Skip to content

Skip to table of contents

Lubbapatizyo​—Ncintu Ciyandika ku Banakristo

Lubbapatizyo​—Ncintu Ciyandika ku Banakristo

“Lubbapatizyo . . . alwalo lulamufwutula lino.”—1PET. 3:21.

NYIMBO: 52, 41

1, 2. (a) Ino bazyali Banakristo bamwi balimvwa buti ciindi mwanaabo naamba kuti uyanda kubbapatizyigwa? (b) Ino nkaambo nzi aabo baunka kuyoobbapatizyigwa ncobabuzyigwa ikuti naa bakalyaaba kale kuli Jehova? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

KABALANGILILA bazyali bakwe Banakristo, mwana musimbi, ngotulaite kuti Maria, wakanyamuka antoomwe abasikubbapatizyigwa bamwi. Ajwi lilimvwisya, wakaingula mibuzyo yobilo mwaambi njaakabuzya. Nokwakainda ciindi cisyoonto, wakabbapatizyigwa.

2 Bazyali ba Maria bakakkomana akaambo kakusala kwamwanaabo musimbi kwakulyaaba camoyo woonse kuli Jehova alimwi akubbapatizyigwa. Nokuba kuti cili boobo, musyule banyina bakalijisi mibuzyo mumoyo. Bakali kulibuzya kuti: ‘Sena Maria ucili muniini kapati cakuti takonzyi kubbapatizyigwa? Sena ulizyi bwini mboiyandika kapati ntaamu eeyi njayanda kubweza? Sena inga cainda kubota kuti walindila katanabbapatizyigwa?’ Eeyi njemibuzyo bazyali banji balaaluyando njobalibuzya ciindi mwana naatondezya luyandisisyo lwakuti uyanda kubbapatizyigwa. (Muk. 5:5) Kayi, kulyaaba akubbapatizyigwa nintaamu ziyandika kapati mubuumi bwa Munakristo.—Amubone kabbokesi kakuti “ Sena Mwakalyaaba Kuli Jehova?

3, 4. (a) Ino mbuti mwaapostolo Petro mbwaakatondezya mboluyandika lubbapatizyo? (b) Ino nkaambo nzi lubbapatizyo ncolukonzya kweezyanisyigwa kukuyaka bwato mumazuba aa Nowa?

3 Naakali kubandika lubbapatizyo, mwaapostolo Petro wakalweezyanisya kumulimo Nowa ngwaakacita wakuyaka bwato kuti: “Lubbapatizyo, ilukozyenye aceeci, alwalo lulamufwutula lino.” (Amubale 1 Petro 3:20, 21.) Bwato cakali cintu cilibonya ameso calo icakali kupa bumboni bulibonya bwakuti Nowa wakalilyaabide kucita kuyanda kwa Leza. Cakusyomeka Nowa wakauzuzikizya mulimo ngwaakapegwa kuli Jehova. Masimpe, milimo iilibonya yalusyomo yakapa kuti Nowa amukwasyi wakwe bafwutulwe ku Zambangulwe. Ino nkaambo nzi kaliko mucikozyanyo ca Petro?

4 Mbubwenya mbuli bwato mbobwakali kupa bumboni bwalusyomo ndwaakajisi Nowa, lubbapatizyo kumbele lyabasikulangilila lupa bumboni bulibonya ameso. Ino lutondezya nzi? Lutondezya kuti sikwiiya Munakristo wakalyaaba kuli Jehova kwiinda mukusyoma muli Kristo iwakabusyigwa. Mbuli Nowa, basikwiiya ibakalyaaba balazumanana cakusyomeka mumulimo Leza ngwaakabapa kuti kabacita. Mbubwenya mbuli Nowa mbwaakafwutulwa ku Zambangulwe, aabo babbapatizyidwe ibasyomeka bayoofwutulwa ciindi bweende oobu bwanyika eeyi bwaakusika kumamanino. (Mk. 13:10; Ciy. 7:9, 10) Eeci cipa kuti kulyaaba alubbapatizyo zibe zintu ziyandika kapati. Muntu uuwayawaya kubbapatizyigwa ubikka muntenda bulangizi bwakwe bwakuba abuumi butamani.

