Skip to content

Skip to table of contents

Kubomba Moyo​—Ino Kutugwasya Buti?

Kubomba Moyo​—Ino Kutugwasya Buti?

Mucizyi Sara * wakaamba kuti, “Ndilaansoni alimwi tandilisyomi. Aboobo tandaanguluki ciindi nondili aabantu ibalisyoma alimwi ibayanda kuti lyoonse zintu kazicitwa mbuli mbobayanda balo. Pele ndilaanguluka ciindi nondili aamuntu mubombe moyo alimwi uulicesya. Ndilaanguluka kumwaambila mbondilimvwa alimwi akumwaambila mapenzi aangu. Balongwe bangu mbabombe myoyo alimwi balalicesya.”

Majwi ngaakaamba mucizyi Sara atondezya kuti kubomba moyo kupa kuti bantu kabatuyanda. Alimwi kubomba moyo kulamukkomanisya Jehova. Ijwi lyakwe litwaambila kuti: ‘Amulisamike bube bwakubomba moyo.’ (Kol. 3:12) Ino kubomba moyo caamba nzi? Mbuti Jesu mbwaakatondezya kubomba moyo? Alimwi ino mbuti bube oobu mbobukonzya kutuletela lukkomano?

INO KUBOMBA MOYO CAAMBA NZI?

Kubomba moyo mbube buboola ciindi muntu nali siluumuno. Muntu mubombe moyo ubeendelezya kabotu bamwi, munzila yaluzyalo alimwi ulakkazika moyo ciindi nokwacitika zintu zikonzya kumunyemya.

Kubomba moyo ncitondezyo cakuba anguzu. Ibbala lya Chigiriki lyakuti “kubomba moyo” lyakabelesyegwa kwaamba bbiza ilyakayiisyigwa. Nguzu nzyolijisi tazimani, pele lyakayiisyigwa kuzyeendelezya nguzu nzyolijisi. Mbubwenya buyo, ciindi notulibabombe moyo, tacaambi kuti tatujisi nguzu, pele caamba kuti tulatweendelezya tumpenda twesu twakutalondoka akubamba luumuno abamwi.

‘Tulakonzya kwaamba kuti, ‘Mebo tandijisi bube bwakubomba moyo.’ Bantu banji bayanda kuti zintu kazicitwa kweelana ambobayanda balo alimwi tabakkaziki moyo, aboobo cilakonzya kutukatazya kubomba moyo. (Rom. 7:19) Aboobo kuyandika kubeleka canguzu kutegwa tube abube oobu, pele muuya wa Jehova ulakonzya kutugwasya kuzumanana kusoleka kutegwa tube babombe moyo. (Gal. 5:22, 23) Nkaambo nzi ncotweelede kubeleka canguzu kutegwa tube abube oobu?

Kubomba moyo mbube ibukkomanisya bantu. Kweelana ambwaakaamba mucizyi Sara, tulakkomana kuba akati kabantu babombe moyo. Jesu ncikozyanyo ciinda kubota camuntu mubombe moyo alimwi siluzyalo. (2Kor. 10:1) Nobaba bana ibatakamuzyi bakali kwaanguluka kuswena kulinguwe.—Mk. 10:13-16.

Kubomba moyo kulatukwabilila alimwi abaabo mbotuli limwi. Kuti katuli babombe moyo, tatunoofwambaani kucimwa naa kunyema. (Tus. 16:32) Kucita boobo kuyootugwasya kutalipa mulandu akaambo kakunyemya muntu umwi, ikwaambisya muntu ngotuyanda kapati. Kuyungizya waawo, kubomba moyo kulabagwasya bamwi akaambo kakuti tabakonzyi kupenga nkaambo tulalijata.

CIKOZYANYO CIINDA KUBOTA CAKUBOMBA MOYO

Nokuba kuti wakajisi mikuli minji alimwi akujata bubi, Jesu wakali mubombe moyo kubantu boonse. Bantu banji mumazuba aakwe bakalipengede alimwi akulemenwa, aboobo bakali kuyandika kukatalusyigwa. Kweelede kuti bakaumbulizyigwa kapati ciindi Jesu naakabaambila kuti: “Amuboole kulindime, . . . nkaambo ndili mubombe moyo alimwi ndilalicesya”!—Mt. 11:28, 29.

