Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 29

LWIIMBO 121 Tweelede Kulilesya

Atwaacenjelele Masunko

Atwaacenjelele Masunko

“Amulinde akuzumanana kupaila kutegwa mutanjili mumasunko.”MT. 26:41.

ZILAAYIIGWE

Cibalo eeci cilatuyeezya kuti tweelede kucita zyoonse kutegwa tutabisyi. Alimwi cilatuyeeezya kuti tatweelede kucita zintu zikonzya kutusololela kukucita cibi cipati

1-2. (a) Ino ncinzi Jesu ncaakabacenjezya basikwiiya bakwe? (b) Nkaambo nzi basikwiiya ncobakamusiya Jesu? (Amubone azifwanikiso.)

 “MOYO ncobeni ulapya pele mubili unyina nguzu.” a (Mt. 26:41b) Kwiinda mukwaamba majwi aaya, Jesu wakatondezya kuti ulamvwisya kuti tatulondekede. Alimwi wakaamba boobu kutucenjezya: Tatweelede kuyeeya kuti kunyina notukonzya kulubizya. Nokwakainda buyo mawoola masyoonto kuzwa ciindi Jesu nakaamba majwi aaya, basikwiiya bakwe bakamusyomezya kuti kunyina nobaya kumusiya. (Mt. 26:35) Bakali kuyanda kucita ciluzi. Pele kunyina nobakayeeya kuti mubukkale oobu bukatazya bakali kukonzya kwaalilwa kucita ciluzi, muciindi caboobo bakacita cintu citaluzi. Nkakaambo kaako Jesu wakabacenjezya kuti: “Amulinde akuzumanana kupaila kutegwa mutanjili mumasunko.”—Mt. 26:41a.

2 Cuusisya ncakuti, basikwiiya bakaalilwa kuzumanana kulinda. Ciindi Jesu naakaangwa, sena bakazumanana kukakatila naa bakasunkwa akumusiya? Akaambo kakuti kunyina nobakazumanana kulinda, basikwiiya bakacita ceeco ncobakaambide kuti tiibakali kuyoocicita, bakamusiya Jesu.—Mt. 26:56.

Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti bakeelede kucenjela alimwi akulikwabilila kukusunkwa, pele balo bakamusiya (Amubone muncali 1-2)


3. (a) Kutegwa tuzumanane kusyomeka kuli Jehova, nkaambo nzi ncotuteelede kulisyoma? (b) Ncinzi ncotutiibandike mucibalo eeci?

3 Tatweelede kunooyeeya kuti lyoonse tunoocita cintu ciluzi. Tulikanzide kutacita cintu cili coonse cikonzya kumunyemya Jehova. Tatulondokede, aboobo tulakonzya kusunkwa kucita cibi. (Rom. 5:12; 7:​21-23) Cakutayeeyela, tulakonzya kusunkwa kucita cibi. Kutegwa tuzumanane kusyomeka kuli Jehova akumwanaakwe, tweelede kutobela kucenjezya kwa Jesu kujatikizya kuzumanana kulinda kutegwa tutanjili mumasunko aakonzya kutusololela kukubisya. Cibalo eeci cilatugwasya kucita boobo. Cakusaanguna, tulabandika bukkale motweelede kulinda. Kumane, tulabandika mbotukonzya kulinda kutegwa tutanjili mumasunko. Camamanino, tulabandika mbotukonzya kuzumanana kulinda.

AMUBUCENJELELE BUKKALE BUKONZYA KUPA KUTI MUSUNKWE

4-5. Nkaambo nzi ncotuteelede kucita zibi noziba zyeezyo zilibonya kuti zisyoonto?

4 Noziba zibi zilibonya kuti zisyoonto zilakonzya kunyonganya cilongwe cesu a Jehova. Alimwi zilakonzya kutusololela kukucita zibi zipati.