5. Ino ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

5 Mbwaanga lubbapatizyo makani mapati, tweelede kubikkila maano kumibuzyo yotatwe. Ino ncinzi ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya lubbapatizyo? Ino nintaamu nzi nzyayelede kubweza muntu katanabbapatizyigwa? Ino nkaambo nzi mwiiyi Munakristo ncayelede kuyeeya kapati ncoluyandika lubbapatizyo ciindi nayiisya mwanaakwe naa sikwiiya Bbaibbele uumbi?

NCOLYAAMBA BBAIBBELE KUJATIKIZYA LUBBAPATIZYO

6, 7. (a) Amupandulule ncolwakali kutondezya lubbapatizyo lwa Johane. (b) Ino ndubbapatizyo nzi lulibedelede ndwaakacita Johane?

6 Lubbapatizyo lwakusaanguna ndotubala mu Bbaibbele nduloolo lwakacitwa a Johane Mubbapatizi. (Mt. 3:1-6) Aabo bakabbapatizyigwa a Johane bakacita oobo kutegwa batondezye kweempwa kwabo kuzibi nzyobakacita ku Mulawo wa Musa. Nokuba boobo, amubone kuti lubbapatizyo lupati ndwaakacita Johane tiilwakali kujatikizya kweempwa. Johane wakaba acoolwe cilibedelede cakubbapatizya Jesu, Mwana wa Leza iwakali muntu uulondokede. (Mt. 3:13-17) Jesu wakanyina cibi, aboobo tanaakali kuyandika kweempwa. (1Pet. 2:22) Lubbapatizyo lwakwe lwakatondezya kulyaaba kwakwe kukucita kuyanda kwa Leza.—Heb. 10:7.

7 Ciindi Jesu naakali kubeleka mulimo wakwe aanyika, basikwiiya bakwe abalo bakali kubbapatizya bantu. (Joh. 3:22; 4:1, 2) Mbubwenya mbuli lubbapatizyo oolo lwakacitwa a Johane, lubbapatizyo lwabasikwiiya ba Jesu lwakatondezya kweempwa kwamuntu kuzibi nzyaakacita ku Mulawo wa Musa. Nokuba boobo, nolwakainda lufwu alimwi abubuke bwa Jesu, lubbapatizyo lwakaba abupanduluzi bwiindene kapati kuli basikumutobela bakwe.

8. (a) Ino mulawo nzi Jesu ngwaakapa basikwiiya bakwe naakabusyigwa? (b) Amupandulule ncolutondezya lubbapatizyo lwa Banakristo.

8 Mu 33 C.E., Jesu iwakabusyigwa wakalibonya kunkamu yabantu bainda ku 500 yabaalumi, bamakaintu, alimwi ambweni nobaba bana. Ambweni aciindi eeco ndendilyo naakaamba kuti: “Aboobo kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya, akubabbapatizya muzina lya Taata alya Mwana alya muuya uusalala, mukabayiisye kutobela zintu zyoonse nzyondakamulailila.” (Mt. 28:19, 20; 1Kor. 15:6) Masimpe, kulibonya kuti basikumutobela banji bakaliko ciindi Jesu naakapa malailile aakuyiisya bantu. Aboobo, Jesu wakatondezya kuti lubbapatizyo ncintu cakali kuyooyandika kuli baabo ibatambula joko lyakuba basikwiiya kabali Banakristo. (Mt. 11:29, 30) Kufwumbwa uuyanda kubelekela Leza munzila iitambulika wakeelede kuzumina mulimo Jesu ngwajisi mukuzuzikizyigwa kwamakanze aa Jehova. Amana kucita boobo, muntu ooyo wakali kukonzya kubbapatizyigwa. Oolu ndolubbapatizyo lulikke lwamumaanzi ilwakali kuyootambulika kuli Leza. Makani aajanika mu Bbaibbele alapa bumboni bunji bwakuti mumwaanda wamyaka wakusaanguna, basikwiiya bapya ba Kristo bakali kumvwisya lubbapatizyo ncolwakali kutondezya. Alimwi tiibakali kuwayawaya kubbapatizyigwa kakunyina kaambo kaya komoonga.—Mil. 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33.

