Skip to content

Skip to table of contents

Kuba Mulongwe Ciindi Cilongwe Nocili Muntenda

Kuba Mulongwe Ciindi Cilongwe Nocili Muntenda

Ba Gianni aba Maurizio bali balongwe kwamyaka iibalilwa kuma 50. Nokuba boobo, kwakali ciindi cilongwe cabo nocakali muntenda. Ba Maurizio bakaamba kuti “Ciindi zintu nozyatakali kundeendela kabotu, ndakalubizya kapati calo cakapa kuti twaandaane.” Ba Gianni bakayungizya kuti: “Ciindi nondakatalika kwiiya Bbaibbele ba Maurizio mbebakali kundiyiisya. Ndakali kulanga kulimbabo mumakani aazintu zyakumuuya. Aboobo tiindakacisyoma ncobakacita. Cakali mbuli kuti nyika yamana nkaambo ndakalizyi kuti tulaandaana. Ndakalimvwa kulekelezyegwa.”

BALONGWE babotu balayandika kapati, alimwi cilongwe ciyumu tacibooli-booli buyo kweelede kubeleka canguzu kuti cizumanane. Ikuti cilongwe kaciyanda kumana, ino ncinzi cikonzya kugwasya kuti citamani? Tulakonzya kwiiya zinji kuzwa kubantu baambidwe mu Bbaibbele ibakali balongwe beni-beni pele cilongwe cabo aciindi cimwi icakaba muntenda.

CIINDI MULONGWE NAALUBIZYA

Davida, iwakali mweembezi alimwi mwami, masimpe wakajisi balongwe babotu. Jonatani ngumwi wabalongwe aabo mbotukonzya kuyeeya. (1Sam. 18:1) Pele Davida wakajisi balongwe abambi, mbuli musinsimi Natani. Bbaibbele kunyina nolyaamba cacigaminina nocakatalika cilongwe cabo. Nokuba boobo, aciindi cimwi Davida wakaambila Natani kaambo kakali kumoyo mbubwenya mbomukonzya kwaambila mulongwe wanu. Davida wakali kuyandisisya kuyakila Jehova ŋanda. Mwami weelede kuti wakaikkomanina mizeezo ya Natani mbwaanga wakali mulongwe wakwe alimwi wakali muntu iwakajisi muuya wa Jehova.—2Sam. 7:2, 3.

Nokuba boobo, kuli cintu cimwi icakacitika calo icakali kukonzya kunyonganya cilongwe cabo. Mwami Davida wakacita bumambe a Bati-seba, alimwi kuyungizya waawo wakapa kuti Uriya mulumaakwe ajaigwe. (2Sam. 11:2-21) Kwamyaka minji, Davida wakali kusyomeka kuli Jehova alimwi wakakakatila kubululami. Pele lino aawa wakacita cibi cipati kapati! Ino ncinzi icakacitika kumwami ooyu mubotu? Sena tanaakali kukonzya kuzyiba mbocakali cipati cibi ncaakacita? Sena wakayeeya kuti ulakonzya kucisisa cibi eeco kuli Leza?

Ino ncinzi Natani ncaakali kukonzya kucita? Sena wakeelede kulekela muntu uumwi kutegwa aambile mwami makani aaya? Bamwi bakalizyi mbwaakazibamba zintu Davida kutegwa Uriya ajaigwe. Aboobo, ino nkaambo nzi Natani ncaakeelede kulinjizya mumakani aaya kutegwa cilongwe cabo cibotu cibe muntenda? Kuyubununa kaambo aaka kwakali kukonzya nokuba kubikka buumi bwa Natani muntenda. Kuyungizya waawo, Davida wakalimujazyide kale Uriya walo iwakanyina mulandu.

Pele Natani wakali mwiiminizi wa Leza. Musinsimi ooyu wakalizyi kuti ikuti naakaumuna buyo, cilongwe cakwe aa Davida cakali kuyoonyongana alimwi manjezyeezya aakwe aakali kunoomukatazya. Mulongwe wakwe Davida wakabweza nzila njaatakali kukkomanina Jehova. Mwami wakeelede kugwasyigwa kutegwa apiluke munzila mbotu alimwi. Inzya, Davida wakali kuyandika mulongwe mwini-mwini. Natani wakali mulongwe ooyo mwini-mwini. Wakasala kwaayubununa makani kwiinda mukubelesya cikozyanyo icakamusika amoyo Davida iwakali mweembezi kaindi. Natani wakawaamba mulumbe wa Leza pele munzila iyakagwasya Davida kuti abone bupati bwazibi zyakwe alimwi akumupa kuti eempwe alimwi akutambula lulayo.—2Sam. 12:1-14.

