Skip to content

Skip to table of contents

Amusyome Jehova Kutegwa Mupone!

Amusyome Jehova Kutegwa Mupone!

“Kosyoma Jehova amoyo wako woonse, utasyomi maano aako omwini pe.”—TUS. 3:5.

NYIMBO: 3, 8

1. Nkaambo nzi toonse ncotuyandika luumbulizyo?

Toonse tuyandika luumbulizyo. Ambweni kulibilika, kutyompwa, alimwi amapenzi mbobuumi bwesu. Ambweni tulapenga akaambo kakucembaala, kuciswa, naa kufwidwa muyandwa. Bamwi bali mukupenzyegwa. Tulizingulukidwe abasinkondo. Aboobo, tulasyoma kuti “ziindi zikatazya ncobeni” eezyi zitondezya kuti tupona “kumazuba aamamanino” alimwi akuti buzuba abuzuba tuli mukuswena afwaafwi anyika mpya. (2Tim. 3:1) Nokuba boobo, ambweni twalikulindila kwaciindi cilamfwu kuti tubone kuzuzikizyigwa kwazisyomezyo zya Jehova, alimwi ambweni mapenzi eesu ayaabwiindila buya. Aboobo ino nkookuli nkotukonzya kujana luumbulizyo?

2, 3. (a) Ncinzi ncotuzyi kujatikizya Habakuku? (b) Nkaambo nzi ncotuyanda kulanga-langa bbuku lya Habakuku?

2 Kutegwa tujane bwiinguzi, atulange-lange bbuku lya Habakuku. Nokuba kuti Magwalo taatondezyi twaambo toonse kujatikizya buumi bwa Habakuku alimwi amilimo yakwe, ibbuku liitwa azina lyakwe lilakulwaizya kapati. Izina lyakwe ambweni lyaamba “Kutambula Cabusungu.” Eeci cilakonzya kutondezya mbwatuumbulizya Jehova, cili mbuli kuti ulatutambula cabusungu, nkokuti kutukumbata. Habakuku wakabandika a Leza, kubuzya mibuzyo iipa kukkala ansi kuyeeya. Munzila imwi, wakabuzya mibuzyo njotukonzya kubuzya andiswe, mbwaanga Jehova wakamusololela Habakuku kulemba mubandi ooyu.—Hab. 2:2.

3 Mubandi mubotu iwakali akati kamuntu wa Leza ooyu alimwi a Jehova ngamakani alikke aambidwe mu Magwalo kujatikizya musinsimi ooyu. Bbuku lyakwe ncibeela ‘cazintu zyoonse izyakalembwa kaindi’ alimwi izili mu Jwi lya Leza, Bbaibbele, “kutegwa kwiinda mukuliyumya kwesu alimwi akwiinda muluumbulizyo lwamu Magwalo tube abulangizi.” (Rom. 15:4) Mbuti mbotukonzya kugwasyigwa abbuku lya Habakuku swebo kutugama? Lilakonzya kutugwasya kuzyiba ncocaamba kusyoma Jehova. Kuyungizya waawo, businsimi bwa Habakuku butusyomezya kuti cilakonzyeka kuba alimwi akuzumanana amoyo uukkede nokuba kuti tujisi mapenzi. Katukayeeyede kaambo aako, atulange-lange zinji kujatikizya bbuku lya Habakuku.

AMUPAILE KULI JEHOVA

4. Nkaambo nzi Habakuku ncaakatyompedwe kapati?

4 Amubale Habakuku 1:2, 3Habakuku wakapona muciindi cikatazya kapati. Wakaluuside kapati akaambo kakuti wakazingulukidwe abantu babyaabi, basinkondo. Ino bubi bwabo bwakali kuyoomana lili? Nkaambo nzi Jehova ncaakatola ciindi cilamfwu katabwezi ntaamu? Habakuku wakali kubona buyo kutalulama alimwi alunya lwakali kucitwa abasicisinyina. Wakalimvwa kubula nguzu. Aboobo mubukkale buli boobu wakapaila kuli Jehova kuti amugwasye. Kweelede kuti Habakuku wakatalikide kuyeeya kuti Jehova taaku ncabwene. Cakali kulibonya mbuli kuti Leza tanaakali kuyoobweza ntaamu cakufwambaana. Sena mulakonzya kweezyeezya mbwaakalimvwa mubelesi wa Leza ooyu uuyandwa?