MUTAWAYIWAYI PE

9, 10. Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kujatikizya lubbapatizyo lwamuna Etiopiya iwakasanduka alimwi alwamwaapostolo Paulo?

9 Amubale Milimo 8:35, 36. Amulange-lange cikozyanyo camuna Etiopiya iwakasanduka iwakali kujokela kumunzi kuzwa ku Jerusalemu kukukomba. Kwiinda mukusololelwa amungelo wa Jehova, Filipo wakamusikila muna Etiopiya mpoonya “wakamukambaukila makani mabotu aajatikizya Jesu.” Ino ncinzi ncaakacita muna Etiopiya? Cakatobela ncaakacita cakapa bumboni bulibonya bwakulumba kuzwa ansi amoyo kujatikizya kasimpe nkaakaiya. Wakali kulombozya kubeleka kweelana abubambe bwa Jehova, aboobo kakunyina kuwayawaya wakabbapatizyigwa.

10 Cikozyanyo cabili nciceeco camwaalumi mu Juda iwakali kupenzya Banakristo. Wakazyalilwa mucisi cakalyaabide kuli Leza. Nokuba boobo, ba Juda bakasweekelwa cilongwe cilibedelede ncobakajisi a Jehova. Mwaalumi ooyu wakali musungu muzilengwa zyaba Juda, pele wakazyi kwiiya nzila iigwasya. Wakakambaukilwa cacigaminina a Jesu Kristo iwakabusyigwa alimwi uulemekwa. Ino ncinzi ncaakacita mwaalumi ooyu? Wakalutambula lugwasyo kuzwa kuli sikwiiya Munakristo Hananiya. Kujatikizya mwaalumi ooyu Bbaibbele litwaambila kuti: “Kumane wakanyamuka akubbapatizyigwa.” (Mil. 9:17, 18; Gal. 1:14) Cakutadooneka mwamuzyiba mwaalumi mu Juda ooyu kuti ngonguwe wakazoozyibwa kuti mwaapostolo Paulo. Pele amuyeeye kuti mbwaanga aciindi cimwi wakatondezya kulumba kukasimpe kajatikizya lubazu ndwajisi Jesu mukuzuzikizya makanze aa Leza, Paulo wakabweza ntaamu. Kakunyina kuwayawaya wakabbapatizyigwa.—Amubale Milimo 22:12-16.

11. (a) Ino ncinzi cibakulwaizya basikwiiya Bbaibbele mazuba aano kuti babbapatizyigwe? (b) Ino tulimvwa buti ciindi notubona aabo ibakazwa akulyaaba kababbapatizyigwa?

11 Ncimwi buyo abasikwiiya Bbaibbele mazuba aano, kufwumbwa naa mbana naa mbapati. Aabo ibatondezya lusyomo alimwi akulumba kwini-kwini kukasimpe kamu Bbaibbele balayandisisya kulyaaba lwabo kubagama alimwi akubbapatizyigwa. Makani aabambilidwe ikapati bantu bali boobo, ncibeela cilibedelede camuswaangano wabbazu naa wacooko uuli woonse. Bakamboni ba Jehova balakkomana ciindi sikwiiya Bbaibbele naakatambula kasimpe alimwi akuyaambele kusika antaamu yakubbapatizyigwa mumaanzi. Sena bazyali Banakristo tabakkomani kubona bana babo kabali akati kabasikwiiya bambi bapya ibaunka kuyoobbapatizyigwa? Mumwaka wamulimo wamu 2017, bantu ibajisi “myoyo mibotu” ibainda ku 284,000 bakatondezya kulyaaba kwabo kuli Jehova kwiinda mukubbapatizyigwa mumaanzi. (Mil. 13:48) Cilisalede kuti, basikwiiya bapya aabo bakamvwisya kuti lubbapatizyo ncintu ciyandika kapati ku Banakristo. Ino nintaamu nzi zyakasololela kulubbapatizyo lwabo?

