Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 51

Amube Aluumuno Ciindi Camapenzi

Amube Aluumuno Ciindi Camapenzi

“Myoyo yanu itapengi alimwi itayoowi pe.”​—JOH. 14:27.

LWIIMBO 112 Jehova, Leza Waluumuno

IZILI MUCIBALO a

1. Ino “luumuno lwa Leza” ninzi, alimwi ino tugwasyigwa buti kuti katulujisi? (Flp. 4:6, 7)

 KULI musyobo waluumuno bantu bamunyika eeyi ndobatazyi. “Luumuno lwa Leza,” nkokuti ikuliiba kuboola akaambo kakuba acilongwe cibotu a Taateesu wakujulu. Ciindi notujisi luumuno lwa Leza, tulimvwa kukwabililwa. (Amubale Bafilipi 4:6, 7.) Tulaba acilongwe ciyumu abaabo bamuyanda Leza. Alimwi andiswe tulaba acilongwe citugeme ciyumu a “Leza waluumuno.” (1Tes. 5:23) Kuti katumuzyi, katumusyoma alimwi akumumvwida Taateesu, luumuno lwa Leza lulakonzya kutupa kuliiba mumoyo ciindi notujana mapenzi aakatazya.

2. Nkaambo nzi ncotuli masimpe kuti cilakonzyeka kuba aluumuno lwa Leza?

2 Sena mubwini cilakonzyeka kuba aluumuno lwa Leza ciindi notujisi mapenzi, mbuli kubbuka kwamalwazi, ntenda, mazwanga, naa kupenzyegwa? Mapenzi mbuli bwayaaya alakonzya kutupa kuyoowa. Nokuba boobo, Jesu wakalailila basikumutobela kuti: “Myoyo yanu itapengi alimwi itayoowi pe.” (Joh. 14:27) Cikkomanisya ncakuti, bakwesu abacizyi balalutobela lulayo lwa Jesu oolu. Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, balacikonzya kuba aluumuno ciindi nobaliyumya mumapenzi aakatazya.

KUBA ALUUMUNO NOKWABBUKA MALWAZI

3. Mbuti bulwazi buyambukila mbobukonzya kunyonganya luumuno lwesu?

3 Bulwazi buyambukila bulakonzya kucinca buumi cakutayeeyela. Amubone buyo bantu banji mbobakajatikizyigwa abulwazi bwa COVID-19. Buvwuntauzi bumwi butondezya kuti, mweelwe wabantu wiindilila acisela bakali kujana buyumuyumu bwakoona lyabulwazi obuya. Lyabulwazi oobu, mweelwe wabantu balibilikide, batyompedwe, ibaciindizya kubelesya misamu iikola, basilunya, alimwi abaabo bayanda kulijaya wakatanta kapati. Kuti kwabbuka bulwazi kubusena nkomukkala, mbuti mbomukonzya kucesya-cesya kulibilika alimwi akujana luumuno lwa Leza?

4. Nkaambo nzi kuzyiba businsimi bwa Jesu bujatikizya mazuba aamamanino ncokuleta luumuno?

4 Jesu wakasinsima kuti kumazuba aamamanino, kuyooba zilwazi, “mumasena aaindene-indene.” (Lk. 21:11) Mbuti kuzyiba makani aaya mbokuleta luumuno? Tatugambwi ciindi nokwabbuka bulwazi. Tulizyi kuti zintu eezyi zyeelede kucitika kweelana ambwaakaamba Jesu. Ani tulijisi kaambo kalimvwisya ikeelede kutupa kutobela malailile Jesu ngaakapa baabo bapona muciindi camamanino aakuti: “Nywebo mutakayoowi pe.”—Mt. 24:6.

Kuswiilila Bbaibbele lyakalekkoodwa kulakonzya kumugwasya kuba aluumuno ciindi cabulwazi buyambukila (Amubone muncali 5)

5. (a) Kweelana a Bafilipi 4:8, 9, ncinzi ncotweelede kupailila ciindi nokwabbuka bulwazi? (b) Mbuti kuswiilila Bbaibbele lyakalekkoodwa mbokukonzya kumugwasya?

