Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 28

Amusinizye Kuti Nzyomusyoma Nkasimpe

Amusinizye Kuti Nzyomusyoma Nkasimpe

“Kozumanana kuzitobela zintu nzyookayiisyigwa alimwi nzyookagwasyigwa kusyoma camoyo woonse.”—2TIM. 3:14.

LWIIMBO 56 Kosala Kasimpe

IZILI MUCIBALO *

1. Ino “kasimpe” ninzi?

“INO mwakakajana buti kasimpe?” “Sena mwakakomezyegwa mukasimpe?” “Ino mwali mukasimpe kwaciindi cilamfwu buti?” Kweelede kuti ambweni mwakabuzyigwa kale mibuzyo iili boobu naa ambweni mwakababuzya bamwi. Ino “kasimpe” ninzi? Kanji-kanji notwaamba kasimpe inga tupandulula zintu nzyotusyoma, nzyotucita mukukomba Leza alimwi ambotupona. Bantu ibali “mukasimpe” balicizyi Bbaibbele ncoliyiisya, alimwi balapona kweelana anjiisyo zyamu Bbaibbele. Akaambo kaceeci, balakwabililwa kububeji bwabukombi alimwi bapona buumi bulaampindu nokuba kuti tabalondokede.—Joh. 8:32.

2. Kweelana alugwalo lwa Johane 13:34, 35, ncinzi cikonzya kukwelelezya muntu kukasimpe?

2 Ino ncinzi cakamukwelelezya kukasimpe ciindi cakusaanguna? Ambweni kwakali kulilemeka kabotu kwabantu ba Jehova. (1Pet. 2:12) Ambweni nduyando ndobakamutondezya. Ibanji bakalubona luyando oolu nobakajanika kumuswaangano ciindi cakusaanguna, kwiinda zintu nzyobakaiya kumuswaangano ooyo. Eeci tacigambyi akaambo kakuti Jesu wakaamba kuti basikwiiya bakwe bakali kuyoozyibwa kwiinda muluyando ndobakali kuyootondezya kuli umwi amweenzinyina. (Amubale Johane 13:34, 35.) Pele kuli zintu zinji iziyandika kutegwa tube alusyomo luyumu.

3. Ncinzi cikonzya kucitika kuti lusyomo lwesu kuli Leza kaluyeeme buyo aluyando ndotujisi ku Banakristoma?

3 Lusyomo lwesu lweelede kuti kaluyeeme aluyando Kristo ndwaakatondezya kubantu ba Leza. Nkaambo nzi? Mucikozyanyo, amweezeezye kuti musyominyoko, mwaalu naa mupainiya wacita cibi cipati. Mbuti kuti mukwesu naa mucizyi wamunyemya? Naa ambweni muntu umwi waba siluleyo, akutalika kwaamba kuti nzyotusyoma takali kasimpe. Ikuti zintu zili boobu zyacitika, sena muyoolebwa akuleka kubelekela Jehova? Ncotwiiya ncakuti: Kuti kamuyanda kuyumya lusyomo lwanu muli Leza kwiinda muzintu bantu bamwi nzyobacita muciindi cakubikkila maano kucilongwe canu a Jehova kumugama, lusyomo lwanu talukayumi. Mbomulimvwa kujatikizya Jehova alimwi abantu bakwe zilakonzya kumugwasya kuba alusyomo luyumu. Pele alimwi cilayandika kapati kubikkila maano kukwiiya Bbaibbele, kumvwisya nzyomwiiya alimwi akuvwuntauzya kutegwa musinizye kuti nzyomwiiya kujatikizya Jehova nkasimpe. Mweelede kusinizya nobeni kuti Bbaibbele lijisi kasimpe kajatikizya Jehova.—Rom. 12:2.

4. Kweelana alugwalo lwa Matayo 13:3-6, 20, 21, ncinzi bamwi ncobacita ciindi lusyomo lwabo nolwasunkwa?

4 Jesu wakaamba kuti bamwi bakali kuyookatambula kasimpe “calukkomano,” pele lusyomo lwabo lwakali kuyooceya ciindi nobajana mapenzi. (Amubale Matayo 13:3-6, 20, 21.) Ambweni tiibakamvwisya kuti aabo batobela Jesu balakonzya kujana mapenzi. (Mt. 16:24) Ambweni bakali kuyeeya kuti kuba Munakristo cakali kwaamba kuti kunyina nobakonzya kuba amapenzi naa kuti lyoonse Leza unakwaagwisya mapenzi aabo. Pele munyika eeyi mbyaabi, mapenzi anooliko. Bukkale bwesu bulakonzya kucinca akupa kuti lukkomano lwesu lumane.—Int. 6:6; Muk. 9:11.

