1. Kweelana alugwalo lwa Matayo 7:13, 14, nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti tuli mulweendo?

TOONSE tuli mulweendo. Makanze eesu ngakuyoopona munyika mpya mubweendelezi bwa Jehova bwaluyando. Buzuba abuzuba, tulasoleka kweendela munzila iitola kubuumi. Pele kweelana ambwaakaamba Jesu, nzila eeyo ninsyoonto alimwi zimwi ziindi cilakatazya kweendela mulinjiyo. (Amubale Matayo 7:13, 14.) Akaambo kakuti tatulondokede, ncuubauba kuleya munzila eeyi.—Gal. 6:1.

2. Ncinzi ncotutiibandike mucibalo eeci? (Alimwi amubone kabbokesi kakuti “ Kulicesya Kulatugwasya Kucinca.”)

² Ikuti katuyanda kuzumanana kweendela munzila nsyoonto iitola kubuumi, tweelede kuti katulibambilide kucinca mbotuyeeya, bube alimwi anzyotucita. Mwaapostolo Paulo wakakulwaizya Banakristo baku Korinto kuti bazumanane “kululamikwa.” (2Kor. 13:11) Lulayo oolu lulabeleka akulindiswe. Mucibalo eeci, tulabandika kujatikizya Bbaibbele mbolikonzya kutugwasya kucinca alimwi tulabona balongwe basimide kumuuya mbobakonzya kutugwasya kutegwa tuzumanane kweendela munzila iitola kubuumi. Alimwi tulabandika kujatikizya bukkale ibukonzya kupa kuti cikatazye kutobela busolozi bupegwa ambunga ya Jehova. Kuyungizya waawo, tulabona kulicesya mbokukonzya kutugwasya kucinca kakunyina kuleka kubelekela Jehova calukkomano.

3. Mbuti Jwi lya Leza mbolikonzya kumugwasya?

³ Tacili cuuba-uba kuzyiba nzyotuyeeya alimwi ambotulimvwa. Nkaambo nzi? Nkaambo moyo wesu uleena, amana kanji-kanji tausyomeki. (Jer. 17:9) Ncuuba-uba kulyeena “akuyeeya kutaluzi.” (Jak. 1:22) Aboobo tweelede kubelesya Jwi lya Leza kulilingula.  Ijwi lya Leza lilakonzya kutugwasya “kuzyiba mizeezo amakanze aamumoyo.” (Heb. 4:12, 13) Munzila imwi, Jwi lya Leza lili mbuli muncini wa X-ray, lilatugwasya kuzyiba zili mumoyo wesu. Pele tweelede kulicesya kutegwa tugwasyigwe alulayo lwamu Bbaibbele naa oolo ilupegwa abaiminizi ba Leza.

4. Ncinzi citondezya kuti Mwami Saulo wakali kulisumpula?

⁴ Cikozyanyo ca Mwami Saulo citondezya icikonzya kucitika kuti katutajisi bube bwakulicesya. Saulo wakalisumpula kapati cakuti wakaalilwa kuzumina kuti wakeelede kucinca. (Int. 36:1, 2; Hab. 2:4) Eeci cakalibonya ciindi Jehova naakapa Saulo malailile aagaminide kujatikizya ncaakeelede kucita ciindi naakamana kuzunda bana Amaleki. Nokuba boobo, Saulo kunyina naakamumvwida Jehova. Alimwi ciindi musinsimi Samuele naakamwaambila kujatikizya kulubizya nkwaakacita, Saulo wakakaka. Muciindi caboobo, wakasola kupa twaambo twakulitamizya kwiinda mukutondezya kuti kunyina cibi cipati ncaakacita alimwi akupa bamwi mulandu. (1Sam. 15:13-24) Musyule, Saulo wakalicitide kale cintu cikozyenye aceeci. (1Sam. 13:10-14) Cuusisya ncakuti, Saulo wakalekela moyo wakwe kulisumpula. Kunyina naakacinca mbwaakali kuyeeya, aboobo Jehova wakamusinsa akumukaka.

5. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo ca Saulo?

⁵ Kutegwa tutabi mbuli Saulo, tweelede kulibuzya mibuzyo eeyi: ‘Ciindi nondibala lulayo luzwa mu Jwi lya Leza, sena ndilajana twaambo twakulitamizya kutegwa nditalubelesyi? Sena inga ndiyeeya kuti ncondicita tacili cibi cipati boobo? Sena inga ndipa bamwi mulandu akaambo kazintu nzyondicita? Kuti naa bwiinguzi kumubuzyo nouba omwe akati kayeeyi mbwakuti inzya, nkokuti tweelede kucinca mbotuyeeya alimwi abube. Buyo-buyo, moyo wesu ulakonzya kulisumpula kapati cakuti Jehova inga watukaka kuba balongwe bakwe.—Jak. 4:6.

