Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 52

Nobacizyi Bana-bana, Amube Banakristo Basimide

Nobacizyi Bana-bana, Amube Banakristo Basimide

“Abalo bamakaintu mbubonya beelede kuba bantu . . . bataciindizyi muzilengwa, ibasyomeka muzintu zyoonse.”—1TIM. 3:11.

LWIIMBO 133 Amukombe Jehova Mubukubusi

IZILI MUCIBALO a

1. Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tusime kumuuya?

 TULAGAMBWA kubona mwana mbwafwambaana kukomena. Inga cilibonya mbuli kuti ulakomena kakunyina kubeleka canguzu. Nokuba boobo, kuba Munakristo uusimide kuyandika kubeleka canguzu. b (1Kor. 13:11; Heb. 6:1) Kutegwa eeci cikonzyeke, tuyandika kuba acilongwe ciyumu a Jehova. Kunze lyaboobo, tuyandika muuya wakwe uusalala kutegwa utugwasye kuba abube bumukkomanisya, kwiiya milimo imwi iikonzya kutugwasya, alimwi akulibambila mikuli yakumbele.—Tus. 1:5.

2. Ncinzi ncotwiiya kulugwalo lwa Matalikilo 1:27? Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

2 Jehova wakalenga mwaalumi amukaintu. (Amubale Matalikilo 1:27.) Mubwini, bamaalumi abamakaintu baliindene munzila zinji. Mucikozyanyo, Jehova wakalenga bamaalumi abamakaintu munzila yakuti kabacikonzya kuzuzikizya mikuli imwi iigaminide, aboobo beelede kuba abube bumwi alimwi akwiiya milimo imwi iikonzya kubagwasya kucita boobo. (Matl. 2:18) Mucibalo eeci, tulalanga-langa ncakonzya kucita mucizyi mukubusi kutegwa abe Munakristo uusimide. Mpoonya mucibalo citobela, tuyoolanga-langa ncobakonzya kucita bakwesu bacili bana-bana.

AMUBE ABUBE MBWAKKOMANINA JEHOVA

Kwiiya bamakaintu basyomeka mbuli Rebeka, Esita alimwi a Abigayeli, kulakonzya kumugwasya kuba mukaintu Munakristo uusimide (Amubone muncali 3-4)

3-4. Nkookuli bacizyi bacili bana-bana nkobakonzya kujana cikozyanyo cakwiiya? (Amubone acifwanikiso.)

3 Bbaibbele lilaamba bamakaintu banji ibakali kumuyanda Jehova alimwi akumubelekela. (Amubone cibalo cili a jw.org cakuti “Ino Ncinzi Ncotukonzya Kwiiya ku Bamakaintu Baambidwe mu Bbaibbele?”) Mbubwenya mbolwaamba lugwalo aayeeme cibalo cesu, bamakaintu aaba tiibakali ‘kuciindizya muzilengwa’ alimwi bakali ‘kusyomeka muzintu zyoonse.’ Kuyungizya waawo, bacizyi bakubusi balakonzya kwiiya zikozyanyo zyabamakaintu Banakristo basimide mumbungano zyabo.

4 Nobacizyi bana-bana, amuyeeye kujatikizya bacizyi mbomuzyi ibajisi cikozyanyo cibotu ncomukonzya kwiiya. Amububikkile maano bube bubotu mbobajisi; mpoonya amubone mbomukonzya kubwiiya. Mumincali iitobela, tulabandika bube botatwe mbobeelede kuba ambubo bamakaintu basimide.

