Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 52

Amubagwasye Bamwi Kuliyumya Ziindi Zikatazya

Amubagwasye Bamwi Kuliyumya Ziindi Zikatazya

“Utawayiwayi kubacitila zibotu aabo mboyelede kucitila boobo ikuti naa kocikonzya kubagwasya.”​—TUS. 3:27.

LWIIMBO 103 Beembezi Nzipego Mubantu

IZILI MUCIBALO a

1. Mbuti Jehova kanji-kanji mbwayingula mipailo yababelesi bakwe?

 SENA mulizyi kuti Jehova ulakonzya kumubelesya kwiingula mupailo uuzwa ansi amoyo wamuntu umwi? Mulakonzya kugwasya kufwumbwa naa muli mwaalu, mukutausi, mupainiya waciindi coonse naa sikumwaya mumbungano. Mulakonzya kugwasya tacikwe makani muli mwana, mupati, muli mukwesu naa mucizyi. Ciindi muntu uumuyanda Jehova nalomba lugwasyo kulinguwe, kanji-kanji Leza wesu ubelesya baalu alimwi ababelesi basyomeka bamwi kutegwa ‘bamuumbulizye kapati’ muntu ooyo. (Kol. 4:11) Eelo kaka tulikkomene kapati kubelekela Jehova alimwi abakwesu munzila eeyi! Tulakonzya kubagwasya alimwi akubaumbulizya bakwesu ciindi nokwabbuka bulwazi, nokwacitika ntenda naa nokwaba kupenzyegwa.

AMUBAGWASYE BAMWI NOKWABBUKA BULWAZI

2. Ino nkaambo nzi ncocikonzya kukatazya kugwasya bamwi nokwabbuka bulwazi buyambukila?

2 Nokwabbuka bulwazi buyambukila cilakonzya kutukatazya kugwasya bamwi. Mucikozyanyo, inga katuyanda kubaswaya balongwe besu, pele kucita boobo kulakonzya kutubikka muntenda. Inga katuyanda kubatamba aabo ibajisi penzi lyamali kuti batusangane kucakulya, pele acalo eeci inga kacitakonzyeki. Inga katuyanda kubagwasya bamwi, pele eeco cilakonzya kutukatazya ikuti bamukwasyi wesu kabaciswa. Nokuba boobo, tuyanda kubagwasya bakwesu alimwi Jehova ulakkomana ciindi notubacitila kufwumbwa ncotukonzya. (Tus. 3:27; 19:17) Ino ncinzi ncotukonzya kucita?

3. Ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo cabaalu bamumbungano mwazulilwa mucizyi Desi? (Jeremiya 23:4)

3 Ncobakonzya kucita baalu. Ikuti kamuli mwaalu, amuzizyibe kabotu mbelele. (Amubale Jeremiya 23:4.) Imucizyi Desi, iwakazubululwa mucibalo cainda wakati, “Baalu mukabunga kangu kamulimo lyoonse bali kubeleka andime alimwi abamwi mumulimo alimwi akutusangana ciindi notucita zintu antoomwe.” b Kusolekesya kwabeembezi aabo kwakapa kuti cuube-ube kumugwasya mucizyi Desi nokwakabbuku bulwazi bwa COVID-19 alimwi wakafwidwa banamukwasyi bamwi kubulwazi oobu.

4. Nkaambo nzi baalu ncobakacikonzya kumugwasya mucizyi Desi, alimwi nciiyo nzi baalu ncobakonzya kwiiya?

4 Mucizyi Desi wakaamba kuti, “Mbwaanga ndakalibazyi kale baalu kuti mbalongwe, cakali cuuba-uba kulindime kubaambila mbondakali kulimvwa alimwi azintu nzyondakali kulibilika.” Ino ncinzi ncobakonzya kwiiya baalu? Amweembele baabo mbomulanganya kakutanacitika ntenda. Amube balongwe kulimbabo. Ikuti naa kwabbuka bulwazi bumwi buyambukila bukonzya kupa kuti mutacikonzyi kubaswaya, amubelesye nzila zimbi. Alimwi mucizyi Desi wakati: “Zimwi ziindi baalu banji bakali kunditumina fooni naa mameseji mubuzuba bomwe. Magwalo ngobakali kundibalila akandikulwaizya nokuba kuti ndakalituzyi tupango ooto.”