6. Amupandulule lwiindano lwakaliko akati ka Mwami Saulo a Mwami Davida.

⁶ Amubone lwiindano ilwakaliko akati ka Mwami Saulo asimulyazina wakwe, nkokuti Mwami Davida, imwaalumi iwakali kukkomanina “mulawo wa Jehova.” (Int. 1:1-3) Davida wakalizyi kuti Jehova ulabavwuna babombe pele ulabakazya ibalisumpula. (2Sam. 22:28) Aboobo Davida wakazumizya mulawo wa Leza kucinca mbwaakali kuyeeya. Wakalemba kuti: “Ndilatembaula Jehova, iwandilaya. Nociba ciindi camasiku, imizeezo yangu iili ansi aamoyo ilandilulamika.”—Int. 16:7.

7. Ncinzi ncotuyoocita kuti katulicesya?

⁷ Ikuti katulicesya, tuyoozumizya Jwi lya Leza kucinca mizeezo yesu iitaluzi kaitanatupa kulubizya. Bbaibbele liyooba mbuli jwi litwaambila kuti: “Njeeyi nzila. Amweende mulinjiyo.” Linootucenjezya ciindi notuyanda kuleya kuzwa munzila, nkokuti kuunka kululyo naa kulumwensyi. (Is. 30:21) Kuswiilila Jehova, kuyootugwasya munzila ziindene-indene. (Is. 48:17) Mucikozyanyo, tatukafwi nsoni akaambo kakululamikwa amuntu umwi. Alimwi cilongwe cesu a Jehova ciyooyuma nkaambo tulizyi kuti ulatulanganya mbuli taata siluyando.—Heb. 12:7.

8. Kweelana alugwalo lwa Jakobo 1:22-25, mbuti mbotukonzya kulibelesya Jwi lya Leza mbuli cimbonimboni?

⁸ Ijwi lya Leza lilakonzya kuba mbuli cimbonimboni. (Amubale Jakobo 1:22-25.) Bunji bwesu lyoonse mafwumofwumo inga tulalilanga mucimbonimboni katutanazwa aŋanda. Kwiinda mukucita boobo, tulakonzya kubona naa kuli mpotweelede kubambulula kabatanatubona bamwi. Mbubwenya buyo, ciindi notubala Bbaibbele abuzuba, tulabona mumbazu motweelede kucinca mbotuyeeya alimwi abube. Banji babona kuti cilagwasya kubala lugwalo lwabuzuba lyoonse mafwumofwumo kabatanazwa aŋanda. Eeci cipa kuti nzyobabala kabaziyeeya. Mpoonya buzuba boonse, balabona mbobakonzya kulubelesya lulayo luzwa mu Jwi  lya Leza. Kuyungizya waawo, tweelede kuba acilengwa cakubala alimwi akuzinzibala kuyeeya nzyotubala mu Jwi lya Leza abuzuba. Kucita boobu kulayandika kapati nkaambo kulatugwasya kuzumanana kweendela munzila nsyoonto iitola kubuumi.

9. Nkaambo nzi mulongwe ncakonzya kumululamika?

⁹ Sena kuli nomwakatalikide kucita cintu icakali kunyonganya cilongwe canu a Jehova? (Int. 73:2, 3) Ikuti cabusicamba mulongwe wanu uusimide wakamululamika, sena mwakamuswiilila alimwi akulutobela lulayo lwakwe? Ikuti naa mbomwakacita oobo, nkokuti mwakacita kabotu alimwi cakutadooneka mulalumba kapati kuti mulongwe wanu wakamucenjezya.—Tus. 1:5.

