Skip to content

Skip to table of contents

“Kamumvwa Kulaigwa Kutegwa Mube Basongo”

“Kamumvwa Kulaigwa Kutegwa Mube Basongo”

“Nobana bangu, . . . kamumvwa kulaigwa kutegwa mube basongo.”—TUS. 8:32, 33.

NYIMBO: 56, 89

1. Ino mbuti mbotukonzya kujana busongo, alimwi ino nzilongezyo nzi ziboola?

JEHOVA Ngokasensa kabusongo, alimwi cabwaabi ulabapa bambi busongo bwakwe. Lugwalo lwa Jakobo 1:5 lwaamba kuti: “Ikuti muntu umwi akati kanu kabulizyide busongo, azumanane kumulomba Leza nkaambo boonse ulabapa cabuuya alimwi kakunyina kubasampaula.” Nzila imwi mbotukonzya kujana busongo bwa Leza nkwiinda mukutambula lulayo lwakwe. Busongo oobo buyootukwabilila kuzwa kukutalilemeka akuntenda yakumuuya. (Tus. 2:10-12) Aboobo, “tulazumanana kukkala muluyando lwa Leza . . . ilusololela kubuumi butamani.”—Jud. 21.

2. Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kulumba kululayo lwa Leza?

2 Nokuba boobo, kulombozya kucita zintu zibi, mbotwakakomena alimwi azintu zimwi kulakonzya kupa kuti cituyumine kuluzumina lulayo naa kulubona munzila yeelede. Tulaba amuuya wakulumba kululayo ciindi notubona mpindu iiboola akaambo kandulo, calo icisinizya luyando Leza ndwajisi kulindiswe. Lugwalo lwa Tusimpi 3:11, 12 lwaamba kuti, “Mwanaangu, utakaki lulayo lwa Jehova, . . . nkaambo Jehova ulabasinsa aabo mbayanda.” Masimpe, tutalubi kuti Jehova uyanda kuti zintu kazitweendela kabotu. (Amubale Bahebrayo 12:5-11.) Mbwaanga Leza ulituzyi kabotu, lulayo lwakwe lyoonse luleelela alimwi lulapegwa cansaizi. Lino atulange-lange zibeela zyone zyalulayo: (1) kulilesya, (2) lulayo lupegwa abazyali, (3) lulayo lupegwa mumbungano ya Bunakristo, alimwi (4) acintu cimwi ciinda kucisa kwiinda kucisa kuboola akaambo kakupegwa lulayo.

KULILESYA KUTONDEZYA BUSONGO

3. Ino mbuti mwana mbwatalika kulilesya? Amupe cikozyanyo.

3 Kulilesya kulabikkilizya akulyeendelezya tobeni kutegwa tuyaambele mukulilemeka alimwi amukuyeeya. Tiitwakazyalwa aluyandisisyo lwakulilesya. Tweelede kukwiiya buya. Mucikozyanyo: Ciindi mwana natalika kwiiya kuccovwa ncinga, kanji-kanji muzyali ulaijatilila ncinga kutegwa itawi. Pele mwana mbwayaabucikonzya kuccovwa alikke, muzyali ulamujatilila asyoonto akumuleka kabotu-kabotu kwaziindi zisyoonto. Muzyali ulekela limwi kujatilila ciindi mwana nacikonzya kuccovwa kakunyina kuwa. Mbubwenya buyo, ciindi bazyali nobazumanana alimwi akukkazika moyo kuyiisya bana babo basyoonto “mululayo alwiiyo lwa Jehova,” nkokuti kulubazu lumwi bagwasya bana babo kulilesya akuba abusongo.—Ef. 6:4.

4, 5. (a) Ino nkaambo nzi kulilesya ncocili cibeela ciyandika kapati ‘cabuntu bupya’? (b) Ino nkaambo nzi ncotuteelede kutyompwa nokuba kuti tulakonzya “kuwa ziindi zili ciloba” munzila yacikozyanyo?