5. Mbuti baalu mbobakonzya kuzyiba nzyobayandika bakwesu abacizyi, alimwi mbuti mbobakonzya kubagwasya?

5 Nzila imwi mbomukonzya kuzyiba nzyobayandika bakwesu abacizyi nkwiinda mukubabuzya mibuzyo cabupampu kutegwa baambe zili mumoyo. (Tus. 20:5) Sena balijisi cakulya cinji, misamu alimwi azintu zimwi ziyandika? Sena bali muntenda yakusweekelwa mulimo naa buya ŋanda yabo? Sena inga bayandika kugwasyigwa mbobakonzya kulembela kumfwulumende kulomba lugwasyo? Mucizyi Desi wakapegwa lugwasyo lwakumubili kuzwa kubasyominyina. Pele icakamugwasya kapati kuliyumya mumasunko aayo nduyando baalu ndobakatondezya kulinguwe alimwi akukulwaizyigwa nkobakamupa kuzwa mu Bbaibbele. Mucizyi ooyu wakati: “Baalu bakapaila andime. Nokuba kuti tandiyeeyi majwi eeni ngobakaamba, ndilayeeya mbobakali kulimvwa. Yakali nzila Jehova njaakabelesya kundaambila kuti, ‘Toli olikke pe.’”—Is. 41:10, 13.

Mukwesu uusololela cibeela cimwi wakkomana kumvwa bwiinguzi bwabaabo ibajanika lyamuswaangano alimwi abwamukwesu uucisidwe iwatola lubazu kwiinda mukukwabana avidiyo (Amubone muncali 6)

6. Ino ncinzi banji mumbungano ncobakonzya kucita kutegwa bagwasye bamwi? (Amubone cifwanikiso.)

6 Ncobakonzya kucita bamwi. Cileelela kulangila kuti baalu beelede kubalanganya bakwesu abacizyi mumbungano. Pele Jehova ulatutamba toonse kubakulwaizya alimwi akubagwasya bamwi. (Gal. 6:10) Nokuba kuti twacita kantu kasyoonto buyo kugwasya muntu uucisidwe, ulakonzya kukulwaizyigwa kapati. Mwana ulakonzya kutuma kkaadi naa cakudulowiŋa kutegwa akulwaizye mukwesu. Mukubusi ulakonzya kugwasya kuula zintu naa zimwi buyo nzyayandika mucizyi. Ibamwi mumbungano balakonzya kujikila mulwazi cakulya alimwi akumutolela kuŋanda yakwe. Mubwini, ikuti naa bulwazi oobo kabuli koonse-koonse, boonse mumbungano bayandika kukulwaizyigwa. Ambweni tulakonzya kuwayawaya asyoonto yamana miswaangano kutegwa tubandike abakwesu abacizyi, cakaanzambwene naa kwiinda mukukwabana avidiyo. Kunze lyaboobo, baalu abalo bayandika kukulwaizyigwa. Bakamboni bamwi bali kutuma tugwalo twakulumba kubaalu, aabo kanji-kanji ibaba azintu zinji zyakucitila basyominyina nokwacitika ntenda mpati naa nokwabbuka bulwazi bumwi. Eelo kaka cilakkomanisya ciindi notucita lubazu lwesu kutegwa ‘tukulwaizyanye akuyakana umwi amweenzinyina’!—1Tes. 5:11.

AMUBAGWASYE BAMWI NOKWACITIKA NTENDA

7. Ncinzi cikonzya kukatazya nokwacitika ntenda?

7 Ntenda ilakonzya kucinca buumi bwamuntu mukulaba buyo kwaliso. Bamwi bantu balasweekelwa zintu zyabo, maanda aabo naa buya bayandwa babo. Zintu zibyaabi eezyi zilacitika akubakwesu abacizyi. Ino ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tubagwasye?

