Skip to content

Skip to table of contents

MAKANI AAKULUULA

“Ndakali Kuyanda Kubelekela Jehova”

“Ndakali Kuyanda Kubelekela Jehova”

TWAKALAYANA akabunga kabantu basyoonto mbotwakaswaide afwaafwi amunzi wa Granbori, walo uuli muzisaka moiwa kapati mvwula ku Suriname. Mpoonya twakazumanana alweendo lwesu katutantide bwato bwakubeza mu Mulonga wa Tapanahoni. Kumbele, ciindi nitwakainda mumasena maanzi mwaakunka kapati, cipakapaka canjini yabwato bwesu cakauma abbwe. Mpoonya-mpoonya, bwato bwakatalika kubbila, mane toonse twakabbila buya. Ndakayoowa citaambiki. Nokuba kuti ndakali kutanta mato kwamyaka iili mbwiibede kandili mulangizi wabbazu, pele tiindakacizyi kusaya pe!

Kanditana mwaambila cakatobela, amuleke ndimwambile mbondakatalika mulimo waciindi coonse.

Ndakazyalwa mu 1942 ansumbu mbotu ya Caribbean yaku Curaçao. Bataata mbaku Suriname, pele bakalongela ansumbu eeyi akaambo kamulimo. Myaka yobilo kanditanazyalwa, bataata bakaba Bakamboni ba Jehova bakusaanguna kubbapatizyigwa mu Curaçao. a Bakali kutuyiisya Bbaibbele tobana babo nsondo ansondo, nokuba kuti talili lyoonse notwakali kuyanda kwiiya. Nindakajisi myaka iili 14, bataata bakalongela ku Suriname kuyoolanganya baneene akaambo kakucembaala.

BALONGWE BALI KABOTU BAKANDIGWASYA

Ku Suriname, ndakatalika kuyanzana abakubusi ibakali kubikkila maano kubelekela Jehova. Bakali bapati alindime amyaka misyoonto buyo alimwi buya bakali bapainiya baciindi coonse. Nibakali kwaamba zyakuluula nzyobajana nobali mumulimo wamumuunda, ndakali kubona kuti balikkomene. Yamana miswaangano, mebo abeenzuma twakali kuba amibandi iijatikizya twaambo twamu Bbaibbele, zimwi ziindi twakali kwiizyila anze kumwi katulanga nyenyezi. Aaba beenzuma bakandigwasya kuzyiba cintu ncondakali kuyanda kucita mubuumi, nkokuti kubelekela Jehova. Aboobo, ndakabbapatizyigwa amyaka iili 16. Nindakakkwanya myaka iili 18 ndakaba mupainiya waciindi coonse.

KWIIYA ZIIYO ZIYANDIKA

Nitwakali bapainiya ku Paramaribo

Ndakaiya ziiyo zinji kandili mupainiya, alimwi zyandigwasya kapati mumulimo wangu waciindi coonse. Mucikozyanyo, ciiyo cakusaanguna ncindakaiya ncakuti, cilayandika kuyiisya bamwi. Nindakatalika bupainiya, twakatalika kumvwana kapati amisyinali wazina lya Willem van Seijl. b Wakandiyiisya mbondeelede kulanganya mikuli yamumbungano. Aciindi eeci, ndakali kuyandika kuyiisyigwa kapati. Mwaka wakatobela, ndakasalwa kuba mupainiya waalubazu, kuzwa waawo, ndakatalika kugwasyilizya mutubunga tusyoonto-syoonto twabakwesu abacizyi ibakali kukkala muzisaka moiwa kapati mvwula ku Suriname. Eelo kaka ndilalumba kulwiiyo ndondakatambula kuzwa kubakwesu mbuli ba Willem! Kuzwa leelyo, ndilikanzide kwiiya cikozyanyo cabo cakuyiisya bamwi.