5. Nkaambo nzi kulicesya ncobuli bube buyandika kapati kubamakaintu Banakristo basimide?

5 Kulicesya mbube buyandika kapati ku Banakristo. Ikuti mukaintu kalicesya, ulakonzya kuba mulongwe wa Jehova alimwi abamwi. (Jak. 4:6) Mucikozyanyo, mukaintu uumuyanda Jehova, cakulicesya ulabulemeka bubambe bwabusilutwe oobo mbwaakatalisya Usyi wakujulu. (1Kor. 11:3) Bubambe oobu bulabeleka munzila yacigaminina mumbungano alimwi amumukwasyi. c

6. Ncinzi bacizyi bacili bana-bana ncobakonzya kwiiya kukulicesya kwa Rebeka?

6 Amubone cikozyanyo ca Rebeka. Wakali mukaintu musongo mubuumi bwakwe boonse, wakali kucita zintu cabusicamba alimwi wakalizyi naakeelede kucita cintu cimwi. (Matl. 24:58; 27:​5-17) Nokuba boobo, wakalijisi bulemu alimwi wakali kulibombya. (Matl. 24:​17, 18, 65) Aboobo, ikuti andinywe cakulicesya kamubutobela bubambe bwa Jehova mbuli mbwaakali kucita Rebeka, munooli cikozyanyo cibotu mumukwasyi alimwi amumbungano.   

7. Mbuti bacizyi bacili bana-bana mbobakonzya kwiiya Esita caboola kukutondezya kulibombya?

7 Kulibombya abwalo mbube buyandika kapati ku Banakristo boonse. Bbaibbele lyaamba kuti “balibombya mbabajisi busongo.” (Tus. 11:2) Esita wakali mukaintu uusyomeka iwakali kulibombya. Akaambo kakuti wakali kulibombya, kunyina naakatalika kulisumpula ciindi naakaba namalelo. Wakaaswiilila akwaatobela malailile ngaakapegwa amweeninyina Moodekai. (Es. 2:​10, 20, 22) Andinywe mulakonzya kutondezya kuti mulalibombya kwiinda mukulomba lulayo akulutobela.—Tit. 2:​3-5.

8. Kweelana alugwalo lwa 1 Timoteyo 2:​9, 10, mbuti kulibombya mbokukonzya kumugwasya mucizyi kusala cabulemu mumakani aansamino?

8 Esita wakatondezya kuti wakali kulibombya munzila ayimbi. Mucikozyanyo, “wakali mubotu alimwi weebeka,” pele kunyina naakayanda kuti bantu boonse kababikkila buyo nguwe maano. (Es. 2:​7, 15) Mbuti mukaintu Munakristo mbwakonzya kugwasyigwa acikozyanyo ca Esita? Nzila imwi ilaambidwe ku 1 Timoteyo 2:​9, 10. (Amubale.) Mulugwalo oolu mwaapostolo Paulo wakalailila bamakaintu Banakristo kuti kabasama munzila iilemeka Leza. Mabala aamu Chigiriki ngaakabelesya atondezya kuti lyoonse mukaintu weelede kusama cabulemu alimwi akuti weelede kwaalemeka manjezyeezya aabamwi kujatikizya nzyasama. Eelo kaka tulamulumba kapati nobacizyi bayandwa akaambo kakwaatobela malailile aaya!

9. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo ca Abigayeli?

9 Bupampu mbube abumwi buyandika mbobeelede kutondezya bacizyi Banakristo boonse kutegwa basime. Ino bupampu ninzi? Nkucikonzya kuzyiba ciluzi acitaluzi mpoonya akusala kucita ciluzi. Amubone cikozyanyo ca Abigayeli. Mulumaakwe tanaakasala cabusongo calo icakali kukonzya kuleta mapenzi aataambiki kuli bamuŋanda yakwe boonse. Mpoonya Abigayeli wakabweza ntaamu cakufwambaana. Akaambo kabupampu, wakafwutula bamuŋanda yakwe. (1Sam. 25:​14-23, 32-35) Bupampu alimwi bulatugwasya kuzyiba ciindi notweelede kwaambaula anotweelede kuumuna. Alimwi bulatugwasya kubabikkila maano bamwi pele kutali cakuciindizya.—1Tes. 4:11.

AMWIIYE ZINTU ZIKONZYA KUMUGWASYA MUBUUMI

Ino mwakagwasyigwa buti kwiinda mukwiiya kubala akulemba kabotu? (Amubone muncali 11)

10-11. Mbuti mbomukonzya kugwasyigwa alimwi akugwasya bamwi akaambo kakucizyiba kubala akulemba kabotu? (Amubone acifwanikiso.)

