TACIDOONEKWI buya kuti mulalumba kapati akaambo kazipego ziindene-indene nzyamupa Jehova, kubikkilizya alwaanguluko lwakulisalila lwalo lumugwasya kusala mbomukonzya kuzibelesya zipego eezyi. Cikkomanisya ncakuti, Bbaibbele lyaamba kuti waini ncipego kuzwa kuli Leza. Mane buya lyaamba kuti: “Cakulya cipa kuti bantu kabaseka, alimwi waini upa kuti buumi kabukondelezya.” (Muk. 10:19; Int. 104:15) Nokuba boobo, ambweni mwakabona kale kuti bamwi balaba amapenzi akaambo kabukoko. Kunze lyaboobo, bantu bajisi mizeezo yiindene-indene kujatikizya makani aakunywa bukoko. Aboobo, ncinzi cikonzya kugwasya Banakristo kusala cabusongo mumakani aaya?

Tacikwe makani ankotukkala naa zilengwa zyesu, kutobela mizeezo ya Leza kuyootugwasya kapati alimwi kuyoopa kuti katukkomene mubuumi.

Ambweni mwakabona kale kuti, bunji bwabantu munyika balabunywa citaambiki bukoko. Bamwi balanywa bukoko akaambo kakuti bubapa kulimvwa kabotu. Bamwi balanywa kutegwa balube mapenzi ngobajisi. Mpoonya mumasena amwi, bantu bayeeya kuti muntu uunywa kapati bukoko ngomulombwana ncobeni.

Nokuba boobo, Banakristo balijisi busolozi bugwasya kuzwa ku Mulengi wabo siluyando. Mucikozyanyo, ulatwaambila mapenzi aakonzya kuboola akaambo kakuciindizya kunywa bukoko. Kweelede kuti mwakalubala kale lugwalo lwa Tusimpi 23:​29-35 lwalo lupandulula mbwalibonya muntu uukoledwe alimwi amapenzi amwi aaboola akaambo kakuciindizya kunywa bukoko. a Ba Daniel, mwaalu Munakristo waku Europe, balayeeya mbobwakabede buumi bwabo kabatanaiya kasimpe. Bakaamba kuti: “Ndakali kubupompa bukoko citaambiki calo cakali kupa kuti kandicita zintu zitali kabotu. Akaambo kaceeci, ndakacitikilwa zintu zibyaabi kapati zyalo zicindipa kulimvwa bubi ndaziyeeya.”

Mbuti mbotukonzya kusala cabusongo mumakani aajatikizya kunywa bukoko alimwi akweeleba mapenzi aboola akaambo kambubo? Tulakonzya kucita oobo kwiinda mukubona bukoko mbuli mbwabubona Leza.

Lino atulange-lange ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya bukoko alimwi atwaambo tupa bamwi kunywa bukoko.

Jwi lya Leza talikasyi kunywa bukoko cansaizi. Mane buya lyaamba kuti kunywa waini kulakonzya kupa kuti buumi kabukondelezya. Lyaamba kuti: ‘Kolya cakulya cako kokkomene akunywa waini wako amoyo uukondedwe.’ (Muk. 9:7) Zimwi ziindi Jesu wakali kunywa waini, abalo babelesi ba Jehova basyomeka bamwi bakali kucita oobo.—Mt. 26:​27-29; Lk 7:34; 1Tim. 5:23.

Nokuba kuti Jwi lya Leza talikasyi kunywa bukoko, lilakasya kukolwa. Cakusalazya lyaamba kuti: “Mutakolwi waini pe.” (Ef. 5:18) Mane buya lyaamba kuti “bakolwi . . . tabakanjili mu Bwami bwa Leza.” (1Kor. 6:10) Masimpe, Jehova ulikusulide kuciindizya kunywa bukoko alimwi akukolwa. Aboobo, muciindi cakwiile kutobela buyo nzyobacita bantu batuzingulukide, tweelede kusala kucita zintu zikonzya kumukkomanisya Leza.

Bamwi bayeeya kuti balakonzya kunywa bukoko bunji kakunyina kukolwa. Pele kucita boobo kuletela ntenda. Magwalo alacisalazya kwaamba kuti kuba “bazike kukunywa waini munji,” kulakonzya kupa muntu kucita cibi cipati akunyonganya cilongwe cakwe a Jehova. (Tit. 2:3; Tus. 20:1) Jesu wakaamba kuti “bucakolwa” bulakonzya kupa muntu  kuti atakanjili munyika mpya ya Leza. (Lk. 21:​34-36) Aboobo, ncinzi cikonzya kugwasya Munakristo kweeleba mapenzi aaboola akaambo kakunywa bukoko?

