Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 50

Jehova Ulapa Lwaanguluko

Jehova Ulapa Lwaanguluko

“Mweelede . . . kwaambilizya lwaanguluko kubantu boonse bamucisi.”​—LEV. 25:10.

LWIIMBO 22 Bwami Bulalela​—Abuboole!

IZILI MUCIBALO *

1-2. (a) Ino Mwaka Walwaanguluko ninzi? (Amubone kabbokesi kakuti “ Ino Mwaka Walwaanguluko Wakali Kwaamba nzi Kubana Israyeli?”) (b) Ino ncinzi Jesu ncaakaamba kulugwalo lwa Luka 4:16-18?

MASI aamwi, alijisi bubambe bulibedelede bwakusekelela ciindi mwami naa mwami mukaintu naakkwanya myaka iili 50 yabulelo. Kusekelela ooku kutola buzuba boonse, nsondo yoonse naa kwiinda waawo, pele kulamana kwainda ciindi, alimwi bantu balafwambaana kukuluba.

2 Lino tulabandika kujatikizya Mwaka Walwaanguluko mubotu kapati, iwiinda kubota kwiinda pobwe ilyakali kutola mwaka kalisekelelwa mu Israyeli yansiku lyoonse kwainda myaka iili 50. Mwaka Walwaanguluko ooyo wakaindi wakali kubapa lwaanguluko bana Israyeli. Nkaambo nzi ncotweelede kwiiya kujatikizya Mwaka Walwaanguluko ooyu mazuba aano? Nkaambo utuyeezya bubambe bukkomanisya kapati mbwatubambilide Jehova kumbele. Buyootuletela lwaanguluko lutamani, alimwi tulakonzya kugwasyigwa ambubo noliba lino. Jesu wakalwaamba lwaanguluko oolu ilukkomanisya kapati.—Amubale Luka 4:16-18.

Bantu mu Israyeli bakali kukkomana ciindi ca Mwaka Walwaanguluko, nkaambo aabo ibakali mubuzike bakali kupiluka kumikwasyi yabo alimwi akunyika yabo (Amubone muncali 3) *

3. Kweelana alugwalo lwa Levitiko 25:8-12, ino bana Israyeli bakali kugwasyigwa buti a Mwaka Walwaanguluko?

3 Tulakonzya kumvwisya ncaakali kupandulula Jesu ciindi naakaamba kujatikizya lwaanguluko ikuti twasaanguna kulanga-langa Mwaka Walwaanguluko Leza ngwaakabikkilide bantu bakwe bakaindi. Jehova wakaambila bana Israyeli kuti: “Mweelede kuusalazya mwaka wa 50 akwaambilizya lwaanguluko kubantu boonse bamucisi. Uyoomubeda Mwaka Walwaanguluko, umwi aumwi weelede kupiluka kulukono lwakwe akupiluka umwi aumwi kumukwasyi wakwe.” (Amubale Levitiko 25:8-12.) Mucibalo cainda, twakabandika kujatikizya bana Israyeli mbobakali kugwasyigwa ku Sabata yansondo ansondo. Pele ino bana Israyeli bakali kugwasyigwa buti a Mwaka Walwaanguluko? Mucikozyanyo, amweezeezye kuti muna Israyeli ujisi zikwelete zinji aboobo wayeeya kuti asambale nyika yakwe kutegwa abbadele zikwelete eezyo. Ciindi ca Mwaka Walwaanguluko, nyika eeyo yakeelede kupilusyigwa alimwi kulinguwe. Aboobo muntu ooyo wakali “kupiluka kulukono lwakwe,” alimwi kumbele bana bakwe bakali kukonzya kwiikona nyika eeyo. Ambweni muntu wakali kukonzya kuba acikwelete cipati cakuti mane buya wakali kukonzya kulisambala mubuzike naa kusambala mwanaakwe kutegwa abbadele cikwelete eeco. Ciindi ca Mwaka Walwaanguluko, muzike wakali “kupiluka kumukwasyi wakwe.” Aboobo kunyina iwakali kuba muzike katajisi bulangizi bwakupiluka kumukwasyi wakwe! Bubambe oobu bwakatondezya kuti Jehova wakali kubabikkila maano kapati bantu bakwe!

4-5. Nkaambo nzi ncociyandika kapati kulindiswe kwiiya kujatikizya Mwaka Walwaanguluko wabana Israyeli?

4 Ndugwasyo nzi lumbi ndobakali kujana bana Israyeli ku Mwaka Walwaanguluko? Jehova wakaamba kuti: “Takweelede kujanika mucete akati kanu pe, nkaambo ncobeni Jehova uyoomulongezya munyika eeyo Jehova Leza wanu njayoomupa kuti ibe lukono lwanu.” (Dt. 15:4) Eeci ciliindene kapati acicitika mazuba aano! Kanji-kanji bantu bavwubide bayaabwiindila buya kuvwuba, mpoonya bacete bayaabucetaalila limwi buya.