5. Ino nciiyo nzi ciyandika kapati icijanika mubbuku lya Habakuku? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

5 Sena Habakuku wakaleka kusyoma Jehova? Sena wakaalilwa kuzumanana kusyoma muzisyomezyo zya Leza? Peepe! Mbwaanga wakaambila Jehova mapenzi aakwe alimwi anzyaakali kulibilika ikutali bantu, citondezya kuti tanaakaleka kusyomeka. Wakapenga mumoyo akaambo kakuti tanaakali kumvwisya kaambo Leza ncaakatola ciindi kubweza ntaamu alimwi akaambo Jehova ncaakazumizya kuti abe mubukkale buli boobu ibucisa kapati. Kwiinda mukusololela Habakuku kulemba zintu nzyaakalibilikide, Jehova wakatupa ciiyo ciyandika kapati: Tatweelede kuyoowa kumwaambila zintu nzyotulibilika naa izitupa kudooneka. Masimpe, ulatukulwaizya kuti tumwaambile zyoonse izili mumoyo wesu kwiinda mukupaila. (Int. 50:15; 62:8) Lugwalo lwa Tusimpi 3:5 alwalo lutukulwaizya ‘kusyoma Jehova amoyo wesu woonse’ ikutali ‘kusyoma maano eesu tobeni.’ Habakuku weelede kuti wakalaazyi majwi aaya alimwi wakali kwaasyoma.

6. Nkaambo nzi mupailo ncouyandika kapati?

6 Habakuku wakacita cabusongo kuyumya cilongwe cakwe a Jehova, Mweenzinyina ngwaakali kusyoma alimwi Usyi. Habakuku taakali kwiile kulibilika buyo akaambo kabukkale bwakwe. Muciindi caboobo, wakali kupaila kujatikizya mbwaakali kulimvwa alimwi anzyaakali kulibilika, kupa cikozyanyo cibotu kulindiswe. Aboobo, Jehova, Sikuswiilila mipailo, ulatutamba kuti tutondezye kusyomeka kwesu kulinguwe kwiinda mukumwaambila mumupailo zintu zitupa kulibilika. (Int. 65:2) Kucita boobo kuyootugwasya kubona mbwaingula mipailo yesu Jehova, mbwatuumbulizya kwiinda mukutupa busolozi bwakwe. (Int. 73:23, 24) Uyootugwasya kuzyiba mbwalimvwa kujatikizya bukkale bwesu, tacikwe makani amapenzi ngotukonzya kujana. Mipailo yesu iizwa ansi aamoyo ninzila imwi itondezya kuti tulamusyoma Leza.

AMUMUSWIILILE JEHOVA

7. Ino Jehova wakacita buti kujatikizya mapenzi aa Habakuku?

7 Amubale Habakuku 1:5-7. Naakamana kubikka mapenzi aakwe mumaanza a Jehova, kweelede kuti Habakuku wakali kuyeeya kujatikizya ncaakali kuyoocita Jehova. Mbwali siluzyalo alimwi Usyi uumvwisya, Jehova wakaaswiilila matongoosi aakwe. Leza wakalizyi kuti wakali kuyanda lugwasyo kumapenzi aakwe. Mumajwi aakagamikidwe kuba Juda bazangi, Jehova wakaambila Habakuku kujatikizya cakali kuyoocitika kumbele. Kweelede kuti Habakuku ngowakali wakusaanguna kwaambilwa a Jehova kuti mamanino aabukkale bwamapenzi oobo akali afwaafwi kapati.

