Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 2

“Amusandulwe Kwiinda Mukucinca Mizeezo Yanu”

“Amusandulwe Kwiinda Mukucinca Mizeezo Yanu”

“Amusandulwe kwiinda mukucinca mizeezo yanu, kutegwa muzyibe kuyanda kwa Leza kubotu ikutambulika alimwi kulondokede.”​—ROM. 12:2.

LWIIMBO 88 Kondipa Kuzyiba Nzila Zyako

IZILI MUCIBALO a

1-2. Ncinzi ncotweelede kuzumanana kucita twamana kubbapatizyigwa? Amupandulule.

 INO ŋanda yanu mwiisalazya ziindi zinji buti? Ambweni kamutanalongela mumo, mwakasaanguna kwiisalazya cakulomya. Pele ino ncinzi cakalikukonzya kucitika ikuti nomwakalekela limwi kwiisalazya kuzwa ciindi eeco? Tacidoonekwi buya kuti, noyakazula dooti alimwi akasuko. Aboobo, ikutegwa ŋanda yanu kaiboneka kabotu, mweelede kunooyisalazya lyoonse.

2 Mbubwenya buyo, tweelede kuzumanana kubeleka canguzu, kululamika mizeezo yesu akubambulula bube bwesu. Tacidoonekwi buya kuti, katutanabbapatizyigwa twakabeleka canguzu kucinca mbotwakalikupona kutegwa “tulisalazye kuzintu zyoonse zisofwaazya mubili amuuya.” (2Kor. 7:1) Pele lino, tweelede kutobela lulayo lwa Mwaapostolo Paulo “lwakuzumanana kubukulusya mizeezo.” (Ef. 4:23) Nkaambo nzi ncotweelede kuzumanana kucita boobo? Nkaambo kakuti dooti alimwi akasuko zyamunyika eeyi zilakonzya kutupa kutasalala kuli Jehova. Pele kutegwa tuzumanane kukkomaninwa anguwe, tweelede kunooyilingula lyoonse mizeezo yesu, bube bwesu alimwi azintu nzyotulombozya.

AMUZUMANANE “KUCINCA MIZEEZO YANU”

3. Ino ‘kucinca mizeezo yanu’ caamba nzi? (Baroma 12:2)

3 Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tucince mizeezo yesu, naa kucinca mbotuyeeya? (Amubale Baroma 12:2.) Majwi aa Chigiriki aakasandululwa kuti “kucinca mizeezo yanu” alimwi alakonzya kwaambwa kuti “ikubambulula mizeezo yanu.” Aboobo, eeci tacaambi kuti tweelede kucita buyo zintu zisyoonto zibotu. Muciindi caboobo, tweelede kulilingula mukati kamyoyo yesu akupanga kucinca kuyandika kutegwa katupona kweelana azyeelelo zya Jehova kusikila mpotugolela. Alimwi tweelede kucita oobo, ikutali buyo ciindi comwe, pele lyoonse.

Sena kusala kwanu mumakani alwiiyo alimwi amulimo zitondezya kuti Bwami bwa Leza ncecintu ncomubikka mubusena bwakusaanguna? (Amubone muncali 4-5) c

4. Mbuti mbotukonzya kutazumizya bweende bwazintu oobu kweendelezya mizeezo yesu?

4 Twaakuba bantu balondokede, ndendilyo notuyoocikonzya kunoocita zintu zimukkomanisya Jehova ciindi coonse. Pele calino, tuyandika kuzumanana kubeleka canguzu kutegwa tucikonzye kucita boobo. Amubone kuti kulugwalo lwa Baroma 12:2, Paulo wakaamba kuti tuyandika kucinca mizeezo yesu kutegwa tuzyibe kuyanda kwa Leza. Aboobo, muciindi cakutobela ziyanza zyabweende bwazintu oobu bubyaabi, tweelede kusaanguna kulilingula tobeni akubona naa tweendelezyegwa amizeezo ya Leza naa yanyika, muzintu nzyotusala alimwi ambaakani zyesu.

