1. Ino ncinzi ncotukonzya kulangila alimwi ncinzi ncotuli masimpe?

 TULAKONZYA kulangila kukazyigwa ciindi notubeleka mulimo wesu wakukambauka. Cilalangilwa kuti kukazyigwa ooku kuyooyindila buya kumbele. (Dan. 11:44; 2Tim. 3:12; Ciy. 16:21) Nokuba boobo, tulaalusyomo lwakuti Jehova uyootupa lugwasyo ndotuyandika. Nkaambo nzi? Jehova lyoonse wali kubagwasya babelesi bakwe kuzuzikizya milimo yabo, tacikwe makani amboikatazya. Mucikozyanyo, atulange-lange zintu zimwi zyakacitika mubuumi bwamusinsimi Ezekieli, iwakali kukambaukila ba Juda baange mu Babuloni.

2. Mbuti Jehova mbwaakabapandulula bantu bamucilawo ca Ezekieli, alimwi ino tulalanga-langa nzi mucibalo eeci? (Ezekieli 2:3-6)

² Ino mbantu bali buti ibakali mucilawo mwaakali kukambaukila Ezekieli? Jehova wakabapandulula kuti bakali “basicinguni,” “batanyoneki” alimwi “bazangi.” Bakali babyaabi mbuli mamvwa alimwi akuyoosya mbuli tubanze. Anu nkakaambo kaako Jehova ncaakaambila Ezekieli cakwiinduluka-induluka kuti: “Utabayoowi pe”! (Amubale Ezekieli 2:3-6.) Ezekieli wakacikonzya kuubeleka mulimo wakwe wakukambauka akaambo kakuti (1) wakatumwa a Jehova, (2) wakapegwa nguzu amuuya wa Leza, alimwi (3) majwi aa Leza akayumya lusyomo lwakwe. Mbuti twaambo ootu totatwe mbotwakamugwasya Ezekieli? Alimwi ino tutugwasya buti mazuba aano?

3. Majwi nzi aayelede kuti akamuyumya Ezekieli, alimwi mbuti Jehova mbwaakasyomezya kuti uyoomugwasya?

³ Jehova wakaambila Ezekieli kuti: “Ndikutuma kubana Israyeli.”  (Ezk. 2:3, 4) Kweelede kuti majwi aaya akamuyumya Ezekieli. Nkaambo nzi? Cakutadooneka wakayeeya kuti Jehova wakabelesya majwi aakozyenye ciindi naakasala Musa a Isaya kuti babe basinsimi bakwe. (Kul. 3:10; Is. 6:8) Alimwi Ezekieli wakalizyi Jehova mbwaakabagwasya basinsimi aabo bobilo kuzunda buyumuyumu. Aboobo ciindi Jehova naakaambila Ezekieli ziindi zyobilo kuti: “Ndikutuma kubana Israyeli,” musinsimi ooyu wakalijisi twaambo tubotu itwakeelede kumupa kusyoma kuti Jehova uyoomugwasya. Kuyungizya waawo, mubbuku lya Ezekieli, tujana kaambo aaka ziindi zinji kakuti: “Ijwi lya Jehova lyakandisikila.” (Ezk. 3:16) Alimwi ziindi zinji, wakalemba kuti: “Ijwi lya Jehova lyakandisikila alimwi.” (Ezk. 6:1) Masimpe, Ezekieli wakalisinizyide kuti wakatumwa a Jehova. Alimwi mbwaanga wakali mwana wamupaizi, kweelede kuti Ezekieli wakayiisyigwa abausyi kuti kuzwa kaindi Jehova wakabasyomezya basinsimi bakwe kuti wakali kuyoobagwasya. Mucikozyanyo, Jehova wakaambila Izaka, Jakobo a Jeremiya kuti: “Ndili anduwe.”—Matl. 26:24; 28:15; Jer. 1:8.