8. Nkaambo nzi bwiinguzi bwa Jehova ncobwakamupa kukopana Habakuku?

8 Jehova wakamutondezya Habakuku kuti wakalilibambilide kubweza ntaamu. Cisubulo cazyalani eelyo libyaabi alimwi lyankondo cakali afwaafwi. Kwiinda mukwaamba kuti “mumazuba aanu,” Jehova wakatondezya kuti lubeta oolu lwakali kuyooba muciindi ncaakali kupona musinsimi naa muciindi cabantu mbaakali kupona limwi. Jehova tanaakaingula kweelana ambwaakali kuyeeyela Habakuku. Sena oobo mbobwakali bwiinguzi kumapenzi aakwe? Ncaakamwaambila Jehova mubwini cakali kwaamba kuti mapenzi akali kuyooyindila buya kubantu boonse bamu Juda. * Bana Kasidi (bana Babuloni) bakali basilunya, bakali basinkondo kwiinda bantu bamucisi mwaakali kukkala Habakuku, balo ibakazizyi zyeelelelo zya Jehova. Nkaambo nzi Jehova ncaakabelesya bantu aaba ibatakali kumukomba kupenzya bantu bakwe? Ino nimwakalimvwa buti kujatikizya bwiinguzi bwa Leza oobu?

9. Mibuzyo nzi iimbi njaakabuzya Habakuku?

9 Amubale Habakuku 1:12-14, 17. Nokuba kuti Habakuku wakazyiba kuti Jehova wakali kuyoobelesya Babuloni kubeteka alimwi akusubula bantu babyaabi ibakamuzingulukide, wakacilikopene. Aboobo, cakulicesya wakaambila Jehova kuti azumanane kuba “Ndomba” yakwe. (Dt. 32:4; Is. 26:4) Cakukkazika moyo, Habakuku wakazumanana kusyoma luyando lwa Leza alimwi aluzyalo. Aboobo kunyina naakayoowa kubuzya Jehova mibuzyo iimbi mbuli yakuti: Nkaambo nzi Leza ncaalekela kuti mapenzi aindile buya mu Juda? Nkaambo nzi ncatabwezi ntaamu cakufwambaana? Nkaambo nzi Singuzuzyoonse ncalekelede mapenzi manji boobu? Nkaambo nzi ‘ncaumuna buyo’ kakuli bubi bwavwula? Alikke ‘Nguusalala’; ‘meso aakwe taakonzyi kulangilila cintu cibi.’

10. Mbuti zimwi ziindi mbotukonzya kulimvwa mbuli mbwaakalimvwa Habakuku?

10 Zimwi ziindi tulakonzya kulimvwa mbuli mbwaakalimvwa Habakuku. Tulamumvwida Jehova. Katujisi lusyomo, tulabala akwiiya Jwi lyakwe, alimwi eeci citupa kuba abulangizi. Tulazimvwa zisyomezyo zyakwe kwiinda mumalailile ngotutambula kuzwa kumbunga yakwe. Pele nokuba boobo tulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ndilili mapenzi eesu naayoomana?’ Ncinzi ncotukonzya kwiiya kuzwa kuli ncaakacita Habakuku?

AMULINDILE JEHOVA KUTI ABWEZE NTAAMU

11. Ino Habakuku wakasala kucita nzi naakamana kubandika a Jehova?

11 Amubale Habakuku 2:1. Mubandi ngwaakajisi Habakuku a Jehova wakamupa kukkalwa moyo. Aboobo wakasala kulindila Jehova cakusyomeka kuti abweze ntaamu. Tanaakaamba oobo cakwiile kwiinzya mulawo, nkaambo wakainduluka alimwi kwaamba kujatikizya makanze aakwe ciindi naakazyi kwaamba kuti “ndilindila buzuba bwamapenzi kanduumwine.” (Hab. 3:16) Babelesi ba Leza basyomeka bamwi abalo bakatondezya kukkazika moyo kuli boobu, kutukulwaizya kuzumanana kulindila Jehova kuti abweze ntaamu.—Mik. 7:7; Jak. 5:7, 8.

