1. Ndipenzi nzi ndyotujana tobanji?

 SENA kuli nomwakalibikkilide kale mbaakani yakumuuya mpoonya akwaalilwa kwiizuzikizya? b Ikuti kacili boobo, tamuli nyolikke pe. Mucikozyanyo, ba Philip bakali kuyanda kuti bayaambele kujatikizya mbobakali kupaila alimwi akuvwuzya ziindi zyakupaila, pele cakali kubakatazya kujana ciindi cakupaila. Ba Erika bakalibikkilide mbaakani yakunoofwambaana kusika kumiswaangano yakulibambila kuunka mumulimo wamumuunda, pele bakali kumuka kumiswaangano yoonse. Ba Tomáš bakasola ziindi zili mbozibede kuti balibale Bbaibbele lyoonse. Bakaamba kuti: “Kwaamba bwini, kunyina nondakali kukukkomanina kubala Bbaibbele. Ndakasola ziindi zyotatwe, pele lyoonse ndakali kusika buyo mulugwalo lwa Levitiko.”

2. Nkaambo nzi ncotuteelede kutyompwa kuti naa tujisi mbaakani yakumuuya njotutanazuzikizya?

² Ikuti naa kuli mbaakani njomujisi kale njomutanazuzikizya, akaka mutatyompwi akuyeeya kuti mwaalilwa. Kanji-kanji, nokuba kuzuzikizya mbaakani iitakatazyi kuyandika ciindi alimwi akubeleka canguzu. Mbwaanga muciyanda kwiizuzikizya mbaakani yanu eeyo, ncitondezyo cakuti mulacibikkila maano kapati cilongwe canu a Jehova alimwi muyanda kumubelekela kusikila mpomugolela. Jehova ulalumba kapati akaambo kakusolekesya kwanu. Nokuba boobo, talangili kuti mumupe zintu ziinda ali zeezyo nzyomukonzya. (Int. 103:14; Mik. 6:8) Aboobo, mweelede kulibikkila mbaakani njomukonzya kuzuzikizya kweelana abukkale bwanu. Lino mwamana kulibikkila mbaakani eeyo, ncinzi ncomweelede kucita kutegwa mwiizuzikizye? Atubandike nzila zimwi.

3. Ino kuba aluyandisisyo kugwasya buti?

³ Cilayandika kapati kuba aluyandisisyo lwakuzuzikizya mbaakani zyanu zyakumuuya. Muntu uujisi luyandisisyo, ulabeleka canguzu kutegwa ayizuzikizye mbaakani yakwe. Tulakonzya kukozyanisya luyandisisyo kumuwo uutonka bwato kutegwa busike abusena mpobweelede. Ikuti naa muwo wazumanana kuunga, sikweenzya bwato ulalangilwa kusika abusena mpaunka. Alimwi kuti naa kaujisi nguzu kapati, ulakonzya kufwaambana kusika. Mbubwenya buyo, kuti katujisi luyandisisyo kapati, tulalangilwa kuzizuzikizya mbaakani zyesu. Mukwesu David waku El Salvador wakaamba kuti: “Ikuti kojisi luyandisisyo, inga cipa kuti ubeleke canguzu. Inga ulasolekesya kutalekela cintu cili coonse kukupa kwaalilwa kuzuzikizya mbaakani yako.” Aboobo, ncinzi ncomweelede kucita kutegwa mube aluyandisisyo kapati?

4. Ncinzi ncotukonzya kupailila? (Bafilipi 2:13) (Amubone acifwanikiso.)

⁴ Amupaile kulomba kuba aluyandisisyo kapati. Kwiinda mukubelesya muuya wakwe uusalala, Jehova ulakonzya kumupa kuba aluyandisisyo lwakuzuzikizya mbaakani yanu. (Amubale Bafilipi 2:13.) Zimwi ziindi tulalibikkila mbaakani akaambo kakuti tulizyi kuti oobo mbotweelede kucita, alimwi eeco cili kabotu. Pele inga katutajisi luyandisisyo lwakuyanda kwiizuzikizya. Eeci ncecakamucitikila mucizyi Norina waku Uganda. Wakalibikkilide mbaakani yakusololela ciiyo ca Bbaibbele, pele tanaakajisi luyandisisyo lwakwiizuzikizya nkaambo wakali kulimvwa kuti tali mwiiyi uucibwene. Ncinzi cakamugwasya? Wakaamba kuti: “Ndakatalika kumulomba Jehova abuzuba kuti andigwasye kuba aluyandisisyo lwakusololela ciiyo ca Bbaibbele. Aciindi nciconya, ndakatalika kubeleka canguzu kuyungizya luzyibo lwangu mukuyiisya. Nokwakainda myezi misyoonto, ndakabona kuti luyandisisyo lwangu lwakali kuyaabukomena. Mumwaka nguwenya ooyu, ndakatalisya ziiyo zya Bbaibbele zyobilo.”