5. Ino inga twatondezya buti kuti tulizyi mbobuli afwaafwi buzuba bwa Jehova? (Amubone cifwanikiso.)

5 Atulange-lange cikozyanyo eeci. Jehova uyanda kuti ‘katukuyeeyesya kusika kwabuzuba bwakwe.’ (2Pet. 3:12) Lino amulibuzye kuti: ‘Sena ndilatondezya kwiinda mubukkale bwangu kuti ndilizyi kuti mamanino abweende bwazintu oobu alaafwaafwi? Sena nzyondisala kujatikizya lwiiyo alimwi amulimo zilatondezya kuti kubelekela Jehova ncecintu ciyandika kapati mubuumi bwangu? Sena ndilasyoma ncobeni kuti Jehova unoondipa nzyondiyandika mebo amukwasyi wangu naa coonse ciindi inga ndilibilika buyo kujatikizya zintu zyakumubili?’ Amuyeeye buyo Jehova mbwakkomana ciindi natubona katusolekesya kucita kuyanda kwakwe muzintu zyoonse nzyotusala.—Mt. 6:25-27, 33; Flp. 4:12, 13.

6. Ino ncinzi ncotweelede kuzumanana kucita?

6 Lyoonse tweelede kunooyilingula mizeezo yesu, mpoonya akupanga kucinca oomo muyandika. Mwaapostolo Paulo wakaambila Banakorinto kuti: “Amuzumanane kulisunka kutegwa mubone naa muli mulusyomo; amuzumanane kulilingula kutegwa mubone bwini mbomubede.” (2Kor. 13:5) Kuba mulusyomo tacaambi buyo kujanika kumiswaangano ya Bunakristo alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka. Pele cilabikkilizya azintu nzyotuyeeya, nzyotulombozya alimwi amakanze eesu. Aboobo, tweelede kuzumanana kucinca mizeezo yesu kwiinda mukubala Jwi lya Leza, kusolekesya kuyeeya mbuli nguwe alimwi akucita kufwumbwa ciyandika kutegwa katupona kweelana akuyanda kwa Jehova.—1Kor. 2:14-16.

“AMUSAME BUNTU BUPYA”

7. Kweelana alugwalo lwa Baefeso 4:31, 32, ncinzi cimbi ncotweelede kucita, alimwi nkaambo nzi ncocikonzya kukatazya?

7 Amubale Baefeso 4:31, 32. Kunze buyo aakucinca mbotuyeeya, alimwi tuyandika “kusama buntu bupya.” (Ef. 4:24) Eeci caamba kuti tweelede kubeleka canguzu. Mucikozyanyo tweelede kubeleka canguzu kulwana bube butali kabotu, bube mbuli kulutila, bukali alimwi akunyema. Pele zimwi ziindi eeci cilakonzya kukatazya kapati. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti ambweni bube buli boobu twalibujisi kwaciindi cilamfwu. Bbaibbele lyaamba kuti “imoyo wamuntu mubi kuzwa kubwana.” (Matl. 8:21) Aboobo muntu uujisi bube oobu butali kabotu, inga wayandika kuzumanana kubeleka canguzu noliba leelyo naamana kubbapatizyigwa. Tulacibona eeci mucakuluula citobela.

8-9. Mbuti cakuluula caba Stephen mbocitondezya mbociyandika kapati kusamununa buntu bwakaindi?

8 Mukwesu wazina lya Stephen, wakajisi penzi lyakufwambaana kunyema. Wakaamba kuti: “Noliba leelyo nondakabbapatizyigwa, ndakeelede kuzumanana kulijata ikutegwa kanditanyemi-nyemi. Mucikozyanyo, bumwi buzuba notwakali kukambauka kuŋanda aŋanda, kabwalala wakabba wailesi mumoota yangu mpoonya ndakatalika kumutandaanya. Nondakasika afwaafwi kuti ndimujate, wakailosya akutija. Nondakabalwiida mbotwakalilimwi kujatikizya mbondakamunyanga wailesi yangu, mwaalu umwi wakandibuzya kuti, ‘ba Stephen, ino nomwacita buti kuti nomwamujata kabwalala ooyu?’ Mubuzyo ooyu wakandipa kukkala aansi kuyeeya alimwi akundikulwaizya kuti ndeelede kuzumanana kubeleka canguzu kutegwa ndibe siluumuno.” b

