Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 18

Sena Muyoolebwa Akaambo ka Jesu?

Sena Muyoolebwa Akaambo ka Jesu?

“Ulikkomene ooyo uutajani cilebyo mulindime.”—MT. 11:6.

LWIIMBO 54 “Njeeyi Nzila”

IZILI MUCIBALO *

1. Ncinzi cakamugambya ciindi cakusaanguna nomwakasola kwaambila bamwi mulumbe wamu Bbaibbele?

SENA mulayeeya ciindi cakusaanguna nomwakazyiba kuti mwakajana kasimpe kamu Bbaibbele? Cakali cuuba-uba kuzimvwisya zintu zyoonse nzyomwakali kwiiya mu Bbaibbele. Kumane mwakayeeya kuti bantu boonse balakonzya kuzikkomanina njiisyo nzyomusyoma lino. Mwakalisinizyide kuti mulumbe wamu Bbaibbele ulakonzya kubapa kuba abuumi bukkomanisya lino alimwi abulangizi bwakumbele bubotu. (Int. 119:105) Aboobo calukkomano mwakabaambila balongwe banu alimwi abanamukwasyi kasimpe nkomwakajana. Pele ino ncinzi cakacitika? Mwakagambwa, nkaambo banji bakazikaka zintu nzyomwakabaambila.

2-3. Mbuti bantu banji mbobakali kumubona Jesu mumazuba aakwe?

2 Tatweelede kugambwa ciindi bantu nobatautambuli mulumbe ngotukambauka. Mumazuba aa Jesu, bantu banji bakamukaka, nokuba kuti wakacita maleele manji ikutondezya kuti wakali kugwasyigwa a Leza. Mucikozyanyo, Jesu wakamubusya Lazaro, maleele aabo ibakali kumukazya ngobakaalilwa kukazya. Nokuba boobo, basololi baba Juda tiibakasyoma kuti Jesu wakali Mesiya. Mane buya, bakali kuyanda kumujaya Jesu alimwi a Lazaro.—Joh. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

3 Jesu wakalizyi kuti bantu banji tabakasyomi kuti ngu Mesiya. (Joh. 5:39-44) Aboobo wakaambila nkamu yabasikutobela Johane Mubbapatizi kuti: “Ulikkomene ooyo uutajani cilebyo mulindime.” (Mt. 11:2, 3, 6) Nkaambo nzi bantu banji ncobakamukaka Jesu?

4. Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

4 Mucibalo eeci alimwi acitobela, tulalanga-langa twaambo tuli mbotubede itutondezya kaambo bantu banji mumwaanda wamyaka wakusaanguna ncobakamukakila Jesu. Alimwi tulabona bantu banji mazuba aano ncobatautambuli mulumbe wesu. Kwiinda zyoonse, tulaiya kubona mbotukonzya kuba alusyomo luyumu muli Jesu kutegwa tutalebwi.

(1) NKWAAKAKOMENENA JESU

Bantu banji bakamukaka Jesu akaambo kankwaakakomenena. Mbuti zintu nzimunya eezyi mbozikonzya kupa bantu kukaka mulumbe wesu mazuba aano? (Amubone muncali 5) *

5. Nkaambo nzi bamwi ncobatakali kuyeeyela kuti Jesu ngo Mesiya wakasinsimwa?

5 Banji bakamukaka Jesu akaambo kankwaakakomenena. Bakali kuzumina kuti wakali mwiiyi uucibwene alimwi akuti wakali kucita maleele. Pele bakali kuyeeya kuti wakali buyo mwana wasikubeza mapulanga mucete. Alimwi buya wakali kuzwa mu Nazareta, munzi bantu banji ngobakali kubona kuti unyina ampindu. Naba Natanayeli, iwakazooba sikwiiya wa Jesu, kumatalikilo wakaamba kuti: “Sena kuli cibotu cinga cazwa mu Nazareta?” (Joh. 1:46) Natanayeli ambweni tanaakali kuuyanda munzi mwaakazyalilwa Jesu. Naa ambweni wakali kuyeeya businsimi bujanika kulugwalo lwa Mika 5:2, bwalo bwaamba kuti Mesiya wakali kuyoozyalilwa mu Betelehemu ikutali ku Nazareta.