Mbuti mbotukonzya kuba abube bwakubomba moyo oobo mbwaakatondezya Jesu? Tweelede kubala Jwi lya Leza kutegwa twiiye kujatikizya mbwaakali kubeendelezya bantu Jesu alimwi ambwaakali kucita zintu mubukkale bukatazya. Mpoonya ciindi notulijana mubukkale busunka kulibombya kwesu, tweelede kusolekesya kumwiiya Jesu. (1Pet. 2:21) Amubone zintu zyotatwe izyakamugwasya Jesu kuba abube bwakubomba moyo.

Jesu wakali kulicesya ncobeni. Jesu wakaamba kuti, “ndili mubombe moyo alimwi ndilalicesya.” (Mt. 11:29) Bbaibbele lilabwaamba bube boonse bobilo oobu akaambo kakuti kubomba moyo kuliswaangene kapati akulicesya. (Ef. 4:1-3) Nkaambo nzi ncocili boobo?

Kulicesya kulatugwasya kutafwambaana kunyema akaambo kazintu nzyobakonzya kutwaamba bamwi. Ino Jesu wakabacita buti aabo ibakali kumutamikizya kuti “mulyato alimwi uuyandisya kunywa waini”? Wakatondezya kuti aaya tanaakali masimpe kwiinda mubukkale bwakwe, alimwi cakulibombya wakaamba kuti, “busongo bulabonwa kuti buliluleme kwiinda mumilimo yambubo.”—Mt. 11:19.

Ikuti umwi waamba majwi aatali kabotu kujatikizya musyobo wanu, kuba musimbi naa musankwa, naa nkomwakakomenena, sena inga tiimwasoleka kumwiingula cabubombe? Ba Peter, mwaalu Munakristo waku South Africa wakaamba kuti: “Ciindi nondanyema akaambo kamajwi ngaamba muntu umwi, ndilalibuzya kuti, ‘Ikuti naali Jesu, ino naacita buti?’” Bayungizya kuti: “Ndaiya kutafwambaana kunyema.”

Jesu ulizyi kuti bantu tabalondokede. Basikwiiya ba Jesu bakali kuyanda kucita ciluzi, pele akaambo kakutalondoka, bakali kwaalilwa kucita ciluzi lyoonse. Mucikozyanyo, busiku Jesu katanafwa, Petro, Jakobo, alimwi a Johane bakaalilwa kuzumanana kulinda antoomwe a Jesu kweelana ambwaakabaambilide. Jesu wakabona kuti “moyo ncobeni ulapya, pele mubili unyina nguzu.” (Mt. 26: 40, 41) Akaambo kakuti wakalizyi kuti tabalondokede, Jesu kunyina naakabanyemena baapostolo bakwe.

Mucizyi Mandy wakali kuyandisya kujanina bamwi twaambo, pele lino ulasolekesya kapati kwiiya cikozyanyo ca Jesu cakubomba moyo. Wakaamba kuti, “Ndilasolekesya kuyeeya kuti bantu boonse tabalondokede alimwi ndibikkila kapati maano kubube bubotu mbobajisi, mbubwenya Jehova mbwacita.” Sena lweetelelo ndwaakatondezya Jesu kubantu lwamugwasya andinywe kunoobeendelezya cabubombe bantu?

Makani oonse Jesu wakaasiya mumaanza aa Leza. Ciindi Jesu naakali anyika, wakaliyumya kukuteendelezyegwa kabotu. Bantu tiibakali kumumvwisya, bakali kumusampaula alimwi akumupenzya. Nokuba boobo, wakazumanana kubomba moyo akaambo kakuti “wakalyaaba mumaanza aayooyo uubeteka cabululami.” (1Pet. 2:23) Jesu wakalizyi kuti Bausyi bakujulu bakali kuyoomugwasya kuliyumya alimwi akubasubula aabo ibatakali kumweendelezya kabotu.

Ikuti tweendelezyegwa cakutalulama, mpoonya twabweza ntaamu kumwi katunyemende kapati, tulakonzya kupa kuti bukkale bwesu bwiindile buya kubija. Nkakaambo kaako Magwalo ncaatuyeezya kuti: “Bukali bwamuntu tabuleti bululami bwa Leza.” (Jak. 1:20) Nokuba kuti tulijisi twaambo itweelede kutupa kunyema, kutalondoka kulakonzya kutupa kucita zintu munzila iitaluzi.