5. Nzintu nzi nzyotukonzya kuzinzibala kuyeeya kutegwa tube aluyandisisyo lwakuzuzikizya mbaakani zyesu?

⁵ Amuzinzibale kuyeeya zintu nzyaamucitila Jehova. (Int. 143:5) Mwaapostolo Paulo wakazinzibala kuyeeya luzyalo Jehova ndwaakamutondezya, alimwi eeci cakamukulwaizya kubeleka canguzu mumulimo wa Jehova. (1Kor. 15:9, 10; 1Tim. 1:12-14) Mbubwenya buyo, kuti lyoonse kamuzinzibala kuyeeya zintu nzyaamucitila Jehova, muyooba aluyandisisyo lwakuzuzikizya mbaakani zyanu. (Int. 116:12) Amumvwe cakagwasya mucizyi umwi waku Honduras kuzuzikizya mbaakani yakwe yakuba painiya waciindi coonse. Wakaamba kuti: “Ndakazinzibala kuyeeya mbwandiyanda kapati Jehova. Wakandikwela kutegwa ndibe akati kabantu bakwe. Ulandilanganya alimwi akundikwabilila. Kuzinzibala kuyeeya zintu zili boobu, kwakapa kuti ndimuyande kapati alimwi cakandipa kubeleka canguzu kutegwa nditalike bupainiya.”

6. Ncinzi cimbi cikonzya kutugwasya kuba aluyandisisyo lwakuzuzikizya mbaakani?

⁶ Amubikkile maano kububotu bwakuzuzikizya mbaakani yanu. Amumvwe icakagwasya ba Erika ibaambwa kumatalikilo, kuzuzikizya mbaakani yabo yakutalika kufwambaana kusika kumuswaangano wakulibambila kuunka mumuunda.  Bakaamba kuti: “Ndakabona kuti nzinji nzyondakali kwiindwa akaambo kakumuka kusika kumuswaangano ooyu. Pele kuti naa ndatalika kufwambaana, inga kandicikonzya kwaanzya bakwesu abacizyi alimwi akwiizya ambabo. Kunze lyaboobo, inga ndaba acoolwe cakumvwa nzila zigwasya izikonzya kupa kuti kanduukkomanina mulimo wakukambauka alimwi akuyaambele.” Ba Erika bakabikkila maano kububotu mbobakali kukonzya kujana akaambo kakufwambaana kusika, aboobo bakacikonzya kwiizuzikizya mbaakani yabo. Ino nywebo mbubotu nzi mbomukonzya kubikkila maano? Ikuti naa mbaakani yanu ijatikizya kubala Bbaibbele naa kupaila, amuyeeye buyo kwiizuzikizya mbokukonzya kuyumya cilongwe canu a Jehova. (Int. 145:18, 19) Ikuti naa njakuba abube bumwi bwa Bunakristo, amuyeeye mboikonzya kumupa kuba azilongwe zibotu abamwi. (Kol. 3:14) Aboobo, ambweni inga camugwasya kuti mwatulemba twaambo toonse ncomuyandila kwiizuzikizya mbaakani yanu. Mpoonya lyoonse, kamutulanga twaambo ooto. Ba Tomáš ibaambidwe kale, bakaamba kuti: “Ikuti naa kandijisi twaambo tunji itundipa kuyanda kuzuzikizya mbaakani imwi, inga ndilasolekesya kubeleka canguzu kutegwa ndiizuzikizye.”

7. Ncinzi cakagwasya ba Julio abakaintu babo kuzuzikizya mbaakani yabo?

⁷ Kamuyanzana abantu bakonzya kumukulwaizya. (Tus. 13:20) Amumvwe cakagwasya ba Julio abakaintu babo kuzuzikizya mbaakani njobakajisi yakuyoobelekela kubusena kubulide. Ba Julio bakaamba kuti: “Twakasala kuba abalongwe ibakali kutukulwaizya kuzuzikizya mbaakani yesu, aboobo twakali kubandika ambabo kujatikizya njiyo. Mbwaanga bunji bwabo bakazizuzikizya kale mbaakani nzyobakajisi izyakali kukozyanya anjotwakajisi, bakali kutupa mizeezo iigwasya kapati. Alimwi balongwe aaba bakali kutubuzya mbozyakali kweenda zintu, akutukulwaizya buya.”