6. Ino ncinzi cakali kunoobagwasya bantu bamumazuba aa Jesu kuzyiba kuti ngo Mesiya?

6 Ino Magwalo aamba nzi? Musinsimi Isaya wakasinsima kuti basinkondonyina Jesu tiibakabikkila maano kuti baazyibe ‘makani oonse aazyalani lya Mesiya.’ (Is. 53:8) Makani manji kujatikizya zyalani lyakwe akasinsimwa. Ikuti bantu aabo nobakajana ciindi cakulanga-langa makani aamasimpe, nobakazyiba kuti Jesu wakazyalilwa mu Betelehemu alimwi akuti wakali wamuzyalani lya Mwami Davida. (Lk. 2:4-7) Aboobo Jesu wakazyalilwa kubusena bwakasinsimwa kulugwalo lwa Mika 5:2. Pele ino ncinzi cakalubide? Bantu bakafwambaana kukosola makani. Amana buya bakanyina abumboni. Akaambo kaceeci, bakamukaka.

7. Nkaambo nzi bantu banji ncobatabayandi bantu ba Jehova?

7 Sena tulalibona penzi eeli amazuba aano? Inzya. Bunji bwabantu ba Jehova tabavwubide, babonwa kuti ‘tabatayiide alimwi mbantu bantu buyo.’ (Mil. 4:13) Bantu bamwi bayeeya kuti bantu ba Leza tabakonzyi kuyiisya Bbaibbele nkaambo tiibakanjila zikolo zisumpukide ziyiisya makani aabukombi. Bamwi baamba kuti Bakamboni ba Jehova “ncikombelo caku America.” Pele masimpe ngakuti, Bakamboni ba Jehova banji tabakkali ku United States. Alimwi buya bamwi bakaambilwa kuti Bakamboni tabasyomi muli Jesu. Kwamyaka minji, bantu ba Jehova baambwa kuti “Mbazangi,” “Mbaasikutwela bana America” alimwi “Mbantu baciindizya.” Aboobo, bantu banji tabayandi kuba umwi wabantu ba Jehova, alimwi tabayandi kwiiya kasimpe kajatikizya bantu ba Jehova nkaambo kamakani ngobamvwa.

8. Kweelana alugwalo lwa Milimo 17:11, ncinzi bantu ncobeelede kucita kutegwa babazyibe kabotu bantu ba Leza mazuba aano?

8 Ncinzi ncayelede kucita muntu kutegwa atalebwi? Bantu beelede kulanga-langa makani aamasimpe. Eeci ncaakakanzide kucita mulembi wa Makani Mabotu Luka. Wakabeleka canguzu kuziccililizya ‘cakulomya zintu zyoonse kuzwa kumatalikilo.’ Wakali kuyanda kuti bantu ‘basinizye kuti zintu’ nzyobakamvwa kujatikizya Jesu “nzyamasimpe.” (Lk. 1:1-4) Ba Juda ibakali kukkala mu Bereya yansiku bakali mbuli Luka. Nobakamvwa makani mabotu aajatikizya Jesu, bakaalingaula Magwalo aa Chihebrayo kutegwa basinizye nzyobakaambilwa. (Amubale Milimo 17:11.) Munzila njiyona, bantu mazuba aano beelede kulanga-langa twaambo twamasimpe. Beelede kweezyanisya zintu nzyobayiisyigwa abantu ba Leza alimwi ancaamba Magwalo. Alimwi beelede kwiiya makani aajatikizya bantu ba Jehova bamazuba aano. Kuti bavwuntauzya cakulomya, tabakalekeli twaambo twakuyeeyela naa twakumvwa buyo kuboofwaazya.

(2) JESU WAKAKAKA KUBAPA ZITONDEZYO ZYAMAMBONWA

Bantu banji bakamukaka Jesu akaambo kakukaka kubapa zitondezyo zyamambonwa. Mbuti zintu nzimunya eezyi mbozikonzya kupa bantu kukaka mulumbe wesu mazuba aano? (Amubone mincali 9-10) *

9. Ncinzi cakacitika ciindi Jesu naakakaka kubapa citondezyo kuzwa kujulu?

9 Bamwi mumazuba aa Jesu tiibakali kukkutila anjiisyo zyakwe. Bakacili kuyanda zimbi. Bakali kuyanda kuti Jesu asinizye kuti ngowakali Mesiya kwiinda mukubapa “citondezyo kuzwa kujulu.” (Mt. 16:1) Ambweni bakali kuyanda kuti acite oobo akaambo kamajwi ngobakabala kulugwalo lwa Daniele 7:13, 14. Nokuba boobo, tiicakaningasika ciindi cakuti Jehova azuzikizye businsimi oobu. Nzyaakali kubayiisya Jesu zyakalizulide ikubagwasya kusyoma kuti ngowakali Mesiya. Pele naakakaka kubapa citondezyo ncobakali kuyanda, bakamukaka.—Mt. 16:4.