4. Majwi nzi aawumbulizya aakamupa nguzu Ezekieli?

⁴ Ino bana Israyeli banji bakali kuyoobubona buti bukambausi bwa Ezekieli? Jehova wakati: “Bamuŋanda ya Israyeli, bayookaka kukuswiilila, nkaambo tabayandi kundiswiilila mebo.” (Ezk. 3:7) Kwiinda mukumukaka Ezekieli, bantu bakali kukaka Jehova. Majwi aayo akamukkazika moyo Ezekieli kuti ikukaka kuswiilila kwabantu tiikwakali kwaamba kuti wakaalilwa kali musinsimi. Alimwi Jehova wakamukkazyika moyo Ezekieli kuti, ciindi lubeta ndwaakali kwaambilizya lwaakuzuzikizyigwa, bantu “bayoozyiba kuti musinsimi wakaliko akati kabo.” (Ezk. 2:5; 33:33) Cakutadooneka majwi aayo aawumbulizya akapa Ezekieli nguzu nzyaakali kuyandika kutegwa azuzikizye mulimo wakwe.

5. Kweelana a Isaya 44:8, ino nkuli nkotujana nguzu?

⁵ Andiswe tulaba anguzu kwiinda mukuzyiba kuti twakatumwa a Jehova. Ulatupa bulemu kwiinda mukutwiita kuti “bakamboni” bakwe. (Is. 43:10) Eelo kaka eeci ncoolwe cilibedelede! Mbubwenya Jehova mbwaakakulwaizya Ezekieli kuti: “Utabayoowi pe,” andiswe utukulwaizya kuti: “Mutayoowi pe.” Nkaambo nzi ncotuteelede kubayoowa basikutukazya? Mbubwenya mbuli Ezekieli, twakatumwa a Jehova alimwi ulatugwasya.—Amubale Isaya 44:8.

6. (a) Mbuti Jehova mbwasyomezya kuti unootugwasya? (b) Ino ncinzi cituumbulizya alimwi akutuyumya?

⁶ Jehova utusyomezya kuti uyootugwasya. Mucikozyanyo, Jehova katanaamba kuti: “Nywebo ndinywe bakamboni bangu,” wakati: “Waakwiinda mumaanzi manji, ndinooli anduwe, alimwi waakwiinda mumilonga, tiikakutoli pe. Waakwiinda mumulilo, tokapyi pe, alimwi naaba mabangabanga aamulilo taakakubabuli pe.” (Is. 43:2) Ciindi notubeleka mulimo wesu, zimwi ziindi tulajana buyumuyumu bunji mbotukonzya kukozyanisya kumaanzi, alimwi amasunko aakatazya kapati ngotukonzya kukozyanisya kumulilo. Nokuba boobo, kwiinda mulugwasyo lwa Jehova, tulazumanana kukambauka. (Is. 41:13) Mbubwenya mbocakabede kuciindi ca Ezekieli, bantu banji mazuba aano balaukaka mulumbe. Pele tulizyi kuti nokuba kuti balaukaka mulumbe, eeci tacaambi kuti twaalilwa mbotuli Bakamboni ba Leza. Tulaumbulizyigwa alimwi akuyumizyigwa kwiinda mukuzyiba kuti Jehova ulakkomana ciindi notuzumanana cakusyomeka kwaambilizya mulumbe wakwe. Mwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Muntu aumwi uyoopegwa bulumbu bwakwe kweelana amulimo wakwe.” (1Kor. 3:8; 4:1, 2) Mupainiya umwi iwabeleka kwamyaka minji wakati: “Cilandikkomanisya ikuzyiba kuti Jehova ulakulumbula kusolekesya kwesu.”

7. Kufwumbwa leelyo Ezekieli naakali kuyeeya cilengaano ncaakabona, cakali kumupa kulimvwa buti? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.)

⁷ Ezekieli wakabona mbouli anguzu muuya wa Leza. Mucilengaano, wakalibonena muuya wa Leza kaubeleka muzilenge zyamuuya izijisi nguzu kapati alimwi amavwili mapati aankalaki yakujulu. (Ezk. 1:20, 21) Ino Ezekieli wakacita buti? Wakalemba cakacitika. Wakati: “Lino nindakacibona, ndakavwuntama ansi.” Akaambo kakuyoowa kapati, Ezekieli wakaliwaala ansi. (Ezk. 1:28) Kumbele, kufwumbwa leelyo Ezekieli naakali kuyeeya cilengaano eeco cikondelezya kapati, kweelede kuti cakamupa kusinizya kapati kuti kwiinda mukugwasyigwa amuuya wa Leza, wakali kukonzya kuuzuzikizya mulimo wakwe.