5 Kuti kwabbuka bulwazi cilakonzya kumupa kulibilika kapati alimwi akuyoowa. Eeci ncicakacitikila mucizyi Desi. b Nobakafwa baaisyanyina, mweeninyina, alimwi adokota umwi abulwazi bwa COVID-19, wakali kuyoowa kapati kuti awalo ulakonzya kuyambukilwa akazunda mpoonya akuyambukizya banyina ibacembeede. Oobu bulwazi mane bwakabikka mulimo wakwe muntenda, cakuti wakali kulibilika mbwanoocikonzya kuula cakulya akubbadelela ŋanda. Ooku kulibilika kwakaindila alimwi kwakatalika kumupa cilabila. Pele mucizyi Desi wakaba aluumuno alimwi. Munzila nzi? Wakapaila cacigaminina kutegwa Jehova amugwasye kukkalwa moyo alimwi akuyeeya zintu zigwasya. (Amubale Bafilipi 4:8, 9.) Wakali kuswiilila ciindi Jehova naakali “kwaambaula” anguwe kwiinda mukuswiilila Bbaibbele ilyakalekkoodwa. Wakaamba kuti, “Babali bali ajwi libotu bakali kupa kuti kandiliiba mumizeezo alimwi bakali kundiyeezya luzyalo lwa Jehova.”—Int. 94:19.

6. Mbuti kucita ciiyo canu nobeni alimwi amiswaangano yambungano mbokukonzya kumugwasya?

6 Kuti kwabbuka bulwazi, inga tiimwacikonzya kunoocita zintu nzyomwazyibide, pesi mutacilekeli kunyonganya bubambe bwakucita ciiyo canu naa kujanika kumuswaangano. Zyakuluula zijanika mumabbuku amavidiyo eesu zilakonzya kumugwasya kubona bakwesu abacizyi mbobazumanana kusyomeka ciindi nobajana buyumu-yumu bukozyenye. (1Pet. 5:9) Miswaangano iyoomugwasya kunooyeeya zintu zyamu Magwalo izigwasya. Alimwi ciyoomupa kuba acoolwe cakukulwaizya bamwi alimwi akukulwaizyigwa. (Rom. 1:11, 12) Ciindi nomuyeeya Jehova mbwaakabagwasya bakombi bakwe nibakali kuciswa, kuyoowa, naa kulendelelwa, lusyomo lwanu lulayuma alimwi munoosinizyide kuti andinywe uyoomugwasya.

7. Nciiyo nzi ncomukonzya kwiiya kumwaapostolo Johane?

7 Kamujana ciindi cakubandika abakwesu abacizyi. Ciindi nikwabbuka bulwazi buyambukila, inga kuyandika kutantamukana nociba ciindi nomuli abakombinyoko. Aciindi cili boobu, mulakonzya kulimvwa mbwaakalimvwide mwaapostolo Johane. Wakali kuyandisya kubonana cacigaminina amulongwe wakwe Gayo. (3Joh. 13, 14) Nokuba boobo, Johane wakazyiba kuti aciindi eeco, tanaakali kukonzya kubonana a Gayo. Aboobo Johane wakacita nzyaakali kukonzya; wakalembela Gayo lugwalo. Kuti kacitakonzyeki kuswayana abakwesu abacizyi cacigaminina, amusole kubandika ambabo afooni, avidiyo, naa kubalembela kagwalo. Kuti kamuyanzana a Banakristonyoko, muyoolimvwa kukwabililwa alimwi akuba aluumuno. Kuti mwalibilika kapati, amubatumine baalu, alimwi akuzumina kukulwaizyigwa ambabo.—Is. 32:1, 2.

KUBA ALUUMUNO CIINDI NIKWACITIKA NTENDA

8. Mbuti ntenda mboikonzya kunyonganya luumuno lwanu?

8 Kuti naa mwakajatikizyigwa kale akupaya kwamaanzi, muzuzumo wanyika, naa kuvwutuka kwamulilo, kweelede kuti niyakamana ntenda eeyo mwakalibilika kapati kwaciindi cilamfwu. Kuti naa mwakafwidwa muyandwa wanu, kunyonyweedwa ŋanda azintu, kweelede kuti mwakausa, mwakalimvwa kubula bulangizi, naa kunyema buya. Eeci tacaambi kuti mulaciindizya kuyanda lubono naa kuti tamujisi lusyomo. Mbwaanga mwakainda musunko lipati, bamwi inga balangila kuti mutyompwe. (Job. 1:11) Pele nomuba mubukkale oobu butyompya, mulakonzya kujana luumuno. Munzila nzi?