10. Mbuti Jesu mbwaakacizuzikizya ncaakalemba Isaya kujatikizya Mesiya?

10 Ino Magwalo aamba nzi? Kujatikizya Mesiya, musinsimi Isaya wakalemba kuti: “Takoongololi pe nokuba koompolola ajwi lyakwe, alimwi takalekeli kuti jwi lyakwe limvwugwe munzila.” (Is. 42:1, 2) Jesu wakaucita mulimo wakwe kakunyina kuyanda kulipangila mpuwo. Kunyina naakayaka matempele mapati, alimwi kunyina naakali kusama zisani zyabukombi zilibedelede naa kuyanda kwiitwa mazina aabukombi aamambonwa. Ciindi naakali kubetekwa, Jesu wakakaka kusola kukkomanisya Mwami Heroda kwiinda mukucita maleele, nokuba kuti buumi bwakwe bwakali muntenda. (Lk. 23:8-11) Jesu wakacita maleele, pele makanze aakwe akali aakukambauka makani mabotu. Wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Eeci ncindakaboolela.”—Mk. 1:38.

11. Mizeezo nzi iitaluzi njobajisi bantu bamwi mazuba aano?

11 Sena tulalibona penzi eeli amazuba aano? Inzya. Bantu banji mazuba aano balakkomana kunjila zikombelo zipati izijisi madeeko aayebeka kapati, kwiita basololi bazikombelo amazina aakulisumpula, alimwi akusekelela mapobwe bantu banji ngobatazyi naa aakatalisyigwa a Banakristo naa pe. Pele sena bantu banjila muzikombelo eezyi baiya kujatikizya Leza alimwi amakanze aakwe? Aabo ibajanika kumiswaangano yesu ya Bunakristo balaiya kujatikizya ncayanda Jehova kulindiswe alimwi akupona kweelana akuyanda kwakwe. Maanda eesu aa Bwami alasalala alimwi taayakidwe munzila yeebeka cakuzwa munzila. Aabo basololela tabasami zisani zilibedelede, naa kwiitwa amazina aamambonwa. Nzyotuyiisya alimwi anzyotusyoma zizwa mu Bbaibbele. Nokuba boobo, bantu banji mazuba aano balaukaka mulumbe wesu nkaambo tatusekeleli mapobwe amwi. Alimwi akuti nzyotuyiisya tazyeendelani amakani ngobayanda kumvwa.

12. Kweelana alugwalo lwa Bahebrayo 11:1, 6, inga twaluyumya buti lusyomo lwesu?

12 Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tutalebwi? Mwaapostolo Paulo wakaambila Banakristo ibakali kukkala mu Roma kuti: “Lusyomo lujanwa buyo lyamana kumvwugwa jwi. Alyalo jwi lilamvwugwa muntu naamba kujatikizya Kristo.” (Rom. 10:17) Aboobo tulaluyumya lusyomo lwesu kwiinda mukwiiya Magwalo, ikutali kutola lubazu mumapobwe Bbaibbele ngolyaamba kuti taaluzi, tacikwe makani naa mapobwe aayo mabotu naa alakkomanisya. Tweelede kuyumya lusyomo lwesu kweelana aluzyibo lwini-lwini nkaambo “kakunyina lusyomo tacikonzyeki pe kumukkomanisya Leza.” (Amubale Bahebrayo 11:1, 6.) Aboobo, tatuyandiki citondezyo cilibedelede buya kuzwa kujulu kutegwa tusinizye kuti tujisi kasimpe. Kuziiya cakulomya njiisyo zyamu Bbaibbele iziyumya lusyomo lwesu, kulakonzya kutupa kusinizya kuti tujisi kasimpe alimwi akutupa kucileka kudooneka.