12. Nziiyo nzi zimwi nzyotukonzya kwiiya kuli Habakuku?

12 Ino twiiya nzi kujatikizya ncaakakanzide kucita Habakuku? Cakusaanguna, tatweelede kucileka kupaila kuli Jehova, tacikwe makani amasunko aakonzya kutusikila. Cabili, tweelede kuswiilila ncatwaambila Jehova kwiinda mu Jwi lyakwe alimwi amumbunga yakwe. Catatu, tweelede kulindila Jehova cakukkazika moyo, katusyomede cakumaninina kuti uyakwaamanizya mapenzi eesu muciindi cakwe ceelede. Ikuti naa twazumanana kubandika cakulikwaya a Jehova alimwi akuswiilila kulinguwe katujisi muuya wakulindila, mbubwenya mbwaakacita Habakuku, andiswe tuyooba amoyo uukkede, calo iciyootugwasya kuliyumya. Bulangizi bwesu buyootukulwaizya kukkazika moyo, alimwi eeci ciyootugwasya kukondwa tacikwe makani amapenzi oonse aakonzya kutusikila. Bulangizi butupa kuba alusyomo lwakuti Taateesu wakujulu uyoobweza ntaamu.—Rom. 12:12.

13. Ncisyomezyo nzi ncotujana mulugwalo lwa Habakuku 2:3?

13 Amubale Habakuku 2:3. Cakutadooneka Jehova wakakkomana kapati akaambo kakuti Habakuku wakasala kulindila. Singuzuzyoonse wakalizyi kabotu-kabotu kujatikizya bukkale bubyaabi mwaakabede Habakuku. Aboobo, Leza wakamuumbulizya musinsimi kwiinda mukumusyomezya caluyando kuti mibuzyo yakwe iipa kukkala aansi kuyeeya yakali kuyooyingulwa. Mapenzi aakwe oonse akali kuyoomana kakutanainda ciindi cilamfwu. Munzila imwi, Leza wakali kwaambila Habakuku kuti: “Kokkazika moyo, kondisyoma. Ndiyooyingula nokuba kuti kwalibonya mbuli kuti ndamuka!” Jehova wakamuyeezya kuti ulibikkide ciindi ceelede cakuzuzikizya zisyomezyo zyakwe. Wakamulaya Habakuku kuti alindile kuzuzikizyigwa kwamakanze aakwe. Mpoonya, musinsimi tanaakali kuyootyompwa.

Nkaambo nzi ncotukanzide kubelekela Jehova kusikila mpotugolela? (Amubone muncali 14)

14. Ino tweelede kuba amakanze nzi ciindi notwasikilwa mapenzi?

14 Kulindila Jehova cakukkazika moyo alimwi akubikkila maano kuzintu nzyatwaambila kuyootupa kuba alusyomo alimwi kuyootugwasya kuba amoyo uukkede nokuba kuti kuli mapenzi abuyumuyumu. Jesu wakasinizya kuti tulakonzya kumusyoma Jehova kuti ngu Sikubamba Ciindi Mupati, ikutali kubikkila maano ‘kuziindi naa mazuba’ nzyatanayubununa Leza. (Mil. 1:7) Aboobo atuzumanane kulindila cakulicesya, calusyomo, alimwi acakukkazika moyo, atucibelesye kabotu ciindi ncotujisi kubelekela Jehova kusikila mpotugolela.—Mk. 13:35-37; Gal. 6:9.

KUSYOMA JEHOVA KULETELA BUUMI BUBOTU LINO AKUMBELE

15, 16. (a) Ino nzisyomezyo nzi zibotu kapati nzyotukonzya kujana mubbuku lya Habakuku? (b) Ino ncinzi ncotwiiya kuzisyomezyo eezyi?

15 Balulami aabo ibamusyoma Jehova, ubasyomezya kuti: “Mululami uyoopona akaambo kakusyomeka kwakwe,” alimwi “nyika iyoozula luzyibo lwabulemu bwa Jehova.” (Hab. 2:4, 14) Masimpe, aabo ibamusyoma Leza cakukkazika moyo bayoolongezyegwa abuumi.