9. Ncinzi Jesu ncaakaamba kutegwa tulibambile kujatikizya mapenzi?

9 Amuyeeye buyo Jesu ncaakasinsima. Mukwiimpana abantu batasyomi kuti bayoocitikilwa ntenda bumwi buzuba, swebo tulangila kuti ntenda zilaindila buya, calo cikonzya kutujatikizya andiswe. Jesu wakaambila basikumutobela kuti mamanino naatanasika kuyooba “mizuzumo yanyika mipati” alimwi antenda zimwi buyo. (Lk. 21:11) Alimwi wakasinsima ‘kuvwula kwabubi,’ calo cilibonya mumicito yabugwebenga, nkondo, akujayana cijaye-jaye. (Mt. 24:12) Jesu kunyina naakaamba kuti mapenzi aali boobu anoocitikila buyo baabo Jehova mbatakkomanini pe. Mubwini, babelesi ba Leza banji balijatikizyidwe amapenzi aali boobu. (Is. 57:1; 2Kor. 11:25) Jehova takonzyi kutukwabilila camaleele kumapenzi oonse aaya, pele uyootupa kufwumbwa ncotuyandika kutegwa tuzumanane kuliiba mumoyo alimwi akuba aluumuno.

10. Nkaambo nzi kulibambila lino kujatikizya ntenda ncocili citondezyo calusyomo? (Tusimpi 22:3)

10 Ciyootuubila kuliiba mumoyo nokwacitika ntenda ikuti naa twakalibambila kujatikizya ncotukonzya kucita. Pele sena kulibambilila limwi kutondezya kuti tatumusyomi Jehova? Naaceya. Mubwini, kulibambila kujatikizya ntenda kutondezya kuti tulijisi lusyomo munguzu zyakwe zyakutulanganya. Mubuti? Jwi lya Leza litukulwaizya kulibambila ntenda zikonzya kucitika. (Amubale Tusimpi 22:3.) Alimwi kwiinda muzibalo zyamumagazini, miswaangano yambungano alimwi azyakwaambilizya ziboola aciindi ceelede, mbunga ya Leza cakwiinduluka-induluka ilatukulwaizya kulibambila kujatikizya ntenda. c Sena tulamusyoma Jehova? Kuti kacili boobo, tweelede kulutobela lulayo lino, kaitanacitika ntenda.

Kulibambilila limwi kulakonzya kumugwasya kufwutuka nokwacitika ntenda (Amubone muncali 11) d

11. Ncinzi ncomwiiya kucakuluula camucizyi Margaret?

11 Amubone cakuluula camucizyi Margaret. Wakaambilwa kuti azwe aŋanda yakwe akaambo kamulilo wakabbuka kuzwa musyokwe. Lino mbwaanga bantu banji bakali kusola kuzwa aciindi comwe, migwagwa yakavwula amyootokala cakuti kunyina wakali kucikonzya kweenda. Kwakaba busi busiya mbi cakuti mucizyi ooyu tanaakali kucikonzya kuzwa mumootokala wakwe kwaciindi cili mbocibede. Nokuba boobo, wakafwutuka nkaambo wakalilibambilide. Mukapeesi kakwe wakalijisi maapu iitondezya nzila njaakeelede kutola kutegwa afwutuke. Alimwi buya wakanjila asyoonto munzila eeyo kutegwa acikonzye kwiibelesya kuti naa zintu ziindile kubija. Cikkomanisya ncakuti wakalilibambilide, nkakaambo kaako wakafwutuka.