9 Kweelana ambotwabona mucikozyanyo caba Stephen, tulakonzya kutondezya bube butali kabotu cakutayeeyela, noliba leelyo notuyeeya kuti twakabuleka. Pele kuti naa eeco catucitikila, tatweelede kutyompwa pe akuyeeya kuti twaalilwa kuba Munakristo. Naba mwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Ciindi nondiyanda kucita cibotu, icibi cilaandime.” (Rom. 7:21-23) Eeci citondezya kuti mbwaanga toonse tatulondokede, tulijisi bube butali kabotu ibukonzya kulibonya ciindi aciindi. Aboobo mbubwenya mbotubeleka canguzu kusalazya kasuko adooti zinjila muŋanda ciindi aciindi, tweelede kuzumanana kubeleka canguzu ikutegwa katusalala lyoonse. Pele mbuti mbotukonzya kucita oobo?

10. Ncinzi cikonzya kutugwasya kuleka bube butali kabotu? (1 Johane 5:14, 15)

10 Amupaile kuli Jehova kujatikizya bube butali kabotu ibumukatazya kuleka, kamusyomede kuti ulamuswiilila alimwi akumugwasya. (Amubale 1 Johane 5:14, 15.) Nokuba kuti Jehova takonzyi kubugwisya buya bube oobo camaleele, pele ulakonzya kumupa nguzu izyakucikonzya kubuzunda. (1Pet. 5:10) Pele amusolekesye kucita zintu kweelana amipailo yanu, kutegwa mutatondezyi bube bwanu bwakaindi. Mucikozyanyo, mweelede kucenjela caboola kukweebelela mafilimu, mapulogilamu aa TV naa kubala makani aatondezya mbuli kuti cili buyo kabotu kuba abube oobo mbomusola kuleka. Alimwi mutanooyeeyi zintu zitali kabotu.—Flp. 4:8; Kol. 3:2.

11. Ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tuzumanane kusama buntu bupya?

11 Mwamana kusamununa buntu bwanu bwakaindi, mweelede kusama buntu bupya. Mbuti mbomukonzya kucita oobo? Nkwiinda mukwiiya bube bwa Jehova alimwi akubutondezya. (Ef. 5:1, 2) Mucikozyanyo, ciindi nomwabala cibalo cimwi camu Bbaibbele icitondezya Jehova mbwalekelela, mulakonzya kulibuzya kuti, ‘Sena ndilabalekelela bamwi?’ Mpoonya ciindi nomwabala cibalo cimwi caamba Jehova mbwatondezya lweetelelo kubacete, mulakonzya kulibuzya kuti, ‘Sena andime ndilabeetelela basyomima bacete alimwi akutondezya oobo kwiinda muzintu nzyondicita?’ Amuzumanane kucinca mizeezo yanu kwiinda mukusama buntu bupya, alimwi akukkazika moyo ciindi nomucita oobo.

12. Ino ba Stephen bakazyiba buti kuti Bbaibbele lilijisi nguzu zyakucinca bantu?

12 Ba Stephen ibaambwa kale musyule, asyoonto-syoonto bakacikonzya kusama buntu bupya. Bakaamba kuti: “Kuzwa nondakabbapatizyigwa, ndakali kusikilwa bukkale bwiindene-indene ibwakali kukonzya kundipa kulwana. Pele ndakaiya mbondikonzya kulijata naa kuzwa buya akati kabantu ibasola kundinyemya. Bantu banji, kubikkilizya abakaintu bangu balandilumbaizya akaambo kambondicikonzya kulyeendelezya mubukkale buli boobu. Andime buya eeci cilandigambya. Alimwi kunyina nondililumbaizya akaambo kakucinca ooku. Pele eeci cindipa kusyoma kuti Bbaibbele lilijisi nguzu zyakucinca muntu.”

