Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 30

LWIIMBO 36 Atukwabilile Myoyo Yesu

Ziiyo Ziyandika Kapati Nzyotwiiya ku Bami Bamu Israyeli

Ziiyo Ziyandika Kapati Nzyotwiiya ku Bami Bamu Israyeli

“Nywebo muyoolubona alimwi lwiindano luliko akati kamuntu mululami amubi, akati kayooyo uubelekela Leza ayooyo uutamubelekeli.”MALK. 3:18.

ZILAAYIIGWE

Kuzyiba Jehova mbwaakali kubabona bami bamu Israyeli kulatugwasya kumvwisya ncalangila kulindiswe.

1-2. Ncinzi Bbaibbele ncolyaamba kujatikizya bami bamwi bamu Israyeli?

 BBAIBBELE lilaamba mazina abamaalumi bainda ku 40 ibakali bami bamu Israyeli. a Alimwi lilatwaambila cakutainda mumbali kujatikizya zintu zimwi nzyobakacita. Mucikozyanyo, nobaba bami ibakali kabotu bakacita zintu zibi. Atubone kujatikizya Mwami Davida. Jehova wakaamba kuti: ‘Mubelesi wangu Davida . . . wakanditobela amoyo wakwe woonse, kwiinda mukucita buyo zintu ziluzi mumeso aangu.’ (1Bam. 14:8) Nokuba boobo, wakacita bumambe amukamuntu mpoonya akupanga bubambe bwakuti mwaalumi wakwe ajaigwe munkondo.—2Sam. 11:​4, 14, 15.

2 Bbaibbele lilatwaambila zintu zimwi zibotu nzyobakacita bami balo ibatakazumanana kusyomeka kuli Jehova. Mucikozyanyo, atubone Rehoboamu. “Wakacita zibi” mumeso aa Jehova. (2Mak. 12:14) Nokuba boobo, Rehoboamu wakamumvwida Leza ciindi naakamwaambila kutalwana misyobo iili 10 yabana Israyeli akubazumizya kuti balisalile mwami uumbi. Alimwi mubwami bwakwe wakiiyumya kapati minzi kutegwa akwabilile bantu ba Leza kuzwa kuli basinkondonyina.—1Bam. 12:​21-24; 2Mak. 11:​5-12.

3. Mubuzyo nzi uuyandika kapati uukonzya kubuka? Alimwi ncinzi ncotutiibandike?

3 Mubuzyo uuyandika kapati uukonzya kubuka ngwakuti, ikuti bami bamu Israyeli bakali kucita zintu zibotu alimwi azibi, mbuti Jehova mbwaakali kubabona kuti balasyomeka? Kuzyiba bwiinguzi kumubuzyo ooyu, kulatugwasya kumvwisya ncotweelede kucita kutegwa tumukkomanisye Jehova. Tulabandika zintu zyotatwe Jehova nzyaakali kubikkila maano ciindi naakali kulanga-langa bami bamu Israyeli, nkokuti moyo ngobakajisi, kweempwa alimwi ambobakali kukakatila kubukombi bwakasimpe.

BAKALI KUMUYANDA JEHOVA CAMOYO WOONSE

4. Ino nkwiindana kuli buti ikwakali akati kabami basyomeka alimwi abatasyomeki?

4 Bami ibakali kukkomanisya Jehova bakali kumukomba amoyo woonse. b Mwami mubotu Jehosafati “wakayandaula Jehova camoyo woonse.” (2Mak. 22:9) Bbaibbele lyaamba Josiya kuti: “Kunyina mwami wakamusaangunina wakali mbuli nguwe iwakapiluka kuli Jehova camoyo wakwe woonse.” (2Bam. 23:25) Pele mbuti kujatikizya Solomoni walo kumbele iwakalubizya? ‘Moyo wakwe tiiwakamaninide.’ (1Bam. 11:4) Alimwi kalyaamba kujatikizya Abijamu imwami watakasyomeka, Bbaibbele lyaamba kuti: “Moyo wakwe tiiwakamaninina kuli Jehova.”—1Bam. 15:3.