8-9. (a) Ncinzi cakacitika kuli Ezekieli ciindi Jehova naakamulailila kuti “koimikila”? (b) Mbuti Jehova mbwaakayumya Ezekieli kujatikizya cilawo cakwe cikatazya?

⁸ Jehova wakalailila Ezekieli kuti: “Omwanaamuntu, koimikila kutegwa ndaambaule anduwe.” Malailile aayo alimwi amuuya wa Leza zyakamupa nguzu Ezekieli nzyaakali kuyandika kutegwa anyamuke. Ezekieli wakalemba kuti: “Muuya wakandinjila alimwi wakandipa kuti ndiimikile.” (Ezk. 2:1, 2) Kuzwa waawo alimwi amumulimo wakwe woonse, Ezekieli wakali kusololelwa ‘ajanza’ lya Leza, nkokuti muuya uusalala wa Leza. (Ezk. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Muuya wa Leza wakamuyumya Ezekieli kumulimo ngwaakatambula, iwakukambaukila bantu bamucilawo cakwe ‘basicinguni alimwi batanyoneki.’ (Ezk. 3:7) Jehova wakaambila Ezekieli kuti: “Ndayumya busyu bwako mbubonya mbuli masyu aabo alimwi ndayumya nkumo yako mbubonya mbuli nkumo zyabo. Nkumo yako ndaiyumya mbubonya mbuli daimondi, akwiinda bbweluuma. Utabayoowi pe alimwi utakongwi amasyu aabo.” (Ezk. 3:8, 9) Cakali mbuli kuti Jehova wakali kwaambila Ezekieli  kuti: ‘Utalekeli nkazi zyabantu kukutyompya. Ndilakuyumya.’

⁹ Kumane, muuya wa Leza wakamutola Ezekieli mucilawo cakwe mwaakali kukambaukila. Aboobo Ezekieli wakalemba kuti: “Janza lya Jehova lyakali alindime canguzu.” Musinsimi ooyu cakamutolela nsondo kutegwa aiye alimwi akumvwisya mulumbe ngwaakeelede kwaambilizya kutegwa akambauke cakusinizya. (Ezk. 3:14, 15) Mpoonya Jehova wakamusololela kucibanda camukkuti ooko ‘muuya nkowakamunjila.’ (Ezk. 3:23, 24) Ezekieli wakalilibambilide kuutalika mulimo wakwe.

10. Ino ndugwasyo nzi ndotuyandika kutegwa tukambauke, alimwi nkaambo nzi?

¹⁰ Ndugwasyo nzi ndotuyandika kutegwa tuubeleke mulimo wesu wakukambauka? Kutegwa twiingule, atuyeeye alimwi cakacitika kuli Ezekieli. Katanatalika kukambauka, muuya wa Leza wakamupa nguzu nzyaakali kuyandika. Mazuba aano, mbubonya mbocakabede kuli Ezekieli, tulakonzya kuubeleka mulimo wesu lilikke buyo notugwasyigwa amuuya wa Leza. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti Saatani ulatulwana kutegwa atupe kwiileka milimo yesu yakukambauka. (Ciy. 12:17) Ikuti twazilanga munzila yabuntu, kulibonya kuti tatukonzyi naaceya kumulwana Saatani alimwi akuzwidilila. Kwiinda mumulimo wesu wakukambauka, tuli mukumuzunda. (Ciy. 12:9-11) Munzila nzi? Ciindi notutola lubazu mumulimo ooyu, tutondezya kuti tatukuyoowi kukonga kwa Saatani. Kufwumbwa ciindi notukambauka, Saatani ulazundwa. Aboobo ncinzi ncotukonzya kwaamba kukaambo kakuti tulacikonzya kuzumanana amilimo yesu yakukambauka nokuba kuti tulakazyigwa? Tulakonzya kwaamba kuti tulapegwa nguzu amuuya wa Leza akuti tulakkomaninwa a Jehova.—Mt. 5:10-12; 1Pet. 4:14.

11. Ncinzi muuya wa Leza ncouyootucitila, alimwi ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa Leza atupe muuya wakwe?

