Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 5

“Kamucibelesya Kabotu Ciindi Coonse Ncomujisi”

“Kamucibelesya Kabotu Ciindi Coonse Ncomujisi”

“Amucenjele kapati, mutanikweendi mbuli bafwubafwuba pe, pele mbuli bantu basongo, kamucibelesya kabotu ciindi coonse ncomujisi.”​—EF. 5:15, 16.

LWIIMBO 8 Jehova Mayubilo Eesu

IZILI MUCIBALO *

1. Mbuti mbotukonzya kuyanzana a Jehova?

TULAKKOMANA kuyanzana abantu mbotuyanda. Banabukwetene bayandana balakkomana kapati kujana ciindi cakuba antoomwe. Bakubusi balakkomana kuyanzana abalongwe babo. Andiswe tulakkomana kuyanzana abakwesu abacizyi. Nokuba boobo, kwiinda zyoonse, tulakkomana kujana ciindi cakuyanzana a Leza. Tulakonzya kucita oobu kwiinda mukupaila, kubala Jwi lyakwe, kuzinzibala kuyeeya kujatikizya makanze aakwe alimwi abube bwakwe bubotu. Ciindi ncotubelesya kuyanzana a Jehova cilayandika kapati.—Int. 139:17.

2. Mbuyumuyumu nzi mbotujana?

2 Nokuba kuti tulakukkomanina kuyanzana a Jehova, talili lyoonse nocili cuuba-uba. Tujisi bubi mubuumi, calo cikonzya kupa kuti cituyumine kujana ciindi cakucita zintu zyakumuuya. Mulimo wakumubili, kulanganya mukwasyi alimwi amilimo iimbi iiyandika, ziyanda ciindi cinji. Aboobo tulakonzya kulimvwa kuti tujisi bubi kapati cakuti tatukonzyi kupaila, kwiiya naa kuzinzibala kuyeeya.

3. Ncinzi acimbi cikonzya kutumanina ciindi?

3 Kuli cintu acimbi cikonzya kutumanina ciindi. Kuti naa tiitwacenjela, tulakonzya kujata bubi kucita zintu zitali zibyaabi pele izimanina ciindi ncotweelede kubelesya kuyumya cilongwe cesu a Jehova. Mucikozyanyo, atulange-lange makani aajatikizya kulikondelezya. Toonse tulakkomana kujana ciindi cakulikondelezya. Pele noziba zyakulikondelezya zili kabotu zilakonzya kutumanina ciindi cakucita zintu zyakumuuya. Tweelede kuyeeya kuti zyakulikondelezya tazili nzyezintu ziyandika kapati mubuumi.—Tus. 25:27; 1Tim. 4:8.

4. Ino tulalanga-langa nzi mucibalo eeci?

4 Mucibalo eeci, tulalanga-langa kaambo ncotweelede kuzyiba zintu ziyandika kapati mubuumi. Kuyungizya waawo, tulabandika mbotukonzya kucibelesya kabotu ciindi notuyanzana a Jehova alimwi ambotukonzya kugwasyigwa kwiinda mukucibelesya kabotu ciindi eeco.

AMUSALE CABUSONGO; AMUZYIBE ZINTU ZIYANDIKA KAPATI

5. Mbuti kulanga-langa lugwalo lwa Baefeso 5:15-17 mbokukonzya kugwasya mukubusi kusala mbwakonzya kubelesya buumi bwakwe?

5 Amusale cintu ciyandika kapati mubuumi. Bakubusi kanji-kanji balalibilika kujatikizya mbobakonzya kubelesya buumi bwabo. Kulubazu lumwi, bamayi alimwi abanamukwasyi ibatali Bakamboni ba Jehova balakonzya kukulwaizya bakubusi kuunka kuyunivesiti kutegwa bakajane mulimo waatala akunoovwola mali manji. Lwiiyo oolo lulakonzya kutola myaka minji. Mpoonya, bazyali alimwi abalongwe mumbungano balo inga kabakulwaizya bakubusi kubelesya buumi bwabo mumulimo wa Jehova. Aboobo ncinzi cikonzya kugwasya mukubusi uumuyanda Jehova kusala cabusongo? Inga wacita kabotu kubala akuzinzibala kuyeeya lugwalo lwa Baefeso 5:15-17. (Amubale.) Amanizya kubala tupango ootu, mukubusi ulakonzya kulibuzya kuti: ‘Ncinzi “ncayanda Jehova”? Nkusala kuli buti kukonzya kumukkomanisya Jehova? Nkusala kuli buti kukonzya kundigwasya kucibelesya kabotu ciindi cangu?’ Kamuyeeya kuti, “mazuba mabi” alimwi abweende bwazintu bwa Saatani ziyoomana lino-lino. Inga caba camaano kubelesya buumi bwesu kucita zintu zikonzya kumukkomanisya Jehova.