4 Njiisyo nzyeena eezyi zilabeleka akuli baabo ibamuzyiba Jehova kabali bapati. Masimpe, inga kabali bakatalika kale kulilesya. Nokuba boobo, kwaamba munzila yakumuuya, sikwiiya mupya kumatalikilo inga katasimide. Pele balakonzya kusima ciindi nobaiya kuba mbuli Kristo “akusama buntu bupya.” (Ef. 4:23, 24) Kulilesya ncibeela ciyandika kapati mukukomena ooku. Akaambo kaceeci, tulaiya “kukaka bukkale bwakutayoowa Leza azisusi zyanyika akuti tweelede kupona cakulibatamika, cabululami alimwi acakubelekela Leza cakulyaaba mubweende bwazintu obuno.”—Tit. 2:12.

5 Nokuba boobo, toonse tulakonzya kubisya. (Muk. 7:20) Pele, kuwa takweelede kupa kulimvwa kwaalilwa cakumaninina naa kuti tatulilesyi pe. Lugwalo lwa Tusimpi 24:16 lwaamba kuti, “mululami ulakonzya kuwa ziindi zili ciloba, nokuba boobo ulanyamuka alimwi.” Ino ncinzi ciyoomugwasya kuzwidilila? Ikutali nguzu zyakwe pe, pele muuya wa Leza. (Amubale Bafilipi 4:13.) Mucelo wamuuya ooyo ubikkilizya kulilesya, ikuswaangene kapati akulyeendelezya.

6. Ino mbuti mbotukonzya kuba basikwiiya babotu ba Jwi lya Leza? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

6 Acimbi ciyandika kapati kukulilesya nkupaila camoyo woonse, ciiyo ca Bbaibbele akuzinzibala kuyeeya. Pele ino mbuti kuti naa cilamuyumina kwiiya Jwi lya Leza? Ambweni mulibona kuti tamuli basongo. Nokuba boobo, amuyeeye kuti Jehova uyoomugwasya ikuti naa mwamuzumizya kucita boobo. Ulakonzya kumugwasya ‘kuliyandisya’ Jwi lyakwe. (1Pet. 2:2) Cakusaanguna, amupaile kuli Jehova kuti amupe kulilesya ikuyandika kutegwa mwiiye Jwi lyakwe. Mpoonya amucite kweelana amipailo yanu, ambweni kufwiinsya ziindi nzyomucita ciiyo canu. Mukuya kwaciindi, kwiiya kulauba-uba alimwi akukkomanisya kapati! Mubwini, muyoojana kuti zinookkomanisya ziindi nomuli nyolikke kamuzinzibala kuyeeya kujatikizya mizeezo ya Jehova imibotu kapati.—1Tim. 4:15.

7. Ino mbuti kulilesya mbokukonzya kutugwasya kuzuzikizya mbaakani zyakumuuya?

7 Kulilesya kutugwasya kuzuzikizya mbaakani zyakumuuya. Amulange-lange cikozyanyo camwaalumi uujisi mukwasyi iwakali kulimvwa kuti busungu bwakwe bwakali kuyaabumana. Akaambo kakulibilika, wakalibikkila mbaakani yakuba mupainiya waciindi coonse akubala zibalo izyaamba mulimo ooyo mumamagazini eesu. Kucita boobo alimwi akupaila, kwakamugwasya akumuyumya kumuuya. Kuyungizya waawo wakabikka bubambe bwakucita bupainiya bwakugwasyilizya ciindi nocakali kukonzyeka kucita boobo. Ino ncinzi cakacitika? Nokuba kuti kwakali buyumuyumu, wakazumanana kubikkila maano kumbaakani yakuba mupainiya waciindi coonse aboobo mukuya kwaciindi wakaizuzikizya mbaakani eeyo.

KUKOMEZYA BANA MULULAYO LWA JEHOVA

Bana tabazyalwi kabacizyi ciluzi acitaluzi; bayandika kuyiisyigwa (Amubone muncali 8)

8-10. Ino ncinzi cikonzya kubagwasya bazyali Banakristo kuzwidilila mukukomezya bana babo kutegwa babelekele Jehova? Amupe cikozyanyo.

8 Bazyali Banakristo balijisi coolwe ciyandika kapati—cakukomezya bana babo “mululayo alwiiyo lwa Jehova.” (Ef. 6:4) Ooyu mukuli mupati kapati, kwaambisya mazuba aano. (2Tim. 3:1-5) Masimpe, bana tabazyalwi kabacizyi ciluzi acitaluzi. Balazyalwa amanjezyeezya, pele ayandika kuyiisyigwa, naa kwayeendelezya. (Rom. 2:14, 15) Bbuku limwi lyaamba zyamu Bbaibbele lyakaamba kuti ibbala lya Chigiriki lisanduludwe kuti “lulayo” lilakonzya kwaamba “kukomena kwamwana.”