¹¹ Ino ncisyomezyo nzi cimbi ncotukonzya kujana kwiinda mukuzyiba kuti Jehova munzila yamaambilambali wakayumya busyu alimwi ankumo ya Ezekieli? Muuya wa Leza ulakonzya  kutupa nguzu nzyotuyandika kutegwa tuzunde penzi lili lyoonse ndyotujisi mumulimo wesu. (2Kor. 4:7-9) Aboobo ino ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa tuzumanane kutambula muuya wa Leza? Tweelede kuzumanana kupaila kulomba muuya wa Leza, katujisi lusyomo lwakuti Jehova ulamvwa mipailo. Jesu wakayiisya basikwiiya bakwe kuti: “Amuzumanane kulomba, . . . amuzumanane kuyandaula, . . . amuzumanane kukonkomona.” Mukwiingula, Jehova ‘uyakubapa muuya uusalala aabo ibamulomba.’—Lk. 11:9, 13; Mil. 1:14; 2:4.

12. Kweelana a Ezekieli 2:9–3:3, ino nkuli nkolyakazwa bbuku lyakuvwunga alimwi lyakajisi mulumbe nzi?

¹² Ezekieli tanaakapegwa buyo nguzu amuuya wa Leza pele alimwi majwi aa Leza akayumya lusyomo lwakwe. Mucilengaano, Ezekieli wakabona janza lijisi bbuku lyakuvwunga. (Amubale Ezekieli 2:9–3:3.) Ino nkuli nkolyakazwa bbuku lyakuvwunga eeli? Ino lyakajisi nzi? Mbuti mbolyakayumya lusyomo lwa Ezekieli? Atubone. Bbuku lyakuvwunga eeli lyakazwa kucuuno ca Leza. Kweelede kuti, Jehova wakabelesya umwi akati kabangelo bone Ezekieli mbaakabona musyule kuti amupe bbuku lyakuvwunga. (Ezk. 1:8; 10:7, 20) Bbuku lyakuvwunga lyakajisi majwi aa Leza, nkokuti mulumbe mulamfwu walubeta Ezekieli ngwaakeelede kwaambila baange bazangi. (Ezk. 2:7) Mulumbe ooyo wakalembedwe mukati akunze aabbuku lyakuvwunga eelyo.

13. Ncinzi Jehova ncaakaambila Ezekieli kuti acite kubbuku lyakuvwunga, alimwi nkaambo nzi ncolyakali kulweela?

¹³ Jehova wakaambila musinsimi wakwe kulya bbuku lyakuvwunga alimwi ‘akuzuzya da lyakwe andilyo.’ Ezekieli wakamvwida akulilya bbuku cakumaninina. Ino cibeela eeci cacilengaano cakali kwaamba nzi? Ezekieli wakeelede kuumvwisya kabotu-kabotu mulumbe ngwaakali kuyooambilizya. Wakeelede kuusyoma mulumbe ooyu kutegwa umukulwaizye kukambauka. Mpoonya kuli cintu cigambya cakacitika. Ezekieli wakamvwa kuti bbuku lyakuvwunga eeli “lyakali kulweela mbuli buci.” (Ezk. 3:3) Nkaambo nzi? Kuli Ezekieli, coolwe cakwiiminina Jehova cakali cintu cilweela naa cikkomanisya. (Int. 19:8-11) Wakalumba kapati kuti Jehova wakamuzumina kubeleka kali musinsimi wakwe.

14. Ncinzi cakamugwasya Ezekieli kuti alibambile kuubeleka mulimo wakwe?

¹⁴ Mpoonya Jehova wakaambila Ezekieli kuti: “Majwi oonse ngendikwaambila, koabikka mumoyo wako alimwi koaswiililisya.” (Ezk. 3:10) Kwiinda mumalailile aaya, Jehova wakaambila Ezekieli kwaayobola majwi aakalembedwe mubbuku lyakuvwunga alimwi akuzinzibala kwaayeeya. Kucita boobo kwakayumya lusyomo lwa Ezekieli kumugama. Alimwi majwi aaya akamupa mulumbe wanguzu wakwaambila bantu. (Ezk. 3:11) Mbwaanga mulumbe wa Leza wakali mumoyo wakwe alimwi aamulomo wakwe, Ezekieli wakalilibambilide kuubeleka mulimo wakwe alimwi akuuzuzikizya.—Amweezyanisye a Intembauzyo 19:14.

