Nkaambo nzi mwaalumi waambidwe kuti “Ndaba,” ncaakaambila kuti wakali kukonzya ‘kunyonyoona’ lukono lwakwe kuti naa wakwata Rute? (Rut. 4:1, 6)

Kaindi, ikuti mwaalumi uukwete wafwa katajisi mwana, kwakali kuba mibuzyo yakali kuyandika bwiinguzi, mbuli yakuti: Ino ncinzi citiicitike kunyika yakwe? Sena zina lyamukwasyi wakwe lilaloba? Bwiinguzi bwamibuzyo eeyi bwakajanika mu Mulawo wa Musa.

Ncinzi cakali kucitika kunyika yamwaalumi wafwa naa iwacetaala akusambala nyika yakwe? Munyina naa siluzubonyina wakali kukonzya kuyuula naa kwiinununa nyika eeyo. Aboobo nyika yakali kuzumanana kuba yamukwasyi.—Lev. 25:23-28; My. 27:8-11.

Mbuti zina lyamukwasyi wamwaalumi wafwa mbolyakali kukonzya kuzumanana? Nkwiinda mukucita lukwatano lwamunyina, oobu mbocakacitika kuli Rute. Mwaalumi wakali kukwata mulamwaakwe iwafwidwa kutegwa azyale simulyazina walo iwakali kubweza lukono lwasikufwa. Bubambe oobu bwaluyando bwakali kutondezya kuti mukamufwu wakali kubikkilwa maano.—Dt. 25:5-7; Mt. 22:23-28.

Amubone cakacitika kuli Naomi. Wakakwetwe kumwaalumi wazina lyakuti Elimeleki. Ciindi mwaalumi ooyu naakafwa abana bakwe basankwa bobilo, Naomi wakabula sikumulanganya. (Rut. 1:1-5) Ciindi Naomi naakapiluka ku Juda, wakaambila Rute mukamwanaakwe kulomba Boazi kuti anunune nyika yabo. Boazi wakali simukowa wa Elimeleki. (Rut. 2:1, 19, 20; 3:1-4) Pele Boazi wakalizyi kuti simukowa uumbi, ooyo Bbaibbele ngolyaamba kuti “Ndaba,” ngowakali simukowa waafwaafwi kapati. Aboobo ngowakeelede kusaanguna kubuzyigwa naa wakali kuyanda kuba sikunununa.—Rut. 3:9, 12, 13.

Kumatalikilo, “Ndaba” wakalilyaabide kugwasya. (Rut. 4:1-4) Nokuba kuti wakalizyi kuti wakeelede kubelesya mali kuula nyika, pele wakalizyi kuti Naomi wakalicembeede cakuti tanaakali kukonzya kuzyala mwana iwakali kuyookona nyika ya Elimeleki. Aboobo Ndaba wakali kukonzya kwiibweza nyika eeyi akuba lukono lwakwe.

Pele wakacinca mizeezo yakwe naakazyiba kuti wakeelede kukwata Rute. Wakaamba kuti: “Mebo tandikonzyi kuunununa pe, nkaambo ambweni inga ndanyonyoona lukono lwangu.” (Rut. 4:5, 6) Nkaambo nzi ncaakacinca mizeezo yakwe?

Nkaambo kuti Ndaba naa muntu uumbi naakamukwata Rute akuzyala mwana musankwa, mwana ooyo ngowakali kuyookona nyika ya Elimeleki. Ino eeci ‘nocakalunyonyoona’ buti “lukono” lwa Ndaba? Bbaibbele kunyina nolyaamba, pele ntootu twaambo tuyeeyelwa kuti ntotwakali kukonzya kupa kuti cibe boobo.

• Kakusaanguna nkakuti, Ndaba naakasweekelwa buyo mali aakwe kuula nyika ya Elimeleki, nkaambo mukuya kwaciindi nyika eeyo tiiyakali kuyooba yakwe. Pele yakali kuyoopegwa kumwana wa Rute.

• Kabili nkakuti, wakali kuyooba amukuli wakulanganya Naomi alimwi a Rute.

• Katatu nkakuti, ikuti Rute naakazyala bana bambi kuli Ndaba, bana aabo nobakalwaabana lukono lwakwe abana bambi mbaakajisi.

• Kane nkakuti, kuti naa Ndaba tanaakajisi bana bakwe bambi, mwana ngwaakali kuyoozyala kuli Rute wakalijisi nguzu zyakukona nyika ya Elimeleki aya Ndaba. Aboobo nyika yakwe naakaipa mwana iwakali kuyoolya zina lya Elimeleki, kutali zina lyakwe pe. Ndaba tanaakali kuyanda kuti lukono lwakwe lunyonyooke kwiinda mukugwasya Naomi. Wakasala buyo kuti alekele munununi wakali kutobela, nkokuti Boazi, kuti anunune nguwe. Boazi wakazumina akaambo kakuti wakali kuyanda kuti ‘abusye zina lyamufwu mulukono lwakwe.’—Rut. 4:10.

Kuboneka kuti Ndaba wakali kuyanda buyo kukwabilila zina lyakwe alimwi alukono lwakwe. Wakali muntu uuliyanda kapati. Nokuba kuti wakasolekesya kupa kuti zina lyakwe litalobi, lyakaloba nkaambo mazuba aano tatulizyi. Alimwi wakasweekelwa coolwe caalubazu ncaakaba ancico Boazi, icakuba akati kamulongo wabamasyaanyinakulu Mesiya, Jesu Kristo. Eelo kaka Ndaba wakasweekelwa akaambo kakukaka kugwasya muntu uupengede!—Mt. 1:5; Lk. 3:23, 32.