5. Mbuti bakwesu abacizyi banji mbobatondezya kuti balisinizyide kuti balikajisi kasimpe?

5 Bakwesu abacizyi banji balatondezya kuti balisinizyide kuti balikajisi kasimpe. Munzila nzi? Kunyina nobazungaana nokuba kuti musyominyina wabanyemya naa wacita cibi cipati. (Int. 119:165) Musunko limwi alimwi, lusyomo lwabo lulazumanana kuyuma ikutali kuceya. (Jak. 1:2-4) Mbuti mbomukonzya kuba alusyomo luyumu boobu?

AMUBE ‘ALUZYIBO LWINI-LWINI LWA LEZA’

6. Ino lusyomo lwabasikwiiya bamumwaanda wamyaka wakusaanguna lwakayeeme anzi?

6 Basikwiiya bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakayumya lusyomo lwabo lwamu Magwalo alimwi anzyaakayiisya Jesu Kristo, nkokuti, ‘kasimpe kamakani mabotu.’ (Gal. 2:5) Kasimpe aaka kajatikizya zintu zyoonse nzyotusyoma mbotuli Banakristo, kubikkilizya amakani aamasimpe kujatikizya cipaizyo cacinunuzyo ca Jesu alimwi abubuke bwakwe. Mwaapostolo Paulo wakalisinizyide kuti njiisyo eezyi zyakali zyamasimpe. Nkaambo nzi ncotwaambila boobo? Nkaambo kakuti wakali kubelesya Magwalo kutegwa atondezye “kwiinda muzilembedwe kuti cakaleelede kuti Kristo apenge akubuka kubafwu.” (Mil. 17:2, 3) Basikwiiya bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakazizumina njiisyo eezyi alimwi akusyoma muuya uusalala kutegwa ubagwasye kulimvwisya Jwi lya Leza. Bakavwuntauzya kutegwa basinizye kuti njiisyo eezyi zyakayeeme a Magwalo. (Mil. 17:11, 12; Heb. 5:14) Lusyomo lwabo tiilwakayeeme buyo ambobakali kulimvwa, alimwi tiibakali kubelekela Jehova akaambo buyo kakuti bakali kukkomana kuyanzana abasyominyina. Muciindi caboobo, lusyomo lwabo lwakayeeme ‘aluzyibo lwini-lwini lwa Leza.’—Kol. 1:9, 10.

7. Ino lusyomo lwesu mukasimpe kamu Bbaibbele luyootugwasya buti?

7 Kasimpe ikali mu Jwi lya Leza takacinci pe. (Int. 119:160) Mucikozyanyo, takacinci ikuti musyomima watunyemya naa kuti wacita cibi cipati. Alimwi kasimpe takacinci ciindi notucitikilwa mapenzi. Aboobo tweelede kuzizyiba kabotu njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi akusinizya kuti nzyamasimpe. Lusyomo lwesu luyumu iluyeeme aakasimpe kamu Bbaibbele luyootuyumya ciindi camapenzi, mbubonya mbuli ngobyo mboipa kuti bwato butalobi ciindi caguwo pati. Mbuti mbomukonzya kuyumya lusyomo lwanu lwakuti mulikajisi kasimpe?

‘AMUGWASYIGWE KUSYOMA’

8. Kweelana alugwalo lwa 2 Timoteyo 3:14, 15, ino Timoteyo wakasinizya buti kuti wakajisi kasimpe?

8 Timoteyo wakalisinizyide kuti wakajisi kasimpe. Ino ncinzi cakamupa kusinizya? (Amubale 2 Timoteyo 3:14, 15.) Banyina alimwi abakaapanyina mbobakasaanguna kumuyiisya njiisyo ‘zyamalembe aasalala.’ Pele cakutadooneka awalo wakabeleka canguzu kwaayiya malembe aayo. Akaambo kaceeci, ‘wakagwasyigwa kusyoma’ kuti malembe aayo akajisi kasimpe. Mukuya kwaciindi, Timoteyo, banyina alimwi abakaapanyina bakaiya njiisyo zya Bunakristo. Tacidoonekwi buya kuti Timoteyo wakakkomana kapati aluyando ndobakatondezya basikutobela Jesu, alimwi wakaliyandide kapati kuyanzana abanabokwabo bakumuuya alimwi akubalanganya. (Flp. 2:19, 20) Nokuba boobo, lusyomo lwakwe tiilwakayeeme aluyando ndwaakajisi kubantu, pele lwakayeeme anjiisyo zyamu Bbaibbele eezyo nzyaakasinizya kuti nzyamasimpe, aboobo eeci cakamukulwaizya kuba mulongwe wa Jehova. Andinywe mweelede kubala Bbaibbele kutegwa musinizye kuti nzyomwiiya kujatikizya Jehova nzyamasimpe.