5 Mbotuli Banakristo, tatuli ansi aa Mulawo wa Musa. Eeci caamba kuti tatutobeli bubambe bwakaindi bwa Mwaka Walwaanguluko ibwakali kujatikizya kwaangununa bazike, kulekelela zikwelete alimwi akupilusya nyika yalukono. (Rom. 7:4; 10:4; Ef. 2:15) Nokuba boobo, cilayandika kapati kulindiswe kwiiya kujatikizya Mwaka Walwaanguluko. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti tulakonzya kuba alwaanguluko, oolo ilutuyeezya bubambe Jehova mbwaakabikkide kubana Israyeli.

JESU WAKAAMBILIZYA LWAANGULUKO

6. Ino ndwaanguluko nzi ndobayandika bantu?

6 Toonse tuyandika kwaangululwa akaambo kakuti tuli bazike, nkokuti bazike bacibi. Mbwaanga tuli basizibi, tulacembaala, tulaciswa alimwi akufwa. Ibanji balabubona bumboni oobu ciindi nobalilanga mugilazi naa ciindi nobaunka kuyoosilikwa kucibbadela. Kuyungizya waawo, tulatyompwa ciindi notucita cibi. Mwaapostolo Paulo wakaamba kuti wakali kuba ‘mwaange wamulawo wacibi ooyo iwakali mumubili wakwe.’ Alimwi wakaamba kuti: “Maawe ndemucaangu! Ino nguni utiindivwune kumubili ooyu uunditola kulufwu oolu?”—Rom. 7:23, 24.

7. Ncinzi ncaakasinsima Isaya kujatikizya lwaanguluko?

7 Cikkomanisya ncakuti Leza wakabikka bubambe bwakuti swebo tuvwunwe, naa kwaangununwa kucibi. Jesu nguupa kuti lwaanguluko oolu lukonzyeke. Kakucili myaka iinda ku 700 Jesu katanasika anyika, Isaya wakasinsima kujatikizya lwaanguluko lupati lwakumbele. Lwaanguluko lupati oolo lwakali kuyoozuzikizya zintu zinji kwiinda loolo ndobakali kuba andulo bana Israyeli ciindi ca Mwaka Walwaanguluko. Isaya wakalemba kuti: “Muuya wa Mwami Singuzuzyoonse Jehova ulaalindime, akaambo kakuti Jehova wakandinanika kuti ndaambile babombe myoyo makani mabotu. Wakandituma kuti ndaange zilonda zyabaabo batyompedwe mumoyo, kuti ndaambilizye lwaanguluko kubazike.” (Is. 61:1) Ino mbaani ibajatikizyidwe abusinsimi oobu?

8. Ino mbaani ibajatikizyidwe abusinsimi bwa Isaya ibwaamba lwaanguluko?

8 Businsimi oobu ibuyandika kapati ibujatikizya lwaanguluko bwakatalika kuzuzikizyigwa ciindi Jesu naakatalika mulimo wakwe. Ciindi naakaunka kucikombelo mumunzi okwabo ku Nazareta, Jesu wakabala businsimi bwa Isaya oobu kuba Juda ibakabungene mucikombelo oomo. Jesu wakali kulyaamba lwakwe mwini naakati: “Muuya wa Jehova ulaalindime, nkaambo wakandinanika kuti ndaambile bacete makani mabotu. Wakandituma kuti ndaambilizye kwaangununwa kubaange akupona kuboofwu, ikwaangununa badyaaminidwe, kukambauka mwaka mubotu wa Jehova.” (Lk. 4:16-19) Ino Jesu wakabuzuzikizya buti businsimi oobu?

IBAKASAANGUNA KWAANGUNUNWA

Jesu waambilizya lwaanguluko mucikombelo ku Nazareta (Amubone muncali 8-9)

9. Ndwaanguluko nzi ndobakali kulangila bantu banji muciindi ca Jesu?

9 Lwaanguluko ndwaakasinsima Isaya alimwi oolo Jesu ndwaakabala mucikombelo, lwakasaanguna kupegwa kubantu bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Tulakonzya kucisyoma eeci akaambo kakuti Jesu wakaambilizya kuti: “Sunu oolu lugwalo ndomwamvwa lwazuzikizyigwa.” (Lk. 4:21) Bantu banji ibakamvwa ncaakabala Jesu ambweni bakali kulangila kwaangununwa kubulelo bwabana Roma. Ambweni bakalimvwa mbuli mbobakalimvwa bamaalumi bobilo ibakaamba kuti: “Twakali kulangila kuti ooyu muntu ngonguwe ooyo iwakali kuyoofwutula Israyeli.” (Lk. 24:13, 21) Pele tulizyi kuti Jesu kunyina naakaambila basikumutobela kubukila bweendelezi bwabana Roma bwalunya. Muciindi caboobo, wakabaambila kupa “Kaisara zintu zya Kaisara.” (Mt. 22:21) Aboobo ino mbuti Jesu mbwaakaleta lwaanguluko aciindi eciya?