6. Nkusala kuli buti nkwaakacita Mariya, alimwi nkaambo nzi ncokwakali kusala kwabusongo?

6 Amuzyibe zintu ziyandika kapati. Zimwi ziindi, kubelesya kabotu ciindi cesu kubikkilizya kusala kucita zintu izitali zibyaabi pe. Tulakonzya kucibona eeci twalanga cakacitika ciindi Jesu naakaswaya Mariya alimwi a Marta. Cakutadooneka Marta wakalikkomene kutambula Jesu kali mweenzu wabo cakuti wakamubambila cakulya cinji. Nokuba boobo, walo mucizyi wakwe Mariya, eeci wakacibona kuba coolwe cakukkala munsi-munsi a Mwami wakwe akuswiilila kunjiisyo yakwe. Nokuba kuti ncaakacita Marta tiicakalubide, pele Jesu wakaamba kuti Mariya “wasala cibeela cibotu.” (Lk. 10:38-42) Mukuya kwaciindi, kweelede kuti Mariya wakaciluba cakulya cakabambidwe, pele tulakonzya kuba masimpe kuti kunyina naakaziluba zintu nzyaakaiya kuli Jesu. Mbubwenya Mariya mbwaakacibikkila maano ciindi cisyoonto cakuyanzana a Jesu, andiswe tweelede kucibikkila maano ciindi cakuyanzana a Jehova. Mbuti mbotukonzya kucibelesya kabotu ciindi eeco?

AMUCIBELESYE KABOTU CIINDI CAKUYANZANA A JEHOVA

7. Nkaambo nzi ncotweelede kujana ciindi akubikkila maano kukupaila, kwiiya alimwi akuzinzibala kuyeeya?

7 Amuzyibe kuti kupaila, kwiiya alimwi akuzinzibala kuyeeya nzibeela zyabukombi bwesu. Ciindi notupaila, tubandika a Taateesu wakujulu, walo uutuyanda kapati. (Int. 5:7) Ciindi notwiiya Bbaibbele, ‘tujana luzyibo lwa Leza,’ walo uuli ngo Kasensa kabusongo boonse. (Tus. 2:1-5) Ciindi notuzinzibala kuyeeya, tulanga-langa bube bwa Jehova bubotu amakanze aakwe aagambya aali muzilenge akubona mbotujatikizyidwe mumakanze aayo. Sena tulakonzya kuyeeya nzila mbotu mbotukonzya kucibelesya kabotu ciindi cesu? Pele ncinzi cikonzya kutugwasya kucita boobu?

Sena inga mwajana busena buumwine kutegwa mucite ciiyo canu? (Amubone muncali 8-9)

8. Nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kuli Jesu kujatikizya mbwaakacibelesya ciindi munkanda?

8 Kuti kacikonzyeka, amusale busena buumwine. Amubone cikozyanyo ca Jesu. Katanatalika mulimo wakwe waanyika, wakatola mazuba aali 40 munkanda. (Lk. 4:1, 2) Mubusena oobu buumwine, Jesu wakali kupaila kuli Jehova alimwi akuzinzibala kuyeeya kujatikizya kuyanda kwa Bausyi. Cakutadooneka, kucita boobu kwakamugwasya kulibambila masunko ngaakali kulangila kujana. Mbuti mbomukonzya kugwasyigwa acikozyanyo ca Jesu? Kuti kamukkala mumukwasyi mupati, zimwi ziindi cilakonzya kumuyumina kujana busena buumwine aŋanda. Kuti kacili boobo, ambweni mulakonzya kujana busena bumbi anze. Eeci ncacita mucizyi Julie ciindi nayanda kuyanzana a Jehova mumupailo. Walo amulumaakwe bakkala mukaanda kasyoonto ku France, alimwi cilakatazya kujana ciindi cakuba olikke kakunyina kunyonganyizyigwa. Mucizyi Julie waamba kuti “Inga ndilaunka kukweendeenda mupaaki abuzuba. Okuya inga ndiba ndelikke, ndilabikkila maano alimwi akubandika a Jehova.”