8. Ncinzi cikonzya kucitika kuti katuyanda buyo kuzuzikizya mbaani yesu ciindi notujisi luyandisisyo? (Amubone acifwanikiso.)

⁸ Kwaamba masimpe, toonse kuli ziindi notulimvwa kubula luyandisisyo. Pele sena eeci caamba kuti tatukonzyi kwiizuzikizya mbaakani yesu? Peepe. Mucikozyanyo, muwo ulakonzya kugwasya kapati kutonka bwato kuunka kubusena nkobweelede. Nokuba boobo, nguzu zyamuwo inga zilaindana-indana, aabona zinji aabona zisyoonto. Zimwi ziindi, inga kunyina buya amuwo. Pele sena eeci caamba kuti sikweenzya bwato takonzyi kuzumanana kweenda? Peepe. Kayi mato aamwi alijisi njini, mpoonya aamwi ajisi zyakukwasuzya. Aboobo sikweenzya bwato ulakonzya kubelesya njini naa zyakukwasuzya kutegwa azumanane kweenzya bwato kuunka nkwayelede. Mbubwenya buyo, luyandisisyo lwesu lulakonzya kukozyanisyigwa kumuwo. Zimwi ziindi tulakonzya kuba aluyandisisyo kapati kwiinda ziindi zimbi. Aboobo, ikuti naa twayanda kuzuzikizya mbaakani yesu ciindi notujisi buyo luyandisisyo kapati, inga catwaalila kwiizuzikizya. Pele mbubwenya mbuli sikweenzya bwato mbwakonzya kubelesya nzila zimbi kutegwa akasike nkwaya, andiswe tweelede kusolekesya kuzuzikizya mbaakani yesu, nokuba kuti zimwi ziindi inga katutajisi luyandisisyo lwakwiizuzikizya. Kwaamba bwini, kucita boobo tacili cuuba-uba pe.  Pele muyookkomana kapati kuti naa mwaizuzikizya mbaakani yanu. Lino katutanabandika ncotukonzya kucita, amuleke tubandike mubuzyo umwi uukonzya kubbuka.

9. Sena cililubide kuzumanana kusola kuzuzikizya mbaakani yesu nokuba kuti tulimvwa kuti tatujisi luyandisisyo? Amupandulule.

⁹ Jehova uyanda kuti katumubelekela cakuliyandila alimwi acalukkomano. (Int. 100:2; 2Kor. 9:7) Aboobo, sena tweelede kuzumanana kusola kuzuzikizya mbaakani yesu yakumuuya kuti naa tulimvwa kuti tatujisi luyandisisyo lwakwiizuzikizya? Amubone cikozyanyo camwaapostolo Paulo. Wakaamba kuti: “Ndilaukasya mubili wangu akuweendelezya mbuli muzike.” (1Kor. 9:25-27) Paulo wakali kulisinikizya kucita ciluzi noliba leelyo naatakajisi luyandisisyo lwakucita boobo. Sena Jehova wakaukkomanina mulimo wakwe? Inzya. Alimwi buya Jehova wakamulongezya akaambo kakusolekesya kwakwe.—2Tim. 4:7, 8.

10. Mbubotu nzi mbotukonzya kujana kuti twasolekesya kuzuzikizya mbaakani yesu nokuba kuti tatujisi luyandisisyo?

¹⁰ Jehova ulakkomana kapati ciindi natubona katusolekesya kuzuzikizya mbaakani yesu nokuba kuti tatujisi luyandisisyo lwakucita boobo. Ulakkomana nkaambo ulizyi kuti nokuba kuti inga katutayandi kucita cintu eeco, tulacicita akaambo kakuti tulamuyanda. Aboobo mbubwenya mbwaakamulongezya Paulo, andiswe uyootulongezya akaambo kakusolekesya kwesu. (Int. 126:5) Mpoonya ciindi notubona mbwatulongezya Jehova, ambweni inga twatalika kuba aluyandisisyo. Mucikozyanyo, mucizyi Lucyna waku Poland wakaamba kuti: “Zimwi ziindi inga tandiyandi kuunka mumulimo wakukambauka, kwaambisya kuti kandikatede. Pele kuti naa ndaunka, inga ndilakkomana citaambiki.” Lino atubone ncotukonzya kucita kuti naa katutajisi luyandisisyo.