9. Ntwaambo nzi totatwe ntomweelede kusinizya kuti ntwamasimpe?

9 Kuli twaambo totatwe ntomweelede kusinizya kuti ntwamasimpe. Kakusaanguna, mweelede kusinizya kuti Jehova Leza ngo Mulengi wazintu zyoonse. (Kul. 3:14, 15; Heb. 3:4; Ciy. 4:11) Kabili, mweelede kusinizya kuti Bbaibbele mulumbe wa Leza iwakasololelwa amuuya, ngwaakapa bantu. (2Tim. 3:16, 17) Katatu, mweelede kusinizya kuti Jehova ulijisi nkamu yabantu iikamantene iimukomba kwiinda mubusolozi bwa Kristo alimwi akuti Bakamboni ba Jehova njenkamu eeyo. (Is. 43:10-12; Joh. 14:6; Mil. 15:14) Eeci tacaambi kuti mweelede kwaazyiba makani oonse aali mu Bbaibbele kutegwa mutusinizye twaambo ootu. Muciindi caboobo, mweelede ‘kubelesya maano’ kutegwa muyumye lusyomo lwanu lwakuti mujisi kasimpe.—Rom. 12:1.

AMUBAGWASYE BAMWI KUKASINIZYA KASIMPE

10. Ncinzi cimbi ncotweelede kucita kunze lyakuzyiba buyo kasimpe?

10 Mwamana kusinizya kuti nzyotwabandika kujatikizya Leza, Bbaibbele alimwi abantu ba Leza nzyamasimpe, mweelede kuti kamulibambilide kubelesya Magwalo kubagwasya bamwi kusinizya kuti twaambo ootu ntwamasimpe. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti mbotuli Banakristo, tujisi mukuli wakuyiisya kasimpe nkotwiiya kubantu boonse ibalibambilide kutuswiilila. * (1Tim. 4:16) Alimwi ciindi notusola kugwasya bamwi kusinizya kasimpe kali mu Bbaibbele, tuyumya lusyomo lwesu kujatikizya kasimpe aako.

11. Ncikozyanyo nzi ncaakatondezya mwaapostolo Paulo ciindi naakali kuyiisya bantu, alimwi ino inga twamwiiya buti?

11 Ciindi mwaapostolo Paulo naakali kuyiisya bantu, wakali ‘kubakwelelezya amakani aajatikizya Jesu aali mu Mulawo wa Musa alimwi amu Basinsimi.’ (Mil. 28:23) Mbuti mbotukonzya kumwiiya Paulo ciindi notuyiisya bamwi kasimpe? Tweelede kucita zinji kunze buyo lyakubaambila ncoliyiisya Bbaibbele. Tweelede kubagwasya basikwiiya Bbaibbele besu kwaamvwisya Magwalo ciindi nobayanda kuba acilongwe a Jehova. Tuyanda kuti bakatambule kasimpe, ikutali akaambo kakuti balombozya kuba mbuli ndiswe, pele akaambo kakuti bakasinizya kuti nzyobaiya kujatikizya Leza wesu siluyando nzyamasimpe.

Nobazyali, amubagwasye bana banu kuba alusyomo kwiinda mukubayiisya “zintu zisisidwe zya Leza” (Amubone muncali 12-13) *

12-13. Mbuti bazyali mbobakonzya kubagwasya bana babo kuzumanana kuba mukasimpe?

12 Tacidoonekwi buya kuti nobazyali muyanda kuti bana banu bazumanane kukkala mukasimpe. Ambweni mulakonzya kuyeeya kuti ikuti bana banu bajana balongwe ibali kabotu mumbungano, bayooyaambele kumuuya. Nokuba boobo, kutegwa bana banu basinizye kuti bajisi kasimpe, nzinji nzyobayandika kunze buyo lyakuba abalongwe ibali kabotu. Beelede kuba acilongwe cabo beni a Leza alimwi akusinizya kuti ncoliisya Bbaibbele nkasimpe.