10. Ncinzi ncomweelede kucita ikuti mweenzinyoko wamululamika?

¹⁰ Ijwi lya Leza lituyeezya kuti: “Zilonda zyakuumwa amweenzinyoko zilasyomeka.” (Tus. 27:6) Mbuti majwi aya mbwaali aamasimpe? Atulange-lange cikozyanyo eeci: Amuciyeeyele buyo kuti muyanda kusotoka mugwagwa mwalo mwiinda myoota minji kapati, mpoonya mwanyonganizyigwa afooni. Mwatalika kweenda kakunyina kulanga nkomuya. Mpoonya-mpoonya, mweenzinyoko wamujata kujanza akumukwelela kumbali. Aboobo wamujatisya cakuti mwalicisa kujanza, pele mbwaamukwela capa kuti mufwutulwe kukulimbwa amoota. Nokuba kuti kwaanza kunoocisa kwamazuba aali mbwaabede, sena inga mwanyema nkaambo mweenzinyoko tanaakamujata kabotu? Peepe! Cakutadooneka muyoolumba kulugwasyo lwakwe. Mbubwenya buyo, ikuti mweenzinyoko wamucenjezya kuti ŋambawido yanu naa zintu nzyomucita tazyeendelani azyeelelo zya Leza, kumatalikilo mulakonzya kunyema. Pele tamweelede kumubikkilila naa kunyema. Kuti mwacita oobo mbufwubafwuba. (Muk. 7:9) Muciindi caboobo, amumulumbe mulongwe wanu akaambo kakuba abusicamba bwakumwaambila.

11. Ncinzi cikonzya kupa muntu kukaka lulayo lubotu kuzwa kumweenzinyina?

¹¹ Ncinzi cikonzya kupa muntu kukaka lulayo lubotu kuzwa kumweenzinyina uubikkila maano? Nkulisumpula. Bantu balisumpula balayanda ‘kubatekunya kumatwi.’ ‘Balaleka kuswiilila kasimpe.’ (2Tim. 4:3, 4) Balimvwa kuti tabayandiki lulayo akaambo kakuti balibona kuti mbasongo naa kuti balayandika kapati kwiinda bamwi. Pele mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Ikuti naa umwi uyeeya kuti ulayandika kapati kakuli kunyina ambwabede, ulalyeena lwakwe mwini.” (Gal. 6:3) Mwami Solomoni wakakapandulula kabotu kaambo aaka. Wakalemba kuti: “Mwana mucete pele musongo, mubotu kwiinda mwami mudaala pele mufwubafwuba, ooyo uutacikwe maano aakuti amvwe kucenjezyegwa.”—Muk. 4:13.

12. Kweelana alugwalo lwa Bagalatiya 2:11-14, ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo ncaakapa mwaapostolo Petro?

¹² Amubone cikozyanyo ncaakapa mwaapostolo Petro ciindi naakalulamikwa caantangalala amwaapostolo Paulo. (Amubale Bagalatiya 2:11-14.) Petro naakanyema kujatikizya ncaakaamba Paulo, munzila mbwaakacaamba alimwi akuti wakacaamba kumbele lyabantu banji. Pele Petro wakali musongo. Wakalutambula lulayo alimwi kunyina naakamubikkilila Paulo. Muciindi caboobo, kumbele wakaamba Paulo kuti “mukwesu uuyandwa.”—2Pet. 3:15.

13. Ntwaambo nzi ntotweelede kuyeeya ciindi notupa bamwi lulayo?

¹³ Ikuti naa mwabona kuti muyandika kupa mweenzinyoko lulayo, ntwaambo nzi ntomweelede kuyeeya? Kamutanabandika anguwe, amulibuzye kuti, “Sena ‘ndaciindizya kululama’?” (Muk. 7:16) Muntu uuciindizya kululama ulababeteka bamwi kweelana azyeelelo zyakwe ikutali kweelana azyeelelo zya Jehova, alimwi tajisi luse. Ikuti nomwamana kulilingula mwabona  kuti muleelede kumupa lulayo mweenzinyoko, amumwaambile penzi cakutamwiinda mumbali alimwi amubelesye mibuzyo kutegwa mumugwasye kukubona kulubizya kwakwe. Amube masimpe kuti nzyomwaamba zizwa mu Magwalo, kumwi kamuyeeyede kuti mweenzinyoko ooyo uyoolyaambilila kuli Jehova, ikutali kulindinywe. (Rom. 14:10) Amusyome busongo ibujanika mu Jwi lya Leza, alimwi ciindi nomupa muntu lulayo, amwiiye luzyalo lwa Jesu. (Tus. 3:5; Mt. 12:20) Nkaambo nzi? Nkaambo Jehova uyootweendelezya mbubwenya mbotubeendelezya bamwi.—Jak. 2:13.