5. Amupandulule ncocaamba kubelekela Jehova camoyo woonse.

5 Aboobo ino caamba nzi kukomba Jehova amoyo woonse? Muntu uujisi moyo uumaninide takombi Leza akaambo buyo kakuti ulizyi kuti weelede kucita oobo. Muciindi caboobo, ulamubelekela Jehova akaambo kakuti ulamuyanda kapati alimwi akumulemeka. Alimwi ulazumanana kucita oobo mubuumi bwakwe boonse.

6. Mbuti mbotukonzya kuzumanana kuba amoyo uumaninide? (Tusimpi 4:23; Matayo 5:​29, 30)

6 Mbuti mbotukonzya kubaiya bami basyomeka ibakali kumuyanda Jehova amoyo woonse? Nkwiinda mukutantamuka kucita cintu cili coonse cikonzya kutulesya kuzumanana kusyomeka kuli Jehova. Mucikozyanyo, tweelede kucenjela kujatikizya zintu nzyotweebelela naa nzyotucita ciindi notulikondelezya. Alimwi tweelede kusala balongwe bali kabotu kutegwa tutataliki kuyeeya kuti kuba amali manji ncecintu ciyandika kapati mubuumi. Kuti twabona kuti cintu cimwi catalika kupa kuti lusyomo lwesu muli Jehova luceye, tweelede kufwambaana kucileka.—Amubale Tusimpi 4:23; Matayo 5:​29, 30.

7. Nkaambo nzi ncociyandika kapati kutacita cintu cili coonse cikonzya kupa kuti tuleke kumuyanda kapati Jehova?

7 Tatweelede kuba amyoyo yobilo. Kuti naa tiitwacenjela, tulakonzya kutalika kuyeeya kuti mbwaanga tujisi bubi kubelekela Jehova, tatukonzyi kuyungwa kucita zintu zibi. Mucikozyanyo, amweezeezye kuti musalazya muŋanda yanu. Ncinzi cikonzya kucitika kuti nomwamana kusalazya mwasiya mawindo alimwi amulyango kazijalukide? Cakutadooneka inga kwanjila dooti naa kasuko alimwi. Eeci tulakonzya kucikozyanisya kucilongwe cesu a Jehova. Kuli zinji nzyotweelede kucita kunze buyo lyakucita zintu zibotu iziyumya cilongwe cesu a Jehova. Mbubwenya mbotutayandi kuti dooti naa kasuko zinjile alimwi muŋanda motwali kusalazya, tweelede kweeleba kucita cintu cili coonse cikonzya kupa kuti luyando ndotujisi kuli Jehova luceye.—Ef. 2:2.

BAKEEMPWA ZIBI ZYABO

8-9. Ino Mwami Davida alimwi a Mwami Hezekiya bakacita buti ciindi nobakalulamikwa? (Amubone icili acivwumbyo.)

8 Kweelana ambotwabona kale, Mwami Davida wakacita cibi cipati. Pele ciindi musinsimi Natani naakamwaambila mbwaakalimvwa Jehova, Davida wakeempwa. (2Sam. 12:13) Majwi ngaakalemba Davida ku Intembauzyo 51 atondezya kuti wakausa kapati kujatikizya cintu ncaakacita. Davida tanaakalicengeezya buyo kutegwa Natani abone kuti weempwa, naa kutegwa atasubulwi.—Int. 51:​3, 4, 17, katwe kamakani.

9 Mwami Hezekiya awalo wakamulubizyila Jehova. Bbaibbele lyaamba kuti: “Moyo wakwe wakalisumpula, eelyo bukali bwa Leza bwakamubukila, walo aba Juda abantu bamu Jerusalemu.” (2Mak. 32:25) Nkaambo nzi Hezekiya ncaakatalika kulisumpula? Ambweni akaambo kakuti Jehova wakamupa lubono, kumugwasya kuzunda bana Asuri, naa akaambo kakumuponya ciindi naakacisidwe kapati. Kweelede kuti kulisumpula nkokwakamupa kutondezya bana Babuloni buvwubi bwakwe boonse. Aboobo musinsimi Isaya wakamwaambila kuti Jehova wakanyema akaambo kancaakacita. (2Bam. 20:​12-18) Pele mbubwenya mbuli Davida, Hezekiya wakeempwa. (2Mak. 32:26) Ino Jehova wakamubona buti Hezekiya? Wakamubona kuti wakali mwami uusyomeka walo “wakazumanana kucita ziluleme.”—2Bam. 18:3.