13 Kutegwa bazyali babayiisye kabotu bana babo kasimpe kajatikizya Leza, beelede kuti kabali basikwiiya Bbaibbele babotu. Beelede kuti kabajana ciindi cakuzinzibala kuyeeya zintu nzyobaiya. Kuti bacita oobo, bayoocikonzya kubagwasya bana babo kucita mbubwenya oobo. Beelede kubayiisya bana babo mbozibelesyegwa zibelesyo izigwasya kwiiya Bbaibbele mbubwenya mbobagwasya basikwiiya Bbaibbele babo. Kwiinda mukucita boobo, bayoobagwasya bana babo kumulumba Jehova alimwi anzila njabelesya kwaabila cakulya cakumuuya, nkokuti “muzike uusyomeka alimwi uucenjede.” (Mt. 24:45-47) Nobazyali tamweelede kubayiisya buyo kasimpe kantalisyo kamu Bbaibbele bana banu. Amubagwasye kuba alusyomo luyumu kwiinda mukubayiisya kujatikizya “zintu zisisidwe zya Leza” kweelana aciimo cabo alimwi ambobamvwisya zintu.—1Kor. 2:10.

AMWIIYE BUSINSIMI BWAMU BBAIBBELE

14. Nkaambo nzi ncotweelede kwiiya businsimi bwamu Bbaibbele? (Alimwi amubone kabbokesi kakuti “ Sena Inga Mwabupandulula Businsimi Oobu?”)

14 Businsimi bwamu Bbaibbele ncibeela ciyandika kapati ca Jwi lya Leza icitugwasya kuyumya lusyomo muli Jehova. Ino mbusinsimi nzi ibwakayumya lusyomo lwanu? Ambweni mulakonzya kwaamba businsimi ibujatikizya “mazuba aamamanino.” (2Tim. 3:1-5; Mt. 24:3, 7) Pele ino mbusinsimi nzi bumwi ibwakazuzikizyigwa kale ibukonzya kuyumya lusyomo lwanu? Mucikozyanyo, sena inga mwapandulula mbobwakazuzikizyigwa kaindi alimwi ambobuli mukuzuzikizyigwa businsimi ibulembedwe kulugwalo Daniele caandaano 2 naa Daniele caandaano 11? * Ikuti kamujisi lusyomo iluyeeme kapati aa Bbaibbele, lusyomo luli boobo talukazungaani pe. Amubone cikozyanyo cabakwesu ibakapenzyegwa kapati ku Germany ciindi ca Nkondo Yanyika Yoonse Yabili. Nokuba kuti tiibakabumvwisya cakumaninina businsimi bwamu Bbaibbele ibujatikizya mazuba aakumamanino, bakalijisi lusyomo luyumu mu Jwi lya Leza.

Kubala Bbaibbele, kubikkilizya abusinsimi buli mulindilyo, kulakonzya kutupa busicamba muziindi zyamasunko (Amubone muncali 15-17) *

15-17. Mbuti kubala Bbaibbele mbokwakabayumya bakwesu ibakali kupenzyegwa abulelo bwa Nazi?

15 Mubulelo bwa Nazi Germany, bakwesu alimwi abacizyi banji kapati bakatolwa muzilabba zyakupenzyezya. Hitler alimwi a Silutwe wa SS Heinrich Himmler tiibakali kubayanda naaceya Bakamboni ba Jehova. Kweelana ambwaakaamba mucizyi umwi, Himmler wakaambila kakamu kabacizyi ibakali mucilabba cakupenzyezya kuti: “Jehova wanu weendelezya kujulu, pele aano anyika ndiswe tweendelezya! Tulabona naa mbaani ibayakoongola, nywebo naa swebo!” Ino ncinzi cakabagwasya bantu ba Jehova kuzumanana kusyomeka?

16 Basikwiiya Bbaibbele aaba bakalizyi kuti Bwami bwa Leza bwakatalika kulela mu 1914. Kunyina nocakabagambya ciindi nobakali kupenzyegwa citaambiki. Nokuba boobo, bantu ba Jehova bakalizyi kuti kunyina mfwulumende yabantu iyakali kukonzya kukasya makanze aa Leza kuti azuzikizyigwe. Hitler kunyina naakali kukonzya kunyonyoona bukombi bwakasimpe naa kubikka mfwulumende iilaanguzu kapati kwiinda Bwami bwa Leza. Bakwesu alimwi abacizyi bakalisinizyide kuti olo cibe buti, bulelo bwa Hitler bwakali kuyoomana.