5 Toonse tulasunkwa kucita cibi. Umwi aumwi kuli mumbazu mwalezya, aboobo zintu zimwi zilakonzya kupa kuti tusunkwe kucita cintu cibi. Mucikozyanyo, muntu umwi inga kalwana sunko lyakucita bwaamu. Uumbi inga kalwana sunko lyakulisobanya kubusankwa naa kubukaintu naa kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana. Mpoonya umwi inga kalwana penzi lyakabuko, kulisumpula naa kutacita cintu ciluzi akaambo kakuyoowa mbobakonzya kumuyeeyela bamwi. Kweelana ambwaakaamba Jakobo, “umwi aumwi ulasunkwa kwiinda mukoongelezyegwa akucegwa azisusi zyakwe mwini.”Jak. 1:14.

6. Ncinzi ncotuteelede kucita?

6 Sena mulizizyi zintu zikonzya kufwambaana kumusunka? Nkulibikka muntenda kutabikkila maano mumbazu motulezya naa kutalika kuyeeya kuti swebo tuli bayumu tatukonzyi kubisya. (1Joh. 1:8) Mutalubi kuti, Paulo wakaamba kuti nobaba baabo ‘bajisi zyeelelo zyakumuuya’ balakonzya kusunkwa ikuti tiibazumanana kulinda. (Gal. 6:1) Tatweelede kulisyoma, muciindi caboobo tweelede kuzyiba mbazu motulezya.—2Kor. 13:5.

7. Ncinzi ncotweelede kubikkila kapati maano? Amupe cikozyanyo.

7 Ikuti twazizyiba zintu zikonzya kutusunka, ncinzi ncotweelede kucita? Amubeleke canguzu kutegwa muzizunde zintu eezyo! Mucikozyanyo, mumazuba aakaindi milyango cakali cibeela cabwaanda bwamunzi icatakali kukatazya kujaya. Nkakaambo kaako, bunji bwabalindizi bakali kujanika amulyango kutegwa bakwabilile munzi. Mbubwenya buyo, tweelede kubikkila kapati maano kujatikizya mbazu nzyotubona kuti tulalezya kutegwa tutanjili mumasunko.—1Kor. 9:27.

MBOTUKONZYA KULIKWABILILA KUKUCITA CIBI

8-9. Mbuti mulombwana waambidwe ku Tusimpi caandano 7 mbwaakali kukonzya kweeleba kucita cibi cipati? (Tusimpi 7:​8, 9, 13, 14, 21)

8 Mbuti mbotukonzya kulikwabilila kukucita cibi? Amubone ncotukonzya kwiiya kumulombwana waambidwe ku Tusimpi caandaano 7. Wakacita bwaamu amukaintu muvwuule. Kapango 22 katwaambila kuti mulombwana wakamutobela “ndilyonya.” Pele kweelana ambotutondezya tupango tuli musyule, mulombwana ooyu wakapanga zyakusala zimbi izitali zyabusongo katanapanga cakusala eeci, calo cakapa kuti cimuubile kucita cibi.

9 Ncinzi cakapa kuti acite cibi? Cakusaanguna, kumangolezya “wakainda munzila afwaafwi ampoziswaanganina nzila munsi-munsi [ankwaakali kukkala mukaintu muvwuule].” Mpoonya wakaunka kuŋanda yamukaintu ooyu. (Amubale Tusimpi 7:​8, 9.) Naakamubona mukaintu ooyu, kunyina naakamusiya. Muciindi caboobo, wakazumina kumyontwa alimwi akumuswiilila ciindi naakali kwaamba kujatikizya zipaizyo zyalumvwano nzyaakapa, ambweni akaambo kakuti wakali kuyanda kuti mulombwana ooyu amubone kuti wakali muntu uuli kabotu. (Amubale Tusimpi 7:​13, 14, 21.) Ikuti mulombwana ooyu naatakazicita zintu zyoonse eezyi, naakakweeleba kusunkwa kucita cibi.

