Skip to content

Skip to table of contents

Jehova Ulabasololela Bantu Bakwe Munzila Yabuumi

Jehova Ulabasololela Bantu Bakwe Munzila Yabuumi

“Njeeyi nzila. Amweende mulinjiyo.”—ISAYA 30:21.

NYIMBO: 65, 48

1, 2. (a) Bantu banji bafwutuka kwiinda mukucenjezya kuli buti? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Ino mbusolozi buli buti mbobajisi bantu ba Leza ibukonzya kubafwutula?

“AMWIIME, AMULANGE, AMUSWIILILE.” Kwamyaka iinda ku 100, mabala aaya akalembedwe azikwankwani zipati migwagwa mpoikosweda njanji muzisi zimwi. Ino nkaambo nzi? Kutegwa myootokala noikosola njanji itanoolyatwi acitima icili mukuzuza. Kumvwida kucenjezya ooku kwagwasya bantu banji kuti batafwi muntenda.

2 Jehova ucita cimwi cintu icibotu kapati muciindi cakutwaambila buyo zintu izikonzya kutukwabilila. Ulabasololela bantu bakwe kutegwa bakakonzye kuyootambula buumi butamani akuti batantamuke ntenda. Jehova uli mbuli mweembezi siluyando uusololela akucenjezya mbelele zyakwe kutegwa zyeelebe tuzila itusololela kuntenda.—Amubale Isaya 30:20, 21.

JEHOVA ULABASOLOLELA BANTU BAKWE KUZWA KAINDI

3. Ino bantu bakazooba buti munzila iisololela kulufwu?

3 Kuzwa kumatalikilo bantu nobakalengwa, Jehova wali kubapa bantu bakwe malailile aagaminide naa busolozi. Mucikozyanyo, mumuunda wa Edeni, Jehova wakapa malailile aalimvwisya aakali kukonzya kusololela bantu kubuumi butamani akuti babe alukkomano. (Matalikilo 2:15-17) Pele ba Adamu a Eva bakabukaka busolozi bwa Bausyi basiluyando. Eva wakaswiilila lulayo ilwakalibonya mbuli kuti lwakali kuzwa kunzoka, alimwi Adamu wakaswiilila mukaintu wakwe. Ino ncinzi cakatobela? Boonse bobilo bakapenga alimwi bakafwa kabatajisi bulangizi. Alimwi akaambo kakutamvwa kwabo, bantu boonse bakali munzila iisololela kulufwu.

4. (a) Nkaambo malailile aambi aayungizyidwe ncaakali kuyandika nolyakainda Zambangulwe? (b) Ino bukkale bupya bwakayubununa buti mbwayeeya Leza?

4 Leza wakapa Nowa malailile aakabafwutula. Nolyakainda Zambangulwe, Jehova wakalailila bantu kuti batanoolyi naa kunywa bulowa. Ino nkaambo nzi? Nkaambo Jehova lino wakali kuyoobazumizya bantu kuti batalike kulya nyama. Akaambo kabukkale oobu bupya, bantu bakwe bakali kuyandika malailile mapya: “Pele tamweelede kulya nyama antoomwe abuumi bwayo, nkokuti bulowa bwayo.” (Matalikilo 9:1-4) Kwiinda mumulawo ooyu twiiya Leza mbwayeeya kujatikizya buumi, mbwaanga buumi mbubwakwe. Ngomulengi alimwi nguutupa buumi, aboobo ulijisi nguzu zyakubikka milawo iijatikizya buumi. Mucikozyanyo, wakalailila kuti muntu tayelede kujaya muntunyina. Leza ubona buumi abulowa kuba zintu zisetekene, alimwi uyoobasubula bantu boonse bazibelesya munzila iitaluzi.—Matalikilo 9:5, 6.

5. Ino tulalanga-langa nzi lino, alimwi nkaambo nzi?

5 Nocakainda ciindi ca Nowa, Leza wakazumanana kusololela bantu bakwe. Mucibalo eeci, tulalanga-langa zikozyanyo zisyoonto izitondezya mbwaakabasololela. Kulanga-langa zikozyanyo eezyi kulayumya makanze eesu aakutobela busolozi bwa Jehova kunjila munyika mpya.

CISI CIPYA, MALAILILE MAPYA

6. Nkaambo nzi ncocakali kuyandika kubantu ba Leza kumvwida milawo njobakapegwa kwiinda muli Musa, alimwi ino bana Israyeli bakeelede kuzilanga buti zintu?