Ciiyo cabili ncindakaiya ncakuti, kupona buumi buuba-uba alimwi akucizyiba kubamba kabotu zintu kulayandika. Kumatalikilo amwezi umwi aumwi, mebo alimwi angotwakali kubeleka limwi twakali kubambila limwi zyakulya alimwi nzyotwakali kuyandika kubelesya munsondo ziboola. Mpoonya umwi wesu wakali kuunka kudolopo kuyakuula nzyotuyandika. Twakeelede kwaabelesya kabotu mali ngotwakali kutambula alimwi akucizyiba kubelesya kabotu zintu kutegwa zikkwane mwezi woonse. Kuti cimwi catumanina katuli muzisaka moiwa kapati mvwula, mbasyoonto bantu ibakali kukonzya kutugwasya. Ndisyoma kuti akaambo kakuti ndakaiya kupona buumi buuba-uba alimwi akucizyiba kubamba zintu, cakandigwasya kubikkila maano kumulimo wa Jehova.

Ciiyo catatu ncindakaiya ncakuti, cilagwasya kuyiisya bantu kasimpe mumwaambo wabo. Ndakakomenena mubusena mobaambaula Chikuwa, Dutch, Papiamento, alimwi aci Sranantongo, naa ci Sranan imwaambo uudumide ku Suriname. Pele muzisaka moiwa kapati mvwula, ndakali kubona kuti bantu balakkomana kumvwa makani mabotu mumwaambo wabo. Cakali kundikatazya kwaambaula myaambo iimbi mbuli ci Saramaccan yalo yaambaulwa kutola jwi mujulu naa caansi-ansi. Nokuba boobo, ndilikkomene kapati nkaambo ndakasolekesya. Mumyaka yainda ndacikonzya kuyiisya bamwi kasimpe, nkaambo ndakaiya kwaambaula mwaambo wabo.

Masimpe kuti kuli zyakuluula zijazya nsoni. Mucikozyanyo, cimwi ciindi ndakali kuyanda kujuzya sikwiiya Bbaibbele umwi muci Saramaccan, kayi wakacisidwe mwida. Pele muciindi cakumwaambila kuti ulimvwide buti, mebo ndakamwaambila kuti ulaada. Cilausisya kwaamba kuti, tanaakakkomana pe. Nokuba kuti ndakali kulubizya zimwi ziindi, lyoonse ndakali kusolekesya kwaambaula mwaambo wabantu ciindi nindakali mumulimo.

KUTAMBULA MIKULI IIYUNGIZYIDWE

Mu 1971, ndakasalwa kuba mulangizi wabbazu. Mumwaka ooyu ndakali kutondezya vidiyo yakuti: “Kuswaya ku Maofesi Mapati aa Bakamboni ba Jehova” kutubunga tunji itwakali muzisaka moiwa kapati mvwula. Kutegwa ndicikonzye kuswaya bakwesu abacizyi aaba, mebo alimwi abakwesu bamwi twakali kubelesya bwato bwakubeza buya. Twakali kunyamuna jenarata, cigumbuli camungwimba, malambe, alimwi acakubelesya kweebelela. Mbotwasikila buyo, twakali kunyamuna zibelesyo zyesu kuzitola abusena mpotwakali kuyoocitila pulogilamu yesu. Nokuba boobo, ncondiyeeyede kujatikizya nyendo eezyi, nkubona bantu bakkala mumasena aaya aakulamfwu mbobakali kwaakkomanina mapulogilamu aaya. Ndakalikkomene kugwasyilizya bantu kwiiya kujatikizya Jehova alimwi ambunga yakwe yaanyika. Kubona bamwi mbobakaba acilongwe a Jehova, cakali kundikkomanisya nkaambo twakali kubeleka canguzu.

KOOSA NTAMBO ZYOTATWE

Mebo aba Ethel twakakwatana mu September 1971

Nokuba kuti kutakwata kwakali kupa kuti cinduubile mumulimo wangu, pele ndakali kulombozya kukwata. Aboobo ndakatalika kupaila kuti ndijane mukaintu uyoocikonzya kuliyumya mubuyumuyumu bwamulimo ooyu waciindi coonse oomu muzisaka moiwa kapati mvwula. Nikwakainda mwaka omwe, twakatalika kweebana aba Ethel, mucizyi mupainiya waalubazu walo iwakajisi muuya wakulyaaba kapati. Kuzwa kubwana, ba Ethel bakali kunyomenena buumi bwamwaapostolo Paulo alimwi bakali kuyanda kulyaaba mumulimo wa Bunakristo mbuli mbwaakacita walo. Mpoonya twakakwatana mu September 1971 akutalika kubeleka mulimo wamubbazu katuli banabukwetene.