17 Lusyomo ndobakajisi bakwesu alimwi abacizyi aaba lwakali lwamasimpe. Tiilyakalampa, bulelo bwa Nazi bwakamana, mpoonya Heinrich Himmler iwakaambide kuti “aano anyika ndiswe tweendelezya” wakatija. Ciindi naakali kuyaabutija, wakaswaanganya Mukwesu Lübke iwakali mwaange walo ngwaakazyi kuti ngu Kamboni wa Jehova. Katyompedwe kapati, Himmler wakabuzya Mukwesu Lübke kuti: “Yebo Sikwiiya Bbaibbele, ino ncinzi cicitika?” Mukwesu Lübke wakamupandulwida Himmler kuti Bakamboni ba Jehova bakalizyi kuzwa kaindi kuti bulelo bwa Nazi buyoomana alimwi akuti Bakamboni ba Jehova bayakwaanguluka. Himmler, walo iwakali kwaamba zintu zibyaabi kujatikizya Bakamboni ba Jehova, wakabula acakwaamba. Tiilyakalampa, Himmler wakalisina. Ino twiiya nzi? Kubala Bbaibbele, kubikkilizya abusinsimi buli mulindilyo, kulakonzya kuyumya lusyomo lwesu muli Leza alimwi akutupa busicamba muziindi zyamasunko.—2Pet. 1:19-21.

18. Kweelana amajwi aali kuli Johane 6:67, 68, nkaambo nzi ncotuyandika kuba “aluzyibo lwini-lwini alimwi akumvwisya koonse” ooko nkwaakalemba Paulo ku Bafilipi 1:9?

18 Umwi aumwi wesu weelede kutondezya luyando, icitondezyo ca Banakristo bakasimpe. Pele alimwi tuyandika kuba “aluzyibo lwini-lwini alimwi akumvwisya koonse.” (Flp. 1:9) Buyo-buyo, tulakonzya koongolezyegwa “amuwo uuli woonse wanjiisyo zyabantu ziindene-indene kwiinda mulweeno lwabo,” kubikkilizya abasiluleyo. (Ef. 4:14) Ciindi basikwiiya banji mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., nobakaleka kumutobela Jesu, mwaapostolo Petro wakatondezya lusyomo luyumu lwakuti Jesu wakajisi “majwi aapa buumi butamani.” (Amubale Johane 6:67, 68.) Nokuba kuti aciindi eeco Petro tanaakazyi zyoonse zyakajatikizyidwe mumajwi aayo, wakazumanana kusyomeka nkaambo wakakamvwisya kasimpe ikajatikizya Kristo. Andinywe mulakonzya kuluyumya lusyomo lwanu muzintu nzyoliyiisya Bbaibbele. Ikuti naa mwacita oobo, lusyomo lwanu luyoozumanana kuyuma tacikwe makani azintu zikonzya kucitika, alimwi muyooyumya lusyomo lwabamwi.—2Joh. 1, 2.

LWIIMBO 72 Kwaambilizya Kasimpe ka Bwami

^ munc. 5 Cibalo eeci cilatugwasya kulumba kujatikizya kasimpe kali mu Jwi lya Leza. Alimwi cilabandika mbotukonzya kusinizya kuti nzyotusyoma nkasimpe.

^ munc. 10 Kutegwa mucikonzye kubandika abamwi kasimpe kamu Bbaibbele kantalisyo, amubone mulongo wazibalo zyakuti, “Mubandi Amukamwini Ŋanda” izyakamwaigwa mu Ngazi Yamulindizi kutalikila mu 2012 kusikila mu 2015. Mitwe yazibalo zyakabandikwa njakuti, “Sena Bantu Boonse Bacita Zibotu Bayakujulu?,” “Ino Bwami Bwa Leza Bwakatalika Lili Kulela?” alimwi acakuti “Sena Bakamboni ba Jehova Balasyoma Muli Jesu?

^ munc. 14 Kujatikizya makani aamba businsimi oobu, amubone Ngazi Yamulindizi yamu June 15, 2012, alimwi ayamu May 2020.

^ munc. 60 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Lyakukomba mumukwasyi, bazyali balaiya abana babo businsimi bwamu Bbaibbele ibujatikizya mapenzi mapati.

^ munc. 62 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Ciindi camapenzi mapati, mukwasyi nguwenya tuukoogambwa azintu zicitika.