Mwami Davida alimwi a Mwami Hezekiya bakeempwa cakumanina ciindi nobakalulamikwa zibi zyabo (Amubone muncali 8-9)


10. Ino Mwami Amaziya wakacita buti ciindi naakalulamikwa?

10 Mukwiimpana, Mwami Amaziya wa Juda wakacita ziluleme “pele ikutali camoyo woonse.” (2Mak. 25:2) Ncinzi cakacitika? Jehova naakamana kumugwasya kuzunda bana Edomu, Amaziya wakatalika kukomba baleza babo. c Mpoonya ciindi musinsimi wa Jehova naakasola kumululamika, tanaakamuswiilila naaceya.—2Bam. 25:​14-16.

11. Kweelana alugwalo lwa 2 Bakorinto 7:​9, 11, ncinzi ncotweelede kucita kutegwa Jehova atulekelele? (Amubone azifwanikiso.)

11 Ncinzi ncotwiiya kuzikozyanyo eezyi? Tweelede kweempwa zibi zyesu akucita kufwumbwa ncotukonzya kutegwa tutainduluki kuzicita. Pele ino mbuti kuti baalu batupa lulayo, nomuba mukaambo kalibonya kuti nkasyoonto? Tatweelede kulimvwa kuti Jehova tatuyandi naa kuti baalu tabatuyandi. Nobaba bami basyomeka bamu Israyeli bakali kuyandika kupegwa lulayo alimwi akululamikwa. (Heb. 12:6) Ciindi notwatambula lulayo, tweelede (1) kulutambula cakulicesya, (2) kupanga kucinca kuyandika, alimwi (3) kuzumanana kubelekela Jehova amoyo woonse. Kuti naa tweempwa zibi zyesu, Jehova uyootulekelela.—Amubale 2 Bakorinto 7:​9, 11.

Ciindi notwatambula lulayo, tweelede (1) kulutambula cakulicesya, (2) kupanga kucinca kuyandika, alimwi (3) kuzumanana kubelekela Jehova amoyo woonse (Amubone muncali 11) f


BAKAKAKATILA KUBUKOMBI BWAKASIMPE

12. Ncinzi cakapa kuti bami basyomeka kabaindene abaabo batakali kusyomeka?

12 Bami aabo Jehova mbaakali kubona kuti balasyomeka, bakali kukakatila kubukombi bwakasimpe. Alimwi bakakulwaizya bantu ba Jehova kucita mbubwenya. Kweelana ambotwabona, masimpe kuti abalo bakali kulubizya. Pele bakali kukomba buyo Jehova alikke alimwi bakabeleka canguzu kunyonyoona mituni. d

13. Nkaambo nzi Jehova ncaakabona Mwami Ahabu kuti tanaakali kusyomeka?

13 Mbuti kujatikizya bami aabo Jehova mbaakabona kuti tabasyomeki? Masimpe kuti talili lyoonse nobakali kucita zintu zitali kabotu. Naba Mwami mubi Ahabu wakatondezya kulicesya ciindi naakamvwa kuti Naboti wajaigwa. (1Bam. 21:​27-29) Alimwi wakayaka minzi akuzunda munkondo zyabana Israyeli. (1Bam. 20:​21, 29; 22:39) Pele kuli cintu cimwi cibi kapati Ahabu ncaakacita. Kwiinda mukuyungwa amukaintu wakwe, wakasumpula bukombi bwakubeja. Kunyina naakeempwa akaambo kakucita boobo.—1Bam. 21:​25, 26.

14. (a) Nkaambo nzi Jehova ncaakabona Mwami Rehoboamu kuti tanaakali kusyomeka? (b) Ncinzi bunji bwabami batakali kusyomeka ncobakali kucita?