11. Ino Jehova inga watugwasya buti kuba abube bwakulilesya?

¹¹ Amupaile kutegwa mube abube bwakulilesya. Bube oobu kanji-kanji bupa muzeezo wakulijata kucita cintu cibi. Pele alimwi tuyandika bube oobu kutegwa tucikonzye kucita cintu cili kabotu, kwaambisya kuti cintu eeco kacikatazya kapati naa kuti katutajisi luyandisisyo. Kamuyeeya kuti kulilesya ncibeela camucelo wamuuya, aboobo amumulombe Jehova kuti amupe muuya uusalala, kutegwa umugwasye kuba abube oobu buyandika kapati. (Lk. 11:13; Gal. 5:22, 23) Ba David ibaambwa kale, bakapandulula mbowakabagwasya mupailo. Bakali kuyanda kuti kabacita ciiyo cabo beni lyoonse. Bakaamba kuti: “Ndakali kumulomba Jehova kuti andigwasye kuba abube bwakulilesya. Aboobo kwiinda mukugwasyigwa anguwe, ndakacikonzya kuba abubambe busitikide bwakucita ciiyo cangu ndemwini.”

12. Ino njiisyo iili ku Mukambausi 11:4 inga yatugwasya buti kuzuzikizya mbaakani zyakumuuya?

¹² Mutalindili kuti mane zintu zyoonse zibe kabotu. Munyika iino, kunyina notukonzya kulangila kuti zintu zyoonse inga zyaba kabotu. Ikuti naa twalindila ciindi eeco, inga tiitwacikonzya kuzuzikizya mbaakani zyesu. (Amubale Mukambausi 11:4.) Mukwesu Dayniel wakaamba kuti: “Zintu kunyina nozikonzya kuba kabotu zyoonse. Aboobo tatweelede kulindila, tweelede kutalika buyo.” Mukwesu Paul waku Uganda wakaamba kaambo akambi ncotuteelede kusumpya. Wakaamba kuti: “Ikuti naa twatalika nokuba kuti kuli buyumuyumu, inga capa kuti Jehova atulongezye.”—Malk. 3:10.

13. Nkaambo nzi ncocigwasya kutalika ambaakani zisyoonto?

¹³ Amutalike aasyoonto-syoonto. Ikuti mbaakani kailibonya kukatazya kapati, cilakonzya kutupa kubula luyandisisyo lwakwiizuzikizya. Aboobo kuti naa oobu mbocibede kulindinywe, ambweni inga mwayandika kwiibikka muzibeela zisyoonto-syoonto. Mucikozyanyo, ikuti naa mujisi mbaakani yakuba abube bumwi, mbuti kuti mwasaanguna kutalika kubutondezya bube oobo aasyoonto-syoonto? Mpoonya kuti naa ijatikizya kubala Bbaibbele lyoonse, mbuti ikuti mwatalika kwiinda mukubala kwaciindi cisyoonto buyo? Ba Tomáš ibaambwa kale kumatalikilo, bakapenga kuzuzikizya mbaakani yabo yakubala Bbaibbele  mumwaka omwe. Bakaamba kuti: “Ndakabona kuti ndakali kubala zibeela zilamfwu kapati. Aboobo ndakayanda kuti ndisole alimwi, pele lino ndakasala kuti kandibala cibeela cifwaafwi buyo mpoonya akuzinzibala kuyeeya. Kwiinda mukucita boobu, ndakatalika kukukkomanina kubala.” Akaambo kakuti bakatalika kukukkomanina kubala Bbaibbele, ba Tomáš’ bakatalika kubala zibeela zilamfwu. Mukuya kwaciindi, bakacikonzya kulibala Bbaibbele lyoonse. c

14. Mbuyumuyumu nzi mbotukonzya kujana?

¹⁴ Cuusisya ncakuti, zimwi ziindi tulakonzya kujana buyumuyumu, nokuba kuti inga katujisi luyandisisyo alimwi akusolekesya kusikila mpotugolela. Mucikozyanyo, tulakonzya kucitikilwa “zintu zitalangilwi” zyalo izikonzya kutumanina ciindi ncotweelede kubelesya kuzuzikizya mbaakani yesu. (Muk. 9:11) Tulakonzya kujana penzi limwi likonzya kutupa kutyompwa kapati akutumanina nguzu. (Tus. 24:10) Akaambo kakutalondoka, tulakonzya kulubizya calo cikonzya kupa kuti cikatazye kapati kuzuzikizya mbaakani yesu. (Rom. 7:23) Zimwi ziindi tulakonzya kulimvwa kukatala buyo. (Mt. 26:43) Aboobo, ncinzi cikonzya kutugwasya kulwana buyumuyumu buli boobu naa zintu zyacibukila mbuta?