Ino inga mwacita buti ikuti kamujisi mulongwe iwakalubizya kapati naa kucita cibi cipati? Mulakonzya kuyeeya kuti kuyubununa cibi ncaakacita kulakonzya kunyonganya cilongwe canu. Naa mulakonzya kulimvwa kuti kwaambila baalu cibi ncaakacita, aabo ibakonzya kumugwasya kumuuya, inga kwaba kunyonganya cilongwe canu. Ino ncinzi ncomukonzya kucita?

Ba Gianni, ibaambwa kumatalikilo aacibalo, bakaamba kuti: “Ndakatalika kulimvwa kuti kuli cintu cimwi cacinca. Ba Maurizio tiibakacili kwaanguluka kulindime mbuli mbobakali kucita kaindi. Ndakayeeya kuti ndibabuzye, nokuba kuti cakali kukatazya kapati kucita boobo. Ndakalibuzya kuti: ‘Ino ncinzi ncondikonzya kubaambila calo ncobatazyi kale? Balakonzya kukalala kapati!’ Pele kuyeeya zyeezyo zyoonse nzyotwakaiya ambabo, kwakandipa kuba anguzu zyakuti ndibandike ambabo. Ba Maurizio abalo bakali kundigwasya ciindi andime nondakali kuyandika lugwasyo. Tiindakali kuyanda kuti tucileke kumvwana, pele ndakali kuyanda kubagwasya nkaambo ndakali kubabikkila maano.”

Ba Maurizio bakayungizya kwaamba kuti: “Ba Gianni bakalisinizyide—alimwi bakaliluzi. Ndakalizyi kuti zintu izyakali kundicitikila akaambo kakutasala kabotu tiiwakali mulandu wabo naa Jehova. Aboobo ndakalutambula lulayo ndobakapa baalu, alimwi mukuya kwaciindi ndakapona kumuuya.”

CIINDI MULONGWE NALI MUMAPENZI

Davida wakalijisi balongwe abambi ibakasyomeka kulinguwe muziindi zyamapenzi. Umwi akati kabalongwe aaba wakali Husai, ooyo Bbaibbele ngolyaamba kuti “mweenzinyina wa Davida.” (2Sam. 16:16; 1Mak. 27:33) Kulibonya kuti wakali mupati wababelesi bamwami alimwi wakali mulongwe mwini-mwini kumwami, ooyo zimwi ziindi iwakali kutumwa kubeleka milimo yamaseseke.

Ciindi Abisalomu mwana wa Davida naakali kuyanda kubweza bwami, bana Israyeli banji bakaba kulubazu lwa Abisalomu, pele Husai tanaakacita oobo. Ciindi Davida naakali kutija, Husai wakamutobela. Cakamucisa kapati Davida akaambo kakuzangilwa amwanaakwe wakulizyalila alimwi abantu bambi buyo mbaakali kusyoma. Nokuba boobo, Husai wakazumanana kusyomeka, wakalilibambilide kubikka buumi bwakwe muntenda kutegwa azuzikizye makanze aakunyonganya bubambe bwa Abisalomu. Husai tanaakacita boobo akaambo buyo kakuti wakali mupati wababelesi bamwami. Wakatondezya kuti wakali mulongwe uusyomeka.—2Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.

Cilakkomanisya kapati kubona bakwesu abacizyi mbobakamantene aluyando oolo ilwiindilila mikuli yamumbungano. Kwiinda muzintu nzyobacita cili mbuli kuti baamba kuti, “Ndili mulongwe wanu, ikutali buyo akaambo kakuti ndeelede kuba mulongwe wanu, pele akaambo kakuti ndilamuyanda.”

Eeci ncicakamucitikila mukwesu umwi uutegwa Federico. Kwiinda mukugwasyigwa amulongwe wakwe Antonio, wakacikonzya kuzunda penzi ilyakamucitikila mubuumi bwakwe. Ba Federico bakaamba kuti: “Ciindi ba Antonio nobakalongela mumbungano yesu, tiilyakalampa pe, twakaba balongwe. Toonse twakali bakutausi mumbungano, alimwi twakali kukkomana kubelekela antoomwe. Kumane nokwakainda buyo ciindi cisyoonto, ba Antonio bakasalwa kuba mwaalu. Kunze buyo lyakuba mulongwe wangu, mukwesu ooyu wakali cikozyanyo cakumuuya cibotu kulindime.” Mpoonya ba Federico bakaleya. Cakufwambaana bakayandaula lugwasyo lwakumuuya, pele tiibakacili kweelela kuba mupainiya naa kuba mukutausi. Ino ba Antonio bakacita buti?