10. Ino Jesu wakaangununa bantu kuzwa kunzi?

10 Mwana wa Leza wakaboolela kugwasya bantu kuti babe alwaanguluko munzila zyobilo. Yakusaanguna, Jesu wakajalula nzila yalwaanguluko kunjiisyo zidyaaminina nzyobakali kuyiisya basololi babukombi. Ba Juda banji kuciindi eeco bakali mubuzike kutunsiyansiya alimwi akunjiisyo zyakubeja. (Mt. 5:31-37; 15:1-11) Aabo ibakali kulibona kuti bakali kupa busolozi bwakumuuya mubwini bakali boofwu. Kwiinda mukumukaka Mesiya alimwi amumuni wakumuuya ngwaakali kupa, bakazumanana kuba mumudima alimwi akuba basizibi. (Joh. 9:1, 14-16, 35-41) Kwiinda munjiisyo zyakwe zyakasimpe alimwi acikozyanyo cakwe cibotu, Jesu wakaambilizya lwaanguluko lwakumuuya kubantu babombe myoyo.—Mk. 1:22; 2:23–3:5.

11. Ninzila nzi yabili Jesu mwaakapa lwaanguluko?

11 Yabili, Jesu wakapa kuti cikonzyeke kubantu kwaangununwa kubuzike bwacibi ncobakakona. Kwiinda mucipaizyo ca Jesu, Leza wakali kukonzya kubalekelela zibi aabo ibatondezya lusyomo mucinunuzyo alimwi akutondezya lusyomo lwabo muzintu nzyobacita. (Heb. 10:12-18) Jesu wakaamba kuti: “Ikuti Mwana wamwaangununa, mulaangunuka ncobeni.” (Joh. 8:36) Lwaanguluko oolu lwakali lupati ikwiinda loolo ndobakali kuba aandulo bana Israyeli mu Mwaka Walwaanguluko! Mucikozyanyo, muntu iwakali kwaangununwa mu Mwaka Walwaanguluko wakali kukonzya kuba muzike alimwi, mukuya kwaciindi, wakali kukonzya kufwa kali muzike.

12. Ino mbaani ibakasaanguna kugwasyigwa kulwaanguluko ndwaakaambilizya Jesu?

12 Mubuzuba bwa Pentekoste 33 C.E., Jehova wakabananika amuuya uusalala baapostolo alimwi abamaalumi abamakaintu bamwi ibasyomeka. Bakaba bana bakwe kutegwa kumbele bakabusyigwe kubuumi bwakujulu akuyoolela antoomwe a Jesu. (Rom. 8:2, 15-17) Aaba mbambabo ibakasaanguna kugwasyigwa kulwaanguluko oolo Jesu ndwaakaambilizya mucikombelo caku Nazareta. Bamaalumi alimwi abamakaintu aaba tiibakacili bazike kunjiisyo zyakubeja alimwi akumicito yabasololi bacikombelo caba Juda iitali yamumagwalo. Leza alimwi wakababona kuti bakalaangulukide kucibi icakali kubasololela kulufwu. Mwaka Walwaanguluko wacikozyanyo iwakatalika ciindi basikutobela Kristo nobakananikwa mu 33 C.E. uyoomana kumamanino aa Myaka iili 1,000 ya Bulelo bwa Jesu. Nzintu nzi zibotu izicitika lino mane kusikila kumamanino aa Myaka iili 1,000 ya Bulelo bwa Jesu?

LWAANGULUKO KUMAMILIYONI AABANTU BAMBI

13-14. Kunze lya Banakristo bananike, mbaani abambi ibagwasyigwa kulwaanguluko ndwaakaambilizya Jesu?

13 Mazuba aano, mamiliyoni aabantu babombe myoyo ibazwa muzisi zyoonse ‘mbambelele zimbi.’ (Joh. 10:16) Tiibakasalwa a Leza kuyoolela antoomwe a Jesu kujulu. Muciindi caboobo, Bbaibbele lyaamba kuti bajisi bulangizi bwakuyoopona anyika kube kutamani. Sena oobu mbobulangizi mbomujisi?