12. Ino nintaamu nzi sikwiiya Bbaibbele nzyayelede kubweza katanabbapatizyigwa?

12 Sikwiiya katanasika antaamu yakuti abbapatizyigwe, weelede kuba alusyomo iluyeeme aluzyibo lwini-lwini lwa Leza, makanze aakwe alimwi abubambe bwakwe bwakufwutula. (1Tim. 2:3-6) Lusyomo luli boobo lupa sikwiiya kuti abukake bukkale ibutamukkomanisyi Leza mpoonya akutalika kupona kweelana azyeelelo zya Jehova iziluleme. (Mil. 3:19) Mubwini, muntu takonzyi kulyaaba kuli Leza kumwi katola lubazu mumicito iikonzya kumupa kuti atakanjili mu Bwami. (1Kor. 6:9, 10) Pele nzinji ziyandika kunze buyo aakutobela zyeelelo zya Jehova zyakulilemeka izisumpukide. Muntu uutobela bululami weelede kujanika kumiswaangano yambungano alimwi akutola lubazu cabusungu mumulimo uufwutula wakukambauka alimwi akugwasya bantu kuba basikwiiya. Jesu wakaamba kuti mulimo ooyu uyoocitwa abasikwiiya bakwe bakasimpe. (Mil. 1:8) Lelikke buyo amana kubweza ntaamu zili boobo ndendilyo sikwiiya mupya nakonzya kulyaaba kuli Jehova mumupailo alikke mpoonya akutondezya caantangalala kulyaaba ooko kwiinda mukubbapatizyigwa kumbele lyabantu.

MBAAKANI YABASIKWIIYA BBAIBBELE

Sena mulabikkila maano mboluyandika kapati lubbapatizyo, alimwi akumugwasya sikwiiya wanu kulubona munzila eeyo? (Amubone muncali 13)

13. Ino nkaambo nzi aabo basololela ziiyo zya Bbaibbele ncobeelede kubikkila maano mumizeezo kuti kubbapatizyigwa ncintu ciyandika kapati ku Banakristo?

13 Ciindi notugwasya bana besu alimwi abasikwiiya Bbaibbele bamwi kutegwa babweze ntaamu ziyandika kapati, tweelede kubikkila maano mumizeezo yesu kuti kuba sikwiiya mwini-mwini kulabikkilizya alubbapatizyo. Ikuti twacibikka eeco mumizeezo, tunoobandika munzila iigwasya abasikwiiya besu. Tatukawayiwayi kubandika muziindi zyeelede kujatikizya ncokuyandika kulyaaba akubbapatizyigwa. Inzya, tuyanda kuti bana besu alimwi abasikwiiya Bbaibbele bamwi bayaambele kusikila mane bakabbapatizyigwe.

14. Ino nkaambo nzi ncotutasinikizyi muntu uuli woonse kuti abbapatizyigwe?

14 Masimpe, kunyina iweelede kulimvwa kuti usinikizyigwa buya amuzyali, sikumuyiisya Bbaibbele, naa muntu uumbi uuli woonse mumbungano kuti abbapatizyigwe. Oobo tabuli mbubo Jehova mbwayanda kuti zintu kazicitwa. (1Joh. 4:8) Muciindi caboobo, ciindi notubayiisya bantu bali boobo, tweelede kukankaizya mbociyandika kulimbabo kubamba cilongwe ciyumu a Leza. Ikulumba kuzwa ansi amoyo nkwajisi sikwiiya kukasimpe alimwi ambwayandisisya kunyamuna joko lyakuba sikwiiya Munakristo nzyezintu ziyoomukulwaizya kubbapatizyigwa.—2Kor. 5:14, 15.