14 Amubone cikozyanyo acimbi camwami watakali kusyomeka, Rehoboamu. Kweelana ambowatondezya muncali 2, wakacita zintu zibotu zinji ciindi naakali mwami. Pele bwami bwakwe mbobwakakkazikizyigwa buyo, wakasiya Mulawo wa Jehova akutalika kukomba baleza bakubeja. (2Mak. 12:1) Mpoonya zimwi ziindi wakali kukomba Jehova, ziindi zimbi baleza bakubeja. (1Bam. 14:​21-24) Rehoboamu alimwi a Ahabu tabali bami balikke ibakaleka kukomba Jehova munzila njayanda. Bwini mbwakuti, bunji bwabami ibatakali kusyomeka bakali kukomba baleza bakubeja akukulwaizya bamwi kuti abalo bacite oobo. Aboobo cilisalede kuti, mumeso aa Jehova, kukakatila kubukombi bwakasimpe cakali cintu ciyandika kapati cakali kuzyibya kuti mwami wakali kabotu naa pe.

15. Nkaambo nzi kukakatila kubukombi bwakasimpe ncocili cintu ciyandika kapati kuli Jehova?

15 Nkaambo nzi makani aakukomba ncaakali makani mapati kuli Jehova? Kaambo kamwi nkakuti, mwami ngowakajisi mukuli wakugwasya bantu kukomba Jehova munzila yeelede. Alimwi kukomba baleza bakubeja kwakali kupa bantu kucita zibi zipati akutabeendelezya kabotu bamwi. (Hos. 4:​1, 2) Kuyungizya waawo, bami bamu Israyeli alimwi abana Israyeli bakalilyaabide kuli Jehova. Aboobo ciindi nobatakali kusyomeka kuli Jehova akukomba baleza bakubeja, Bbaibbele lyaamba kuti cakali mbuli kuti bacita bumambe. (Jer. 3:​8, 9) Ciindi muntu naacita bumambe, inga utondezya kutasyomeka kumuntu ngwayelede kusyomeka kapati alimwi umucisizya moyo muntu ngobakwetene limwi. Mbubwenya buyo, mubelesi wa Jehova uulyaabide walo uujatikizyigwa mubukombi bwakubeja ubisizya Jehova alimwi akumucisizya moyo. eDt. 4:​23, 24.

16. Ino Jehova umwiindanya buti muntu uuli kabotu autali kabotu?

16 Ino twiiya nzi? Tatweelede kujatikizyigwa acintu cili coonse ciswaangene abukombi bwakubeja. Alimwi lyoonse tweelede kumukomba Jehova munzila njayanda akuzumanana kujata bubi mumulimo wakwe. Musinsimi Malaki wakaamba cakusalazya kujatikizya Jehova mbwaindanya muntu uuli kabotu autali kabotu. Wakalemba kuti: “Nywebo muyoolubona alimwi lwiindano luliko akati kamuntu mululami amubi, akati kayooyo uubelekela Leza ayooyo uutamubelekeli.” (Malk. 3:18) Tuyanda kuti Jehova katubona kuti tuliluleme. Aboobo, tatuyandi kulekela cintu cili coonse, nokuba kutalondoka alimwi akulubizya, ikutulesya kubelekela Jehova. Alimwi buya, kuleka kubelekela Jehova ncibi cipati.

17. Ino mbuti kusala wakukwatana limwi mbokukonzya kukujatikizya kulyaaba kwesu kuli Jehova?

17 Kuti kamujisi makanze aakukwata naa kukwatwa, majwi ngaakaamba Malaki alakonzya kumugwasya kusala wakukwatana limwi uuli kabotu. Amuyeeye kujatikizya kaambo aaka: Muntu umwi inga kajisi bube bubotu, pele kuti katabelekeli Jehova, sena Jehova inga wabona muntu ooyo kuti uliluleme? (2Kor. 6:14) Ikuti mwakwatana anguwe, sena uyoomugwasya kuzumanana kusyomeka kuli Jehova? Alimwi amuyeeye kuti, bamakaintu ba Mwami Solomoni kweelede kuti bakalijisi bube bubotu bumwi. Pele tiibakali bakombi ba Jehova alimwi asyoonto-syoonto bakayunga Solomoni kutalika kukomba baleza bakubeja.—1Bam. 11:​1, 4.