Ba Ethel bakakomenena mumukwasyi mobatakavwubide, aboobo bakafwambaana kuzyibila mumulimo wakweendeenda muzisaka moiwa kapati mvwula. Mucikozyanyo, ciindi nitwakali kulibambila kuswaya mbungano zili mukati muzisaka, twakali kunyamuna buyo zintu zisyoonto kapati. Twakali kusamba akuwasyila mumulonga. Alimwi twakazyibila kulya kufwumbwa cakulya ncobakali kutupa basimeenzu eesu mbuli iguanas, piranhas, kufwumbwa buyo ncobajana nobali kuvwima muzisaka naa ncobajata mumulonga. Ciindi nokwakanyina mitiba, twakali kulida amatuvwu aamabbanana. Nokwakanyina masipunu, twakali kulya aminwe. Mebo aba Ethel tulimvwa kuti kulyaaba antoomwe ciindi notubelekela Jehova kwatupa kuba ntambo zyotatwe ziyumu kapati. (Muk. 4:12) Kunyina cintu ncotukonzya kweezyanisya azyakuluula zili boobu.

Bumwi buzuba nitwakali kuzwa kukuswaya bakwesu ibakkala muzisaka moiwa kapati mvwula, ndendilyo nicakatucitikila cakuluula ncindamwaambila kumatalikilo aamakani aaya. Ciindi bwato nobwakainda mumasena mwaakunka kapati meenda, bwakabbila pele bwakaimpuka cakufwambaana. Mucoolwe, toonse twakalisamide tusani tugwasyilizya kuti utabbili alimwi toonse twakacili mubwato. Pele bwato bwakazula meenda. Twakazisowela mumeenda zyakulya izyakali mumipika mpoonya mipika eeyo twakaibelesya kukupa meenda aakali mubwato.

Mbwaanga tiitwakacijisi zyakulya, twakatalika kuloba nswi kumwi katweenda mumulonga. Pele tiitwakajaya noiba yomwe. Aboobo twakapaila kuli Jehova akumulomba kuti atupe cakulya cabuzuba oobo. Mbotwakamanina buyo kupaila, mukwesu umwi wakafwusa kalobyo akujaya nswi mpati njotwakalya akukkuta toonse tosanwe.

MULUMI, USYI ALIMWI AMULANGIZI WABBAZU

Nitwakabeleka antoomwe mumulimo wamubbazu, mebo aba Ethel twakalongezyegwa munzila njitwatakali kuyeeyela, twakali kulangilwa kuba bazyali. Ndakaukkomanina mulumbe ooyu, nokuba kuti tiindakazyi eeci mbocakali kuyoobujatikizya buumi bwesu. Mebo aba Ethel twakali kuyandisisya kuzumanana mumulimo waciindi coonse munzila iili yoonse. Mwaneesu wakusaanguna Ethniël wakazyalwa mu 1976. Mpoonya nikwakainda myaka yobilo acisela awalo wabili Giovanni wakazyalwa.

Ciindi calubbapatizyo ku Mulonga wa Tapanahoni munsi-munsi a Godo Holo Kujwe aa Suriname mu 1983

Akaambo kakuti kwakalibulide aciindi eeco ku Suriname, bakuofesi yamutabi bakandilomba kuti ndizumanane kubeleka mbuli mulangizi wabbazu kumwi kandili amukwasyi. Ciindi bana besu nobakacili baniini, bakuofesi yamutabi bakali kundipa kuswaya bbazu lijisi mbungano zisyoonto. Mubwini, eeci cakali kundipa coolwe cakubeleka nsondo zyobilo mumwezi kandili mulangizi wabbazu, mpoonya nsondo zimwi kandili mupainiya mumbungano motwakali kuzulilwa. Ba Ethel alimwi abana besu bakali kundisangana ciindi nindakali kuswaya mbungano izyakali munsi-munsi akuŋanda. Nokuba boobo, ndakali kuunka endikke ciindi nindakali kuswaya mbungano akucita miswaangano yabbazu muzisaka moiwa kapati mvwula.