9. Nokuba kuti wakajisi bubi, mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti wakali kucibikkila maano cilongwe cakwe a Jehova?

9 Jesu wakajisi bubi mubuumi bwakwe. Mumulimo wakwe aano anyika, makamu aabantu akali kumutobela kufwumbwa nkwaaunka, bantu boonse aaba bakali kuyandika ciindi. Aciindi cimwi, “boonse bantu bamumunzi bakavwoomana amulyango” kutegwa bamubone. Nokuba boobo, Jesu wakali kujana ciindi cakuyumya cilongwe cakwe a Jehova. Kalitanazwa zuba, wakali kujana “busena butakwe bantu” kwalo nkwaakali kukonzya kuyanzana a Bausyi.—Mk. 1:32-35.

10-11. Kweelana a Matayo 26:40, 41, malailile nzi aacigaminina Jesu ngaakapa basikwiiya bakwe mumuunda wa Getesemane, pele ncinzi cakacitika?

10 Busiku bwamamanino abuumi bwakwe aano anyika, ciindi mulimo wakwe nowakali kuyaabuya kumamanino, Jesu alimwi wakayandaula busena buumwine kutegwa azinzibale kuyeeya akupaila. Wakabujana busena oobu mumuunda wa Getesemane. (Mt. 26:36) Aciindi eeco, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe cintu cimwi ciyandika kapati kujatikizya kupaila.

11 Amubone icakacitika. Nibakasika mumuunda wa Getesemane, kwakalisiide kale, ambweni kwiindilila akaandabwe kabusiku. Aboobo Jesu wakalomba baapostolo bakwe kuti ‘amulinde,’ kumane wakaunka kuyoopaila. (Mt. 26:37-39) Pele ciindi naakali kupaila, balo bakoona. Naakabajana baloona, Jesu alimwi wakabakulwaizya kuti “amulinde akuzumanana kupaila.” (Amubale Matayo 26:40, 41.) Wakalizyi kuti bakalilibilikide alimwi akukatala kapati. Jesu calubomba wakazyiba kuti “mubili unyina nguzu.” Alimwi ziindi zyobilo Jesu wakaunka kuyoopaila, mpoonya naakajokela wakajana basikwiiya bakwe baloona muciindi cakupaila.—Mt. 26:42-45.

Sena inga mwazandula ciindi nomutakatede kutegwa mupaile? (Amubone muncali 12)

12. Ncinzi ncotukonzya kucita kuti zimwi ziindi katulibilikide naa katukatede kapati kupaila?

12 Amusale ciindi cili kabotu. Zimwi ziindi inga katulibilikide naa kukatala kapati cakuti inga twaalilwa akupaila. Kuti eeci cakamucitikila, tamuli nyolikke pe. Ncinzi ncomukonzya kucita? Bamwi ibakajisi cilengwa cakupaila kuli Jehova masiku, bakajana kuti cilagwasya kupaila mangolezya nobatanakatala. Bamwi bakajana kuti balabikkila maano ciindi nobapaila kuti kabali muciimo cimwi, mucikozyanyo, ciindi nobakkede naa kufwugama. Aboobo, mbuti kuti kamulibilikide kapati naa kutyompwa kupaila? Amumwaambile Jehova mumupailo. Amuzyibe kuti Jehova Taateesu siluyando uyoomvwisya.—Int. 139:4.

Sena inga mwakweeleba kwiingula tugwalo lyamiswaangano? (Amubone muncali 13-14)

13. Mbuti zibelesyo mbuli mafooni naa matabbuleti mbozikonzya kutunyonganya ciindi notupaila, notwiiya, naa notuli kumiswaangano?