9 Bana ibapegwa lulayo caluyando kanji-kanji balimvwa kukwabililwa. Balazyiba kuti lwaanguluko kuli mpolugolela alimwi akuti zyakusala alimwi akulilemeka kuletela mpindu—zibotu naa zibyaabi. Aboobo, cilayandika kapati kuti bazyali Banakristo kabalangila busolozi bwa Jehova. Mizeezo alimwi anzila zyakukomezya bana zilaindana kweelana akubusena nkwakkala muntu, alimwi ilacinca lyoonse. Ciindi bazyali nobamuswiilila Leza, kuzwidilila mukukomezya bana takubooli akaambo kakuyeeyela buyo; alimwi takuyeeme aluzyibo ndwajisi muntu naa kuyeeya kwamuntu.

10 Mucikozyanyo, atulange-lange kujatikizya Nowa. Ciindi Jehova naakamwaambila kuti ayake bwato, Nowa tanaakasyoma luzyibo ndwaakajisi. Kunyina naakayakide kale bwato. Aboobo wakeelede kusyoma Jehova, kucita “mbubonya oobo”—nkokuti, kweelana ambwaakamulailila Jehova. (Matl. 6:22) Ino ncinzi cakacitika? Bwato bwakafwutula buumi bwa Nowa abwamukwasyi wakwe. Inzya, wakaleelede kucita oobo! Alimwi Nowa wakazwidilila kali silutwe wamukwasyi—cakaba oobo akaambo kakusyoma busongo bwa Leza. Aboobo wakabayiisya kabotu bana bakwe alimwi wakabapa cikozyanyo cibotu, cintu icakali ciyumu muciindi eeco cibyaabi kalitanasika Zambangulwe.—Matl. 6:5.

11. Ino mbuti cikozyanyo cabazyali mbociyandika mukuyiisya bana?

11 Mbuli bazyali, mbuti mbomunga mwacita “mbubonya oobo” mumeso aa Leza? Amumuswiilile Jehova. Amumuzumizye ikuti amupe lulayo kujatikizya kukomezya bana kwiinda mu Jwi lyakwe alimwi amalailile ngotutambula kwiinda mumbungano yakwe. Mukuya kwaciindi, bana banu balalangilwa kuti bayakumulumba akaambo kakucita boobo! Umwi mukwesu wakalemba kuti: “Ndilalumba kapati munzila bazyali bangu njobakandikomezya. Bakasolekesya kundisika amoyo. Kulumba kupati kujatikizya kuyaambele kwangu kwakumuuya kuya kulimbabo.” Nokuba kuti bazyali inga bacita zyoonse nzyobakonzya, bana bamwi balazwa kuli Jehova. Nokuba boobo, bazyali ibakasolekesya kuyiisya bana babo kasimpe kutegwa kabasike amoyo bajisi manjezyeezya mabotu. Alimwi inga kabajisi bulangizi bwakuti mwana mutaka bumwi buzuba uyakujokela “kuŋanda” kuli Jehova.

12, 13. (a) Ikuti naa mwana wagusyigwa mumbungano, ino mbuti bazyali Banakristo mbobatondezya kuti balamumvwida Leza? (b) Ino mukwasyi umwi wakagwasyigwa buti akaambo kakumvwida Jehova ikwabazyali?

12 Sunko limwi lipati ilijatikizya kumvwida ndyobajana bazyali bamwi lijatikizya kuyanzana amwanaabo uugusyidwe. Amulange cikozyanyo camucizyi umwi ooyo mwanaakwe musimbi iwakagusyidwe mumbungano iwakazwa aŋanda. Banyina bakati: “Ndakali kuyandaula twaambo mumabbuku eesu twakulitamizya kutegwa kandijana ciindi cakuyanzana amwanaangu alimwi amuzyukulu wangu.” Alimwi bakayungizya kuti: “Pele balumi bangu bakandigwasya munzila yaluzyalo kubona kuti mwaneesu ooyu lino tanaakali mumaanza eesu akuti tiitwakeelede kusinkila lulayo lwa Leza.”