6 Muciindi ca Musa, Jehova wakapa bantu bakwe malailile aasalede aajatikizya mbobakeelede kulilemeka akumukomba. Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti alimwi bukkale bwakalicincide. Kwamyaka iinda ku 200, bana Israyeli bakali bazike mu Egepita mwalo bantu boonse ibakabazungulukide mobakali kukomba bantu bafwide, kubelesya mituni, alimwi mobakali kucita zintu zinji izyatakali kulemeka Leza. Ciindi bantu ba Leza nobakaangununwa kuzwa mu Egepita, bakali kuyandika malailile mapya. Bakali kuyooba cisi icakali kutobela buyo Mulawo wa Jehova. Mabbuku amwi aamba kuti ibbala lya Chihebrayo ilyaamba “mulawo” liliswaangene abbala ilipandulula “kulailila, kusololela, kuyiisya.” Mulawo wakali kukwabilila bana Israyeli kukutalilemeka alimwi akubukombi bwakubeja bwazisi izyakabazingulukide. Ciindi bana Israyeli nobakali kumuswiilila Leza, bakali kutambula zilongezyo zyakwe. Ciindi nobatakali kumuswiilila, bakali kupenga kapati.—Amubale Deuteronomo 28:1, 2, 15.

7. (a) Amupandulule ikaambo Jehova ncaakabapeda malailile bantu bakwe. (b) Ino munzila nzi Mulawo mbowakababeda musolozi bana Israyeli?

7 Kuli kaambo akambi ikakapa kuti malailile mapya ayandike. Mulawo wakapa kuti bana Israyeli balibambile kujatikizya cintu cimwi iciyandika kapati mumakanze aa Leza, kuboola kwa Mesiya, Jesu Kristo. Mulawo wakabayeezya bana Israyeli kuti bakali bantu batalondokede. Alimwi wakabagwasya kumvwisya kuti bakali kuyandika cinunuzyo, nkokuti cituuzyo cilondokede icakali kukonzya kugwisya zibi zyabo cakumaninina. (Bagalatiya 3:19; Bahebrayo 10:1-10) Kuyungizya waawo, Mulawo wakakwabilila mulongo wazyalani lya Mesiya akugwasyilizya bana Israyeli kuti bamuzyibe ciindi naakasika. Inzya, Mulawo wakali mbuli “musolozi” waciindi cisyoonto iwakabasololela kuli Kristo.—Bagalatiya 3:23, 24.

8. Nkaambo nzi ncotweelede kusololelwa anjiisyo izijanika mu Mulawo wa Musa?

8 Mbotuli Banakristo, andiswe tulakonzya kugwasyigwa amalailile Jehova ngaakapa mu Mulawo. Munzila nzi? Tulakonzya kwiima akulanga njiisyo mpouyeeme Mulawo. Nokuba kuti lino tatuceendelezyegwi amilawo eeyo, tulakonzya kugwasyigwa abunji bwamilawo eeyo kutegwa kaitusololela mubuumi bwesu bwabuzuba abuzuba alimwi anotukomba Jehova. Wakayanda kuti milawo eeyo ilembwe mu Bbaibbele kutegwa tukonzye kwiiya kulinjiyo, kusololelwa anjiisyo zijanika mumilawo eeyo, alimwi akulumba kapati kuti Jesu wakatuyiisya cintu cimwi iciyandika kapati kwiinda Mulawo. Amuswiilile nzyaakaamba Jesu: “Mwakamvwa kuti kwakaambwa kuti: ‘Utaciti bumambe.’ Pele ndimwaambila kuti kufwumbwa muntu uulangisisya mukaintu cakumunyomenena, wacita kale bumambe anguwe mumoyo wakwe.” Aboobo, tatweelede buyo kutacita bumambe pele alimwi tweelede kukaka mizeezo mibi akulombozya kubi.—Matayo 5:27, 28.

9. Mbukkale buli buti bupya ibwakapa kuti malailile aa Leza mapya ayandike?

9 Jesu naakasika kali Mesiya, Jehova wakapa malailile mapya alimwi wakayubununa twaambo tunji kujatikizya makanze aakwe. Ino nkaambo nzi eeci ncocakali kuyandika? Mumwaka wa 33 C.E, Jehova wakacikaka cisi ca Israyeli akusala mbungano ya Banakristo kuti ibe bantu bakwe. Aboobo, bukkale bwabantu ba Leza alimwi bwakacinca.