18. Ncinzi bazyali ncobeelede kuyiisya bana babo?

18 Nobazyali, mulakonzya kubelesya zikozyanyo zyabami baambidwe mu Bbaibbele kugwasya bana banu kuba aluyandisisyo lwakubelekela Jehova. Amubagwasye kubona kuti bami mbaakali kukkomanina Jehova mbaabo ibakali kukomba nguwe alimwi akukulwaizya bantu kuti abalo kabacita oobo. Amubayiisye bana banu kwiinda muzintu nzyomwaamba akucita, kuti zintu zyakumuuya mbuli kubala Bbaibbele, kujanika kumiswaangano alimwi akukambauka beelede kuzibikka mubusena bwakusaanguna. (Mt. 6:33) Ikuti naa tiimwacita oobo, bana balakonzya kubona kuti kuba umwi wa Bakamboni ba Jehova ncilengwa buyo “camumukwasyi.” Aboobo, balakonzya kutalika kulimvwa kuti kukomba Jehova tacili cintu ciyandika kapati, naa balakonzya kuleka buya kumubelekela.

19. Mbulangizi nzi buliko kumuntu uli woonse iwakacileka kubelekela Jehova? (Amubone akabbokesi kakuti “ Mulakonzya Kupiluka Kuli Jehova!”)

19 Kuti muntu wacileka kubelekela Jehova, sena caamba kuti takonzyi kuba mulongwe wakwe alimwi? Peepe, nkaambo ulakonzya kweempwa akutalika kukomba Jehova alimwi. Kutegwa acite oobo, weelede kulicesya akutambula lugwasyo lwabaalu. (Jak. 5:14) Pele weelede kubeleka canguzu kutegwa Jehova atalike kumukkomanina alimwi!

20. Ikuti twaiya bami bakali kusyomeka, ino Jehova uyootubona buti?

20 Kusika waawa, nziiyo nzi nzyotwaiya kubami bamu Israyeli? Tulakonzya kuba mbuli bami bakali kusyomeka ikuti twazumanana kulyaaba kuli Jehova amoyo woonse. Atwiiye kuzwa kukulubizya kwesu, kweempwa alimwi akululamika oomo muyandika. Alimwi tutalubi ikubona mbociyandika kapati kuzumanana kukomba buyo Leza uuli alikke. Kuti mwazumanana kusyomeka kuli Jehova, uyoomubona kuba balulami.

LWIIMBO 45 Zintu Nzyondiyeeya Mumoyo

a Mucibalo eeci, mabala aakuti “bami bamu Israyeli” aamba bami boonse ibakali kulela bantu ba Jehova, nokuba kuti bakalela buyo bwami bwamisyobo yobilo bwa Juda, bwami bwamisyobo iili kkumi bwa Israyeli naa misyobo yoonse iili 12.

b BUPANDULUZI BWAMABALA: Bbaibbele kanji-kanji libelesya bbala lyakuti “moyo” ikupandulula buntu bwamukati, kubikkilizya azintu nzyalombozya muntu, mizeezo, bube, makanze alimwi ambaakani.

c Mumazuba aayo, bami ibatakali bana Israyeli kanji-kanji bakali kukomba baleza babantu mbobakali kuzunda.

d Mwami Asa wakacita zibi zipati. (2Mak. 16:​7, 10) Pele Bbaibbele lyaamba kuti Asa wakacita zintu ziluleme kuli Jehova. Nokuba kuti kumatalikilo wakaka kululamikwa, kweelede kuti kumbele wakeempwa. Jehova wakabikkila maano kuzintu zinji zibotu nzyaakali kucita Asa kwiinda kulubizya kwakwe. Alimwi buya, Asa wakali kukomba buyo Jehova alikke akusolekesya kusikila mpagolela kunyonyoona mituni.—1Bam. 15:​11-13; 2Mak. 14:​2-5.

e Tulakonzya kubona kuti bukombi ncintu ciyandika kapati kuli Jehova, nkaambo milawo yakusaanguna yobilo ya Mulawo wa Musa yakali kukasya kukomba cintu cili coonse kunze buyo lya Jehova.—Kul. 20:​1-6.

f BUPANDULUZI BWAZIFWANIKISO : Mwaalu ucili mwana-mwana ugwasya mukwesu umwi kujatikizya kuciindizya kunywa bukoko. Cakulicesya mukwesu walutambula lulayo, akupanga kucinca oomo muyandika, mpoonya wazumanana kubelekela Jehova cakusyomeka.