8. Ncinzi baalu alimwi abasilutwe bamikwasyi ncobakonzya kucita kaitanacitika ntenda?

8 Ncobakonzya kucita baalu. Nobaalu, amubagwasye basyominyoko kulibambila ntenda kaitanacitika. Amusinizye kuti boonse mumbungano balizyi ncobeelede kucita kutegwa bazumanane kulikwabilila alimwi akuti balakonzya kubatumina baalu nokwayandika. Mucizyi Margaret, iwakaambwa mucibalo cainda, wakati: “Baalu bakapa cibeela caziyandika mumbungano, ikutucenjezya kuti ntenda yakuvwutuka kwamulilo yakaciliko mucilawo cesu. Bakatwaambila kuti, ikuti naa beendelezi batulailila kuti tuzwe akusiya maanda naa ikuti bukkale bwabija, tweelede kuzwa cakufwambaana.” Aaya akali makani aaciindi ceelede akaambo kakuti nokwakainda buyo nsondo zyosanwe, kuvwutuka kwamulilo kwakatalika. Lyakukomba mumukwasyi, basilutwe bamikwasyi balakonzya kulanga-langa aumwi mumukwasyi ncakonzya kucita. Ikuti naa nywebo alimwi abana banu kamulibambilide, cakutadooneka muyoozumanana kubatama nokwacitika ntenda.

9. Mbuti baalu mbobakonzya kwiilanganya milimo yabo kaitanacitika ntenda alimwi anoyainda?

9 Ikuti kamuli mulangizi wakabunga, amusinizye kuti mulijisi manamba amafooni aaluzi amakkeyala abaabo boonse ibali mukabunga kanu kamulimo wamumuunda alimwi akucita boobu kaitanacitika ntenda. Amupange mulongo akusinizya lyoonse kuti uliluzi. Mpoonya nokwacitika ntenda, muyoocikonzya kukwabana asikumwaya umwi aumwi kutegwa muzyibe ncayandika. Aboobo cakutawayawaya amumwaambile sicuuno wakabunga kabaalu, ooyo cakufwambaana uyoobandika amulangizi wabbazu. Ciindi bakwesu aaba nobabelekela antoomwe, balakonzya kugwasya munzila iikonzyeka kapati. Noyakainda ntenda yamulilo, mulangizi wabbazu waba Margaret tanaakoona kwamawoola aali 36. Wakajisi bubi kusololela mulimo wabaalu ciindi nobakali kusoleka kukwabana alimwi akulanganya bakwesu abacizyi bali 450 ibakasiya maanda aabo. (2Kor. 11:27) Aboobo boonse ibakali kuyandika kwakukkala bakajaninwa.

10. Nkaambo nzi bweembezi ncouli mulimo mupati kubaalu? (Johane 21:15)

10 Baalu Banakristo balijisi mukuli wakukulwaizya bakwesu kuzwa mu Bbaibbele alimwi akugwasya baabo ibatyompedwe. (1Pet. 5:2) Nokwacitika ntenda, cakusaanguna baalu beelede kubona kuti mukwesu amucizyi umwi aumwi ulikwabilidwe, ulijisi cakulya, zyakusama alimwi abusena bwakoona. Pele kwamyezi minji noyainda ntenda, bakwesu bacinooyandika kukulwaizyigwa kuzwa mu Bbaibbele. (Amubale Johane 21:15.) Mukwesu Harold, uubeleka mu Kkomiti Yamutabi alimwi iwakabandika abakwesu abacizyi banji ibakacitikilwa ntenda wakati, “Citola ciindi kutegwa muntu apone. Buumi bwabo inga bwatalika kuba kabotu, pele balakonzya kuzumanana kubayeeya bayandwa babo ibakafwa, zintu ziyandisi nzyobakajisi naa bukkale ibwakali kukonzya kubikka buumi muntenda. Kuyeeya zintu eezyi kulakonzya kubapa kutalika kuusa alimwi. Eeci ncintu cilangilwa, takuli kubula lusyomo pe.”

11. Ino ndugwasyo nzi iluyandika kuzumanana kupegwa kumikwasyi?

11 Nobaalu, amulutobele lulayo ‘lwakulila abaabo ibalila.’ (Rom. 12:15) Baalu inga bayandika kubakkazyika moyo aabo ibakacitikilwa ntenda kwiinda mukubaambila kuti Jehova alimwi abakwesu abacizyi balabayanda. Baalu beelede kugwasya mikwasyi kuzumanana kucita zintu mbuli kupaila, kwiiya, kujanika kumiswaangano alimwi akukambauka. Kunze lyaboobo, baalu balakonzya kubakulwaizya bazyali kugwasya bana babo kubikkila maano kuzintu zitakonzyi kunyonyoonwa antenda iili yoonse. Nobazyali, amubayeezye bana banu kuti lyoonse Jehova unooli Mulongwe wabo akuti lyoonse unoobagwasya. Alimwi amubapandulwide kuti balakonzya kuzumanana kuba cibeela camukwasyi wabakwesu abacizyi nyika yoonse ibalibambilide kubagwasya.—1Pet. 2:17.

