Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 28

Tulagwasyigwa Akaambo Kakuyoowa Leza

Tulagwasyigwa Akaambo Kakuyoowa Leza

“Ooyo weenda cakululama uyoowa Jehova.”—TUS. 14:2.

LWIIMBO 122 Amukakatile, Mutazungaani Pe!

IZILI MUCIBALO a

1-2. Mbuyumuyumu nzi mbobajana Banakristo mazuba aano bukozyenye ambwaakajana Loti?

 TWALANGA bantu mbobatalilemeki kabotu mazuba aano, tulimvwa mbuli mbwaakalimvwa Loti. Wakali ‘katazyidwe kapati abukkale busesemya bwabantu babi,’ nkaambo wakalizyi kuti Taateesu wakujulu ulibusulide bukkale bubi. (2Pet. 2:7, 8) Akaambo kakuti Loti wakali kumuyoowa Leza alimwi akumuyanda kapati, wakalibusulide bukkale bwakutalilemeka mbobakali kupona bantu bakamuzingulukide. Andiswe tuzingulukidwe aabantu batazibikkili maano zyeelelo zya Jehova zyakulilemeka. Nokuba boobo, tulakonzya kuzumanana kusalala mukulilemeka ikuti katumuyanda kapati Leza alimwi akumuyoowa.—Tus. 14:2.

2 Jehova ulatugwasya kucita oobo kwiinda mumajwi aakulwaizya ngotujana kulugwalo lwa Tusimpi. Aboobo Banakristo boonse, bamaalumi abamakaintu, bana abapati, balakonzya kugwasyigwa kapati kwiinda mukulanga-langa lulayo lwabusongo lujanika mulugwalo oolu.

KUYOOWA LEZA KULATUKWABILILA

Notuli kumulimo, tatweelede kupanga cilongwe abantu batamuyandi alimwi batamulemeki Jehova. Alimwi tatweelede kuzumina kucita zintu zikonzya kumunyemya (Amubone muncali 3)

3. Kweelana alugwalo lwa Tusimpi 17:3, nkaambo nzi kapati keelede kutupa kukwabilila moyo wesu? (Amubone acifwanikiso.)

3 Kaambo kapati ncotweelede kuukwabilila moyo wesu wacikozyanyo nkakuti, Jehova ulaulingula. Eeci caamba kuti ulabona zintu zili mukati kamoyo wesu nzyobatakonzyi kubona bantu alimwi ulizyi bwini mbotubede. (Amubale Tusimpi 17:3.) Aboobo ulakonzya kutuyanda kapati ikuti katuyeeya kujatikizya lulayo lwakwe, lwalo lukonzya kutupa kuti tukapone mane kukabe kutamani. (Joh. 4:14) Kwiinda mukucita boobo, tatukayungwi abubeji bwa Saatani anyika yakwe, alimwi tatukatobeli bukkale bwabantu babyaabi. (1Joh. 5:18, 19) Ikuti twaba acilongwe ciyumu a Jehova, ciyoopa kuti tumuyande alimwi akumulemeka kapati. Akaambo kakuti tatuyandi kumunyemya Taateesu, tuyookusulaika nokuba kuyeeya buyo zyakubisya. Aboobo kuti naa twasunkwa kucita cibi, tweelede kulibuzya kuti, ‘Mbuti mbondikonzya kubisizya muntu uundiyanda kapati boobu?’—1Joh. 4:9, 10.

4. Ino kuyoowa Jehova kwakamukwabilila buti mucizyi uumwi kukucita cibi?

4 Ba Marta, imucizyi waku Croatia, ibakasunkwa kucita bwaamu bakaamba kuti: “Cakandikatazya kuleka kuyeeya zintu zitali kabotu akuleka kulombozya kucita cibi. Pele kuyoowa Jehova kwakandikwabilila kapati.” b Ino kwakabakwabilila buti? Ba Marta bakaamba kuti bakazinzibala kuyeeya zintu zibi zyakali kukonzya kucitika akaambo kakucita bwaamu. Andiswe tulakonzya kucita mbubwenya oobo. Cintu ciinda kubija cikonzya kucitika ncakuti tulakonzya kupa kuti Jehova awuse alimwi akutaba acoolwe cakumukomba mane kukabe kutamani.—Matl. 6:5, 6.