13 Mutani kunyonganyizyigwi ciindi nomwiiya. Mupailo taili nenzila ilikke yakuyumya cilongwe cesu a Jehova. Kwiiya Jwi lya Leza alimwi akujanika kumiswaangano yambungano akwalo kulakonzya kutugwasya kuyumya cilongwe cesu a Leza. Sena kuli ncomukonzya kucita kutegwa kamugwasyigwa ciindi nomwiiya alimwi anomuli kumiswangano yambungano? Amulibuzye kuti, ‘Ncinzi cindinyonganya ciindi camiswaangano naa nondicita ciiyo cangu?’ Sena nkutambula mafooni, tugwalo naa kusobanya fooni naa tabbuleti? Bantu banji mazuba aano balijisi zintu eezyi. Basikuvwuntauzya bamwi baamba kuti, ciindi nosola kubikkila maano, ikuba buyo afooni munsi-munsi kulakonzya kukunyonganya. Syaazibwene umwi wakaamba kuti: “Kuti koyeeya cintu cimwi, cilakonzya kukwaalila kubikkila maano kucintu ncocita.” Kaitanatalika miswaangano yabbazu naa yacooko, kanji kanji inga tulayeezyegwa kwaasetiŋila limwi mafooni eesu naa zintu zimwi kutegwa zitanyonganyi bamwi. Sena inga twacita oobo kuzibelesyo zyesu kutegwa zitatunyonganyi swebo ciindi notuyanzana a Jehova?

14. Kweelana a Bafilipi 4:6, 7, mbuti Jehova mbwayootugwasya kubikkila maano?

14 Amumulombe Jehova kutegwa amugwasye kubikkila maano. Kuti mwabona kuti mizeezo yanu ilisakene ciindi nomwiiya naa lyamuswaangano wambungano, amumulombe Jehova kutegwa amugwasye. Kuti mulilibilikide naa kuyoowa, cilakonzya kumuyumina kubikkila maano kuzintu zyakumuuya, pele kucita boobo kulayandika kapati. Amupailile luumuno lwalo iluyookwabilila moyo wanu alimwi “amizeezo yanu.”—Amubale Bafilipi 4:6, 7.

KUYANZANA A JEHOVA KULAGWASYA KAPATI

15. Mbubotu nzi bumwi ibujanika kwiinda mukuyanzana a Jehova?

15 Kuti kamujana ciindi cakubandika, kuswiilila alimwi akuyeeya kujatikizya Jehova, muyoogwasyigwa kapati. Mubuti? Cakusaanguna, munoosala cabusongo. Bbaibbele litukulwaizya kuti “ooyo weenda abasongo ulaba musongo.” (Tus. 13:20) Aboobo ciindi nomuyanzana a Jehova, Ikasensa kabusongo, muyooba basongo kapati. Ciyoomugwasya kuzyiba mbomukonzya kumukkomanisya alimwi akweeleba kusala zintu zikonzya kumunyemya.

16. Mbuti kuyanzana a Jehova mbokukonzya kutugwasya kuba bamayi bacibwene?

16 Cabili, muyooba mwiiyi uucibwene. Ciindi notwiiya Bbaibbele amuntu umwi, mbaakani iiyandika kapati nkumugwasya kuba acilongwe ciyumu a Jehova. Ciindi notubandika a Taateesu wakujulu, luyando lwesu kulinguwe lulakomena alimwi ciyootugwasya kumuyiisya sikwiiya wesu kumuyanda Leza. Eeci ncicakacitika kuli Jesu. Wakali kwaamba kujatikizya Jehova cakusangalizya alimwi acaluyando, calo icakapa kuti basikwiiya bakwe abalo bamuyande Jehova.—Joh. 17:25, 26.