Sena mulakonzya kulisungula kugwasyilizya nokwacitika ntenda mucilawo canu? (Amubone muncali 12) e

12. Ncinzi bamwi ncobakonzya kucita kutegwa batole lubazu mumulimo wakugwasyilizya nokwacitika ntenda? (Amubone cifwanikiso.)

12 Ncobakonzya kucita bamwi. Ikuti kwacitika ntenda afwaafwi, amubabuzye baalu mbomukonzya kugwasya. Ambweni mulakonzya kubatamba kwaciindi cili mbocibede kuŋanda yanu aabo ibakasiya maanda aabo naa basikulisungula mumulimo wamayake. Mulakonzya kutola zyakulya azintu zimwi buyo kuli basikumwaya ibabulide. Ikuti naa ntenda yakacitikila kubusena ibuli kulamfwu ankomukkala, ncimwi buyo mulakonzya kugwasya. Mubuti? Kwiinda mukubapailila aabo ibajatikizyidwe. (2Kor. 1:8-11) Mulakonzya kutola lubazu mumulimo wakugwasyilizya nokwacitika ntenda kwiinda mukusanga kumulimo wanyika yoonse. (2Kor. 8:2-5) Ikuti kamuyanda kuunka kuyoogwasya kubusena kwakacitikila ntenda, amubabuzye baalu ncomukonzya kucita kutegwa mugwasye. Ikuti naa bamutamba kuyoocita boobo, cakutadooneka muyootambula lwiiyo kutegwa mukagwasye kapati.

AMUBAGWASYE BAKWESU KULIYUMYA KUKUPENZYEGWA

13. Ino mbuyumuyumu nzi bakwesu mbobajana mumasi mulimo wesu moulesyedwe?

13 Mumasi mulimo wesu moulesyedwe, kupenzyegwa kupa kuti buumi bukatazye kapati. Bakwesu mumasi aayo bacijisi mapenzi aamali, balaciswa alimwi akufwidwa bayandwa babo. Pele akaambo kakuti mulimo ulilesyedwe, baalu inga kabatacikonzyi kweendeenda naa kubandika cakwaanguluka abaabo ibayandika kukulwaizyigwa. Eeci ncicakacitika kumukwesu Andrei, iwakaambwa mucibalo cainda. Mucizyi umwi mukabunga kamulimo wamumuunda wakajisi penzi lyamali. Mpoonya wakajanika muntenda yamumugwagwa. Wakali kuyandika kwaandulwa ziindi zinji aboobo tanaakali kucikonzya kubeleka. Nokuba kuti mulimo wakalilesyedwe mpoonya kwakali abulwazi bwakabbuka, bakwesu bakasolekesya kusikila mpobagolela kutegwa bagwasye, alimwi Jehova wakali kulangilila.

14. Mbuti baalu mbobakonzya kuba cikozyanyo cibotu cakusyoma Jehova?

14 Ncobakonzya kucita baalu. Mukwesu Andrei wakapaila alimwi akucita ncakonzya. Ino Jehova wakamwiingula buti? Wakakulwaizya basyominyina ibakajisi lwaanguluko lwakweendeenda. Ibamwi bakalyaaba kunootola mucizyi ooyu kucibbadela. Ibambi bakasanga mali aakumugwasya. Jehova wakabakulwaizya kucita zintu nzyobakali kukonzya alimwi wakaulongezya mulimo wabo ngobakacita kwiinda mukubelekela antoomwe alimwi cabusicamba. (Heb. 13:16) Nobaalu, ciindi mulimo wesu noulesyedwe, amulombe bamwi kupa lugwasyo. (Jer. 36:5, 6) Kwiinda zyoonse, amusyome Jehova. Ulakonzya kumugwasya kulanganya nzyobayandika bakwesu abacizyi.