5. Ncinzi ncomukonzya kwiiya kuli cakacitikila ba Leo?

5 Ikuti katumuyoowa Jehova, tuyoobatantamuka balongwe bacita zintu zitali kabotu. Ba Leo, ibakkala ku Congo, bakakabona kaambo aaka mbokayandika kapati. Nokwakainda buyo myaka yone kuzwa nobakabbapatizyigwa, bakatalika kuyanzana abalongwe ibakali kucita zintu zitali kabotu. Bakali kuyeeya kuti mbwaanga balo tiibakali kuzicita zintu eezyo zibyaabi, nkokuti tiibakali kumubisizya Jehova. Pele tiilyakalampa, balongwe aaba babi mbobakali kuyanzana limwi bakapa kuti abalo batalike kuciindizya kunywa bukoko alimwi akutalika kucita bwaamu. Kumane bakatalika kuzinzibala kuyeeya zintu nzyobakabayiisya bazyali babo alimwi ambobakakkomene ciindi nobakali kubelekela Jehova. Ncinzi cakazwa mpawo? Bakazileka zintu eezyo zibyaabi akutalika kucita zintu zili kabotu alimwi. Kwiinda mukugwasyigwa abaalu, ba Leo bakapiluka kuli Jehova. Mazuba aano, balikkomene kubeleka mbuli mwaalu alimwi mbapainiya baalubazu.

6. Mbaamakaintu nzi bobilo bacikozyanyo mbotutiilange-lange lino?

6 Atulange-lange lugwalo lwa Tusimpi caandaano 9, kwalo nkotubala kujatikizya bamakaintu bobilo. Umwi wiiminina busongo mpoonya umwi wiiminina bufwubafwuba. (Amweezyanisye a Baroma 5:14; Bagalatiya 4:24.) Ciindi notulanga-langa caandaano eeci, kamuyeeyede kuti nyika ya Saatani izwide bukkale bwakutalilemeka mumakani aakoonana alimwi azintu ziletela muzeezo wakoonana. (Ef. 4:19) Aboobo cilayandika kapati kuzumanana kumuyoowa Leza alimwi akutantamuka zintu zitali kabotu. (Tus. 16:6) Tacidoonekwi buya kuti toonse, tulakonzya kugwasyigwa kapati kutwaambo tuli mucaandaano eeci, kufwumbwa naa tuli basankwa naa basimbi. Umwi aumwi wabamakaintu aaba, waambwa kuti uluujisi kutamba baabo batakwe luzyibo, aabo “batakwe maano.” Cili mbuli kuti aumwi waamba kuti, ‘Kamuboola muŋanda yangu muzoolye.’ (Tus. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Pele zicitika kuli umwi aumwi uuzumina kutambwa ooku ziliindene kapati.

AMUKUKAKE KUTAMBA KWAMUKAINTU MUFWUBAFWUBA

Kutamba ‘kwamukaintu mufwubafwuba’ kusololela kumapenzi (Amubone muncali 7)

7. Kweelana a Tusimpi 9:13-18, ncinzi cicitika kuli baabo bazumina kutamba kwamukaintu mufwubafwuba? (Amubone acifwanikiso.)

7 Amubone kutamba kuzwa ‘kumukaintu mufwubafwuba.’ (Amubale Tusimpi 9:13-18.) Cabusicamba, uluujisi kwiita baabo batakwe maano kuti, ‘amuboole okuno’ tupobole. Mpoonya ncinzi cibacitikila? Lugwalo lutondezya kuti “aabo bakazundwa alufwu nkobali ooko.” Ambweni mulauyeeya mwaambo wacikozyanyo uukozyenye ayooyu ujanika kumatalikilo aalugwalo lwa Tusimpi. Mucikozyanyo, tulacenjezyegwa kujatikizya ‘mukaintu muzangi’ alimwi “uutalilemeki.” Twaambilwa kuti: “Ŋanda yakwe idilikila kulufwu.” (Tus. 2:11-19) Lugwalo lwa Tusimpi 5:3-10 lulatucenjezya kujatikizya ‘mukaintu muzangi’ uumbi walo “maulu aakwe aselemukila kulufwu.”