15. Kutegwa tuliyumye, nzintu nzi nzyotweelede ‘kubikka mumoyo’?

¹⁵ Kutegwa tuzumanane mumulimo wesu, andiswe tweelede kuzumanana kulekela majwi aa Leza kuyumya lusyomo lwesu. Tweelede ‘kuzibikka mumoyo’ zintu zyoonse Jehova nzyatwaambila. Mazuba aano Jehova ulaambaula andiswe kwiinda mu Jwi lyakwe lilembedwe, Bbaibbele. Mbuti mbotukonzya kusinizya kuti Jwi lya Leza lyazumanana kweendelezya mizeezo yesu, mbotulimvwa alimwi amakanze eesu?

16. Ncinzi ncotweelede kucita kujatikizya Jwi lya Leza alimwi mbuti mbolikonzya kunjila mumoyo wesu wacikozyanyo?

¹⁶ Ciindi notulya cakulya akutafwuna, mibili yesu ilayuma. Alimwi ciindi notwiiya Jwi  lya Leza akuzinzibala kuyeeya alindilyo, lusyomo lwesu lulayuma. Eeci nceciiyo Jehova ncayanda kuti twiiye kuzwa kubbuku lyakuvwunga. Kujatikizya Jwi lya Leza, Jehova uyanda kuti ‘tuzuzye da lyesu andilyo,’ nkokuti, kulimvwisya kabotu Jwi lyakwe. Tulakonzya kucita oobo kwiinda mukupaila, kubala alimwi akuzinzibala kuyeeya. Cakusaanguna, tulapaila kutegwa tulibambile mumoyo wesu kutambula mizeezo ya Leza. Kuzwa waawo, tulabala cibalo camu Bbaibbele. Mpoonya, tulaima kutegwa tuzinzibale kuyeeya, naa kuyeeyesya nzyotwabala. Mpoonya ncinzi ciyoocitika? Ciindi notuzinzibala kuyeeya kapati, Jwi lya Leza lilanjila mumoyo wesu wacikozyanyo.

17. Nkaambo nzi ncociyandika kapati kuzinzibala kuyeeya zintu nzyotubala mu Bbaibbele?

¹⁷ Nkaambo nzi ncociyandika kapati kubala Bbaibbele alimwi akuzinzibala kuyeeya alindilyo? Kucita boobo kutupa nguzu nzyotuyandika kutegwa tukambauke mulumbe wa Bwami lino alimwi akuyakwaambilizya mulumbe mukali ngotuya kupegwa lino-lino aawa kumbele. Kunze lyaboobo, ciindi notuzinzibala kuyeeya bube bwa Jehova bubotu, cilongwe cesu anguwe cilazumanana kuyuma. Aboobo, tuyooba acintu cimwi cilweela naa cikkomanisya kapati, nkokuti kukkutila kwini-kwini alimwi aluumuno.—Int. 119:103.

18. Ncinzi bantu bamucilawo cesu ncobayoozumina, alimwi nkaambo nzi?

¹⁸ Kwiindana a Ezekieli, tatusololelwi amuuya kusinsima kubantu. Nokuba boobo, tulikanzide kuzumanana kwaambilizya mulumbe wakasololelwa amuuya ooyo Jehova ngwaakayobola mu Jwi lyakwe lilembedwe kusikila akaambe kuti kwamana. Caakusika ciindi calubeta, bantu mucilawo cesu banoonyina kaambo kakulitamizya kuti tiibakacenjezyegwa naa kuti Leza kunyina naakababikkila maano. (Ezk. 3:19; 18:23) Muciindi caboobo, nobayanda nobatayandi, bayoozyiba kuti mulumbe ngotwakali kukambauka wakali kuzwa kuli Leza.

19. Ncinzi ciyootupa nguzu zyakuzuzikizya mulimo wesu?

¹⁹ Ncinzi ciyootupa nguzu zyakuzuzikizya mulimo wesu? Ntutonya twaambo totatwe itwakayumya Ezekieli. Tulazumanana kukambauka nkaambo tulizyi kuti twakatumwa a Jehova, tulapegwa nguzu amuuya uusalala wa Leza alimwi Jwi lya Leza liyumya lusyomo lwesu. Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, tulakulwaizyigwa kuubeleka mulimo wesu alimwi akuliyumya “kusikila kumamanino.”—Mt. 24:13.