14 Noliba lino mulagwasyigwa kale azintu zimwi zibotu nzyobacita bananike. Akaambo kakuti mulijisi lusyomo mucinunuzyo ca Jesu, mulakonzya kulomba kuti zibi zyanu zilekelelwe. Akaambo kaceeci, mulakonzya kukkomaninwa a Leza calo cipa kuti mube amanjezyeezya aasalala kulinguwe. (Ef. 1:7; Ciy. 7:14, 15) Kuyungizya waawo, amuyeeye buyo kujatikizya zilongezyo nzyomujisi lino akaambo kakwaangununwa kunjiisyo izitali zyamumagwalo. Jesu wakaamba kuti: “Muyoozyiba kasimpe, eelyo kasimpe kayoomwaangununa.” (Joh. 8:32) Eelo kaka cilakkomanisya kuba alwaanguluko luli boobu!

15. Ino ndwaanguluko nzi alimwi azilongezyo nzyotulangila kumbele?

15 Mulakonzya kulangila lwaanguluko lupati iluboola kumbele. Lino-lino, Jesu uyoobunyonyoona bukombi bwakubeja alimwi amfwulumende zibyaabi. Leza uyoobakwabilila ‘bankamu mpati yabantu’ aabo ibamubelekela, mpoonya uyoobapa zilongezyo munyika yaparadaiso. (Ciy. 7:9, 14) Bantu banji kapati bayoobusyigwa alimwi akuba acoolwe cakwaangununwa kuzintu zyoonse iziboola akaambo kacibi ca Adamu.—Mil. 24:15.

16. Ndwaanguluko nzi lutaliboteli ndobanoojisi bantu kumbele?

16 Mu Myaka iili 1,000 ya Bulelo, Jesu antoomwe abaabo mbayoolela limwi bayoogwasya bantu kutegwa bakalondoke kumubili alimwi akumuuya. Ciindi eeci cakubukulusyigwa alimwi akwaangununwa cinooli mbuli ciindi ca Mwaka Walwaanguluko mu Israyeli. Eeci caamba kuti bantu boonse ibamubelekela Jehova cakusyomeka bayoolondoka cakumaninina alimwi banoonyina cibi.

Munyika mpya, tuyookkomana kubeleka milimo mibotu alimwi iikatalusya (Amubone muncali 17)

17. Ino lugwalo lwa Isaya 65:21-23 lwaamba kuti ncinzi ciyoocitika kubantu ba Leza? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.)

17 Businsimi ibupandulula mbobunoobede buumi anyika bulajanika kulugwalo lwa Isaya 65:21-23. (Amubale.) Buumi oobu tabunooli bwakukkala buyo taandabale. Muciindi caboobo, Bbaibbele litondezya kuti bantu ba Leza kuciindi eeco banoocita milimo iikatalusya. Tulijisi lusyomo lwakuti yaakumana Myaka iili 1,000 ya Bulelo, “zilenge azyalo ziyakwaangununwa kubuzike bwakubola akuba alwaanguluko lwabulemu bwabana ba Leza.”—Rom. 8:21.

18. Nkaambo nzi ncotukonzya kuba alusyomo lwakuti tuyooba alukkomano kumbele?

18 Mbubwenya Jehova mbwaakabikkide bubambe bwakubeleka alimwi akulyookezya kubana Israyeli, mbociyooba akubantu bakwe mu Myaka iili 1,000 ya Bulelo bwa Kristo kumbele. Kunooli aciindi cakucita zintu zyakumuuya. Kukomba Leza nkokuletela bantu lukkomano mazuba aano, aboobo munyika mpya tuyoozumanana kumukomba Leza. Bantu boonse ibasyomeka banookkomene kapati mu Myaka iili 1,000 ya Bulelo bwa Kristo, nkaambo toonse tunoojisi mulimo uukatalusya alimwi toonse tunoobelekela Leza.

LWIIMBO 142 Ikujatisya Bulangizi Mbotujisi

^ munc. 5 Jehova wakabikka bubambe bulibedelede bwakuti bana Israyeli bansiku baangululwe. Bubambe oobo wakali Mwaka Walwaanguluko. Banakristo tabali ansi aa Mulawo wa Musa; nokuba boobo, tulagwasyigwa kapati a Mwaka Walwaanguluko ooyu. Mucibalo eeci, tulaiya kujatikizya Mwaka Walwaanguluko wabana Israyeli mboutuyeezya cintu cimwi Jehova ncaakatucitila alimwi ambotukonzya kugwasyigwa acintu eeco.

^ munc. 61 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Ciindi ca Mwaka Walwaanguluko, bamaalumi ibakali mubuzike bakali kwaangununwa akupiluka kumikwasyi yabo alimwi akunyika yabo.