8. Ino nkusala nzi nkotweelede kucita?

8 Aabo bamvwa majwi ‘aamukaintu mufwubafwuba’ beelede kusala kuzumina kutamba kwakwe naa kukaka. Andiswe tulakonzya kulijana mubukkale buli boobu. Ciindi umwi naasola kutuyunga kucita bwaamu naa notwabona zintu ziletela muzeezo wakoonana cakutayeeyela, ino tuyoosala kucita buti?

9-10. Ntwaambo nzi tumwi itweelede kutupa kutantamuka bukkale bwakutalilemeka?

9 Kuli twaambo tubotu ncotweelede kutantamuka bukkale bwakutalilemeka. “Mukaintu mufwubafwuba” upandululwa kuti uluujisi kwaamba kuti: “Maanzi aakubba alalweela.” Ino “maanzi aakubba” ninzi? Bbaibbele likozyanisya koonana kwamulumi amukaintu kumaanzi aakatalusya. (Tus. 5:15-18) Mwaalumi amukaintu ibakwetene mumulawo, balizumizyidwe kulikkomanisya kwiinda mukoonana. Pele eeci ciliindene ‘amaanzi aakubba,’ alo aakonzya kwaamba bwaamu. Bantu bacita bwaamu kanji-kanji balayuba kutegwa bamwi batababoni, mbubwenya mbuli kabwalala uuyanda kubba zintu. “Maanzi aakubba” alakonzya kulimvwisya kulweela kuti aabo bajatikizyidwe kabayeeya kuti kunyina uuyoozyiba kuti bakacita cibi. Eelo kaka ooku nkulyeena! Nkaambo Jehova ulabona zyoonse. Kuleka kukkomaninwa a Jehova ncecintu ciinda kubija naa kulula cikonzya kutucitikila, alimwi ‘tacilweeli’ naaceya naa kukkomanisya. (1Kor. 6:9, 10) Pele kuli azimbi zijatikizyidwe.

10 Kucita bwaamu kulakonzya kupa muntu kusampuka, kulimvwa kubula mpindu, kuba amada aamusyokwe alimwi akunyonganya mikwasyi. Aboobo, cilisalede kuti ncabusongo kwiitantamuka “ŋanda” yamukaintu mufwubafwuba acakulya cakwe. Kunze aakusweekelwa cilongwe a Jehova, bantu banji ibacita bwaamu balaba amalwazi alo aakonzya kubajaya. (Tus. 7:23, 26) Kapango 18 kacaandaano 9 kalamanizya amajwi aakuti: “Beenzu bamukaintu ooyu bali kunsi kwini kwa Cuumbwe.” Pele, nkaambo nzi bantu banji ncobakuzumina kutamba kwakwe kwalo ikusololela kumapenzi?—Tus. 9:13-18.

11. Nkaambo nzi kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana ncokuletela ntenda kapati?

11 Cintu cimwi cipa bantu banji kuzumina kutamba kwakwe nkweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana. Bamwi bayeeya kuti kweebelela zintu zili boobu kunyina ambokubede. Pele bwini mbwakuti, kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana kuletela ntenda, kupa kubula bulemu alimwi ncilengwa cikatazya kuleka. Ikuti muntu wabona zifwanikiso zitali kabotu, cilakatazya kapati kuziluba. Kuyungizya waawo, kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana takukonzyi kugwasya muntu kuleka kulombozya zintu zitali kabotu, muciindi caboobo kupa kuti kwiindile buya. (Kol. 3:5; Jak. 1:14, 15) Aboobo, bunji bwabantu beebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana balazumanana kucita bwaamu.