13 Nokwakainda myaka, mwana musimbi ooyo wakapilusyigwa mumbungano. Banyina bakati: “Lino abuzuba ulanditumina fooni naa kundilembela tugwalo twaafooni! Kuyungizya waawo, ulatulemeka kapati akaambo kakuti ulizyi kuti twakamumvwida Leza. Tujisi cilongwe cibotu lino.” Ikuti kamujisi mwana uugusyidwe mumbungano, sena ‘muyoomusyoma Jehova amoyo wanu woonse alimwi akutasyoma maano aanu nobeni’? (Tus. 3:5, 6) Amuyeeye kuti, lulayo lwa Jehova lutondezya busongo bwakwe butakonzyi kweezyanisyigwa alimwi aluyando. Mutalubi kuti wakaaba Mwanaakwe kubantu boonse, kubikkilizya amwanaanu. Leza tayandi kuti muntu uuli woonse akanyonyoonwe. (Amubale 2 Petro 3:9.) Aboobo amube alusyomo mululayo lwa Jehova alimwi abusolozi bwakwe. Amucite oobo nokuba kuti cilamucisa, nywebo mbuli muzyali, kucita ncaamba Jehova. Inzya, amulutobele lulayo lwa Leza, ikutali kulukazya.

MUMBUNGANO

14. Ino mbuti mbotugwasyigwa amalailile aa Jehova aapegwa kwiinda ‘mumubanzi uusyomeka’?

14 Jehova wasyomezya kwiilanganya, kwiikwabilila, alimwi akwiiyiisya mbungano ya Bunakristo. Ulacita oobo munzila zinji. Mucikozyanyo, wakabikka Mwaanaakwe kulanganya mbungano, walo iwakasala “mubanzi uusyomeka” kuti kapa cakulya cakumuuya aciindi ceelede. (Lk. 12:42) Cakulya eeco iciboola munzila ziindene-indene, cilapa malailile naa lulayo luyandika kapati. Amulibuzye kuti, ‘Ino nzinji buti ziindi makani naa cibalo kuzwa mumagazini yesu imwi mozindipa kucinca mbondiyeeya naa mbondipona?’ Ikuti naa mwakacita iceelede, amukkomane! Muli mukuzumizya Jehova kuti amubumbe, naa kumululamika kutegwa mugwasyigwe.—Tus. 2:1-5.

15, 16. (a) Ino inga twagwasyigwa buti ‘azipego mubantu’ mumbungano? (b) Ino mbuti mbotukonzya kupa kuti baalu baukkomanine kapati mulimo wabo?

15 Kristo awalo wakapa mbungano “zipego mubantu”—baalu kutegwa kabeembela butanga bwa Leza. (Ef. 4:8, 11-13) Ino mbuti mbotukonzya kugwasyigwa azipego eezyi ziyandika kapati? Nzila imwi nkwiinda mukwiiya lusyomo lwabaalu alimwi acikozyanyo cabo cibotu. Nzila imbi nkwiinda mukulubikkila maano lulayo lwabo lwamu Magwalo. (Amubale Bahebrayo 13:7, 17.) Amuyeeye kuti, baalu balatuyanda alimwi bayanda kuti tukomene kumuuya. Mucikozyanyo, kuti babona kuti tatujaniki-janiki kumiswaangano naa kuti busungu bwesu buyaabumana, cakutadooneka bayootugwasya cakufwambaana. Bayootuswiilila alimwi bayoosola kutukulwaizya alimwi akutupa lulayo lweelede lwamu Magwalo. Sena lugwasyo luli boobu mulubona kuba citondezyo caluyando lwa Jehova kulindinywe?

16 Tweelede kuyeeya lyoonse kuti baalu balakonzya kujana kuti tacili cuuba-uba kutupa lulayo luyandika. Mucikozyanyo, amuciyeeyele buyo mbocakali ciyumu kumusinsimi Natani kwaambaula a Davida ciindi naakasola kusisa cibi cakwe cipati! (2Sam. 12:1-14) Mbubwenya buyo, cakutadooneka mwaapostolo Paulo wakeelede kuba abusicamba kutegwa alulamike Petro, umwi wabaapostolo bali 12, ciindi naakatondezya lusalululo kuba Juda basyominyina. (Gal. 2:11-14) Aboobo ino mbuti mbomukonzya kupa kuti mukuli wabaalu uube-ube mumbungano yanu? Amube bantu balicesya, basikilika, alimwi balumba. Amubone lugwasyo lwabo kuti ncitondezyo caluyando lwa Leza kulindinywe. Eeci tacikagwasyi buyo ndinywe pele alimwi ciyoopa kuti baukkomanine kapati mulimo wabo.