15. Ikuti naa twaba abuyumuyumu, sena caamba kuti twaalilwa? Amupandulule. (Intembauzyo 145:14)

¹⁵ Kamuyeeya kuti kuba abuyumuyumu, tacaambi kuti mwaalilwa kuzuzikizya mbaakani yanu. Bbaibbele lyaamba kuti tulakonzya kujana mapenzi naa buyumuyumu cakwiinduluka-induluka. Pele alimwi lyaamba kuti, kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, tulakonzya kusola alimwi kwiizuzikizya mbaakani yesu. (Amubale Intembauzyo 145:14.) Mukwesu Philip iwaambwa kale, wakaamba kuti: “Tandibikkili maano kuziindi nzyondaalilwa kuzuzikizya mbaakani yangu. Muciindi caboobo, ndibikkila maano kuziindi nzyonditalika kusola alimwi kuzuzikizya mbaakani eeyo.” Ba David ibaambidwe kale, bakaamba kuti: “Buyumuyumu amapenzi aacibukila mbuta, ndizibona kuti ncoolwe cakutondezya mbondimuyanda Jehova ikutali kuti  zisinkilizyo.” Aboobo, kwiinda mukuzumanana kuzuzikizya mbaakani yesu nokuba kuti kuli buyumuyumu, ncitondezyo cakuti tuyanda kumukkomanisya Jehova. Eelo kaka Jehova ulakkomana kapati kumubona kamuzumanana kusola kuzuzikizya mbaakani yanu!

16. Ino inga twagwasyigwa buti ciindi notwajana buyumuyumu?

¹⁶ Amubone buyumuyumu kuti bupa coolwe cakwiiya. Amuyeeye cakapa kuti kube buyumuyumu oobo, mpoonya akulibuzya kuti, ‘Ncinzi ncondikonzya kucita kutegwa eeci citakacitiki alimwi?’ (Tus. 27:12) Pele zimwi ziindi, eeci cilakonzya kutondezya kuti mbaakani eeyo inga tiimwaikonzya kwiizuzikizya. Ikuti naa muyeeya kuti oobu mbocibede kulindinywe, amwiilange-lange alimwi mbaakani yanu kutegwa mubone naa icili mbaakani njomukonzya kuzuzikizya. d Jehova takonzyi kumubona kuti mwaalilwa akaambo kakutazuzikizya mbaakani eeyo iitakonzyeki kulindinywe.—2Kor. 8:12.

17. Nkaambo nzi ncotweelede kuyeeya mbaakani nzyotwakazuzikizya kale?

¹⁷ Kamuziyeeya mbaakani nzyomwakazuzikizya kale. Bbaibbele lyaamba kuti “Leza tali Leza uutaluleme pe uunga waluba milimo yanu.” (Heb. 6:10) Aboobo andinywe tamweelede kuluba pe. Amuzinzibale kuyeeya kujatikizya mbaakani nzyomwakazuzikizya kale, ambweni nimbaakani yakuba acilongwe a Jehova, kwaambila bamwi kujatikizya nguwe naa yakubbapatizyigwa. Mbubwenya mbomwakazumanana kuyaambele akuzuzikizya mbaakani zyakumuuya kaindi, amuzumanane kuyaambele akuzuzikizya mbaakani nzyomujisi lino.—Flp. 3:16.

18. Ncinzi ncotweelede kucita ciindi notuzumanana kusola kuzuzikizya mbaakani yesu? (Amubone acifwanikiso.)

¹⁸ Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, mulakonzya kwiizuzikizya mbaakani yanu, mbubwenya mbuli sikweenzya bwato uusika kubusena nkwaya akukkomana. Pele alimwi kamuyeeya kuti, basikweenzya bwato inga balikkomene nobali mulweendo. Mbubwenya buyo, andinywe amulukkomanine lweendo kwiinda mukuzinzibala kuyeeya mbwamugwasya Jehova. Kucita boobo kuyoopa kuti muzumanane kukkomana nomubeleka canguzu kuzuzikizya mbaakani zyanu. (2Kor. 4:7) Ikuti naa tiimwatyompwa, muyoojana zilongezyo zitaambiki.—Gal. 6:9.