15, 16. (a) Sena kuli myaka yakuzyalwa iibikkidwe muntu nayelede kubbapatizyigwa? Amupandulule. (b) Ino nkaambo nzi sikwiiya Bbaibbele ncayelede kubbapatizyigwa kuba Kamboni wa Jehova nokuba kuti musyule wakabbapatizyigwa mucikombelo cimbi?

15 Kunyina myaka yakuzyalwa iibikkidwe muntu nayelede kubbapatizyigwa. Basikwiiya baliindene mbobafwambaana kukomena akusima. Banji balabbapatizyigwa kabacili baniini, alimwi balazumanana kusyomeka kuli Jehova. Basikwiiya bamwi babona kubbapatizyigwa kuti kulayandika bamana kwiiya kasimpe ciindi nobakomena—bamwi kabajisi myaka iinda ku 100.

16 Sikwiiya Bbaibbele umwi uucembeede wakabuzya yooyo iwakali kumuyiisya kuti naa cilayandika ncobeni kuti inga wabbapatizyigwa alimwi; wakabbapatizyigwa muzikombelo ziindene-indene kwamyaka minji musyule. Sikwiiya amwiiyi wakwe bakalanga-langa magwalo aayandika mu Bbaibbele. Sikwiiya lino wakamvwisya mbociyandika mu Bbaibbele mpoonya kalitanalampa wakabbapatizyigwa. Nokuba kuti wakajisi myaka iitandila ku 80, tanaakalimvwa kuti lubbapatizyo tiilwakali kuyandika kulinguwe. Masimpe, lubbapatizyo lwini-lwini luyeeme aaluzyibo lwini-lwini lwakuyanda kwa Jehova. Aboobo, basikwiiya bapya beelede kubbapatizyigwa nokuba kuti musyule bakabbapatizyigwa mucikombelo cimbi.—Amubale Milimo 19:3-5.

17. Ino ncinzi ciyandika kuzinzibala kuyeeya mubuzuba muntu mbwaabbapatizyigwa?

17 Buzuba muntu mbwabbapatizyigwa nciindi cakukkomana ncobeni. Alimwi nciindi cakuzinzibala kuyeeya. Kupona kweelana akulyaaba kwamuntu kuyandika kubeleka canguzu kapati. Nkekaambo kaako Jesu ncaakeezyanisya kuba sikwiiya Munakristo kujoko. Basikwiiya ba Jesu beelede kuti “kabataciliponeni beni, pele kabaponena yooyo iwakabafwida alimwi iwakabusyigwa.”—2Kor. 5:15; Mt. 16:24.

18. Ino mibuzyo nzi njotuyoolanga-langa mucibalo citobela?

18 Banyina ba Maria bakajisi mizeezo iili boobo ciindi nobakali kulibuzya mibuzyo iili kumatalikilo aacibalo. Ikuti naa kamuli muzyali, mulakonzya mwakalibuzya kale kuti: ‘Sena mwanaangu ulilibambilide ncobeni kubbapatizyigwa? Sena ulijisi luzyibo luyandika kutegwa kulyaaba kwakwe kube kwini-kwini? Ino mbuti kujatikizya mbaakani zyakumubili zijatikizya lwiiyo alimwi amulimo umwi? Ino kuti naa mwanaangu wabbapatizyigwa mpoonya waleya akucita cibi cipati?’ Mucibalo citobela, tuyakwaalanga-langa makani aaya akubandika mbuli bazyali Banakristo mbobakonzya kuzumanana kulubona munzila yeelede lubbapatizyo.