Nindakali mubbazu, kanji-kanji ndakali kweenda aabwato kuswaya tubunga itwakali muzisaka moiwa kapati mvwula

Ndakeelede kuba amulongo mubotu ncobeni kutegwa kandicikonzya kuzuzikizya mikuli yoonse. Ndakabikkila maano kubona kuti lyoonse twakali kucita kukomba kwamumukwasyi. Ciindi nindakali kuyooswaya mbungano muzisaka moiwa kapati mvwula, ba Ethel mbakali kusololela kukomba mumukwasyi. Nokuba boobo, eelyo nicakali kukonzyeka, twakali kucita zintu antoomwe. Mebo aba Ethel twakali kujana ciindi cakusobana abana, mbuli kucita zisobano zimwi naa kuya kweendeenda. Kanji-kanji, ndakali kumuka koona, kutegwa ndilibambile zibeela zyakumuuya. Mbwaanga ba Ethel mbankutwe mbweena mbuli mukaintu waambidwe ku Tusimpi 31:15, bakali kufwuma kubuka kakucili kooko kutegwa tulingaule lugwalo lwabuzuba mbuli mukwasyi alimwi akulida antoomwe cakulya camafwumofwumo bana kabatanaunka kucikolo. Eelo kaka ndilalumba kuba amukaintu uulyaabide boobu walo lyoonse iwali kundigwasyilizya kuzuzikizya mikuli njaakandipa Jehova.

Mbotuli bazyali, twakabeleka canguzu kugwasya bana besu kuyanda Jehova amulimo wa Bunakristo. Twakali kuyanda kuti bana besu bakasale mulimo waciindi coonse, kutali akaambo kakuti swebo mbotuyanda pe, pele akaambo kakuti nkusala kwabo. Lyoonse twakali kwaamba mulimo waciindi coonse mbowakali kunga wabagwasya kuba alukkomano. Kakunyina kubasisa buyumuyumu bujanika, twakali kubaambila Jehova mbwaakatugwasya alimwi akutulongezya mbuli mukwasyi. Alimwi twakali kubikkila maano kubona kuti bana besu bayanzana a Bakamboninyina balo ibabikka Jehova mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo.

Jehova wakali kutupa zyoonse nzyotwakali kuyandika kutegwa tukomezye bana besu. Masimpe kuti, mebo ndakali kucita lubazu lwangu. Nindakali mupainiya waalubazu muzisaka moiwa kapati mvwula, ndakaiya kuyobola mali aakubelesya nokwayandika kucita boobo. Pele nokuba kuti twakali kusolekesya kusikila mpotugolela, zimwi ziindi twakali kubula nzyotuyandika. Ndilisinizyide kuti muziindi zili boobu, Jehova wakali kutugwasya. Mucikozyanyo, kumamanino aamyaka yakuma 1980 alimwi akumatalikilo aamwaka wa 1990, kwakatalika nkondo mucisi ca Suriname. Mumyaka eeyo, cakali kukatazya kujana ziyandika noziba zisyoonto buyo. Nokuba boobo, Jehova wakali kutulanganya.—Mt. 6:32.

KUYEEYA KUJATIKIZYA BUUMI BWANGU

Kuzwa kulumwensyi kuya kululyo: Mebo abakaintu bangu, ba Ethel

Mwaneesu wakusaanguna, Ethniël, abakaintu bakwe, ba Natalie

Mwaneesu wabili Giovanni abakaintu bakwe, ba Christal

Mubuumi bwangu, Jehova lyoonse wali kundilanganya, kundipa lukkomano alimwi akukkutila. Bana besu ncilongezyo cipati kulindiswe, alimwi cali coolwe kubakomezya kubelekela Jehova. Tulikkomene kuti abalo bakasala mulimo waciindi coonse mubuumi bwabo. Ba Ethniël aba Giovanni boonse bakanjila cikolo calo lino ciitwa kuti Cikolo Cabakambausi ba Bwami alimwi boonse babelekela amutabi waku Suriname antoomwe abamakaintu babo.

Mebo aba Ethel twakomena lino, pele tucijisi bubi kubelekela Jehova katuli bapainiya baalubazu. Mubwini, tujisi bubi cakuti tandinajana ciindi cakwiiya kusaya. Pele kunyina nonduusa pe. Ndalanga musyule, kakunyina kudooneka ndilimvwa kuti kusala mulimo waciindi coonse kandicili mwana, nkokusala kwiinda kubota nkondakacita.

b Makani Aakuluula aaba Willem van Seijl, akamwaigwa mu Sinsimuka! yamu Chikuwa ya October 8, 1999 mutwe wakuti “Reality Has Exceeded My Expectations.