Cilakonzya kutuletela ntenda kuti katuzumizya zilengwa zyakubusena nkotwakakomenena kutweendelezya mumakani aajatikizya kunywa bukoko. Cabusongo Banakristo bacita zintu zimukkomanisya Jehova caboola kukulya akunywa. Bbaibbele lituyeezya kuti: “Kufwumbwa naa mulalya naa mulanywa nokuba kucita cintu cimbi cili coonse, amucite zintu zyoonse kutegwa Leza alemekwe.” (1Kor. 10:31) Njeeyi mibuzyo alimwi anjiisyo zyamu Bbaibbele nzyomweelede kulanga-langa:

Sena ndinywa bukoko kutegwa ndikkomaninwe abamwi? Lugwalo lwa Kulonga 23:2 lwaamba kuti: “Toyelede kutobela buleya mukucita zibi.” Aawa Jehova wakali kucenjezya bana Israyeli kujatikizya kutobela bantu ibatakali kumukkomanisya. Kucenjezya ooku kulabeleka aku Banakristo mazuba aano. Ikuti katuzumizya bantu bamwi kweendelezya mbotuyeeya anzyotusala kujatikizya bukoko, cilakonzya kutupa kusweekelwa cilongwe cesu a Jehova alimwi akucileka kupona kweelana azyeelelo zyakwe.—Rom. 12:2.

Sena ndinywida kuti bamwi bandibone kuti ndili muyumu? Mumasena amwi, cilengwa cakuciindizya kunywa bukoko cilidumide alimwi cibonwa kuti cili buyo kabotu. (1Pet. 4:3) Pele amubone lugwalo lwa 1 Bakorinto 16:13 ncolutukulwaizya kucita. Lulati: “Amupakamane, amwiime nji mulusyomo, amuzumanane kucita mbuli baalumi, amuyume.” Sena masimpe kuti bukoko bulakonzya kupa kuti muntu ayume? Peepe. Kunywa bukoko bunji kupa muntu kutayeeya kabotu calo cikonzya kumupa kutasala kabotu. Amana buya tacili citondezyo cakuyuma, pele ncitondezyo cakubula nguzu. Lugwalo lwa Isaya 28:7 lupandulula muntu uuciindizya kunywa bukoko kuti uladadalika alimwi ulalangilwa kulubizya.

Aboobo, nguzu zyakucikonzya kucita ciluzi zizwa kuli Jehova alimwi zibikkilizya ‘kupakamana, akwiima nji mulusyomo.’ (Int. 18:32) Munakristo ulakonzya kucita oobo kwiinda mukuzumanana kupakamana alimwi akusala cabusongo kutegwa alikwabilile kuzintu zikonzya kumunyonganya kumuuya.  Jesu wakali acilongwe ciyumu a Jehova, aboobo bantu banji bakali kumulemeka akaambo kakuti wakali sicamba alimwi wakalikanzide kucita ciluzi.

Sena ndinywa bukoko kutegwa ndilube mapenzi aangu? Sintembauzyo wakasololelwa amuuya kulemba kuti: “Mizeezo minji iilibilisya neyakandikatazya, yebo [Jehova] wakanduumbulizya akunditontozya.” (Int. 94:19) Aboobo ikuti mapenzi amukatazya, amulange kuli Jehova kuti amugwasye, ikutali kubukoko. Mulakonzya kucita oobo kwiinda mukupaila kuli Jehova ziindi zinji. Kunze lyaboobo, bamwi bajana kuti kulomba lugwasyo kumulongwe uusimide mumbungano kulagwasya. Mubwini, kunywa bukoko kutegwa mulube mapenzi aamulibilisya kulakonzya kumupa kwaalilwa kucita ciluzi. (Hos. 4:11) Ba Daniel ibaambwa kumatalikilo bakaamba kuti: “Ndakali kulibilika akulipa mulandu. Ndakali kunywa bukoko kutegwa ndilwane mapenzi, pele akali kwiindila buya alimwi ndakasweekelwa zilongwe akubula bulemu.” Ino ncinzi cakabagwasya ba Daniel? Bakaamba kuti: “Ndakabona kuti ndiyandika kugwasyigwa a Jehova, ikutali abukoko. Nondakacita oobo, ndendilyo nondakacikonzya kwaalwana mapenzi aangu kabotu-kabotu.” Masimpe ngakuti, lyoonse Jehova inga ulilibambilide kutugwasya, nokuba kuti bukkale bwesu inga bwalibonya mbuli kuti tunyina aakupolela.—Flp. 4:​6, 7; 1Pet. 5:7.