15. Ino mbuti mbotukonzya kulubamba lukamantano lwesu lwa Bunakristo ciindi notupenzyegwa?

15 Ncobakonzya kucita bamwi. Ciindi mulimo wesu noulesyedwe, inga kwayandika kuti katuswaangana mutubunga tusyoonto. Aboobo cilayandika kapati kwiinda lyoonse kubamba luumuno akati kesu. Amulwane Saatani, ikutali kulwana muli canu. Mutabikkili maano kukulubizya kwabasyominyoko alimwi amusolekesye kumana mazwanga cakufwambaana. (Tus. 19:11; Ef. 4:26) Amubweze ntaamu kutegwa mugwasyanye. (Tit. 3:14) Lugwasyo bamwi ndobakapa kumucizyi iwakali kuyandika lugwasyo kwakabakulwaizya bamwi mukabunga kamulimo. Bakakamantana mbuli mukwasyi.—Int. 133:1.

16. Kweelana a Bakolose 4:3, 18, mbuti mbotukonzya kubagwasya bakwesu abacizyi ibali mukupenzyegwa?

16 Bakwesu abacizyi banji balamubelekela Jehova nokuba kuti mfwulumende zilaukasya mulimo wesu. Ibamwi bali muntolongo akaambo kalusyomo lwabo. Tulakonzya kubapailila balo, mikwasyi yabo alimwi abaabo ibabikka lwaanguluko lwabo muntenda kutegwa bape bakwesu abacizyi aaba zintu nzyobayanda akubaiminina munkuta. c (Amubale Bakolose 4:3, 18.) Aboobo mutazyuubyi-ubyi nguzu nzyoijisi mipailo yanu!—2Tes. 3:1, 2; 1Tim. 2:1, 2.

Mbuti mbomukonzya kugwasya mukwasyi wanu kulibambila lino kujatikizya kupenzyegwa? (Amubone muncali 17)

17. Mbuti mbomukonzya kulibambila lino kujatikizya kupenzyegwa?

17 Nywebo amukwasyi wanu mulakonzya kulibambila lino kujatikizya kupenzyegwa. (Mil. 14:22) Mutani kweezyeezyi zintu zibyaabi zyoonse zikonzya kucitika. Muciindi caboobo, amuyumye cilongwe canu a Jehova alimwi akugwasya bana banu kucita mbubonya. Ikuti naa zimwi ziindi mwalibilika, amumwaambile Leza zyoonse izili kumoyo. (Int. 62:7, 8) Amubandike mbuli mukwasyi, twaambo toonse itweelede kumupa kumusyoma Leza. d Kuti kwacitika ntenda, kulibambila kwanu alimwi akusyoma Jehova ziyoopa bana banu kuba basicamba alimwi akuliiba.

18. Ncinzi ncotulangila kumbele?

18 Luumuno lwa Leza lutupa kulimvwa kukwabililwa. (Flp. 4:6, 7) Kwiinda mulindulo, Jehova utupa kukkalwa moyo nokuba kuti kuli malwazi, ntenda alimwi akupenzyegwa zyalo izikonzya kutujatikizya mazuba aano. Ubelesya baalu ibabeleka canguzu kutweembela. Alimwi ulatupa toonse coolwe cakugwasyanya. Luumuno ndotujisi lino lutugwasya kulibambila masunko mapati aaboola kumbele, naaba “mapenzi mapati.” (Mt. 24:21) Aciindi eeco, tuyooyandika kubamba luumuno lwesu alimwi akugwasya bamwi kucita mbubwenya. Pele caakwiinda ciindi eeco, tatukabi amapenzi mapati aayootupa kulibilika. Tunookkomene ancaakali kuyanda lyoonse Jehova kulindiswe, nkokuti luumuno lulondokede alimwi lutamani.—Is. 26:3, 4.

LWIIMBO 109 Amuyandane Kapati Kuzwa Ansi Aamoyo

a Jehova kanji-kanji ubelesya babelesi bakwe basyomeka kugwasya baabo ibali mumapenzi. Ulakonzya kumubelesya kutegwa mukulwaizye basyominyoko. Atubone ncotukonzya kucita ciindi bamwi nobayandika lugwasyo.

b Mazina aamwi acincwa.

c Bakuofesi lyamutabi naa bakumaofesi mapati tabakonzyi kutuma magwalo kubakwesu abacizyi ibali muntolongo ngobalemba bantu.

d Amubone cibalo cakuti “Amulibambile Lino Kujatikizya Kupenzyegwa” mu Ngazi Yamulindizi yamu July 2019.

e BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Banabukwetene baleta cakulya kumukwasyi uukkede mutente ciindi nokwacitika ntenda.