AMUZUMANANE KULWANA KULOMBOZYA KUTALI KABOTU

13. Ncinzi cikonzya kutugwasya kutantamuka kucita zisusi zyanyama? (Bagalatiya 5:16)

13 Amubale Bagalatiya 5:16. Jehova ulatugwasya kucita ciluzi kwiinda mukutupa muuya wakwe usalala cabwaabi. Aboobo ciindi notwiiya Jwi lyakwe, tuzumina kweendelezyegwa amuuya ooyu. Alimwi tulatambula muuya usalala ciindi notujanika kumiswaangano yesu. Kumiswaangano eeyi ya Bunakristo, tulaba aciindi cakuyanzana abakwesu abacizyi, balo basolekesya kucita ciluzi mbubwenya mbuli ndiswe, alimwi eeci cilakulwaizya kapati. (Heb. 10:24, 25; 13:7) Kuyungizya waawo, ikuti twapaila kuli Jehova camoyo woonse, akumukombelezya kuti atugwasye kulwana penzi limwi, uyootupa muuya wakwe uusalala kutegwa tucikonzye kuzumanana kulilwana penzi eelyo. Nokuba kuti zintu eezyi tazikonzyi kupa kuti kulombozya kutali kabotu kumane, pele zilakonzya kutugwasya kutazicita zintu eezyo nzyotulombozya. Kweelana ambolwaamba lugwalo lwa Bagalatiya 5:16, aabo beenda amuuya ‘kunyina nobayoocita zisusi zyanyama naaceya.’

14. Nkaambo nzi ncociyandika kapati kuzumanana kucita zintu zili kabotu?

14 Ciindi notwatalika kucita zintu zitugwasya kuba acilongwe cibotu a Jehova, cilayandika kapati kuzumanana kucita zintu eezyi alimwi akuzumanana kulombozya zintu zili kabotu. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti umwi wabasinkondoma, kunyina naona pe, lyoonse uluujisi kutulwana. Sinkondoma ooyu, nkulombozya kucita cintu citaluzi. Noliba leelyo notwamana kubbapatizyigwa, tulakonzya kutalika kulombozya kucita zintu nzyotweelede kutantamuka, mbuli kuuma njuka, kuciindizya kunywa bukoko, naa kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana. (Ef. 5:3, 4) Mukwesu umwi mukubusi, wakakazumina kaambo aaka naakaamba kuti: “Penzi limwi lyandikatazya kapati, nkunyomenena bantu mbotukonzyenye limwi zizo. Ndakali kuyeeya kuti penzi eeli lyakali buyo lyaciindi cisyoonto, pele licindikatazya amazuba aano.” Ikuti kulombozya kutali kabotu kakumukatazya kapati, ncinzi cikonzya kumugwasya?

Ikuti naa kulombonzya zintu zitali kabotu kulamukatazya, eeci tacaambi kuti kunyina ncomukonzya kucita; kuli bamwi bakajisi penzi ndilyonya eelyo alimwi bakalizunda (Amubone muncali 15-16)

15. Nkaambo nzi ncocikulwaizya kuzyiba kuti kulombonzya kutali kabotu kulabacitikila abamwi”? (Amubone cifwanikiso.)

15 Nomulwana kulombozya kutali kabotu ikwamukatazya kapati, mweelede kuyeeya kuti tamuli nyolikke pe. Bbaibbele lyaamba kuti: “Kunyina sunko lyakamucitikila nywebo litabacitikili bamwi.” (1Kor. 10:13a) Majwi aaya akalembeledwe Banakristo, ibakali kukkala ku Korinto. Bamwi akati kabo kaindi bakali basimamambe, baalumi iboona baaluminyina alimwi bamwi bakali bakolwi. (1Kor. 6:9-11) Pele sena muyeeya kuti nobakamana kubbapatizyigwa, kunyina nobakali kuzilombozya zintu eezyi zitali kabotu zimwi ziindi? Kweelede kuti bakali kucita oobo. Nokuba kuti boonse bakali Banakristo bananike, pele tiibakalondokede pe. Aboobo tacidoonekwi buya kuti, zimwi ziindi bakali kulombozya zintu zitali kabotu. Makani aaya alakulwaizya kapati. Nkaambo nzi? Nkaambo eeci citondezya kuti, kufwumbwa kulombozya kutali kabotu nkomulwana, kuli muntu umwi wakakuzunda kale. Aboobo, mulakonzya kuzumanana “kuyuma mulusyomo, mbwaanga mulizyi kuti ciinga coonse cabakwesu, bainda mumapenzi ngoonya aaya.”—1Pet. 5:9.

