakwe basyomeka. Mucibalo eeci, tulalanga-langa Jehova mbwatondezya bubotu bwakwe kubabelesi bakwe. Kumane, tulalanga-langa kujatikizya baabo ibayungizya mulimo wabo wakukambauka, mbobabubona bubotu bwa Jehova munzila zilibedelede.

^ munc. 7 Mazina aamwi acincwa.

^ munc. 14 Zibalo eezyi izyakali kumwaigwa mu Ngazi Yamulindizi, lino zijanika a jw.org. Amuunke a jw.org, aalembedwe kuti KUJATIKIZYA NDISWE > ZYAKULUULA ZYA BAKAMBONI BA JEHOVA > KUZUZIKIZYA MBAAKANI YAKUBELEKELA LEZA.