16 Cisyomezyo icili mulugwalo lwa Habakuku 2:4 kumatalikilo inga calibonya mbuli kuti majwi buyo aatakazuzikizyigwi. Nokuba boobo, mwaapostolo Paulo wakabona kuti cisyomezyo ca Jehova eeci cilayandika kapati cakuti wakaazubulula majwi aali mukapango aaka ziindi zyotatwe! (Rom. 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Tacikwe makani amapenzi ngakonzya kujana mululami, kwiinda mulusyomo lwakwe uyoozumanana kupona akubona kuzuzikizyigwa kwamakanze a Leza. Jehova utwaambila kubikkila maano kapati kubulangizi bwakumbele.

17. Ino bbuku lya Habakuku litupa zisyomezyo nzi?

17 Bbuku lya Habakuku lilijisi ciiyo ciyandika kapati kulindiswe toonse notupona kumazuba aaya aamamanino. Jehova ulapa cisyomezyo cabuumi kumululami uuli woonse uumusyoma. Atuzumanane kuyumya lusyomo lwesu muli Leza, tacikwe makani amapenzi alimwi akulibilika nkotujana. Kwiinda muli Habakuku, Jehova utusyomezya kuti uyootugwasya alimwi akutufwutula. Uyanda kuti tumusyome alimwi akulindila cakukkazika moyo kuciindi ceelede ncabikkide, mubweendelezi bwa Bwami bwa Leza, iciindi nyika yoonse noiyoozula bantu bakwe bakkomene alimwi ibakombi babombe myoyo.—Mt. 5:5; Heb. 10:36-39.

AMUMUSYOME JEHOVA ALIMWI AKUKONDWA

18. Mbuti majwi aa Jehova mbwaakamujatikizya Habakuku?

18 Amubale Habakuku 3:16-19. Majwi aa Jehova akamujatikizya kapati Habakuku. Wakazinzibala kuyeeya kujatikizya zintu zibotu kapati Jehova nzyaakacitila bantu bakwe kaindi. Lino wakaba alusyomo alimwi. Wakazyiba kuti Jehova wakali kuyoobweza ntaamu kakutanainda ciindi cilamfwu! Eeci cakamuumbulizya musinsimi ooyu, nokuba kuti wakalizyi kuti kupenga kwakwe kwakali kuyoozumanana kwaciindi cili mbocibede. Kudooneka kwa Habakuku kwakamana, wakaba alusyomo luyumu munguzu zya Jehova zyakufwutula. Majwi atalubiki aatondezya lusyomo ngaakaamba kwiina uumbi wakalaambide kale. Basyaazibwene bamwi bayeeya kuti kapango 18 kaamba kuti “Ndiyoosotoka cakukondwa mu Mwami; ndiyoozinguluka calukkomano muli Leza.” Eelo kaka ncisyomezyo cibotu kapati kulindiswe toonse! Jehova tanaatupa buyo zisyomezyo zibotu pele alimwi watusyomezya kuti ulimukubeleka cakufwambaana kutegwa azuzikizye makanze aakwe.

19. Mbuti mbotukonzya kujana luumbulizyo mbuli ndwaakajana Habakuku?

19 Cakutadooneka, mulumbe uuyandika kapati wa Habakuku ngwakusyoma Jehova. (Hab. 2:4) Tulakonzya kuba alimwi akuzumanana kusyoma ikuti twaciyumya cilongwe cesu a Jehova kwiinda (1) mukupaila lyoonse, kumwaambila Jehova kujatikizya nzyotulibilika alimwi amapenzi eesu; (2) mukulibikkila maano kapati Jwi lya Jehova abusolozi buli boonse mbotutambula kwiinda mumbunga yakwe; alimwi (3) amukulindila Jehova calusyomo alimwi cakukkazika moyo. Oobo mbwaakacita Habakuku. Nokuba kuti wakatalika bbuku lyakwe kali mubuumba, wakamanizya kajisi lusyomo alimwi kakkomene kapati. Atucitobele cikozyanyo cikulwaizya kapati eeci kutegwa andiswe Taateesu Jehova atukumbate! Sena kuli luumbulizyo lwiinda aali loolu ndotukonzya kujana munyika eeyi mbyaabi?

^ munc. 8 Lugwalo lwa Habakuku 1:5 lubelesya bbala lyakuti “ncomutakasyomi,” ikutondezya kuti mapenzi aaya akali kuyoobasikila bantu boonse bamu Juda.