12. Ino inga twatondezya buti kuti tulasola kuzitantamuka zifwanikiso zibusya muzeezo wakoonana?

12 Mbotuli Banakristo, ncinzi ncotweelede kucita kuti cakutayeeyela twabona cifwanikiso ciletela muzeezo wakoonana? Tweelede kuleka kucilanga cakufwambaana. Inga tiicatukatazya kucita boobo ikuti katuyeeya kuti cilongwe cesu a Jehova ncecintu ciyandika kapati. Alimwi buya, noziba zifwanikiso zilibonya mbuli kuti tazikonzyi kuletela muzeezo wakoonana, zilakonzya kutupa kuba amizeezo yakutalilemeka. Aboobo nkaambo nzi ncotweelede kuzitantamuka? Nkaambo tatuyandi kucita cintu cili coonse cikonzya kutupa kucita bumambe mumoyo wesu. (Mt. 5:28, 29) Mwaalu umwi waku Thailand uutegwa David wakaamba kuti: “Inga ndilalibuzya kuti: ‘Nokuba kuti zifwanikiso eezyi tazileteli muzeezo wakoonana, sena Jehova ulakkomana kuti ndazumanana kuzilangilila?’ Kuyeeya kuli boobu kulandigwasya kucita zintu cabusongo.”

13. Ncinzi cikonzya kutugwasya kucita zintu cabusongo?

13 Kuyoowa kucita cintu cili coonse cikonzya kumunyemya Jehova, kulakonzya kutugwasya kucita zintu cabusongo. Bbaibbele lyaamba kuti kuyoowa Leza “ngamatalikilo aabusongo.” (Tus. 9:10) Tulacibona eeci kumatalikilo aalugwalo lwa Tusimpi caandaano 9, kwalo “busongo bwini-bwini” nkobukozyanisyigwa amukaintu mumwaambo wa Chihebrayo.

AMUKUZUMINE KUTAMBA KWAMUKAINTU MUSONGO

14. Ino nkutamba nzi kumbi nkotubala ku Tusimpi 9:1-6?

14 Amubale Tusimpi 9:1-6. Aawa tubala kutamba kuzwa kuli Jehova, Mulengi wesu alimwi uuli ngo Kasensa kabusongo bwini-bwini. (Tus. 2:6; Rom. 16:27) Tupango ootu twaamba kujatikizya ŋanda mpati iijisi misemu iili 7. Eeci citondezya kuti Jehova mwaabi alimwi ulabatambula boonse aabo ibayanda kububelesya busongo bwakwe mubuumi bwabo.

15. Ino Leza ututamba kucita nzi?

15 Jehova mwaabi kapati. Kwiinda mucikozyanyo camukaintu wiiminina “busongo bwini-bwini,” twiiya kuti Jehova mwaabi alimwi ulatupa zintu zinji zibotu. Cibalo eeci caamba kuti mukaintu ooyu wacikozyanyo ulijaila banyama, ulivwelela waini alimwi akulibambila tebulu muŋanda yakwe. (Tus. 9:2) Kuyungizya waawo, kweelana akapango 4 a 5: “Bwaambila [nkokuti mukaintu musongo] yooyo uutakwe maano kuti: ‘Kamuboola muzoolye cinkwa cangu.’” Nkaambo nzi ncotweelede kukuzumina kutamba kwamukaintu ooyu? Jehova uyanda kuti bana bakwe babe basongo alimwi akukwabililwa. Tayandi kuti tucite zintu zikonzya kutuletela mapenzi. Nkakaambo kaako “baluleme ubayobweda busongo bugwasya.” (Tus. 2:7) Aboobo kuti katumuyoowa Jehova, tunooyanda kucita zintu zimukkomanisya. Tunoolumvwa lulayo lwakwe lwabusongo, alimwi tunookkomana ciindi notulubelesya.—Jak. 1:25.

16. Ino kuyoowa Leza kwakabagwasya buti ba Alain kusala cabusongo, alimwi ncinzi cakazwa mpawo?

16 Amubone kuyoowa Leza mbokwakabagwasya ba Alain kusala cabusongo. Ba Alain mbaalu mumbungano alimwi mbayi kucikolo. Bakaamba kuti: “Bunji bwabamayi beenzuma bakali kwaamba kuti mafilimu aatondezya zintu ziletela muzeezo wakoonana alagwasya mukuyiisya makani aakoonana.” Pele ba Alain bakalizyi kuti aaya tanaakali masimpe pe. Bakaamba kuti: “Akaambo kakuyoowa Leza, ndakakaka kweebelela mafilimu aaya. Alimwi ndakabaambila beenzuma kaambo ncondakakakila.” Kwiinda mukucita boobu, ba Alain bakatobela lulayo ‘lwabusongo bwini-bwini’ ilwaamba kuti “amuzumanane kweenda munzila yamaano.” (Tus. 9:6) Akaambo kaceeci, bamayi bamwi bakakkomana kapati cakuti bakatalika kwiiya Bbaibbele akujanika kumiswaangano ya Bunakristo.