17. Ino mbuti mucizyi umwi mbwaakagwasyigwa kulugwasyo lwaluyando lwabaalu mumbungano?

17 Akaambo kazintu zyakamucitikila musyule, mucizyi umwi cakamuyumina kapati kumuyanda Jehova. Mboobu mucizyi ooyu mbwaakaamba: “Ciindi zintu nzyondakacita kaindi alimwi atwaambo tumbi nozyakandikatazya mumizeezo, ndakalizyi kuti ndakeelede kubandika abaalu. Tiibakandinyemena naa kundipa mulandu pe, pele bakandikulwaizya akundiyumya-yumya. Lyoonse yamana miswaangano yambungano, nokuba kuti bakajisi bubi buti, naba mwaalu omwe buyo wakali kundibuzya kutegwa amvwe mbondipona. Akaambo kazintu nzyondakacita kaindi, cakali kundiyumina kulimvwa kuti Leza ulakonzya kundiyanda. Nokuba boobo, ciindi aciindi, Jehova wali kubelesya mbungano alimwi abaalu kutegwa asinizye luyando ndwajisi kulindime. Ndilapaila kutegwa nditakabi nondimusiya.”

INO NCINZI CICISA KAPATI KWIINDA KUCISA KUBOOLA AKAAMBO KAKUPEGWA LULAYO?

18, 19. Ino ncinzi cicisa kapati kwiinda kucisa ikuboola akaambo kakupegwa lulayo? Amupe cikozyanyo.

18 Nokuba kuti lulayo lulakonzya kucisa kapati, kuli cintu cimwi ciinda kucisa—mapenzi aaboola akaambo kakukaka lulayo. (Heb. 12:11) Amulange-lange zikozyanyo zyobilo—Kaini a Mwami Zedekiya. Ciindi Kaini naakamusula Abelo akuba amakanze aakumujaya, Leza wakamucenjezya kuti: “Ino nkaambo nzi ncoonyemena boobu akutyompwa? Ikuti naa wacinca akutalika kucita kabotu, sena tokakkomaninwi? Pele kuti utacinci akucita kabotu, kozyiba kuti cibi cilikukkalilide amulyango, alimwi ciyanda kukweendelezya; pele sena uyoocizunda?” (Matl. 4:6, 7) Kaini tanaakaswiilila pe. Cibi cakamuzunda. Eelo kaka Kaini wakaliletela mapenzi ngaakali kukonzya kweeleba! (Matl. 4:11, 12) Lulayo lwa Jehova nolwatakacisa mbuli mapenzi ngaakajana.

19 Zedekiya, mwami mukandu alimwi mubyaabi wakalela ciindi nokwakali mapenzi kapati mu Jerusalemu. Cakwiinduluka-induluka musinsimi Jeremiya wakamugwasya Zedekiya kuti aleke nzila zyakwe zibyaabi, pele mwami wakakaka kulutambula lulayo. Alimwi, izyakacitika zyakali zibyaabi kapati. (Jer. 52:8-11) Eelo kaka Jehova ulayanda kutukwabilila kumapenzi aali boobo!—Amubale Isaya 48:17, 18.

20. Ino ncinzi ncobalangila aabo ibalutambula lulayo lwa Leza alimwi abaabo ibakaka kulutambula?

20 Munyika, lulayo, kubikkilizya akulilesya, kanji-kanji zilasampaulwa. Pele aabo boonse basampaula lulayo bayoopegwa cisubulo akaambo kamicito yabo. (Tus. 1:24-31) Aboobo atube bantu ‘bamvwa kulaigwa kutegwa tube basongo.’ Lugwalo lwa Tusimpi 4:13 lwaamba kuti, “kolujatisya lulayo; utalulekezyi pe. Kolubambilila, nkaambo mbobuumi bwako.”