10 Mukaintu Munakristo weelede kwiiya zintu zikonzya kumugwasya. Zintu nzyakonzya kwiiya musimbi nacili mwana zilakonzya kumugwasya mubuumi bwakwe boonse. Amubone zikozyanyo eezyi zisyoonto.

11 Amwiiye kubala akulemba kabotu. Mumasena amwi, kubala akulemba tabakuboni kuba cintu ciyandika kapati kuli bamakaintu. Pele kucizyiba kubala akulemba kabotu kulayandika kapati ku Banakristo boonse. d (1Tim. 4:13) Aboobo mutazumizyi cintu cili coonse kumulesya kwiiya kubala akucizyiba kulemba. Ino muyoogwasyigwa buti? Luzyibo luli boobu luyoomugwasya kujana mulimo. Alimwi muyooba basikwiiya abamayi ba Jwi lya Leza bacibwene. Kwiinda zyoonse, muyooba acilongwe ciyumu a Jehova ciindi nomubala Jwi lyakwe akuzinzibala kuyeeya nzyomubala.—Jos. 1:8; 1Tim. 4:15.

12. Mbuti lugwalo lwa Tusimpi 31:26 mbolukonzya kumugwasya kucizyiba kubandika kabotu abantu?

12 Amwiiye kubandika kabotu. Banakristo beelede kucizyiba kubandika kabotu abantu. Kujatikizya makani aaya, mwaapostolo Jakobo wakatupa lulayo lubotu naakati: “Muntu woonse weelede kufwambaana kuswiilila, kumuka kwaambaula.” (Jak. 1:19) Ciindi nomuswiilila cakubikkila maano bamwi nobaambaula mutondezya ‘lweetelelo.’ (1Pet. 3:8) Ikuti naa mwaalilwa kumvwisya muntu ncaamba naa mbwalimvwa, amumubuzye mibuzyo yeelela. Kumane amulindile aasyoonto kutegwa muyeeye kamutanaambaula. (Tus. 15:​28, bupanduluzi buyungizyidwe.) Amulibuzye kuti: ‘Sena ncondiyanda kwaamba ncamasimpe alimwi cilayaka? Sena citondezya bulemu alimwi aluzyalo? Amwiiye kubacizyi basimide ibazyi mbokwaambaulwa kabotu abantu. (Amubale Tusimpi 31:26.) Amubikkile maano mbobaambaula. Ikuti mwaba aluzyibo mumakani aaya, muyooba azilongwe zibotu abamwi.

Mukaintu munkutwe, uusamausya alimwi uucizyi kulanganya ŋanda, ncilongezyo kumukwasyi wakwe alimwi amumbungano (Amubone muncali 13)

13. Mbuti mbomukonzya kwiiya kulanganya ŋanda? (Amubone acifwanikiso.)

13 Amwiiye kulanganya Ŋanda. Mumasena manji, bamakaintu mbabacita milimo minji yaaŋanda. Banyoko naa mucizyi umwi weelela ulakonzya kumuyiisya mboicitwa milimo eeyi. Mucizyi wazina lya Cindy wakaamba kuti: “Cintu cimwi ncondakaiya kuli bamaama ncakuti, kubeleka canguzu kuletela lukkomano. Akaambo kakuti bakandiyiisya kujika, kusalazya, kusuma zisani alimwi akwaabelesya kabotu mali, ndakacikonzya kulilanganya akucita zinji mumulimo wa Jehova. Bamaama alimwi bakandiyiisya kuba muntu uusamausya, calo cakapa kuti ndizyibane abakwesu abacizyi bajisi zikozyanyo zibotu nzyondikonzya kwiiya.” (Tus. 31:​15, 21, 22) Mukaintu munkutwe, uusamausya, uucizyi kulanganya ŋanda, ncilongezyo kumukwasyi wakwe alimwi akumbungano.—Tus. 31:​13, 17, 27; Mil. 16:15.