Kuzumina kutamba ‘kwabusongo bwini-bwini’ kusololela kubuumi (Amubone muncali 17-18)

17-18. Nzilongezyo nzi nzyobajana aabo bazumina kutamba ‘kwabusongo bwini-bwini,’ alimwi ncinzi ncobakonzya kulangila kumbele? (Amubone acifwanikiso.)

17 Jehova wakabelesya zikozyanyo zyabamakaintu bobilo ikutondezya mbotukonzya kuyoojana lukkomano kumbele. Aabo bazumina kutamba ‘kwamukaintu mufwubafwuba’ balasola kujana lukkomano kwiinda mukucita bwaamu. Pele tabayeeyi kuti zintu nzyobacita zilabujatikizya buumi bwabo bwakumbele. Nkaambo zibasololela “kunsi kwini kwa Cuumbwe.”—Tus. 9:13, 17, 18.

18 Eelo kaka eeci ciliindene aciyoocitikila baabo bazumina kutamba kwamukaintu wiiminina “busongo bwini-bwini!” Balo balikkomene akaambo kakuti balijisi zintu zyoonse nzyobayandika kutegwa bazumanane kuba acilongwe a Jehova. (Is. 65:13) Kwiinda mumusinsimi Isaya, Jehova wakaamba kuti: “Amundiswiililisye, eelyo mulalya cakulya cibotu, alimwi mulakkomana kapati akaambo kazyakulya zyamafwuta.” (Is. 55:1, 2) Aboobo tweelede kwiiya kuyanda zintu nzyayanda Jehova akusulaika zeezyo zyasulaika. (Int. 97:10) Alimwi tulikkomene akaambo kakuti tulakonzya kutamba bamwi kuti abalo bagwasyigwe ‘abusongo bwini-bwini.’ Tuli mbuli babelesi ‘baunka atala aamasena aasumpukide aamunzi akwiita bantu kuti: ‘Kufwumbwa uutakwe luzyibo, aaboole okuno.’’ Zilongezyo nzyotujana antoomwe abaabo batuswiilila tazili buyo zyakaindi kasyoonto. Pele zyalo tazikamani, alimwi ziyoopa kuti ‘tukapone’ mane kukabe kutamani ciindi ‘notuzumanana kweenda munzila yamaano.’—Tus. 9:3, 4, 6.

19. Kweelana alugwalo lwa Mukambausi 12:13, 14, ncinzi ncotweelede kukanza kucita? (Amubone akabbokesi kakuti “ Kuyoowa Leza Kulatugwasya Kapati.”)

19 Amubale Mukambausi 12:13, 14. Kuyoowa Leza akuzumanane kukwabilila myoyo yesu, kutugwasya kusalala mumakani aakulilemeka alimwi akuzumanana kuba acilongwe ciyumu a Jehova mumazuba aano mabyaabi aakumamanino. Eeci ciyootukulwaizya kuzumanana kutamba bantu banji kuyandaula “busongo bwini-bwini,” mpoonya akugwasyigwa ambubo.

LWIIMBO 127 Buumi Mbondeelede Kupona

a Banakristo beelede kwiiya kumuyoowa Leza. Kucita boobu kulakonzya kukwabilila moyo wesu, kutukwabilila kukucita bwaamu alimwi akukweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana. Mucibalo eeci, tulalanga-langa lugwalo lwa Tusimpi caandaano 9, lwalo ilupandulula mukaintu iwiiminina bufwubafwuba alimwi amukaintu iwiiminina busongo bwini-bwini. Lulayo ilujanika mucaandaano eeci lulakonzya kutugwasya lino alimwi akumbele.

b Mazina aamwi acincwa.