Mucizyi Cathy waku Germany wakali kuyeeya kuti, ‘Ikuti naa toolikwabilila, kunyina uukonzya kukukwabilila.’ Pele ciindi naakaiya kusyoma Jehova, wakacinca mbwaakali kuyeeya. Wakaamba kuti, “Tandiciyandiki kulikwabilila.” Wakayungizya kuti, “Ndilakonzya kucita zintu cabubombe akaambo kakuti ndilizyi kuti Jehova uyoozibambulula zintu zyoonse izitaluzi munyika.” Ikuti naa mwakacitilwa cakutalulama, kwiiya cikozyanyo ca Jesu cakusyoma Leza akwalo kuyoomugwasya kuzumanana kubomba moyo.

“BALIKKOMENE BABOMBE MYOYO”

Mbuti kubomba moyo mbokukonzya kutugwasya mubukkale bukatazya?

Jesu wakaamba kuti, ikuti katuyanda kukkomana, tweelede kuba babombe moyo. Wakaamba kuti, “Balikkomene babombe myoyo.” (Mt. 5:5) Amubone kubomba moyo mbokugwasya mubukkale butobela.

Kubomba moyo kulagwasya ciindi nokuli mapenzi mucikwati. Ba Robert, mukwesu waku Australia wakaamba kuti, “Ndakaamba zintu zinji izicisizya moyo kumukaintu wangu zyalo nzyondatakali kuyanda kwaamba. Pele kuti waamba kale majwi aanyemya, kunyina nokonzya kwaajola. Ndakalimvwa bubi ciindi nondakabona mbwaakamucisa majwi ngondakaamba.”

“Toonse tulalubizya ziindi zinji” mumajwi ngotwaamba, alimwi majwi eesu aambwa cakutayeeya alakonzya kuleta mapenzi mulukwatano lwesu. (Jak. 3:2) Mubukkale buli boobu, kubomba moyo kulatugwasya kukkazika moyo alimwi akulijata mukwaambaula.—Tus. 17:27.

Ba Robert bakabeleka canguzu kutegwa babe abube bwakukkazika moyo alimwi akulilesya. Ino ncinzi cakacitika? Ba Robert bakaamba kuti, “Mazuba aano, lyoonse twatalika kuzwangana abakaintu bangu, ndilasolekesya kuswiilila cakubikkila maano, kwaambaula cabubombe alimwi akulijata kunyema. Aboobo cilongwe cangu ambabo cayuma kapati.”

Kubomba moyo kulatugwasya kumvwana abamwi. Aabo bafwambaana kunyema tabajisi balongwe banji. Aboobo kubomba moyo kulatugwasya “kuzumanana . . . mucaanzyo caluumuno.” (Ef. 4:2, 3) Ba Cathy, ibaambwa kale kumatalikilo bakaamba kuti, “Kuti kandili mubombe moyo, ndilakonzya kuyanzana abamwi, nokuba kuti nciyumu kumvwana abantu bamwi.”

Kubomba moyo kuletela luumuno lwamumizeezo. Bbaibbele liswaanganya “busongo buzwa kujulu” kukubomba moyo alimwi aluumuno. (Jak. 3:13, 17) Muntu mubombe, ‘ulaamoyo uukkede.’ (Tus. 14:30) Ba Martin, ibakabeleka canguzu kuba abube bwakubomba moyo bakaamba kuti, “Lino ndilanyoneka alimwi tandizumanani kuti lyoonse zintu kazicitwa kweelana ambondiyanda, aboobo ndilijisi luumuno lwamumizeezo alimwi alukkomano.”

Mubwini, tweelede kubeleka canguzu kutegwa tube abube bwakubomba moyo. Mukwesu umwi wakaamba kuti, “kwaamba masimpe, zimwi ziindi ndilanyema kapati.” Pele Jehova, uutukulwaizya kuba abube bwakubomba moyo, uyootugwasya kuzwidilila. (Is. 41:10; 1Tim. 6:11) Ulakonzya ‘kumanizya lwiiyo lwesu’; alimwi ulakonzya ‘kutuyumya.’ (1Pet. 5:10) Mukuya kwaciindi, mbubwenya mbuli mwaapostolo Paulo, tuyoocikonzya kwiiya ‘kubomba moyo akuba aluzyalo lwa Kristo.’—2Kor. 10:1.

^ munc. 2 Mazina amwi acincwa.