12. Nkaambo nzi ncotutobela malailile aabambilidwe kutukwabilila?

12 Kutegwa tukwabililwe swebo alimwi abamwi, beendelezi balakonzya kubikka milawo iijatikizya ciindi notuteelede kweendeenda, notweelede kuzwa abusena bumwi, naa kutulailila kubweza ntaamu imwi. Bantu bamwi balamuka kubweza ntaamu naa balawaya-waya akaambo kakuyanda kukwabilila zintu zyabo. Ino balo Banakristo bacita buti? Bbaibbele litwaambila kuti: “Akaambo ka Mwami amulibombye kububambe boonse bwabantu, kufwumbwa naa nkuumwami mbwali mupati naa nkuubeendelezi mbobali baabo bakatumwa anguwe.” (1Pet. 2:13, 14) Ayalo mbunga ya Leza ilatupa busolozi kutegwa tukwabililwe. Lyoonse tulakulwaizyigwa kupa baalu manamba afooni ama email adilesi eesu kutegwa kabacikonzya kututumina ciindi nikwacitika ntenda. Sena mwakacita kale oobo? Kunze lyaboobo, tulakonzya kutambula malailile aakuti tucileke kweendeenda, kuti tuzwe abusena bumwi, alimwi akutambula zyakulya naa mbotukonzya anotukonzya kugwasya bamwi. Kuti twaalilwa kutobela malailile aaya, tulakonzya kubikka buumi bwesu abwabaalu muntenda. Kamuyeeya kuti baalumi basyomeka aaba balanganya buumi bwesu. (Heb. 13:17) Mucizyi Margaret wakaamba kuti, “Ndilisinizyide kuti kutobela malailile aabaalu alimwi aambunga kwakafwutula buumi bwangu.”

13. Ncinzi cipa Banakristo kuba alukkomano aluumuno?

13 Bakwesu abacizyi banji ibakasiya masena aabo akaambo kantenda, nkondo naa manyongwe balasolekesya kuzyibila mubukkale oobu bupya alimwi akutalika mpoonya-mpoonya kucita zintu zyakumuuya. Mbubwenya mbuli Banakristo bakusaanguna ibakamwaika mumasena amwi akaambo kakupenzyegwa, bakazumanana “kabayaabwaambilizya makani mabotu aajwi lya Leza.” (Mil. 8:4) Kukambauka kulabagwasya kubikkila maano ku Bwami muciindi cakubikkila maano kumapenzi. Akaambo kaceeci, bakacikonzya kujana lukkomano aluumuno.

KUBA ALUUMUNO CIINDI NOMUPENZYEGWA

14. Mbuti kupenzyegwa mbokukonzya kunyonganya luumuno lwesu?

14 Kupenzyegwa kulakonzya kunyonganya zintu zinji zituletela luumuno. Tulakkomana ciindi notuswaangana cakulikwaya, kukambauka cakulikwaya, alimwi akuzumanana kucita milimo njotuzyibide kakunyina kuyoowa kwaangwa. Kuti katutacikonzyi kucita zintu eezyi, tulakonzya kulibilika akuyoowa cikonzya kutobela. Tacilubide pe kulimvwa boobu. Pele, tweelede kucenjela. Jesu wakatondezya kuti kupenzyegwa kulakonzya kubalebya basikwiiya bakwe. (Joh. 16:1, 2) Aboobo mbuti mbotukonzya kuzumanana kuba aluumuno ciindi notupenzyegwa?

15. Nkaambo nzi ncotuteelede kuyoowa kupenzyegwa? (Joh. 15:20; 16:33)

15 Jwi lya Leza litwaambila kuti: “Boonse aabo bayanda kupona buumi bwakubelekela Leza cakulyaaba mukuyanzana a Kristo Jesu abalo bayoopenzyegwa.” (2Tim. 3:12) Mukwesu Andrei cakamukatazya kuzumina kuti mulimo wesu wakalesyegwa mucisi cakwe. Wakali kuyeeya kuti: ‘Okuno kuli Bakamboni banji. Mbuti mfwulumende mboikonzya kutwaanga toonse?’ Pele muciindi cakuti kuyeeya kuli boobu kumupe kuba aluumuno, mukwesu Andrei wakaindila buya kulibilika. Bakwesu bamwi bakasyoma Jehova alimwi kunyina nobakayeeya kuti tabakonzyi kwaangwa. Bakalizyi kuti balakonzya kwaangwa, pele tiibakalibilikide mbuli ba Andrei. Aboobo ba Andrei bakasola kwiiya bube bwabakwesu bambi akutalika kusyoma Leza. Tiilyakalampa bakaba aluumuno alimwi, nokuba kuti bacijana mapenzi manji. Eeci cilakonzya kutucitikila andiswe. Nokuba kuti Jesu wakatwaambila kulangila kupenzyegwa, pele alimwi wakatukulwaizya kuti tulakonzya kuzumanana kusyomeka.—Amubale Johane 15:20; 16:33.