Ikuti naa mulanywa bukoko, mulakonzya kulibuzya mibuzyo mbuli yakuti: ‘Sena kuli munamukwasyi naa mulongwe iwakandicenjezya kale kujatikizya mbondinywa bukoko?’ Kuti kacili boobo, eeci cilakonzya kuba citondezyo cakuti mwatalika kuba apenzi limwi ndyomutabwene. ‘Sena ndinywa kwiinda mbondakali kunywa kaindi?’ Eeci ncecikonzya kucitika kumuntu iwatakali kuciindizya kunywa bukoko. Sena cilandaalila kukkala kakunyina kunywa bukoko kwamazuba masyoonto naa kwiinda waawo?’ Kuti kacili boobo, kunywa bukoko inga kacili cakaba cilengwa canu naa cizibilizi. Aboobo inga cagwasya kulomba lugwasyo lwabamadokota kutegwa muzunde cilengwa eeci.

Akaambo kakuti kunywa bukoko kulakonzya kuleta mapenzi, Banakristo bamwi basala kutanywa. Bamwi inga basala kutanywa akaambo kakuti tababukkomanini mbobulimvwisya bukoko. Kuti kamujisi  mulongwe uuli boobu, mulakonzya kutondezya luzyalo kwiinda mukulemeka kusala kwakwe kakunyina kumusampaula.

Naa ambweni mwakabona kuti ncabusongo kulibikkila munyinza mumakani aaya. Munakristo ulakonzya kulibikkila munyinza caboola kukunywa bukoko. Naa ambweni ulakonzya kulibikkila mulawo wambwanoonywa, naa nciindi comwe mumvwiki naa kunywa buyo cansaizi ciindi nalya. Bamwi balalibikkila munyinza kujatikizya musyobo wabukoko ngobeelede kunywa, mbuli kunywa waini cansaizi naa bukoko bumbi buyo pele kutali bukoko bukali kapati nokuba kuti bwavwelwa amadilinki. Kuti naa muntu walibikkila munyinza caboola kukunywa bukoko, cinooli cuuba-uba kuzyiba mpayelede kugolela. Alimwi kunyina Munakristo uusimide weelede kufwa nsoni ikuti naa wasala kukakatila kucita ncaakasala mumakani aaya.

Notusala kunywa bukoko, tweelede kubikkila maano mbobalimvwa bamwi. Lugwalo lwa Baroma 14:21 lwaamba kuti: “Cilainda kubota kutalya nyama, naa kutanywa waini nokuba kutacita cintu cili coonse icilebya munyoko.” Mbuti mbomukonzya kulubelesya lulayo oolu? Nkwiinda mukuba aluyando. Kuti kamulimvwa kuti kunywa bukoko kulebya muntu umwi, nkokuti luyando luyoomukulwaizya kutanywa aciindi eeco. Kuti mwacita oobo, muyootondezya kuti mulabayanda akubalemeka bamwi alimwi akuti mulababikkila kapati maano kwiinda mbomulibikkila maano.—1Kor. 10:24.

Kuyungizya waawo, mfwulumende inga kaibikkide milawo kujatikizya bukoko, aboobo Munakristo weelede kwiitobela milawo eeyo. Milawo eeyo inga kaikasya muntu uujisi myaka imwi kunywa bukoko. Naa inga kaitazumizyi kweenzya naa kubelesya mincini imwi ikuti muntu kakoledwe—Rom. 13:​1-5.   

Jehova wakatupa zipego zibotu zinji, akati kazyeezyi ndwaanguluko lwakulisalila mbotukonzya kuzibelesya zipego eezyi. Mane buya cilabikkilizya akusala zyakulya alimwi azyakunywa. Aboobo zintu nzyotusala azitondezye kuti tulalumba akaambo kalwaanguluko lwakulisalila ndotujisi kwiinda mukulubelesya kutembaula Taateesu wakujulu.