10. Mbuti muntu umwi mazuba aano mbwakonzya kucita cibi mbuli mbwaakacita mulombwana?

10 Cibalo eeci citondezya icikonzya kumucitikila mukombi wa Jehova uuli woonse. Ulakonzya kucita cibi cipati akutalika kwaamba kuti cacitika cakutayeeyela. Pele aakkala ansi kuyeeya, ulakonzya kubona kuti taakacita zintu cabusongo kumatalikilo kwini katanacita cibi. Ambweni wakasala balongwe ibatamuyandi Jehova. Naa ambweni zyakulikondelezya nzyaakasala, mawebbusaiti, naa masena ngaakali kuunka taakali kweelela ku Munakristo. Ambweni alimwi wakalilekede kupaila, kubala Bbaibbele, kujanika kumiswaangano naa kutola lubazu mumulimo wakukambauka. Mbubwenya mbuli mulombwana ngotwabandika ku Tusimpi, wakacita cibi akaambo kakutasala cabusongo.

11. Ncinzi ncotweelede kweeleba kutegwa tutaciti cibi?

11 Ino ncinzi ncotwiiya? Tatweelede buyo kweeleba cibi, pele alimwi azintu zikonzya kutusololela kukucita cibi eeco. Solomoni wakakaamba kaambo aaka naakamana kwaamba cakacitika kumulombwana alimwi amukaintu muvwuule. Kaamba kujatikizya mukaintu ooyu, wakati: “Utaleyeli munzila zyakwe.” (Tus. 7:25) Alimwi buya wakaamba kuti: “Komutantamuka mukaintu ooyo; Utasweni afwaafwi amulyango waŋanda yakwe.” (Tus. 5:​3, 8) Kutegwa tulikwabilile kucibi, tweelede kweeleba kucita zintu naa bukkale bukonzya kutusololela kukucita cintu cimwi citaluzi. b Eeci caamba kuti nokuba kuti cintu cimwi cili buyo kabotu ku Banakristo, tatweelede kucicita kuti katuzyi kuti inga catusololela kukucita cibi.—Mt. 5:​29, 30.

12. Ncinzi ncaakacita Jobu? Alimwi ino cakamugwasya buti kulikwabilila kukusunkwa? (Job. 31:1)

12 Kutegwa tweelebe bukkale bukonzya kusololela kucibi, tweelede kucenjela kapati kujatikizya zyakusala nzyotupanga. Eeci ncencico ncaakacita Jobu. ‘Wakapanga cizuminano ameso aakwe’ cakutalangilila mukaintu cakumunyomenena. (Amubale Jobu 31:1.) Kucita boobu kwakali kuyoomugwasya kutajanika muntenda yakucita bwaamu. Aboobo andiswe tulakonzya kusala kutantamuka cintu cili coonse cikonzya kutusololela kukusunkwa.

13. Nkaambo nzi ncotweelede kucenjela kujatikizya zintu nzyotuyeeya? (Amubone azifwanikiso.)

13 Alimwi tweelede kucenjela kujatikizya zintu nzyotuyeeya. (Kul. 20:17) Bamwi balimvwa kuti cili buyo kabotu kuyeeya cintu citali kabotu kufwumbwa buyo kuti tiibacicita. Pele kuyeeya kuli boobu takuluzi pe. Muntu uuzumanana kuyeeya zintu zitali kabotu ulakonzya kuba aluyandisisyo lwakuzicita. Munzila imwi, upa kuti cimuyumine kuzunda sunko lyakucita cibi. Bwini mbwakuti, zimwi ziindi tulakonzya kutalika kuyeeya zintu zitaluzi. Pele iciyandika buyo, nkufwambaana kuleka kuziyeeya akutalika kuyeeya zintu zili kabotu. Kuti twacita oobo, tuyoolikwabilila kukutacita cibi cipati, akaambo kakuti tiitwakalekela mizeezo iitali kabotu kuzumanana.—Flp. 4:8; Kol. 3:2; Jak. 1:​13-15.

Tweelede kweeleba kucita cintu cili coonse cikonzya kutusololela kukusunkwa (Amubone muncali 13)


14. Ncinzi cimbi ncotweelede kucita kutegwa tulikwabilile kukusunkwa?

14 Ncinzi cimbi ncotweelede kucita kutegwa tulikwabilile kukusunkwa? Tweelede kusinizya kuti kumvwida milawo ya Jehova lyoonse kulagwasya. Zimwi ziindi cilakonzya kutuyumina kuyeeya alimwi akulimvwa mbwayanda Jehova. Pele ciindi notusolekesya kucita boobo, tuyoojana lukkomano lwini-lwini.