MALAILILE KUBANA ISRAYELI BAKUMUUYA

10. Ino nkaambo nzi mbungano ya Bunakristo ncoyakapegwa milawo mipya, alimwi ino milawo eeyi yakaindene buti amilawo yakapedwe bana Israyeli?

10 Jehova wakapede Mulawo wa Musa kubana Israyeli kutegwa abayiisye mbobakeelede kupona akumukomba. Kutalikila mumwaanda wamyaka wakusaanguna, bantu ba Leza tiibakacili kuzwa kucisi comwe, pele bakali kuzwa kuzisi zinji abukkale bwiindene-indene, alimwi bakali kwiitwa kuti Israyeli wakumuuya. Bakapanga mbungano ya Bunakristo alimwi bakali mucizuminano cipya. Jehova wakabapa malailile mapya naa aayungizyidwe aajatikizya mbobakeelede kupona akumukomba. Ncobeni, “Leza tasalululi, pele muzisi zyoonse kufwumbwa muntu uumuyoowa akucita ziluleme ulatambulwa kulinguwe.” (Milimo 10:34, 35) Bakali kutobela “mulawo wa Kristo,” iwakayeeme anjiisyo izyakalembedwe kutali amabwe pe, pele mumyoyo yabo. Mulawo ooyu wakali kuyoobasololela akubagwasya Banakristo kufwumbwa nkobakali kukkala.—Bagalatiya 6:2.

11. Nimbazu nzi zyobilo izijatikizya buumi bwa Banakristo izyakali kuyoojatikizyigwa a “mulawo wa Kristo”?

11 Bana Israyeli bakumuuya bakagwasyigwa kapati abusolozi bwa Jehova kwiinda muli Jesu. Katanatalisya cizuminano cipya, Jesu wakapa milawo yobilo iiyandika kapati. Mulawo umwi wakali kujatikizya mulimo wakukambauka. Mulawo uumbi wakali kujatikizya Banakristo mbobeelede kucita zintu akweendelezya umwi amweenzinyina. Malailile aaya akali kujatikizya Banakristo boonse, aboobo alabeleka akulindiswe toonse mazuba aano, tacikwe makani naa tujisi bulangizi bwakuyoopona kujulu kukabe kutamani naa tuyoopona anyika.

12. Ino ncinzi icakali cipya kujatikizya mulimo wakukambauka?

12 Kaindi, bantu bamasi bakeelede kuboola ku Israyeli kutegwa babelekele Jehova. (1 Bami 8:41-43) Pele lino Jesu wakapa mulawo ngotujana mulugwalo lwa Matayo 28:19, 20. (Amubale.) Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti ‘baye’ kubantu boonse. Lya Pentekoste mumwaka wa 33 C.E., Jehova wakatondezya kuti wakali kuyanda kuti makani mabotu akakambaukwe munyika yoonse. Mubuzuba oobo, basimbungano bapya ibabalilwa ku 120 bakatambula muuya uusalala akutalika kukanana mumyaambo iindene-indene kuba Juda akubasandule. (Milimo 2:4-11) Kuzwa waawo, cilawo cakayungizyigwa akubikkilizya bana Samariya. Mpoonya, mumwaka wa 36 C.E., cilawo cakayungizyigwa alimwi akubikkilizya Bamasi batapaludwe. Eeci cakali kwaamba kuti Banakristo bakeelede kukambaukila muntu uuli woonse munyika!

13, 14. (a) Ino ncinzi cibikkilizyidwe ‘mumulawo mupya’ wa Jesu? (b) Ino ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo ncaakatusiila Jesu?

13 Jesu alimwi wakapa “mulawo mupya” uujatikizya mbobakeelede kweendelezya Banakristonyina. (Amubale Johane 13:34, 35.) Tweelede kubatondezya luyando buzuba abuzuba, pele alimwi tweelede kulisungula kubafwida. Kucita boobu ncintu catakali kuyandika mu Mulawo.—Matayo 22:39; 1 Johane 3:16.

14 Jesu ncecikozyanyo cibotu kwiinda camuntu iwakatondezya luyando luli boobu lwakulyaaba. Wakali kubayanda kapati basikwiiya bakwe cakuti wakalyaaba kubafwida. Alimwi uyanda kuti basikumutobela boonse kabatondezya luyando luli boobu. Aboobo tweelede kuliyumya mumapenzi alimwi nokuba kufwida bakwesu abacizyi.—1 Batesalonika 2:8.

MALAILILE NGOTUPEGWA MAZUBA AANO AMALAILILE NGOTUYOOPEGWA KUMBELE

15, 16. Ino mbukkale buli buti bupya mbotujisi lino, alimwi mbuti Leza mbwatusololela?