14. Ncinzi ncotwiiya kucakuluula camucizyi Crystal? Ncinzi ncomweelede kubikka mumizeezo?

14 Amwiiye kulicitila milimo. Kwiiya kulicitila milimo nimbaakani iiyandika kapati ku Banakristo boonse alimwi akukkutila azintu nzyobajisi. (Flp. 4:11; 2Tes. 3:​7, 8) Mucizyi wazina lya Crystal wakaamba kuti: “Bazyali bangu bakali kundisalila buya ziiyo nzyondakeelede kwiiya kusekondali. Bataata bakandikulwaizya kunooyiya accounts calo cakandigwasya kapati.” Kunze aakuba aluzyibo iluyoomugwasya kujana mulimo, amusole kwiiya kupanga bbajeti akwiitobela. (Tus. 31:​16, 18) Ikuti kamukkutila azintu zisyoonto nzyomujisi alimwi akutanjila muzikwelete, muyoocikonzya kucita zinji mumulimo wa Jehova.—1Tim. 6:8.

AMULIBAMBILE MIKULI YAKUMBELE

15-16. Mbuti bacizyi batakwetwe mbobabagwasya bamwi? (Marko 10:​29, 30)

15 Ikuti mwaba abube bwa Bunakristo akuba aluzyibo mumilimo iikonzya kumugwasya, munoolibambilide kujatikizya mikuli yakumbele. Amubone zintu zimwi nzyomukonzya kucita.

16 Mulakonzya kusala kutakwatwa kwaciindi cili mbocibede. Kweelana amajwi aa Jesu, bacizyi bamwi basala kutakwatwa, nokuba kuti kucita boobo cilasampuzya kubusena nkobakkala. (Mt. 19:​10-12) Bamwi balasala kutakwatwa akaambo katwaambo tumwi. Amuzyibe kuti Jehova a Jesu kunyina nobamubona kuti tamuyandiki akaambo buyo kakuti tamukwetwe. Munyika yoonse, bacizyi batakwetwe nzikozyanyo zibotu kapati mumbungano. Akaambo kakuti balabayanda akubabikkila maano bamwi, baba mbuli bacizyi bakumubili alimwi abazyali.—Amubale Marko 10:​29, 30; 1Tim. 5:2.

17. Mbuti bacizyi bana-bana mbobakonzya kulibambila kunjila mulimo waciindi coonse?

17 Mulakonzya kunjila mulimo waciindi coonse. Bacizyi balaugwasyilizya kapati mulimo wakukambauka nyika yoonse. (Int. 68:11) Sena inga mwanjila mulimo waciindi coonse? Mulakonzya kubeleka kamuli mupainiya, mubelesi wamayake naa wamukwasyi wa Beteli. Amwiipailile mbaakani yanu. Amubandike abaabo ibakaizuzikizya kale mbaakani eeyo, akubabuzya ncomweelede kucita kutegwa andinywe mweelele. Mpoonya amusale cakucita. Kuti mwanjila mulimo waciindi coonse, mulakonzya kuba azyoolwe zyakucita zinji mumulimo wa Jehova.

Ikuti kamuyeeya makani aakukwatwa, mweelede kusala cabusongo (Amubone muncali 18)

18. Nkaambo nzi mucizyi ncayelede kusala kabotu muntu wakukwatana limwi? (Amubone acifwanikiso.)

18 Inga mwasala kukwatwa. Bube mbotwabandika azintu zikonzya kumugwasya mubuumi, inga zyamupa kuba mukaintu uuli kabotu. Ikuti kamuyeeya makani aakukwatwa, mweelede kusala cabusongo. Nkaambo eeci ncakusala ciyandika kapati mubuumi. Kamuyeeya kuti, munooyandika kutobela busolozi bwamwaalumi ngomuyookwatana limwi. (Rom. 7:2; Ef. 5:​23, 33) Aboobo amulibuzye kuti: ‘Sena mwaalumi ooyu ulisimide kumuuya? Sena ubikka zintu zyakumuuya mubusena bwakusaanguna? Sena ulasala cabusongo? Sena ulazumina ikuti walubizya? Sena ulabalemeka bamakaintu? Sena uyoocikonzya kundigwasya kuyumya cilongwe cangu a Jehova, kundilanganya kumubili alimwi akuba mulongwe wangu mubotu? Ino wiilanganya buti mikuli njajisi? Mucikozyanyo, ino ujisi mikuli nzi mumbungano alimwi ino wiilanganya buti?’ (Lk. 16:10; 1Tim. 5:8) Mubwini, ikuti kamuyanda kujana mwaalumi uuli kabotu, andinywe mweelede kuba mukaintu uuli kabotu.