15. Mbuti kulombozya zintu zibotu mbokukonzya kutukwabila ciindi notwasunkwa?

15 Tweelede kwiiya kulombozya zintu zili kabotu. Ikuti twaiya ‘kusulaika bubi akuyanda bubotu,’ tuyooyumya makanze eesu aakucita zintu zibotu akweeleba bukkale bukonzya kutusololela kukucita cibi. (Am. 5:15) Kuti katulombozya zintu zibotu, tuyoocikonzya kuzunda sunko noliba leelyo ilyatusikila cakutayeeyela.

16. Mbuti kuzumanana kucita zintu zyakumuuya mbokukonzya kutukwabilila? (Amubone azifwanikiso)

16 Mbuti mbotukonzya kwiiya kulombozya zintu zili kabotu? Tulakonzya kucita oobo kwiinda mukujata bubi kucita zintu zikonzya kuyumya cilongwe cesu a Jehova. Ciindi notujanika kumiswaangano yambungano akukambauka, inga tuyumya makanze eesu aakukkomanisya Jehova alimwi akupa kuti tweelebe bukkale bukonzya kutusunka kucita cibi. (Mt. 28:​19, 20; Heb. 10:​24, 25) Ciindi notwiiya Jwi lya Leza alimwi akuzinzibala kuyeeya nzyotubala, cipa kuti katuzikkomanina kapati zintu zibotu akusulaika zintu zibi. (Jos. 1:8; Int. 1:​2, 3; 119:​97, 101) Kamuyeeya kuti Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: ‘Amuzumanane kupaila kutegwa mutanjili mumasunko.’ (Mt. 26:41) Ciindi notupaila kuli Taateesu wakujulu, tupa kuti atugwasye alimwi akuyumya makanze eesu aakumukkomanisya.—Jak. 4:8.

Kucita zintu zikonzya kuyumya cilongwe cesu a Jehova lyoonse kulakonzya kutugwasya kuzunda masunko (Amubone muncali 16) c


AMUZUMANANE KULIKWABILILA

17. Ino nkulezya kuli buti kwakazumanana kumukatazya Petro?

17 Tulakonzya kukuzunda cakumaninina kulezya kwesu kumwi. Pele ambweni kulezya kumwi inga twayandika kukulwana kwaciindi cilamfwu. Amubone cikozyanyo camwaapostolo Petro. Akaambo kakuyoowa bantu, wakamukaka Jesu ziindi zyotatwe. (Mt. 26:​69-75) Kulibonya kuti kumbele Petro wakazyi kukuzunda kuyoowa ooku, nkaambo wakakambauka cabusicamba kujatikizya Jesu kumbele lya Nkuta Mpati Yaba Juda. (Mil. 5:​27-29) Nokuba boobo, nokwakainda myaka iili mboibede, wakacileka kulya a Banakristo Bamasi akaambo ‘kakuyoowa baabo bakapalwidwe.’ (Gal. 2:​11, 12) Petro wakatalika alimwi kuyoowa bantu, ambweni akaambo kakuti kumatalikilo tanaakakuzunda cakumaninina.

18. Ncinzi cikonzya kucitika kujatikizya kulezya kumwi?

18 Andiswe tulakonzya kulijana mubukkale buli boobu. Mubuti? Kulezya kumwi nkotuyeeya kuti twakakuzunda kulakonzya kutalika kulibonya alimwi. Mucikozyanyo, mukwesu umwi wakaamba kuti: “Ndakalicilekede kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana kwamyaka iili 10 alimwi ndakalisinizyide kuti penzi eeli lyamanina limwi. Pele lyakazootalika alimwi, zimwi ziindi ndakali kusunkwa kweebelela.” Cikkomanisya ncakuti mukwesu ooyu wakazumanana kulilwana penzi eeli. Wakabona kuti kuli cintu ncaakeelede kunoocita buzuba abuzuba kulwana penzi lyakwe, ambweni buya akuzumanana kucita oobo mubuumi bwakwe boonse mubweende bwazintu oobuno. Kwiinda mukugwasyigwa abakaintu bakwe alimwi abaalu, wakasolekesya kusikila mpagolela ikulwana penzi eeli.