15 Jesu wakasala “muzike uusyomeka alimwi uucenjede” kutegwa kapa basikumutobela ‘cakulya cakumuuya aciindi ceelede.’ (Matayo 24:45-47) Cakulya eeci cilabikkilizya amalailile aayandika kapati ngobapegwa bantu ba Leza ciindi bukkale nobwacinca. Ino bukkale bwesu mbupya munzila nzi?

16 Tupona “kumazuba aamamanino,” alimwi lino-lino tuyoobona mapenzi aatanacitikide. (2 Timoteyo 3:1; Marko 13:19) Alimwi Saatani amadaimona aakwe bakasowelwa ansi kuzwa kujulu, baletela bantu mapenzi manji. (Ciyubunuzyo 12:9, 12) Kuyungizya waawo, tumvwida mulawo wa Jesu kwiinda mukukambauka munyika yoonse kubantu banji amumyaambo minji kwiinda kaindi!

17, 18. Ino tweelede kubutambula buti busolozi bupegwa?

17 Mbunga ya Leza ilatupa zibelesyo zinji zyakutugwasya mumulimo wakukambauka. Sena mulazibelesya? Kumiswaangano yesu, tulatambula busolozi ibujatikizya mbotukonzya kuzibelesya zibelesyo eezyi munzila iigwasya kapati. Sena malailile aaya mwaabona kuti azwa kuli Leza?

18 Kutegwa tulongezyegwe a Leza, tweelede kwaabikkila maano malailile oonse ngatupa kwiinda mumbungano ya Bunakristo. Kuti naa twaatobela malailile lino, ciyootuubilaubila kutobela malailile ‘lyamapenzi mapati,’ ciindi nyika mbyaabi yoonse ya Saatani noiyakunyonyoonwa. (Matayo 24:21) Caakwiinda ciindi eeco, tuyooyandika malailile mapya aajatikizya buumi munyika mpya mwalo bantu mobatanooyungwi a Saatani.

Munyika mpya, tuyootambula mabbuku aakuvwunga aanoojisi malailile mapya aajatikizya mbotweelede kuyoopona mu Paradaiso (Amubone muncali 19 a 20)

19, 20. Ino mabbuku nzi aakuvwunga aayakujalulwa, alimwi ncinzi ciyakutobela?

19 Muciindi ca Musa, bana Israyeli bakali kuyandika malailile mapya, aboobo Leza wakabapa Mulawo. Mukuyakwaciindi, mbungano ya Bunakristo yakeelede kutobela “mulawo wa Kristo.” Mbubwenya buyo, Bbaibbele litwaambila kuti munyika mpya, tuyootambula mabbuku aakuvwunga aanoojisi malailile mapya. (Amubale Ciyubunuzyo 20:12.) Cakutadooneka, mabbuku aakuvwunga aaya ayoopandulula zyeelelo zya Jehova kubantu aciindi eeco. Kwiinda mukwiiya mabbuku aaya, bantu boonse, kubikkilizya abaabo ibayoobusyigwa, bayookonzya kuzyiba Leza nzyayanda kulimbabo. Mabbuku aakuvwunga ayootugwasya kwiiya zinji kujatikizya mbwayeeya Jehova. Alimwi tuyoolimvwisya kabotu Bbaibbele, aboobo mu Paradaiso tuyootondezya luyando abulemu kuli umwi amweenzinyina. (Isaya 26:9) Amweezyeezye buyo bunji bwazintu nzyotuyakwiiya akuyiisya bamwi ansi abweendelezi bwa Mwami, Jesu Kristo!

20 Kuti tukaatobela malailile ‘aalembedwe mumabbuku aakuvwunga’ alimwi akuzumanana kusyomeka kuli Jehova mukusunkwa kwamamanino, mazina eesu taakamwaigwi pe ‘mubbuku lyabuumi.’ Tulakonzya kuyootambula buumi butamani! Aboobo tweelede KWIIMA kubala ncolyaamba Bbaibbele, KULANGA kutegwa tumvwisye ncocaamba kulindiswe, alimwi AKUSWIILILA kwiinda mukumvwida busolozi bwa Leza lino. Kuti naa twacita zintu eezyi, tulakonzya kufwutuka mapenzi mapati akukkomanina kwiiya kujatikizya Leza wesu musongo alimwi siluyando, mane kukabe kutamani.—Mukambausi 3:11; Baroma 11:33.