19. Nkaambo nzi mukaintu ncayelede kukkomana ikwiitwa kuti mugwasyi?

19 Bbaibbele lyaamba kuti mukaintu mubotu ‘mugwasyi’ kumulumaakwe alimwi “mweenzinyina uumweelede.” (Matl. 2:18) Sena eeci cipa kuti mukaintu kalibonya kuba waansi? Peepe. Kuba mugwasyi, mukuli uutondezya bulemu kumukaintu. Bbaibbele kanji-kanji lyaamba Jehova kuti “mugwasyi.” (Int. 54:4; Heb. 13:6) Mukaintu inga uba mugwasyi ncobeni kumulumaakwe ciindi namugwasyilizya mukusala zintu zijatikizya mukwasyi. Alimwi mbwaanga ulamuyanda Jehova, mukaintu uuli boobu inga ulacita kufwumbwa ncakonzya kutegwa agwasye bamwi kubona bube bubotu mbwajisi mulumaakwe. (Tus. 31:​11, 12; 1Tim. 3:11) Mulakonzya kulibambila lino kuba mukaintu uuli kabotu kwiinda mukumuyanda kapati Jehova akugwasya bamuŋanda yanu alimwi amumbungano.

20. Ino mukaintu inga waugwasyilizya buti mukwasyi?

20 Inga mwaba muzyali. Mwamana kukwatwa, mulakonzya kusala kuba abana. (Int. 127:3) Aboobo cilayandika kuyeeyela limwi ncomweelede kucita kutegwa mukabe muzyali uuli kabotu. Kuba abube bumwi alimwi azintu zikonzya kumugwasya mubuumi nzyotwabandika mucibalo eeci, kulakonzya kumugwasya kuba mukaintu alimwi amuzyali uuli kabotu. Ikuti kamutondezya luyando, luzyalo akukkazika moyo, muyoopa kuti mumukwasyi wanu kakuli lukkomano alimwi bana banu bayoolimvwa kukwabililwa.—Tus. 24:3.

Bacizyi bacili bana-bana banji ibakayiisyigwa magwalo akubelesya nzyobakaiya Mbanakristo basimide (Amubone muncali 21)

21. Ino tulimvwa buti kujatikizya bacizyi alimwi nkaambo nzi? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.)

21 Tulamuyanda kapati nobacizyi bacili bana-bana akaambo kazintu zyoonse nzyomumucitila Jehova abantu bakwe. (Heb. 6:10) Mulabeleka canguzu kutegwa mube abube bwa Bunakristo, kwiiya milimo iikonzya kumugwasya nywebo abaabo bamuzingulukide alimwi akulibambila mikuli yakumbele. Eelo kaka mulayandika kapati mumbunga ya Jehova!

LWIIMBO 137 Bamakaintu Banakristo Basyomeka

a Nobacizyi bana-bana bayandwa, mulayandika kapati mumbungano. Mulakonzya kusima kumuuya kwiinda mukuba abube bumukkomanisya Jehova, kwiiya milimo imwi iikonzya kumugwasya alimwi akulibambila mikuli yakumbele. Kuti mwacita oobo, muyoojana zilongezyo zinji mumulimo wakwe.

b BUPANDULUZI BWAMABALA: Muntu iwaba Munakristo uusimide usololelwa amuuya wa Leza, kutali abusongo bwamunyika. Wiiya cikozyanyo ca Jesu, ulabeleka canguzu kuba acilongwe ciyumu a Jehova alimwi ulatondezya luyando lwini-lwini kuli bamwi.

d Kutegwa mubone mbociyandika kubala, amubone cibalo cakuti “Kubala Ncokuyandika Kapati Kubana—Cibeela 1: Kubala naa Kweebelela Mavidiyo?” cijanika a jw.org