16. Malailile nzi ngotweelede kutobela ciindi notupenzyegwa?

16 Ciindi mulimo wesu noulesyedwe, tulakonzya kutambula malailile kuzwa kuofesi yamutabi akubaalu. Aaya malailile abambilidwe kutukwabilila, kutegwa tuzumanane kutambula cakulya cakumuuya, alimwi akutupa kuzumanana kukambauka kuti kacikonzyeka. Amusoleke kusikila mpomugolela kutobela malailile ngomutambula, nociba ciindi nomutamvwisyi kaambo ncaapegwa. (Jak. 3:17) Alimwi, mutasoli kuyubununa makani aajatikizya bakwesu naa milimo yambungano kuli baabo bateelede kwaamvwa.—Muk. 3:7.

Ncinzi ciyoomupa kuba aluumuno nomuba muziindi zikatazya ncobeni? (Amubone muncali 17) e

17. Mbuli baapostolo mumwaanda wamyaka wakusaanguna, ino tukanzide kucita nzi?

17 Kaambo kamwi kapati Saatani ncabalwana bantu ba Leza nkakuti ‘bajisi mulimo wakupa bumboni kujatikizya Jesu.’ (Ciy. 12:17) Mutalekeli Saatani anyika yakwe kumukonga. Kukambauka akuyiisya kutuletela lukkomano aluumuno nokuba kuti tulakazyigwa. Mumwaanda wamyaka wakusaanguna beendelezi baba Juda bakaambila baapostolo kuti bacileke kukambauka, pele aaba baalumi basyomeka bakasala kumvwida Leza. Bakazumanana kukambauka, alimwi mulimo ooyu wakabapa lukkomano. (Mil. 5:27-29, 41, 42) Masimpe, ciindi mulimo wesu nowalesyegwa, tweelede kukambauka cabucenjezu. (Mt. 10:16) Pele kuti twasolekesya kusikila mpotugolela, tuyooba aluumuno luzwa kuli Jehova alimwi aloolo luzwa kumulimo ooyu uufwutula buumi bwabantu.

“LEZA WALUUMUNO UNOOLAANDINYWE”

18. Ncinzi ncotweelede kuyeeya kujatikizya Kasensa kaluumuno ndotuyandika?

18 Amusyome kuti nomuba muziindi zikatazya ncobeni, tulakonzya kuba aluumuno. Muziindi zili boobu, tweelede kuyeeya kuti tuyandika luumuno luzwa kuli Leza, nkokuti, luumuno lulikke Jehova ndwapa. Amumusyome ciindi nokwabbuka bulwazi, nokwacitika ntenda, naa nomupenzyegwa. Amukakatile kumbunga yakwe. Kamulangila buumi bwakumbele bubotu. Nomucita boobo, “Leza waluumuno unoolaandinywe.” (Flp. 4:9) Mucibalo citobela, tuyoobandika mbotukonzya kugwasya Banakristoma ibapenga kutegwa bajane luumuno lwa Leza.

LWIIMBO 38 Uyoomuyumya

a Jehova usyomezya kubapa luumuno aabo ibamuyanda. Ino nduumuno luli buti Leza ndwapa, alimwi mbuti mbotukonzya kulujana? Mbuti kuba ‘aluumuno lwa Leza’ mbokutugwasya ciindi nokwabbuka malwazi, ntenda zilicitikila, naa kupenzyegwa? Tulayiingula mibuzyo eeyi mucibalo eeci.

b Mazina amwi acincwa.

c Amubone cibalo cijisi mutwe wakuti “Ciindi Nokwacitika Ntenda—Nzila Zikonzya Kugwasya kufwutula Bantu” icili mu Sinsimuka! No. 5 2017.

d BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mucizyi wakalibambilila limwi kuzwa aŋanda.

e BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mukwesu uukkala mubusena mulimo wesu moulesyedwe ulakambauka cabucenjezu.