17. Nkaambo nzi kupaila alimwi akwiiya ncokutugwasya kuyumya lusyomo lwesu?

17 Catatu, lusyomo lwanu luyooyuma. Amubone cicitika ciindi Leza nomumulomba busolozi, luumbulizyo naa lugwasyo. Ciindi coonse Jehova naingula mipailo eeyo, lusyomo lwanu lulayuma. (1Joh. 5:15) Ncinzi cimbi cikonzya kuyumya lusyomo lwanu? Ciiyo canu nobeni. Amana buya, “lusyomo lujanwa buyo lyamana kumvwugwa jwi.” (Rom. 10:17) Nokuba boobo, zinji nzyotweelede kucita kunze buyo lyakwiiya. Ncinzi cimbi ncotweelede kucita?

18. Amupe cikozyanyo citondezya kaambo ncotweelede kuzinzibala kuyeeya.

18 Tweelede kuzinzibala kuyeeya kujatikizya nzyotwiiya. Amubone cakacitikila mulembi wa Intembauzyo 77. Wakalityompedwe kapati akaambo kakuti wakali kulimvwa kuti walo abana Israyelinyina tiibakacili kukkomaninwa a Jehova. Kulibilika ooku kwakali kumupa cilabila. (Kapango 2-8) Ncinzi ncaakacita? Wakaambila Jehova kuti: “Ndinoozinzibala kuyeeya milimo yako yoonse alimwi ndinookkala ansi kuyeeya zintu nzyocita.” (Kapango 12) Masimpe kuti, sintembauzyo ooyu wakalizizyi kabotu-kabotu zintu Jehova nzyaakacitila bantu bakwe kaindi, pele kulibilika kwakamupa kutalika kuyeeya kuti: “Sena Leza waluba kufwida luzyalo, alimwi sena bukali bwakwe bwapa kuti luse lwakwe lumane?” (Kapango 9) Sintembauzyo wakazinzibala kuyeeya kujatikizya milimo ya Jehova yakaindi akuti Leza wakatondezya luse alimwi aluzyalo kaindi. (Kapango 11) Ncinzi cakazwa mpawo? Sintembauzyo wakasinizya kuti Jehova kunyina naakali kuyoobalekelezya bantu bakwe. (Kapango 15) Ncimwi buyo andinywe, lusyomo lwanu luyooyuma kapati ciindi nomuzinzibala kuyeeya nzyaakabacitila bantu bakwe Jehova kaindi alimwi anzyaakamucitila nywebo kumugama.

19. Muunzila nzi imwi motugwasyigwa kwiinda mukuyanzana a Jehova?

19 Cane, alimwi ciyandika kapati, luyando lwanu kuli Jehova luyooyuma. Luyando, kwiinda bube bumbi buli boonse, luyoomukulwaizya kumvwida Jehova, kulyaaba kutegwa mumukkomanisye alimwi akuliyumya musunko lili lyoonse. (Mt. 22:37-39; 1Kor. 13:4, 7; 1Joh. 5:3) Kunyina cintu ciyandika kapati kwiinda kuba acilongwe a Jehova!—Int. 63:1-8.

20. Ino mbuti mbomukonzya kucibelesya kabotu ciindi ncomubelesya kuyanzana a Jehova?

20 Kamuyeeya kuti kupaila, kwiiya alimwi akuzinzibala kuyeeya nzibeela zyabukombi bwesu. Mbubwenya mbuli Jesu, amujane busena buumwine kutegwa muyanzane a Jehova. Amuzitantamuke zintu zikonzya kumunyonganya. Amumulombe Jehova kutegwa amugwasya kubikkila maano kucita zintu zyakumuuya. Kuti mwacibelesya kabotu ciindi canu lino, Jehova uyoomulumbula kwiinda mukupa buumi butamani munyika mpya ya Leza.—Mk. 4:24.

LWIIMBO 28 Ikumvwana a Jehova

^ munc. 5 Jehova Mulongwe wesu iwiinda kubota. Tulacikkomanina cilongwe cesu anguwe, alimwi tulayanda kumuzyiba kabotu. Cilatola ciindi kuzyiba muntu. Oobo mbocibede aciindi notuyanda kuzumanana kuyumya cilongwe cesu a Jehova. Mazuba aano toonse tujisi bubi mubuumi, aboobo mbuti mbotukonzya kujana ciindi cakuyumya cilongwe cesu a Taateesu wakujulu, alimwi nkaambo nzi ncociyandika kucita boobo?