19. Mbuti mbotukonzya kulwana cilengwa cimwi ncotutanazunda?

19 Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa cilengwa cimwi ncotutanazunda citatusololeli kucita cintu cimwi cibyaabi? Kwiinda mukucita ceeco Jesu ncaakatwaambila kucita naakati: “Amulinde,” nkokuti kulikwabilila kutegwa tutanjili mumasunko. Noziba ziindi notukonzya kulimvwa kuti kunyina cikonzya kucitika, tweelede kuzumanana kweeleba bukkale bukonzya kutusololela kukusunkwa. (1Kor. 10:12) Amuzumanane kucita zintu zyakamugwasya kuzunda kulezya. Lugwalo lwa Tusimpi 28:14 lwaamba kuti: “Ulikkomene muntu uupakamene ciindi coonse.”2Pet. 3:14.

MBOKUTUGWASYA KUZUMANANA KULIKWABILILA

20-21. (a) Ncinzi ciyoocitika kuti twazumanana kulikwabilila kukusunkwa? (b) Ikuti naa twacita lubazu lwesu, ncinzi Jehova ncayootucitila? (2 Bakorinto 4:7)

20 Tulakonzya kugwasyigwa kapati kuti naa twazumanana kulikwabilila kukusunkwa. Tacikwe makani ‘akulikondelezya kwakaindi kaniini’ ikuboola akaambo kakucita cibi, kupona kweelana azyeelelo zya Jehova kuyootupa kukkomana kapati. (Heb. 11:25; Int. 19:8) Cili boobo akaambo kakuti twakalengwa munzila yakuti katupona kweelana anzila zyakwe. (Matl. 1:27) Kuti katupona munzila iikkomanisya Jehova, tuyookkomana kuba amanjezeezya aasalala alimwi akuyoopona buumi butamani.—1Tim. 6:12; 2Tim. 1:3; Jud. 20, 21.

21 Masimpe kuti “mubili unyina nguzu.” Pele eeci tacaambi kuti kunyina ncotukonzya kucita. Jehova ulilibambilide kutupa nguzu nzyotuyandika. (Amubale 2 Bakorinto 4:7.) Amubone kuti Leza ulapa nguzu iziinda zyabantu. Pele tweelede kusaanguna kubelesya nguzu zyesu kulwana masunko. Kuti twacita lubazu lwesu, tunoosinizyide kuti Jehova uyakuyiingula mipailo yesu yakulomba nguzu zimbi ciindi nokwayandika. (1Kor. 10:13) Masimpe, kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, tulakonzya kuzumanana kulikwabilila kukusunkwa.

LWIIMBO 47 Amupaile Kuli Jehova Abuzuba

a BUPANDULUZI BWAMABALA: Ciindi Jesu naakaamba kuti “moyo” kulugwalo lwa Matayo 26:​41, wakali kupandulula mbotuyandisya kucita zintu ziluzi. Mpoonya naakaamba kuti “mubili” wakali kukankaizya kuti, akaambo kakuti tatulondokede akuti tuli basizibi, kanji-kanji tulakonzya kulubizya. Aboobo zimwi ziindi, nokuba kuti inga katuyandide kucita ciluzi, ikuti tiitwacenjela tulakonzya kuzundwa akutalondoka kwesu kwalo kukonzya kutusololela kukucita cibi.

b Muntu iwacita cibi cipati ulakonzya kujana lugwasyo mubbuku lya Amupone Kukabe Kutamani!, ciiyo 57 kaambo 1-3 alimwi acibalo cakuti “‘Amulange Buyo Kumbele’” mu Ngazi Yamulindizi yamu November 2020, peeji 27-29, munc. 12-17.

c BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Mukwesu ubala lugwalo lwabuzuba kuseeni, ubala Bbaibbele aciindi cakulyookezya kumulimo, mpoonya wajanika kumuswaangano wamukati kansondo kumangolezya.