16. Nkuyeeya kuli buti nkotweelede kutantamuka, alimwi nkaambo nzi?

16 Amucitantamuke cilengwa cakuyeeya kuti, kunyina muntu uukonzya kulimvwisya penzi ndyomujisi. Kuyeeya kuli boobu kulakonzya kumupa kulimvwa kuti penzi lyanu talikonzyi kumana, akuti inga timwacikonzya kuzunda kulombozya kutali kabotu. Pele oobo tabusyi mbolyaamba Bbaibbele. Lyalo lyaamba kuti: “Leza ulasyomeka, aboobo takamulekeli kuti musunkwe kwiinda nguzu zyanu pe, pele mwanoosunkwa uyoomupa anzila yamatijilo kutegwa mukonzye kuliyumya musunko eelyo.” (1Kor. 10:13b) Nokuba kuti kulombonzya kutali kabotu kulakonzya kutukatazya kapati, inga twacikonzya kuliyumya, akuzumanana kusyomeka kuli Jehova. Kwiinda mulugwasyo lwakwe, tuyoocikonzya kutacita zintu zitali kabotu nzyotulombozya.

17. Nokuba kuti tatukonzyi kucilekela limwi kulombozya zintu zitali kabotu, ncinzi ncotukonzya kucita?

17 Lyoonse katuyeeya kuti: Akaambo kakuti tatulondokede, tatukonzyi kucilekela limwi kulombozya zintu zitali kabotu. Pele ciindi notwatalika kucita oobo, tweelede kucileka cakufwambaana, mbubwenya mbuli Josefa mbwaakacita ciindi naakatija mukaintu wa Potifara. (Matl. 39:12) Tamweelede kuzicita zintu zitali kabotu nzyomulombonzya!

AMUZUMANANE KUBELEKA CANGUZU

18-19. Mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya ciindi notusolekesya kucinca mizeezo yesu?

18 Kucinca mizeezo yesu, caamba kuti tweelede kuzumanana kuba masimpe kuti zintu nzyotuyeeya alimwi anzyotucita zilamukkomanisya Jehova. Kutegwa tucikonzye kucita oobo, lyoonse tweelede kunoolilingula akulibuzya kuti: ‘Sena zintu nzyondicita zitondezya kuti ndilizyi kuti tupona kumazuba aamamanino? Sena ndili mukuyaambele caboola kumakani aakusama buntu bupya? Sena ndilekela muuya wa Jehova kundisololela kutegwa nditanoociti zisusi zyanyama?’

19 Ciindi nomulilingula, amubikkile buyo maano kukuyaambele nkomwacita, kutali kucita zintu cakulondoka. Kuti naa mwabona kuti kuli mpomweelede kubelekela, mutatyompwi pe. Muciindi caboobo, amutobele lulayo lujanika kulugwalo lwa Bafilipi 3:16 ilwaamba kuti: “Kweelana akuyaambele nkotwacita kale, atuzumanane kweenda kabotu acilengwa nciconya eeci.” Kuti naa mwacita oobo, tacidoonekwi kuti Jehova uyoomulongezya akaambo kakuzumanana kucinca mizeezo yanu.

LWIIMBO 36 Atukwabilile Myoyo Yesu

a Mwaapostolo Paulo wakakulwaizya basyominyina kutatobela ziyanza izyabweende bwazintu obuno. Lulayo oolu lulakonzya kutugwasya andiswe mazuba aano. Tatweelede kuzumina kuyungwa anyika eeyi munzila iili yoonse. Kutegwa tucikonzye kucita boobo, tweelede kuzumanana kululamika mizeezo yesu kufwumbwa leelyo notwabona kuti tayeendelani akuyanda kwa Leza. Mucibalo eeci, tulabona mbotukonzya kucita boobo.

b Amubone cibalo cijisi mutwe wakuti “Buumi Bwangu Bwakali Kuyaabwiindila Kubija” mu Ngazi Yamulindizi ya July 1, 2015.

c BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mukwesu mukubusi ulayeeya kuti naa asale kuunka kuyunivesiti naa kutalika bupainiya.