(3) JESU TAAKALI KUTOBELA TUNSIYANSIYA TWABA JUDA

Bantu banji bakamukaka Jesu akaambo kakutatobela tunsiyansiya twaba Juda. Mbuti zintu nzimunya eezyi mbozikonzya kupa bantu kukaka mulumbe wesu mazuba aano? (Amubone muncali 13) *

13. Ncinzi cakapa kuti bantu banji bamukake Jesu?

13 Mumazuba aa Jesu, basikutobela Johane bakagambwa nkaambo basikwiiya ba Jesu tiibakali kuliimya kulya. Jesu wakapandulula kuti tiibakeelede kuliimya kulya walo kacipona. (Mt. 9:14-17) Nokuba boobo, ba Farisi alimwi abasikumukazya bakamutongooka nkaambo tanaakali kutobela tunsiyansiya alimwi azilengwa zyabo. Bakanyema ciindi Jesu naakaponya muntu uuciswa mu Sabata. (Mk. 3:1-6; Joh. 9:16) Bakali kulyaamba kuti balabulemeka buzuba bwa Sabata; pele alimwi bakali kulekela bantu kucita makwebo mutempele. Bakanyema kapati ciindi Jesu naakabatongooka akaambo kabukkale oobu. (Mt. 21:12, 13, 15) Alimwi bakanyema kapati aabo Jesu mbaakakambaukila mucikombelo caku Nazareta, ciindi naakabelesya zikozyanyo zyakaindi kutondezya kuti bana Israyeli bakali balyato alimwi tiibakajisi lusyomo. (Lk. 4:16, 25-30) Bantu banji bakamukaka Jesu nkaambo wakacita zintu nzyobatakali kuyeeyela.—Mt. 11:16-19.

14. Nkaambo nzi Jesu ncaatakakulwaizya bantu kutobela tunsiyansiya twabantu itwatakali kweendelana a Magwalo?

14 Ino Magwalo aamba nzi? Jehova kwiinda mumusinsimi Isaya wakaamba kuti: “Bantu aaba balandisikila amulomo wabo buyo alimwi balandilemeka amilomo yabo buyo, pele myoyo yabo iili kule andime; alimwi kuyoowa nkobandiyoowa kuyeeme amilawo yabantu njobayiisyigwa.” (Is. 29:13) Jesu wakacita kabotu kutakulwaizya bantu kutobela tunsiyansiya twabantu ituteendelani a Magwalo. Aabo ibakali kuyeeya kuti milawo alimwi atunsiyansiya twabantu twakali kuyandika kwiinda Magwalo, abalo bakamukaka Jehova ayooyo ngwaakatuma Mesiya.

15. Nkaambo nzi bantu banji mazuba aano ncobatabayandili Bakamboni ba Jehova?

15 Sena tulalibona penzi eeli amazuba aano? Inzya. Bantu banji mazuba aano balanyema ciindi Bakamboni ba Jehova nobatabasangani mukusekelela mapobwe aatali amumagwalo, mbuli kusekelela buzuba bwakuzyalwa alimwi a Kkilisimasi. Bamwi balanyema ciindi Bakamboni ba Jehova nobatabasangani mukusekelela zilengwa zyamucisi naa kutatola lubazu muzilengwa zyaadilwe iziteendelani a Jwi lya Leza. Aabo ibabakaka Bakamboni munzila eeyi, balasyoma cakumaninina kuti bakomba Leza munzila iitambulika. Pele tabakonzyi kumukkomanisya kuti kabayanda tunsiyansiya twamunyika kwiinda njiisyo zyamu Bbaibbele.—Mk. 7:7-9.

16. Kweelana alugwalo lwa Intembauzyo 119:97, 113, 163-165, ncinzi ncotweelede kucita alimwi akweeleba?

16 Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tutalebwi? Tweelede kwiiyanda kapati milawo ya Jehova alimwi anjiisyo zyakwe. (Amubale Intembauzyo 119:97, 113, 163-165.) Kuti katumuyanda Jehova, tuyootukaka tunsiyansiya toonse itutamukkomanisyi Leza. Alimwi tatukalekeli cintu cili coonse kunyonganya luyando ndotujisi kulinguwe.

(4) JESU KUNYINA NAAKACINCA MFWULUMENDE

Bantu banji bakamukaka Jesu akaambo kakutacinca mfwulumende. Mbuti zintu nzimunya eezyi mbozikonzya kupa bantu kukaka mulumbe wesu mazuba aano? (Amubone muncali 17) *

17. Ncinzi bantu banji mumazuba aa Jesu ncobakali kulangila kuzwa kuli Mesiya?

17 Bantu bamwi mumazuba aa Jesu bakali kuyanda kucinca mfwulumende. Bakali kulangila kuti Mesiya wakali kuyoobaangununa kuzwa kukupenzyegwa abulelo bwabana Roma. Aboobo bakasola kubikka Jesu kuti abe mwami wabo, pele wakakaka. (Joh. 6:14, 15) Bantu bamwi kubikkilizya abapaizi bakali kulibilika kuti Jesu wakali kuyoocinca mfwulumende, calo cakali kunoonyemya bana Roma ibakapede basololi bazikombelo aaba nguzu alimwi abweendelezi. Akaambo kakuti bakali kulibilika kujatikizya mapolitikisi, ba Juda banji bakamukaka Jesu.