Ciindi ba Federico nobakayaanya buyumu-yumu, beenzinyina ba Antonio bakabaswiilila alimwi akubakulwaizya

Ba Federico bakaamba kuti: “Ndakali kukonzya kubona kuti ba Antonio bakali kubwene kucisa nkondakali kumvwa aciindi eeco. Bakasolekesya kundigwasya kusikila mpobagolela kujatikizya mbondakali kulimvwa mumizeezo. Bakali kundibikkila kapati maano kumakani aakumuuya alimwi kunyina nobakandilekelezya pe. Bakandikulwaizya kuti ndibukulusye cilongwe cangu a Leza alimwi akuti tandeelede kutyompwa.” Ba Antonio bakapandulula kuti: “Ziindi zinji ndakali kujanika aba Federico. Ndakali kuyanda kuti kabaanguluka kundaambila cintu cili coonse, nokuba kucisa nkobakali kumvwa.” Cikkomanisya ncakuti, mukuya kwaciindi ba Federico bakacibambulula cilongwe ncobakajisi a Leza akuba mupainiya alimwi amukutausi. Kumamanino ba Antonio bakaamba kuti: “Nokuba kuti tatuli mumbungano yomwe, tuli balongwe beni-beni kwiinda lyoonse.”

SENA INGA MWALIMVWA KULEKELEZYEGWA?

Ino inga mwalimvwa buti ikuti mulongwe wanu mwini-mwini wamusiya aciindi nomumuyanda kapati? Nzisyoonto zintu zicisizya moyo kapati kwiinda mbwalimvwa muntu ikuti naa walekelezyegwa. Sena inga mwamulekelela? Sena cilongwe canu inga cayuma alimwi mbuli mbocakabede kaindi?

Amuyeeye icakacitika kuli Jesu mumazuba aakwe aamamanino anyika. Wakajana ciindi cinji cakuba abaapostolo bakwe basyomeka, alimwi bakalikamantene munzila iilibedelede. Cakweelela Jesu wakabaita kuti beenzinyina. (Joh. 15:15) Nokuba boobo, ino ncinzi cakacitika ciindi naakaangwa? Baapostolo bakatija. Petro wakalaambide caantangalala kuti takamusiyi Simalelaakwe pe, pele busiku mbubwenya oobo, Petro wakakaka kuti tanaakamuzyi Jesu!—Mt. 26:31-33, 56, 69-75.

Jesu wakalizyi kuti uyakuyaanya sunko lyamamanino alikke. Nokuba boobo, wakalijisi twaambo twakali kukonzya kumupa kutyompwa naa kucisa moyo. Pele mubandi ngwaakajisi abaapostolo bakwe mazuba masyoonto buyo kuzwa naakabusyigwa, tautondezyi kuti wakalityompedwe, kunyema naa kuusa. Jesu kunyina naakabona kaambo kakuzyibala ziindi zyobakali kulubizya baapostolo, kubikkilizya aceeco ncobakacita mubusiku oobo mbwaakaangwa.

Muciindi caboobo, Jesu wakamukkazika moyo Petro alimwi abaapostolo bambi. Wakatondezya kuti ulabasyoma kwiinda mukubapa malailile kujatikizya mulimo uuyandika kapati wakuyiisya. Kuli Jesu, baapostolo bakacili beenzinyina. Luyando lwakwe lwakabasika amoyo. Bakali kuyoosolekesya kusikila mpobagolela ikutamutyompya alimwi Simalelaabo. Masimpe, bakazwidilila mukuubeleka mulimo ngwaakabapa basikumutobela.—Mil. 1:8; Kol. 1:23.

Mucizyi wazina lya Elvira ulayeeya kapati ciindi naakamulubizyila mulongwe wakwe wazina lya Giuliana. Ba Elvira bakaamba kuti: “Ciindi naakandaambila kuti cakamucisa kapati ncondakacita, ndakalimvwa bubi.” Wakalijisi twaambo twakali kukonzya kumupa kunyema. Pele icakandigambya ncakuti bakali kundibikkila maano kapati alimwi acakali kukonzya kundicitikila akaambo kabukkale bwangu. Ndinakubalumba lyoonse akaambo kakuti tiibakali kubikkila buyo maano kucibi ncondakabalubizyila, pele muciindi caboobo, bakali kulanga mapenzi ngondakali kuliletela. Ndakamulumba Jehova akaambo kakuti ndakajisi mweenzuma iwakali kubikkila maano mbondilimvwa kwiinda mbwaakali kulimvwa.”

Ino mbuti mbwacita mulongwe mwini-mwini ikuti naa cilongwe kacili muntenda? Ikuti kwayandika, ulaambaula calubomba alimwi acakutainda mumbali. Mulongwe ooyo uli mbuli Natani alimwi a Husai, balo ibakazumanana kusyomeka noliba leelyo zintu nozyatakali kabotu, alimwi bali mbuli Jesu iwakali kulekelela. Sena muli mulongwe uuli boobu?