14. Ncinzi mbunga ya Leza ncoitupa?

¹⁴ Jehova ulatusololela munzila iitola kubuumi kwiinda mucibeela cambunga yakwe yaanyika, calo icitupa mavidiyo, mabbuku alimwi amiswaangano iitugwasya toonse kutobela lulayo iluli mu Jwi lya Leza. Makani aaya alasyomeka nkaambo azwa mu Magwalo. Ciindi nobasala kujatikizya mboweelede kucitwa mulimo wakukambauka, bamu Kabunga Keendelezya basyoma muuya uusalala. Nokuba boobo, ciindi aciindi balakulingula kusala kwabo kutegwa babone naa kuli kucinca kulikoonse ikuyandika. Nkaambo nzi? Nkaambo “izintu zicitika munyika eeyi ziyaabucinca,” ayalo mbunga ya Leza yeelede kucinca kweelana abukkale bupya.—1Kor. 7:31.

15. Mbuyumuyumu nzi mbobajana basikumwaya bamwi?

¹⁵ Ciindi mbunga ya Leza noitupa bupanduluzi bupya bwanjiisyo yamu Bbaibbele naa busolozi bujatikizya zyeelelo zyakulilemeka, tulabutambula alimwi akubutobela. Pele ino tucita buti ciindi mbunga ya Leza noyapanga kucinca ooko ikutujatikizya? Mucikozyanyo, mazuba aano, mali aabelesyegwa kuyaka akubambulula maanda aakukombela avwula kapati. Aboobo bamu Kabunga Keendelezya bapa malailile aakuti mbungano zinji kazibelesya Ŋanda ya Bwami yomwe. Akaambo kakucinca ooku, mbungano zimwi zyakaswaanganizyigwa antoomwe alimwi Maanda aa Bwami amwi akasambalwa. Mali alabelesyegwa kuyaka Maanda aa Bwami mumasena mobajisi buyo masyoonto kapati. Ikuti naa mukkala mumasena mwalo Maanda aa Bwami mwali mukusambalwa alimwi akuti mbungano zili mukuswaanganizyigwa antoomwe, cilakonzya kumuyumina kubuzyibila bukkale oobu bupya. Basikumwaya bamwi lino beenda misinzo milamfwu kuya kumiswaangano. Bamwi ibakabeleka canguzu kuyaka alimwi akubambulula  Maanda aa Bwami aaya balakonzya kulibuzya kaambo ncaasambalilwa. Balakonzya kulimvwa kuti bakali kusowa buyo ciindi alimwi anguzu kwaayaka. Nokuba boobo, balabutobela bubambe oobu bupya alimwi beelede kulumbaizyigwa kapati.

16. Mbuti kutobela lulayo iluli kulugwalo lwa Bakolose 3:23, 24 mbokutugwasya kuzumanana kukkomana?

¹⁶ Tuyoozumanana kukkomana ikuti katuyeeya kuti mulimo ngotucita nguwa Jehova alimwi akuti nguusololela mbunga yakwe. (Amubale Bakolose 3:23, 24.) Mwami Davida wakapa cikozyanyo cibotu ciindi naakasanga mali aakuyasya tempele. Wakaamba kuti: “Ino mebo ndime ni alimwi abantu bangu mbaani, kuti tukonzye kupa zyakusanga zyakuliyandila mbuli zyeezyi? Nkaambo zintu zyoonse zizwa kulinduwe, alimwi zintu nzitwakupa zizwa mujanza lyako.” (1Mak. 29:14) Ciindi notwasanga mali, tupa Jehova zintu zizwa mujanza lyakwe. Nokuba boobo, Jehova ulalumba ciindi notwaaba ciindi, nguzu alimwi amali kugwasyilizya mulimo ngwayanda kuti ucitwe.—2Kor. 9:7.

17. Nkaambo nzi ncomuteelede kutyompwa ikuti naa mwabona kuti muyandika kucinca?

¹⁷ Kutegwa tuzumanane kweendela munzila nsyoonto iitola kubuumi, toonse tweelede kwiitobelesya mikondo ya Jesu. (1Pet. 2:21) Ikuti naa mwabona kuti muyandika kucinca, mutatyompwi pe. Kucita boobo kutondezya kuti mulayanda kutobela busolozi bwa Jehova. Mutalubi kuti Jehova ulizyi kuti tatulondokede. Aboobo talangili kuti inga twamwiiya Jesu cakumaninina.

18. Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa tuzuzikizye makanze eesu?

¹⁸ Aabe makanze eesu toonse kulanga buyo kumbele alimwi akulibambila kucinca mbotuyeeya, bube alimwi azintu nzyotucita. (Tus. 4:25; Lk. 9:62) Atuzumanane kulicesya, ‘kukondwa alimwi akululamikwa.’ (2Kor. 13:11) Ikuti twacita oobo, ‘Leza siluyando alimwi siluumuno unooli andiswe.’ Alimwi tatukasiki buyo ooko nkotuya, pele alimwi tunookkomene mulweendo lwesu.