Kujatikizya makani aaya, banabukwetene Banakristo balakonzya kulanga-langa twaambo toonse tuyandika alimwi anjiisyo zyamu Bbaibbele. Mpoonya beelede kusala munzila iikonzya kupa kuti bazumanane kuba amanjezyeezya aali kabotu kuli Leza.

Musyule nokwakali buyo bantu bobilo (alimwi anoyakainda Zambangulwe, bali lusele), Jehova wakalailila kuti: “Amuzyalane muvwule.” (Matl. 1:28; 9:1) Bbaibbele kunyina nolyaamba kuti malailile aaya alabajatikizya Banakristo. Aboobo, cili kubanabukwetene bali boonse kubona naa baleelede kuzibelesya nzila zimbi zyakulesya kuzyala kutegwa batabi amukwasyi mupati naa kuzyiba ciindi nobeelede kuba abana. Ino nimbazu nzi nzyobeelede kubikkila maano nobalanga-langa makani aaya?

Banakristo beelede kubikkila maano kubona njiisyo zyamu Bbaibbele ncozyaamba kujatikizya nzila iili yoonse yakulesya kuzyala. Aboobo, Banakristo balakaka kugusya da kuba nzila yakulesya kuzyala. Kugusya da cakuliyandila kulakazyanya ancolyaamba Bbaibbele kujatikizya kulemeka buumi. Banakristo tabakonzyi kusala kujaya buumi bwalo mukuya kwaciindi ibuyakuzyalwa kuba muntu. (Kul. 20:13; 21:22, 23; Int. 139:16; Jer. 1:5) Ino mbuti kujatikizya kubelesya IUD?

Makani aaya akabandikwa mu Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi yamu May 15, 1979 (mapeeji 30-31). Ma IUD aakaliko ciindi eeco aakali acipulasitiki akali kubikkwa mucizyalilo kutegwa mukaintu atamiti. Cibalo cakaamba kuti tiicakazyibidwe kabotu mbwaakali kubeleka ma IUD aayo. Basyaazibwene banji bakaamba kuti mucizyalilo ma IUD akali kupa kuti bwaalumi butacikonzyi kusika kumaji amukaintu alimwi akupa kuti mwana atalike kupangwa. Ikuti bwaalumi tiibwaswaangana amaji, nkokuti buumi bupya tabukonzyi kutalika.

Nokuba boobo, bumboni bumwi bwakatondezya kuti zimwi ziindi bwaalumi bwakali  kusika kuji lyamukaintu akupa kuti mwana atalike kupangwa. Iji eelyo ilyatalika kuba mwana lilakonzya kalili aanze lyacizyalilo naa lilakonzya kuunka akuyoonjila mucizyalilo. Ikuti naa iji ilyatalika kuba mwana kalili aanze lyacizyalilo, ma IUD ikuti kaaliko alakonzya kulinyonganya kutegwa mwana atakomeneni mucizyalilo akupa kuti da eelyo litabi mbolyeelede kuba. Ikulesya buumi ibwatalika kale cilakonzya kuba mbuli kuti nkugusya da. Cibalo cakamanizya kwiinda mukwaamba kuti: “Munakristo mwini-mwini uyanda kubona naa uleelede kubelesya IUD weelede kutulanga-langa twaambo ootu cakulomya kweelana a Bbaibbele ncolyaamba kujatikizya kusetekana kwabuumi.”—Int. 36:9.

Sena kwali kuyaambele mumakani asayaansi naa busilisi kuzwa ciindi cibalo eeci nocakalembwa mu 1979?

Misyobo yobilo yama IUD yakaduma kapati. Kuzikusika mu 1988, musyobo omwe wama IUD uubikkilizya mukuba wakatalika kujanika mumasena manji aamu United States. Kuyungizya waawo, mu 2001 ma IUD aagusya homoni akatalika kusambalwa. Ino ncinzi ncotweelede kumvwisya kujatikizya mboibeleka misyobo yama IUD eeyi yobilo?

Mukuba: Mbubwenya mbokwaambwa kale, kuboneka kuti ma IUD apa kuti bwaalumi bukatazyigwe kusika kucizyalilo kutegwa buswaangane aji lyamukaintu. Kuyungizya kuli ceeci, ma IUD agusya mukuba, kulibonya kuti mukuba ooyu ulabunyonganya bwaalumi, ikupa kuti bwaalumi butazumanani kupona. * Kunze lyaboobo, ma IUD aajisi mukuba aambwa kuti apa kuti kube kucinca kumwi mukati kacizyalilo.

Homoni (Hormone): Kuli misyobo iindene-indene yama IUD aajisi homoni iikonzyeni ayaayo kanji-kanji aajanika mumapiilusi aapa kutamita. Ma IUD aaya alagusya homoni mucizyalilo. Kulibonya kuti ma IUD aaya apa kuti iji litapangwi mubamakaintu bamwi. Aboobo kuti kunyina iji lyapangwa, tacikonzyeki kuti bwaalumi buswaangane aji. Kujatikizya mbocicitika eeci, kwaambwa kuti homoni iili muma IUD aaya apa kuti kube kucinca kumwi mukati kacizyalilo. * Alimwi ipa kuti meenda aali kumanjililo acizyalilo aleme-leme, calo icipa kuti bwaalumi butacikonzyi kwiinda kuzwa kubukaintu kuya kucizyalilo. Eezyi zicitika nkuyungizya buyo kuli zyeezyo zicitika akaambo kama IUD.

Kweelana ambotwabona, kulibonya kuti misyobo yoonse yobilo yama IUD ipa kuti kube kucinca kumwi mukati kacizyalilo. Pele, ino mbuti kuti iji lyapangwa mpoonya akuswaangana abwaalumi? Ambweni ilakonzya kunjila mucizyalilo pele ilakonzya kwaalilwa kukkala kutegwa italike kukomena. Aciindi aawa eeci cilakonzya kupa kuti da lizwe. Nokuba boobo, kwaalilwa kuli boobu kwaambwa kuti takucitiki-citiki, nokuba kuti kulibonya kuti mbociba oobo zimwi ziindi nokubelesyegwa mapiilusi aalesya kumita.

Aboobo kunyina uukonzya kwaamba cakusinizya kuti ma IUD aabikkilizya mukuba alimwi amahomoni kunyina naakonzya kupa kuti bwaalumi busike kuji lyamukaintu. Nokuba boobo, bumboni bupegwa abasayaansi butondezya kuti akaambo kazintu zimwi zijatikizyidwe izyaambwa atala aawa, takali kanji-kanji mukaintu nakonzya kumita ikuti kabelesya ma IUD aaya.

Banakristo banabukwetene ibayanda kubelesya IUD inga baambauzyanya asyaazibwene mumakani aabusilisi kujatikizya ma IUD aajanika kubusena nkobakkala kubikkilizya abubotu alimwi antenda zikonzya kuba kumukaintu. Banabukwetene tabeelede kulangila naa kuzumizya muntu uumbi, naba musilisi buya ikuti abasalile ncobeelede kucita. (Rom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Ncakusala cabo beni. Beelede kusala mbuli banabukwetene ibayanda kukkomanisya Leza alimwi akubamba manjezyeezya aasalala kulinguwe.—Amweezyanisye 1 Timoteyo 1:18, 19; 2 Timoteyo 1:3.