18. Mbusinsimi nzi ibujatikizya Mesiya bantu banji mbobatakali kubikkila maano?

18 Ino Magwalo aamba nzi? Nokuba kuti businsimi bunji bwakali kutondezya kuti Mesiya wakali kuyooba Sikalumamba sikuzunda, pele businsimi bumbi bwakali kutondezya kuti wakeelede kusaanguna kufwa akaambo kazibi zyesu. (Is. 53:9, 12) Aboobo nkaambo nzi ba Juda ncobakajisi mizeezo iitaluzi kujatikizya Mesiya? Bantu banji mumazuba aa Jesu, tiibakali kubuyanda businsimi buli boonse ibwatakali kwaamba mbwaakonzya kumana cakufwambaana mapenzi ngobakajisi.—Joh. 6:26, 27.

19. Makani nzi aataluzi aapa bantu banji kukaka mulumbe wesu?

19 Sena tulalibona penzi eeli amazuba aano? Inzya. Bantu banji mazuba aano tabatuyandi nkaambo tatutoli lubazu mumapolitikisi. Bayanda kuti katuvwoota. Nokuba boobo, kuti twasala mweendelezi muntunsi kuba mweendelezi wesu, nkokuti twamukaka Jehova. (1Sam. 8:4-7) Kuyungizya waawo, bantu banji balimvwa kuti tweelede kuyaka zikolo alimwi azibbadela kutegwa tugwasye banamaleya. Balaukaka mulumbe wesu nkaambo tubikkila kapati maano kumulimo wakukambauka, muciindi cakujana nzila yakumana mapenzi ngobajisi bantu.

20. Kweelana ambokutondezyedwe mumajwi aa Jesu aali ku Matayo 7:21-23, ncinzi ncotweelede kubikkila kapati maano?

20 Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tutalebwi? (Amubale Matayo 7:21-23.) Cintu cipati ncotweelede kubikkila maano nkucita mulimo ngwaakatulailila kucita Jesu. (Mt. 28:19, 20) Tatweelede kunyonganyizigwa atwaambo twamapolitikisi twamunyika. Tulabayanda bantu akulibilika kujatikizya mapenzi aabo, pele tulizyi kuti nzila mbotu yakubagwasya nkwiinda mukubayiisya kujatikizya Bwami bwa Leza alimwi akubagwasya kuba acilongwe a Jehova.

21. Ino tweelede kuba amakanze nzi?

21 Mucibalo eeci, twalanga-langa twaambo tone twakapa bantu banji kumukaka Jesu mumazuba aakwe alimwi atooto tukonzya kupa bantu kukaka kuba basikutobela Jesu. Pele sena ootu ntotwaambo tulikke ntotweelede kutantamuka? Peepe. Mucibalo citobela, tuyoolanga-langa twaambo atumbi tone. Aabe makanze eesu kutamukaka Jesu alimwi akuyumya lusyomo lwesu!

LWIIMBO 56 Kosala Kasimpe

^ munc. 5 Nokuba kuti Jesu ngo Mwiiyi mupati kwiinda iwakaponede anyika, bantu banji mumazuba aakwe bakamukaka. Nkaambo nzi? Mucibalo eeci, tulalanga-langa twaambo tone. Alimwi tulabona kaambo bantu banji mazuba aano ncobazikaka zintu nzyobaamba akucita basikwiiya ba Jesu beni-beni. Kwiinda zyoonse, tulaiya mbotukonzya kuba alusyomo luyumu muli Jesu kutegwa tutalebwi.

^ munc. 60 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Filipo ukulwaizya Natanayeli kubonana a Jesu.

^ munc. 62 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Jesu ukambauka makani mabotu.

^ munc. 64 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Jesu waponya mwaalumi wakapuutide janza kumwi basikumukazya kabalangilila.

^ munc. 66 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Jesu watijila kumalundu alikke.